Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Kas 1 > Module 1: Introduksyon sa Kasaysayan: Pananaw, Kaparaanan, at Pangkasaysayan > Flashcards

Module 1: Introduksyon sa Kasaysayan: Pananaw, Kaparaanan, at Pangkasaysayan Flashcards

To memorize concepts

1
Q

Tambalang Laping

A

“Ka-an”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Salitang ugat na SAYSAY

A

Salaysay

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Tatlong sangay ng salitang SAYSAY

A

Kahulugan, Katuturan, Kabuluhan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Depinisyon ng KAHULUGAN

A

may kaugnayan, mahalaga, importante

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Depinisyon ng KATUTURAN

A

totoo, makatwiran, makatotohanan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Depinisyon ng KABULUHAN

A

may gamit, nakakatulong, kapupulutan ng aral

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

SAYSAY: “Anu-ano ang nililingon at papaano isasagawa ang nararapat na paglingon sa pinanggalingan para makakarating sa paroroonan”

A

Tao -> Bagay -> Pangyayari -> Panahon -> Pook

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

I. Kahulugan. Pananaw at Kaparaanang Pangkasaysayan

A

1565 - Kasalukuyan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Pag-iral ng historia ng dala ng mga Espanyol

A

1565

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Panahon ng Amerikano

A

1896, 1935, at 1970

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Tradisyunal Na kasaysayan

A
  1. Mga paghihimagsik
  2. Kilusang Mesyaniko
  3. Himagsikan
  4. Tagalista, Hiliganist, etc.
  5. Akademiko
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Tatlong depinisyon ng Kasaysayan

A
  • Liwanag, Dilim, Liwanag
  • Alamat, Guman, Tarsila
  • Pantayo-etnolingguiswistiko
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Salaysay na may saysay, pagkasumod-sunod ng panyayari, at interpretasyon

A

KASAYSAYAN (liwanag, dilim, liwanag)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Sipat sa nalikhang kaalamang kasaysayan sa nakalipas na panahon

A
  1. Diskriptibo-Pangkabihasnan Epistemolohiya (1565-1892)
  2. Reaktibo-Emansipatibong Epistemolohiya (1892-1913)
  3. Diskriptibo-Pangkabihasnan Epistemolohia (1913-1956)
  4. Reaktibo-Ideolohikal ( 1956-1989)
  5. Diskursibo-Pangkabihasnan (1989)
  6. Stratehiko-Pragmatiko-Inklusibo (2009-present)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Balangkas na Teoretikal

A

I. Kaligiran

II. Pook-Pamayanan

III. Kaligtasan, Kasarinlan,
Katimawaan

IV. Lunan

V. Panlipunan, Pagkilos at Pangkasaysayna ang Pagpapaksa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

II. Pook-Pamayanan: Tanawing Kultural

A
  • Tao
  • Kalinangan
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

II. Pook-Pamayanan: Ekolohiyang Kultural

A
  • Tao
  • Kapaligiran
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

IV. Lunan

A
  • Gunita
  • Danas
  • Kalakarang Panlipunan
  • Kaganapang Pangkasaysayan
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Balangkas na Konseptwal

A

Tao, Pook, Kamalayan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Tao

A
  • Aktor sa Kasaysayan
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Pook

A
  • Lunan ng Danas
  • Lunan ng Gunita
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Kamalayan

A
  • Kalakarang Panlipunan
  • Kaganapang Pagkasaysayan
  • Panlipunang Pagkilos
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

AKP

A

Adaptibong Kasangkapang Pangwika

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Panimad-on (AKP)

A

Akademiko + Semantika -> Likhang Kaalaman + Ponolohiya -> Akademiko

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Epistemolohiya ng Kaalaman

A
  1. Makapagwari
  2. Makapagsalarawan
  3. Makapagtasa
  4. Makapagpapalitang-kuro
  5. Makapagdukal ng Kaisipan
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Pangagalap ng Batis (Materyang Pangkasaysayan)

A
  1. Nakasulat
    - Primarya
    - Sekondarya
  2. Di-nakasulat
    - Materyal
    - Di materyal
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Tumutukoy sa mga sangguniang
pangkasaysayan na may direkta o tuwirang
kaugnayan sa “event” kung hindi man,
pinakamalapit sa kaganapan

A

Primarya

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Tumutukoy sa sangguniang
pangkasaysayan na walang tuwiran o
walang kaugnayan sa “event” kung hindi
man malayo sa kaganapan

A

Sekondarya

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Tumutukoy sa alternatibo at makabuluhang
sangguniang pangkasaysayan na nakukuha
sa mga materyal na bagay na naiwan ng
kaganapan o lipunan ng tao sa nakalipas

A

Materyal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Tumutukoy sa alternatibo ngunit
makabuluhang batis pangkasaysayan na
nag-iwan na mga kuwento, leyenda, awiting
bayan etc. na kinapapalooban ng kanilang
simulain, pangarap, at iba pa.

A

Di-materyal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Pangkasaysayang Pagtingin sa Batis Pangkasaysayan

A
  1. Materyang kasayasayan
    - Batis (sources)
  2. Laragan
    - Di - nakasulat (value-based information)
    - Nakasulat (record-based information)
  3. Kahalagahan
    - Sanhi (causality)
    - Dahilan (intentionality)
  • Kaganapan (factuality)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Mga Panlabas na Paksang Pangkasaysayan

A

(1) Pagkakatuklas ng Pilipinas,
(2) Unang Misa sa Pilipinas,
(3) Treaty of Tordesillas,
(4) Treaty of Zaragosa,
(5) Indian Influence,
(6) Chinese Influence
(7) Philippine Insurrection,
(8) Leyte Gulf Landings,
(9) Philippine Liberation,
(10) Diego Silang: Joan of Arc of the Philippines,
(11) Andres Bonifacio: George Washington of the Philippines,
(12) Teresa Magbanua: Joan of Arc of the Visayas, at marami pang iba.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Uri: Antas: Institusyunal

A
  1. Mag-anak
  2. Angkan
  3. Samahan
  4. Pamahalaan
  5. Kagawaran
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

kasaysayang Pilipino: Heogaprikal

A
  1. Lalawigan
  2. Rehiyunal
  3. Pambansa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

kasaysayang Pilipino: Istruktural

A
  1. Kapaligiran
  2. Kalinangan
  3. Kamalayan
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Uri: Antas: Sektoral

A
  1. Gulang
  2. Uri
  3. Lipi
  4. Kasarian
  5. Relihiyon
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Unang Landas (Dilim-Liwanag)

A

1904

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Political-Economic and Regional/Local Approaches - Post Modern Paradigm

A

1955-2015

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Sinaunang Panahon: Mula kay _____ (1698) tungong ___ (1878)

A

Gaspar de San Agustin at Vicente Barrantes

40
Q

Sinaunang Panahon: Mula kay _____ (1888) tungong ____ (1955)

A

Jose Rizal at Agoncillo

41
Q

Ikalawang Landas

A

Liwanag-Dilim-Liwanag

42
Q

Cultural Framework/Paradigm (Pantayong Pananaw)

A

1955-2016

43
Q

Pagsusuri sa mga Batis na Nakalap

A
  1. Kritikang Panlabas
  2. Kritikang Panloob
44
Q

Tumutukoy sa kritika ng
katunayan na ang layon ay
maestablisa ang autentisidad
ng dokumento o batis
pangkasaysayan.

A

Kritikang Panlabas

45
Q

Tumutukoy sa kritika ng
kapaniwalaan na ang layon ay
maestablisa ang katotohanan
sa loob ng nilalaman ng
dokumento o batis
pangkasaysayan

A

Kritikang Panloob

46
Q

Uri ng mga Pagbasa sa Tekstong Dokumentaryo

A
  1. Mapanupil na Pagbassa
  2. Sinoptikong Pagbasa
  3. Dekonstruktibong Pagbasa
  4. Mapagtubos na Pagbasa
  5. Dayalogong Pagbasa
47
Q

Pagpapakasayasayan

A
  1. Pag-uugnay
  2. Pagsasalaysay
48
Q

Metodolohiyang pangkasaysayan na tumutukoy sapagkakabit ng mga naobserbahang penomena sa kabuuangdaloy ng pananaliksik sa mas malawak na larangan ngpagsasakontekstong historikal—sikolohikal (kolektibongumiiral na kamalayan) at kultural (nakagisnan at umiiral natradisyon, paniniwala at pananaw).

A

Pag-uugnay

49
Q

Metodolohiyang pangkasaysayan na tumutukoy sakaparaanang makapagbigay ng malinaw na paglalahad; angmga napagtagni-tagni at naprosesong mga datos, facts atimpormasyon—sa anyo man ito na kwalitatibo okwantitatibo—na ang layon ay makapaghimok ng tagabasapara kumilos nang sa gayun ay pahalagahan ang mgapositibong mga halagahin para sa kapakinabangan ngkinapapaloobang institusyon o pangkat. Pangunahing layuninng pasulat na pagsasalaysay ay hindi lamang para mabigyanng saysay ang mga pook, tao, bagay at kaganapan kundi higitsa lahat ang makapagtatak ng alala o gunita sa readers samga mahahalagang simulain ng kinapapaloobang pangkat.

A

Pagsasalaysay

50
Q

Mahalagang Konsepto sa Historiograpiya

A
  1. Paksa
    - Panlabas
    - Panloob
  2. Batis
    - Tekstwal
    - Di-tekstwal
  3. Kritikang Pangkasaysayan
    - Panlabas
    - Panloob
51
Q

Tropikal at Monsoon na Pook:
Kapuluan

A
  • Lambak
  • Kapatagan
  • Kabundukan
52
Q

Tropikal at Monsoon na Pook:
Katubigan

A
  • Dagat/Karagatana
  • Lawa/Bay/Kalookan
  • ilog at mga Sapa/Batis
53
Q

Mayaman sa Likas na yaman

A
  • Mga Halaman
  • Mga Hayop at Iba pa
54
Q

Kalinangan: Materyal: TEMPORAL

A
  • Ili/Idiang/Ilian
  • Bayan/Balen
    -Banua/Banwa/Lundsod/Bongto
55
Q

Kalinangan: Di-Materyal: ISPIRTWAL

A
  • Langit
  • Mundong Ibabaw
  • Mundong Ilalim
56
Q

Pagdumalahan ng Larang Politikal at Ekonomiko; Pangangayaw at Pangungubat

A

Datu/Hari/Rajah/S
ultan

57
Q

Pagdumalahan ng Larang Depensa at Opensiba; Gahum; Dangal

A

Bagani/Bayani

58
Q

Larangang Teknolohikal/Lohistikal; Paggawa ng Bahay,
Sakayan, Sandata, at
Mundong iba pang Kagamitan

A

Panday

59
Q

Larangang
Ispiritwal/Pilosopikal/Edukasy
on;

Pakikiugnay sa
Bathala, Anito, Diwata,
at Iba pang Nilalang;
Paglulunsad ng
Ritwal, Panggagamot;
Imbakan ng
Kinaadamang
Pangbanwahanon

A

Babaylan/Baylan/B
aglan/Katalonan/M
umbaki

60
Q

Malaganap ang paggamit Iba’t-ibang uri ng
sakayang dagat tulad ng bangka/baroto, balangay,
joanga, casco, batil at iba pa.

A

Transportasyong Katubigan

61
Q

Paggamit ng paklas na yari sa kawayan at hinihila
ng kalabaw

A

Transportasyong Kalupaan

62
Q

Pagsasaka ng palay sa mga payoh, pagtatanim ng
mga halamang ugat, pangangaso, paninilo,
pangongolekta ng prutas, pugad nido, pulot
pukyutan, pagmimina, at iba pa.

A

Pangkabuhayang Iraya

63
Q

Maliban sa pakikipagkalakalan kapwa sa tagapatag,
kabundukan, at ibayong dagat/pulo, ang mga
tagapatag ay nagsasaka rin ng palay higit sa lahat,
nagtatanim ng halamang ugat, nangingisda,
naninilo ng mga ibon at iba pa.

A

Pangkabuhayang Lawud

64
Q

Caracoa, Kris, Kampilan, Balitok, Busog, Pana,
Sibat, Taming/Kalasag, Talibong, Sumpit at iba apa

A

Pangseguridad na Mga Gamit
at Sandata

65
Q

ANG INTER/MULTI/TRANSDISIPLINARYONG LAPIT SA PANANALIKSIK
PANGKASAYSAYAN

A
  1. Sosyolohiya (Sociology of Knowledge)
  2. Antropolohiya (Political Anthropology)
  3. Sikolohiya (Social Pschology)

silang tatlo ay may parehong: Kalakaran at Kaganapan at intersected by “kasaysayan”

66
Q

PUNDASYONG EPISTEMOLOHIKAL SA PANANALIKSIK/PAG-AARAL

A
  1. Multidisiplinaryo
  2. Interdisiplinaryo
  3. Transdisiplinaryo
67
Q

Naglalayong mapatalas ang
isasagawang pagsipat sa pananaliksik/
pag-aaral na pangkasaysayan kaugnay
sa kalakarang panlipunan at
kaganapang pangkasaysayan

A

Multidisiplinaryo

68
Q

Naglalayong makamit ang holistikong
kabuuan sa pagtingin, pagsipat, at pagunawa ng mga kalakarang panlipunan
at kaganapang pangkasaysayan.

A

INTERDISIPLINARYO

69
Q

Naglalayong makabuo ng stratehikopragmatikong disenyo sa
pangkasaysayang pananaliksik/pagaaral sa pamamagitan ng pag-alis
disciplinal integrity upang makabuo ng
inklusibo, organiko, at lapat sa
kalinangang pragmatika sa pananaliksik
/ pag-aaral na pangkasaysayan
kaugnay sa kalakarang panlipunan at
kaganapang pangkasaysayan

A

TRANSDISIPLINARYO

70
Q

PUNDASYONG ONTOLOHIKAL SA PANANALIKSIK/PAG-AARAL

A

I. Kasaysayan:

  1. Konsepto
  2. Ugnayan
71
Q

Pagkakasunod sunod ngkasaysayan ayon sa pundasyong ontolohikal

A

Lapit -> Pananaw -> Teorya -> Metodo -> Praksis -> Pragmatika

72
Q

Balangkas ng Pragmatikang Kasaysayan: dalawang sangay ng kasaysayan

A
  1. Gamit
  2. Konteksto
73
Q

Balangkas ng Pragmatikang Kasaysayan: Naratibong sangay

A
  • Metanaratibo
  • Naratibo
  • Pagbubuo ng Bansa
74
Q

Balangkas ng Pragmatikang Kasaysayan: Tatlong Sangay mula sa katiwirang bayan

A
  1. Kalooban ni bathala
  2. Kaloobang bahyan
  3. Ugnayang Bayan
  4. Diwang Bayan
75
Q

Balangkas ng Pragmatikang Kasaysayan: Tatlong Sangay para sa katiwirang bayan

A
  1. Pamana
  2. Gunita
  3. Salaysayin
76
Q

SIKOLOHIYANG BUUT / BUOT (LOOB) SA PAGTAKDA
NG KAGANAPAN

A

Pakiaral ang Modyul 1: pahina 38

77
Q

Ugnayan ng Kalakaran at Kaganapan

A

Kalaran: Kolonisasyon
1. Kaganapang Panloob
2. Kaganapang Panlabas

78
Q

2 URI NG SALIK-KADAHILANAN NG KALAKARAN AT KAGANAPAN

A
  1. Objective Cause
  2. Subjective Cause
79
Q

(Geological, Climatological,
Geographical, Ecological)

A

Objective Cause

80
Q

(Philosophy, Ideology,
Technology)

A

Subjective Cause

81
Q

PAGSASALARAWAN SA TATLONG PUWERSANG
PANGKASAYSAYAN

A
  1. ## PilosopyaKalakaran/Kaganapan
    ————————
  2. Ideolohiya
  3. Teknolohiya
    `
82
Q

Pangkasasayan: Ikatlong Bahagi

A

Pakiaral ang pahina 42 at 43

83
Q

Pagbuo ng Panlabas na Metanaratibong
Pangkasaysayan

A
  1. Pre-colonial Era (500,000BK-1565)
  2. Colonial Era (1565-1896)
  3. Post-Colonial Era (1896-2022)
84
Q

Pagbuo ng Organikong Metanaratibong
Pangkasaysayan

A
  1. Sinaunang Bayan (500,000BK-1565)
  2. Krisis ng Kabayanan (1565-1896)
  3. Inang Bayan, Bansa, at Sambayanan (1896-2022)
85
Q

(3) Bahagi ng Pagkatha ng Modyul sa Kasayaysang PIlipino

A
  1. Unang Bahagi
    (500,000BK1565)
    *Modyul 1
    *Modyul 2
  2. Ikalawang Bahagi
    (1565-1896)
    *Modyul 3
    *Modyul 4
    *Modyul 5
    *Modyul 6
  3. Ikatlong Bahagi
    (1896-2016)
    *Modyul 7
    *Modyul 8
    *Modyul 9
    *Modyul 10
86
Q

NKLUSIBO-PROAKTIBONG PAGSASAKASAYSAYAN TUNGO SA
KAMAGINOOHAN NG KAPILIPINUHAN

A

Pakiaral ang diagram sa pahina 47

87
Q

PRAGMATIKONG ANYO NG PAGSASAKASAYSAYAN

A

Pahina 48

88
Q

Pasundayag ng Gunitang Pangkasaysayan

A
  1. Produksyong Pangkasaysayan
  2. Pagpasundayag na Pangkalinangan
  3. Pagpapatag ng Kabansaan
  4. Pagpapatingkad na pangkakanyahan
89
Q

*Pagpadugi ng batis kasaysayan (Fact
creation)
*Pagbuhat sang Archives (Fact
Assembly)
*Pagbuhat sang naratibo (Fact
Retrieval)
*Pagsasakasaysayan (Fact Signification
& Restrospection)

A

Produksyong
Pangkasaysayan

90
Q

*Pagtukoy sa palanublion
(Identification)
*Pagsinop sa palanublion
(Categorization)
*Pangangalaga sa palanublion
(Conservation & Preservation)
*Pagpasundayag sa Palanublion
(Exhibition)

A

Pagpasundayag
na
Pangkalinangan

91
Q

*Pagpapalawig at pagtataguyod ng
kalinangang bayan
*Panloob na pagkakabuklod-buklod
*Pambansang mga paninimbolo sa
loob at labas ng bansa
*Pambansang katatagan at paguugnayan

A

Pagpapatatag ng
Kabansaan

92
Q

Pampersonal na Kakanyahan
(Personal Identity)
*Talatapuang Kakanyahan (Group
Identity)
*Kabikahang Kakanyahan (Ethnic
Identity)
*Pampungsodnong Kakanyahan
(National Identity)
*Pang

A

Pagpapatingkad
na
Pangkakanyahan

93
Q

KONKLUSYON 1

A

Ang kalikasan at lawak ng kaalaman sa pagsasakasaysayan ng Pilipinas ay mabisang
maisasagawa kung gagamit tayo ng panloob na konsepto sa larangan ng pananaw na
maghahatid sa atin tungo sa pamilyarisasyon ng mga kaparaanang pangkasaysayan,
at makapaglinang ng kakayahan para sa mabisang paglingon o pagsasakasaysayan

94
Q

KONKLUSYON 2

A

Naipakita ko sa talakayan na ang kalikasan at lawak ng kaalamang pangkasaysayan
ay nakasalig idea ng pagpapakahulugan, pagsasakatuturan, at pagsasakabuluhan
gamit ang mga panloob na konsepto, pagpapaksa, at pagsasakasaysayan.

95
Q

KONKLUSYON 3

A

Ating napag-alaman sa ginawang talakayan na sa pangkasaysayang pananaliksik ay
mahalaga hindi lang ang mga panloob na epistemolohiya, ontolohiya, at pragmatika,
kundi ang matukoy din ang iba’t ibang mga batis pagsasakasaysayan at kaakibat na
panunuri at pagbasa rito upang magkaroon ito ng saysay sa partikular na grupong
pinatutungkulan ng pagsasakasaysayan.

96
Q

KONKLUSYON 3

A

Sa kabuuan, ating nataya sa talakayan na ang kaugnayan ng nakaraan sa
kasalukuyang lipunan ay mahalaga upang magamit ang nalikhang kaalamang
pangkasaysayan para sa pagtataguyod ng ng iba’t ibang larang ng inisyatibang
pangkaunlaran

97
Q
A

Kas 1 (1 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions