MM 1 KLK 1 lab Flashcards
Definicija Tvrdoce
Mehanicko svojstvo; Otpor kojim se neko tijelo suprotstavlja prodiranju drugog tijela vece cvrstoce u njegovu povrsinu
Navesti metode za odredjivanje tvrdoce statickim dejstvom sile
- Brinel (HB) 2. Vikers (HV) 3. Rokvel (HR)
Definisati tvrdocu prema metodi Brinel
Kolicnik sile utiskivaca F (daN) i povrsine otiska S(mm2) koji napravi utiskivac u ispitivanom materijalu.
HB = F/S = 0.1022F/PiD(D - krn(D2 - d2)
Uslovi koji treba da budu ispunjeni za primjenu metode Brinel su:
- t : 10-35 C
- uzorak kompletno oslonjen na postolje masinje
- povrsina uzorka treba da bude ociscena, ravna, glatka i upravna na osu ispitivanja
- rastojanje mjesta ispitivanja od ivice uzorka 2.5d - 3d
- rastojanje dva medjusobna ispitivanja 4d-6d
- debljina uzorka (8h)min
Definicija tvrdoce prema metodi Vikers
Kolicnik sile utiskivaca F i povrsine otiska S koji napravi utiskivac u ispitivanom materijalu
HV = F/S = 0.102(2Fsin(136/2))/d2= 0.1891F/d2
Uslovi koji treba da budu ispunjeni za primjenu metode Vikers su:
isto kao i Brinel, samo sto debljina uzorka moze da bude (1.5 dsr)min
Opisati 3 faze ispitivanja metodama rokvel B i C
1) faza : dejstvo F0= predopterecenje (F = 100N); neutralise hrapavost povrsine i necistoce – dubina otiska h1 je elasticna deformacija
2) faza: dejstvo F0 i F1 – dodavanje glavnog opterecenja (F1 = 900N za HRB i F1=1400N za HRC) – dubina h2 sastoji se od elastice deformacije kao i od plasticne deformacije.
3) faza: dejstvo F0 tj. uklanjanje glavnog opterecenja F1 — dubina h3 je bez elasticne deformacije – h3 je ekvivalent plasticnom dijelu deformacije pod dejstvom glavne sile F1
Razlike izmedju metoda Brinel- Vikers i Rokvel metode
1) Rokvelovom metodom tvrdoca se ispituje u 3 faze dok se Vikersovom i Brinelovom metodom ispituje u jednoj fazi
2) Kod Rokvela je tvrdoca direktno izrazena na masini preko trajne deformacije dok se kod Brinela i Vikersa mora racunati preko precnika otisaka u ispitivanom materijalu.
Koliko iznosi jedna Rokvel jedinica
0.002mm
Navesti metode za odredjivanje tvrdoce dinamickim dejstvom sile
1) Ispitivanje tvrdoce udarom – Metoda Poldi (HP) ;
2) Ispitivanje tvrdoce odskokom - Metoda Lib (HL)
Definicija tvrdoce po Poldiju
Tvrdoca po Poldiju (HP) predstavlja odnos precnika otisaka koji su dobijeni na etalonu u ispitvanom materijalu pomozen sa tvrdocom etalona po Brinelu
HP = HBm=HBe *(D - krn D2 - d2esr)/D - krnD2 - d2msr
Dimenzije i izgled utiskivaca metode Poldi
Kuglica od kaljenog celika, precnika D=10mm
U kom opsegu treba da budu precnici otisaka da bi ispitivanje bilo ispravno
2-4mm
Definisati tvrdocu po metodi Lib
Odnos apsolutne vrijednosti odskocnog upadnog napona indukovane struje pomnozen sa 1000 daje jedinicu tvrdoce HL
Definicija zilavosti
Zilavost je sposobnost materijala da se plasticno deformise i apsorbuje energiju udara prije loma
Koja se velicina odredjuje pri ispitivanju epruveta na Sarpi klatnu
Energija utrosena za lom epruvete
Definisati udarnu zilavost
Utrosena energija svedena na povrsinu presjeka na mjestu loma
Karakteristike krog loma su:
1) ne uocavaju se znakovi deformacije na prelomnoj povrsini; 2) prelomna povrsina je krupnozrnasta sa uocljivim tragovima cupanja
Karakeristike zilavog preloma su:
1) uocavaju se znaci plasticne deformacije na prelomnoj povrsini
2) prelomna povrsina je sitnozrnaste i vlaknaste strukture
U cemu je razlika izmedju standardne i nestandardne epruvete sa V zarezom?
U povrsini poprecnog presjeka
Definisati prelaznu temperaturu
Temperatura na kojoj materijal prelazi iz stanja zilavog u krto stanje loma (zastupljenost 50% krti lom 50% duktilni lom)
Koja svojstva otpornosti se odredjuju ispitivanjem zatezanjem?
1) Napon tecenja Re = Fe / S0 ili konvencionalni napon tecenja Rp0.2= Fp0.2/S0
2) zatezna cvrstoca Rm = Fm/S0
Koja svojstva deformacije se odredjuju ispitivanjem zatezanjem
1) Procentualno izduzenje pocetnje mjerne duzine 2) procentualno suzenje poprecnog presjeka
Definisati napon tecenja
Napon u poprecnom presjeku materijala, pri ispitivanju zatezanjem, pri kome dolazi do prelaska iz oblasti elasticnih u oblast plasticnih (trajnih) deformacija.
Definisati zateznu cvrstocu
Maksimalni napon u popracnom presjeku materijala pri ispitivanju zatezanjem, koji materijal moze da izdrzi i da pri tome ne dodje do loma
Cemu je jednako procentualno izduzenje poslje prekida
A = delta l/l0 = (lu - l0)/l0/*100%
Cemu je jednako procentualno suzenje poprecnog presjeka poslje prekida
Z = delta S/S0 = (S0 - Su)/*100%
Definisati neproporcionalne epruvete
Sve epruvete koje se ispituju kada nije moguce izraditi proporcionalnu epruvetu standardnih dimenzija
Koja svojstva otpornosti se odredjuju ispitivanjem pritiskom
1) Napon gnjecenja Rce=Fce/S0
2) Pritisna cvrstoca
Koja svojstva deformacije se odredjuju ispitivanjem pritiskom
1)Procentualno skracenje pocetne mjerne duzine
2) Procentualno prosirenje poprecnog presjeka
Definisati napon gnjecenja
Napon u poprecnom presjeku materijala, pri ispitivanju pritiskom, pri kome dolazi do prelaska iz oblasti elasticnih u oblast plasticnih (trajnih) deformacija Rce = Fce/S0
Definisati pritisnu cvrstocu
Maksimalni napon u poprecnom presjeku materijala, pri ispitivanju pritiskom, koji materijal moze da izdrzi i pri kome dolazi do loma (M=K) Rcm = Fcm/S0
Definisati konvencionalni napon gnjecenja
Onaj napon u poprecnom presjeku materijala pri ispitivanju pritiskom, koji odgovara trajnoj deformaciji od Epsilon = 0.2%l0
Cemu je jednako procentualno skracenje poslje loma ?
Ac = delta l/l0= (l0 - lu)/l0*100%
Cemu je jednako procentualno prosirenje poprecnog presjeka?
Zc = delta S/S0 = (Su - S0)/S0*100%
