Micro-nutrienten Flashcards
Benoem de volgende nutrienten en hun functie:
- macro-nutrienten
- alcohol
- micro-nutrienten
Macronutrienten: vetten, eiwitten, koolhydraten -> leveren energie en essentiele voedingsstoffen
Alcohol: levert energie, geen essentiele voedingsstof
Micro-nutrienten: vitaminen en mineralen -> levert geen energie maar wel essentiele voedingsstoffen
Gemiddelde behoefte
Het niveau van inneming dat bij een normale verdeling van de behoefte toereikend is voor de helft van de populatie
aanbevolen hoeveelheid
het niveau van inneming dat toereikend is voor vrijwel de gehele populatie. 97,5% = gemid. behoefte + 2 std.
Aanvaardbare inneming (AI)
Niveau van inneming waarboven de kans bestaat dat ongewenste effecten optreden
adequate inneming
laagste niveau van inneming toereikend voor vrijwel de gehele populatie als gem. behoefte niet bekend is
nutrientendichtheid
de concentratie van nutrienten per voedingsmiddel of per calorische bijdrage van het voedingsmiddel
bio-beschikbaarheid
de fractie van inneming van een voedingsstof die beschikbaar is voor normale fysiologische functies of opslag => beinvloed door o.a. efficientie vertering, methogde voedselbereiding, structuur, chemische vorm, matrix, andere voedingsmiddelen die tegelijkertijd worden geconsumeerd
bio conversie
mate waarin precursor wordt omgezet in werkzame stof
Benoem de vetoplosbare vitaminen en kenmerken
ADEK: substantiele opslag in lichaam, trage ontwikkeling deficienties, accumulatie en toxiciteit bij hoge inname
Benoem de wateroplosbare vitaminen en kenmerken
BC: overschot veel al verloren met urine, beperkte lichaamsvoorraden, sommigen toch toxisch bij zeer hoge innememing
vitaminen
organische stoffen, essentieel in kleine hoeveelheden
mineralen
anorganische stoffen, bijv: calcium, kalium, natrium, magnesium
spoorelementen
mineralen waarvan het llichaam weinig nodig heeft => ijzer, zink, koper, jodium, selenium
- Benoem functie van vit A
- hoe slaat vit A zich op in het lichaam
- wat is de precursor van vit A
- deficientie
- toxiciteit
- ADH
- Voedselbronnen
- Benoem functie van vit A
- hoe slaat vit A zich op in het lichaam
- wat is de precursor van vit A
- deficientie
- toxiciteit
- ADH
- Voedselbronnen
- genexpressie=> zicht, eiwitsynthese, celdifferentiatie (huid en epitheel), reproductie en regulatie van groei.
- retinol (reproductie, transport, opslag), retinal (zicht), retinezuur (hormoon: regulatie celdifferentiatie, groei en embryonale ontwiikkeling.
2b. Retinal kan retinol omzetten in retine zuur - beta-caroteen is de precursor van vit A
- Deficientie: afhankelijk van de opslag in de lever (90%) en eiwitinname (retinol bindend eiwit werkt als transporteiwit van vitamine in het lichaam), pas na een half jaar duidelijk: infectieziekten, nachtblindheid, blindheid, keratiniatie (droge huid, minder slijm (slechte absorptie))
- Toxiciteit: effect op alle lichaamssystemen, symptomen starten wanneer alle bindende eiwitten volzitten en vit A vrij is om cellen te beschadigen -> botdefecten (fracturen en osteosporose doordat vit A botopbouw onderdrukt en de functie van het behouden van bloedcalcium tegenhoudt, geboorte defecten (abnormale celdood ruggengraat, grote kans op spina bifida -> teratogeen)
AI is 3000mcg/d kinderen hebben sneller een overdosis want minder behoefte - ADH v: 700mcg/d, m:900 mc/d. RAE: retinol activiteit equivalent 1 RAE = 12 mcg betacaroteen
- dierproducten (retinoiden, het zit in vetten), veel fruit- en groentensoorten (carotenoiden, precursor (beta-caroteen))
- Benoem functie van vit D
- Benoem andere bron vit D
- deficientie
- toxiciteit
- ADH
- Voedselbronnen
- prohormoon/vitamine, regukatie calciumniveau, immuunsysteem, regulatie celgroei en celdifferentiatie
- Kan uit UV-straling gehaald worden. omzetting van 7-hydrocholesterol in previtamine D in de huid
- deficientie bij volwassenen osteomalacie, bij kinderen rachitis door slechte opname van calcium
- alleen bij suppletie => stijgende calciumconcentratie , calcium afzetting van botten naar afzetting zacht weefsel(nieren, hart- en bloedvaten -> nierstenen, nierschade . AI is 100 mcg/d
- RDA 15 mcg/d (19-70), 20 mcg/d (>70)
- voedselbronnen: gefortificeerde producten, vette vis, vlees, volle melkproducten.