Medycyna Ratunkowa I Intensywna Terapia

Question 1

Klasyfikacja wg ASA

Answer 1

śmiertelność/ umieralność okołooperacyjna

I –> pacjent zdrowy (i do tego abstynent)

II –> lekkie schorzenia ogólne, które nie mają wpływu na życie codzienne (np. średniego stopnia nadciśnienie tętnicze, cukrzyca wyrównana tylko dietą, lekka nadwaga, astma nie wymagająca regularnego leczenia) (nawet towarzyskie używanie alkoholu)

III –> ciężkie schorzenia ogólne, które mają wpływ na życie codzienne (np. choroba wieńcowa z dolegliwościami dławicowymi, cukrzyca wymagająca leczenia insuliną, otyłość, wyraźna niewydolność oddechowa)

IV –> ciężkie schorzenia ogólne i stałe zagrożenie życia (np. niestabilna dławica, wyraźna niewydolność narządów

V –> umierający, prawdopodobieństwo śmierci w ciągu 24h niezależnie od operacji (np. pęknięty tętniak aorty brzusznej)

VI –> śmierć mózgu, dawca narządów

E –> zabieg w trybie nagłym

Question 2

ARDS

Answer 2

Ostra niewydolność oddechowa

to uogólniona reakcja zapalna w płucach doprowadza do śródmiąższowego i pęcherzykowego obrzęku płuc. tworzą się włóknikowe błony

Pa 02 / Fi 02
< 300 >200 - łagodne
< 200 > 100 - umiarkowane
< 100 mmHg - ciężkie

RTG –> białe płuca / obraz motyla

Kryteria rozpoznania: do 7 dni od zaistnienia czynnika wyzwalającego;
RTG/CT obustronne zagęszczenia pęcherzykowe; brak innego wytłumaczenia dla źródła obrzęku; Pa 02/Fi02 < 300 mmHg

Question 3

Trudna intubacja

Answer 3

Intubację określa się jako trudną, gdy trwa ponad 10 min lub gdy doświadczony anestezjolog próbuje ją wykonać trzykrotnie bez powodzenia.

Test Patila –> odległość tarczowo-bródkowa < 6 cm - trudna intubacja;
powinny się zmieścić trzy palce pacjenta;
powinno być powyżej 6,5 cm

Question 4

LiMON

Answer 4

System monitorujący, który obrazuje aktualną funkcję wątroby poprzez pomiary stężenia znacznika, zieleni indocyjaninowej ICG.

Poziom ICG w surowicy, po jej dożylnym podaniu, jest mierzony za pomocą czujnika założonego na palec,

Question 5

Niewydolność wątroby

Answer 5

postacie:

• piorunująca –> 1-2 tygodnie po zadziałaniu czynnika wywołującego
• ostra –> 3 tygodniu
• podostra –> 26 tygodni
• przewlekła –> miesiące/lata

Question 6

Skala Ramseya

Answer 6

Skala służąca do mierzenia głębokości sedacji u pacjentów na oddziałach intensywnej terapii

R0 –> pacjent przytomny, zorientowany

R1 –> pobudzony, niespokojny, wystraszony

R2 –> współpracujący, reakcja na głos, toleruje wentylację mechaniczną

R3 –> sedacja, silna reakcja na ból, częściowo zdolny do reakcji na głos

R4 –> głęboka sedacja, reakcja na ból zachowana

R5 –> znieczulenie ogólne, leniwa reakcja na silne bodźce bólowe

R6 –> głęboka śpiączka

Question 7

Cewnik Swana - Ganza

Answer 7

Cewnik w tętnicy płucnej

Dostarcza informacji o:

• rzucie serca CO
• ośrodkowym ciśnieniu żylnym CVP
• ciśnieniach w tętnicy płucnej PAP
• ciśnieniu zaklinowania we włośniczkach płucnych PCWP

Question 8

CPR - sytuacje szczególne

Answer 8

–> NZK po kardiochirurgii w trakcie PTCA [trzykrotna defibrylacja potem CPR]

–> zatorowość płucna [fibrynoliza, wydłużenie CPR do 60-90 min]

–> tonięcie [5 oddechów ratowniczych]

–> lawina [NZK i potas powyżej 8 mmol/l - zakończenie CPR]

–> hipotermia [sprawdzamy oznaki życia przez minutę; jeżeli temperatura poniżej 30 stopni - nie podajemy leków; jeżeli pomiędzy 30 a 35 stopni dwukrotnie wydłużamy odstęp między podażą leków; jeżeli VF po 3 defibrylacjach to kolejne defibrylacje wykonujemy dopiero po ogrzaniu do 30 stopni

Question 9

Leki w resuscytacji

Answer 9

ADRENALINA –> 1mg i.v. co 3-5 min
w VF/VT po 3 defibrylacji
w PEA jak najszybciej
dzieci: 10 ug/kg mc

AMIODARON –> w VF/VT 300 mg i.v. po trzeciej defibrylacji
150 mg po 5 defibrylacji
dzieci: 5 mg / kg mc po 3 i 5 defibrylacji

LIDOKAINA –> 100 mg i.v. (1-1,5 mg / kg) plus 50 mg t y l k o jeżeli nie ma i nie było amiodaronu
maksymalnie 3 mg / kg / h

Mg –> NIE chyba że torsade de pointes, zatrucie digoksyną

Ca –> NIE chyba że hipokalcemia, hiperkaliemia lub zatrucie calcium blokerami

wodorowęglan –> NIE chyba że hiperkaliemia lub TLPD

Question 10

Uciśnięcia KLP

Answer 10

DOROŚLI: na 5-6 cm w tempie 100/120 “na środku KLP”, pełna relaksacja

DZIECI: na 1/3 głębokości KLP
niemowlęta - 4cm
dzieci - 5cm 100-120/min

NOWORODKI: 3 : 1 90 uciśnięć - 30 wdechów / min

Question 11

Dawki ekwianagletyczne opioidów

Answer 11

TRAMADOL –> 100 mg
PETYDYNA –> 100 mg
MORFINA –> 10 mg
FENTANYL –> 0,1 mg

Question 12

Powikłania cewnikowania żył centralnych

Answer 12

• preforacja naczynia - krwiak, krwotok
• uszkodzenie opłucnej - odma
• uszkodzenie nerwu przeponowego - duszność, niewydolność oddechowa
• uszkodzenie nerwów - n. błędny, przeponowy i inne
• uszkodzenie przewodu piersiowego - chylothorax
• uszkodzenie rdzenia kręgoego
• zator powietrzny
• zakrzepica żż centralnych
• uszkodzenie zastawek serca
• tamponada worka osierdziowego
• zaburzenia rytmu włącznie z migotaniem komór
• urwanie się końcówki cewnika, prowadnicy - zator, zapętlenie się prowadnicy
• sepsa związana z obecnością cewnika
• nieprawidłowe położenie końcówki cewnika
• zakrzepica związana z obecnością cewnika

Question 13

Średnie ciśnienie tętnicze

Answer 13

MAP = CR + 1/3 (CS - CR)

Question 14

Krwawy pomiar ciśnienia

Answer 14

Miejsca:

t. promieniowa: krążenie oboczne przez łuk dłoniowy –> nie powoduje niedokrwienia ręki
t. udowa, ramienna, grzbietowa stopy
rzadko: t. pachowa, skroniowa

u noworodków: t. pępkowa

Question 15

OCŻ

Answer 15

OŚRODKOWE CIŚNIENIE ŻYLNE

mierzone przez cewnik umieszczony w żyle centralnej

informuje o obciążeniu wstępnym prawego serca
tzn. końcoworozkurczowym wypełnieniu prawej komory

Question 16

Skala Aldreta

Answer 16

Kryteria wypisania chorego z sali wybudzeń

min 9/10 pkt dwukrotnie w ciągu 30 min

• poruszanie kończynami
• oddech
• RR
• przytomność
• kolor skóry

Question 17

Stosunek I : E

Answer 17

podczas wentylacji stosunek czasu wdechu do wydechu

prawidłowo 1 : 2

• w razie obniżonej podatności aby poprawić wymianę gazową przesunięcie 1 : 1 lub 2 : 1
• przy wzmożonym oporze dróg oddechowych (np. astma oskrzelowa) może być konieczne wydłużenie czasu wydechu

Question 18

Miejsca cewnikowania żył ośrodkowych

Answer 18

żyła szyjna wewnętrzna

• cewnikowanie żyły głównej górnej
• zaleca się cewnikowanie po prawej stronie bo tam naczynia na odcinku do prawego przedsionka mają prosty przebieg

żyła podobojczykowa
- cewnikowanie żyły głównej górnej

żyła udowa

żyły dołu łokciowego
- cewnikowanie żyły głównej górnej

Question 19

Urazowa triada śmierci

Answer 19

hipotermia + kwasica + koagulopatia

Hipotermia hamuje kaskadę krzepnięcia krwi, która w ten sposób nasila koagulopatię. Powoduje to dalszą utratę krwi. Na skutek utraty krwi dochodzi do hipoksji tkanek, co powoduje kwasicę nieoddechową. Kwasica upośledza siłę skurczów serca; co przekłada się na dalszy spadek perfuzji obwodowej.

Question 20

Skala AVPU

Answer 20

oceniamy otwieranie oczu

Alert – prawidłowa świadomość

Verbal – reaguje na głos

Pain – reaguje na ból

Unresponding – nie reaguje

Question 21

System JUMP START

Answer 21

dla dzieci do 8 roku życia

Question 22

system START

Answer 22

Simple Triage And Rapid Treatment

ocenia się: oddychanie; tętno na tt promieniowych lub powrót włośniczkowy; stan świadomości

CZARNY - zmarli –> nie oddycha –> udrożnienie dróg –> nie oddycha –> czarny

CZERWONY - chorzy w stanie bezpośredniego zagrożenia życia wymagający pomocy w pierwszej kolejności –> zaburzenia drożności dróg oddechowych; niewydolność oddechowa; wstrząs; ciężkie oparzenia; rany klatki piersiowej i jamy brzusznej; ciężkie urazy głowy; masywne krwawienie

ŻÓŁTY - chorzy z ciężkimi obrażeniami, ale w stanie stabilnym wymagającym pomocy w drugiej kolejności –> urazy głowy bez zaburzenia świadomości; urazy kręgosłupa; mnogie złamania; lekkie oparzenia
wszystkie podpunkty muszą być spełnione: oddechy 3-30/min; powrót włośniczkowy <2s; obecne tętno na tętnicy promieniowej; spełnia proste polecenia

ZIELONY - chorzy z niewielkimi obrażeniami, pomoc w 3 kolejności –> rany powierzchowne; pojedyncze złamania; zaburzenia psychiczne

Question 23

Algorytm MNOPRTS

Answer 23

Monitorowanie –> EKG, RR, HR, oddechy, Sp02, GCS, RTS

Nursing –> ułożenie, komfort cieplny, zabezpieczenie dojść naczyniowych, opatrunki i unieruchomienia, odsysanie

02 –> tlenoterapia

PR –> pain relief - leki przeciwbólowe

Transport –> poszkodowanego

Sedacja –> i informowanie pacjenta o sytuacji

Question 24

Wrzód Curlinga

Answer 24

Wrzód stresowy po rozległych oparzeniach

Question 25

SEPSA

Answer 25

Sepsa –> zagrażająca życiu dysfunkcja narządowa spowodowana zaburzoną regulacją odpowiedzi ustroju na zakażenie

wstrząs septyczny –> rozpoznaj u pacjenta z sepsą, u ktorego mimo płynoterapii musisz podawać leki obkurczające naczynia krwionośne (noradrenalina) aby utrzymać MAP >= 65 mmHg i ze stężeniem mleczanów w surowicy > 2 mmol/l

Question 26

Skala SOFA

Answer 26

do rozpoznawania sepsy

Question 27

Skala qSOFA

Answer 27

[SEPSA]

• zaburzenia świadomości
• SBP <= 100 mmHg
• oddechy >= 22 / min

> = 2 z 3 –> wykonaj SOFA

Question 28

Test Allena

Answer 28

Wykonuje się przed kaniulacją tętnicy (najczęściej promieniowej) polega on na uciśnieciu tętnicy promieniowej i łokciowej, a następnie puszczeniu tętnicy, której nie zamierza się kaniulować, aby zobaczyć czy tętnica jest wydolna i zdoła sama unaczynić rękę

Question 29

Zespół Hoigne

Answer 29

Bardzo rzadki zespół objawów neurologicznych

Powikłanie powstające podczas leczenia penicyliną prokrainową (w postaci zawiesiny wstrzykniętej domięśniową) w przypadku przedostania się do krążenia dużych kryształów penicyliny prokainowej

objawy: drgawki, utrata przytomności, halucynacje złożone, parestezje, brak poczucia czasu.

Question 30

Elektroterapia

Answer 30

Prąd stały o napięciu 3000 - 5000 V

defibrylacja w szpitalu powinna być osiągalna do 3 minut

energie:
- jednofazowa - 360 J
- dwufazowa 150 - 360 J (wg producenta); ewentualnie pierwsza 120 - 150 J przy energii pulsacyjnej
- dzieci: 4 J / kg niezależnie od typu

Kardiowersja: w migotaniu przedsionków i częstoskurczu komorowym –> 200 J lub 120/150 i zwiększamy
w trzepotaniu przedsionków i częstoskurczu nadkomorowym –> 100 J lub 70/120 i zwiększamy

Question 31

Oddechy ratownicze i wentylacja

Answer 31

ocena własnego oddechu poszkodowanego - nie dłużej niż 10s

przerwy na oddechy w trakcie CPR - 10s

dorośli - 1s –> 500-600ml, 6-7 ml/kgmc

dzieci - 1s

Question 32

Eliminacja Hofmanna

Answer 32

sposób rozkładu niektórych środków zwiotczających

rozkład niezależny od czynności narządów; zależny od pH i zmian temperatury

przez nieswoiste esterazy osocza

• atrakurium
• cisatrakurium

Question 33

Prekuraryzacja

Answer 33

Podanie małej dawki środka zwiotczającego, która nie łączy się ze wszystkimi receptorami, lecz przyspiesza początek działania

Question 34

RI współczynnik odnowy

Answer 34

czas między 25% a 75% ustąpieniem zwiotczenia

Question 35

DUR 95

Answer 35

czas między podaniem środa zwiotczającego a ustąpieniem działania do 95% wartości wyjściowej

Question 36

DUR 25

Answer 36

czas między podaniem środka zwiotczającego a ustąpieniem działania do 25% wartości wyjściowej = kliniczny czas działania

Question 37

Rażenie piorunem

Answer 37

Przy rażeniu piorunem oparzenia najczęściej znajdują się na głowie, szyi lub ramionach, maja one kształt punktowy, liniowy, a czasami moga mieć kształt liścia paproci co jest patognomonicznym objawem dla rażenia piorunem

Question 38

Wartości COHb świadczące o zatruciu CO2

Answer 38

> 3% u pacjentów niepalących

> 10% u pacjentów palących

Question 39

Wskaźnik wstrząsowy Allgowera

Answer 39

To stosunek tętna do ciśnienia skurczowego

wartość > może świadczyć o zagrożeniu wstrząsem

Question 40

Adrenalina we wstrząsie anafilaktycznym

Answer 40

domięśniowo r-r 0,1% 1 : 100

0,1 ml r-ru = 1,0 mg adrenaliny

dawki:

> 12 r.ż. –> 0,5 mg

6-12 r.ż. –> 0,3 mg

<6 r.ż. –> 015 mg

Question 41

Anestetyki dożylne podsumowanie

Answer 41

TIOPENTAL
martwica przy podawaniu poza ż lub do t; przeciwwskazaniem jest porfiria

ETOMIDAT
nie wpływa na układ krążenia;
obniża syntezę kortyzolu

PROPOFOL
zespół popropofolowy

MIDAZOLAM
słabe działanie na układ krążenia;
przedłużone budzenie

KETAMINA
działa pobudzająco na układ oddechowy i krążenia;
przeciwwskazaniem jest guz chromochłonny i stany z podwyższeniem ciśnienia śródczaszkowego

Question 42

ED95

Answer 42

aby wywołać pełną blokadę nerwowo-mięśniową, środek zwiotczający musi zająć 95% receptorów.

ED - dawka skuteczna w mg/kg

Question 43

Trucizna –> objaw –> odtrutka

Answer 43

CYJANY, CYJANKI –>
woń gorzkich migdałów, duszność bez objawów skurczu oskrzeli –>
dwumetyloaminofenol

OPIATY –>
zwężenie źrenic, bradypnoe, bezdech –>
nalokson

BENZODIAZEPINY –>
utrata świadomości –>
flumazenil

FOSFORANY ORGANICZNE –>
zwężenie źrenicy, tachykardia, ślinotok –>
atropina, obidoksym

ATROPINA –>
tachykardia –>
fizostygmina

PARACETAMOL –>
ostre zatrucie brak objawów –>
Nacetylocysteina

Question 44

Klasyfikacjia okresów encefalopatii wątrobowej

Answer 44

I stopień - senność, zmieszanie, lęk, euforia, dezorientacja, niewyraźna mowa, flapping tremor

II stopień - letarg (pozorna śmierć) wzmożona reakcja na bodziec bólowy, ataksja, drgawki kloniczne

III stopień - sen, stupor, zmniejszona/nieokreślona reakcja na bodziec bólowy, fetor hepaticus

IV stopień - brak reakcji na bodźce bólowe, brak reakcji źrenic na światło, żadnych drżeń

Question 45

Stan padaczkowy

Answer 45

Napad padaczkowy, podczas którego pomiędzy dwoma napadami nie dochodzi do całkowitego wycofania się neurologicznych objawów lub trwa on dłużej niż 30 min.

Question 46

TIA

Answer 46

Transient Ischemic Attack

Przemijające epizody niedokrwienne

–> nagłe wystąpienie neurologicznych objawów ogniskowych, przypuszczalnie pochodzenia naczyniowego (zaburzenia przepływu krwi, które całkowicie ustępują najpóźniej po 24 godzinach

Po przebyciu TIA 15% pacjentów doznaje udaru mózgu, 50% z nich już w pierwszych 3 miesiącach

Question 47

Wzór Harrisa i Benedikta

Answer 47

do obliczania zapotrzebowania energetycznego człowieka

Question 48

Algorytm BLS

Answer 48

0. zabezpieczenie miejsce zdarzenia
1. ocena stanu pacjenta
2. wołanie o pomoc
3. udrożnienie dróg oddechowych
4. wykonanie telefonu do pogotowia
5. RKO

! nie sprawdza się tętna u poszkodowanego !

Question 49

Rękoczyn Esmarcha

Answer 49

Bezprzyrządowe udrażnianie dróg

polega na odgięciu głowy do tyłu i wysunięciu żuchwy

Question 50

Porażenie nerwu twrzowego

Answer 50

–> po tej samej stronie - przy zamknięciu tętnicy środkowej mózgu

–> po przeciwnej stronie przy niedokrwieniu pnia mózgu

Question 51

PRIND

Answer 51

Prolonged Reversible Ischemic Neurological Deficit

Przedłużony odwracalny niedokrwienny ubytek neurologiczny

–> objawy utrzymują się ponad 24 godziny i występują przez kilka dni, ustępują całkowicie lub pozostają nieznaczne objawy resztkowe

Question 52

Objaw Westermarka

Answer 52

Objaw radiologiczny występujący w zatorowości płucnej, polegający na ogniskowym zmniejszeniu rysunku naczyniowego płuca dystalne do miejsca obturacji tętnicy płucnej

występuje rzadko (2%)

ale jest bardzo swoisty (>90%)

Question 53

Stan astamtyczny

Answer 53

atak trwa dłużej niż 24h

lub

nie może zostać przerwany rutynowym leczeniem z zastosowaniem Beta2 - sympatykomimetyków

Question 54

Stopnie oparzenia

Answer 54

I stopień - zaczerwienienie, obejmuje tylko naskórek

II stopień - tworzenie pęcherzy, dno rany wilgotne, silnie bolesne

III - oparzenie tkanek aż do tkanki podskórnej

IV stopień - oparzenie głębiej leżących tkanek, mięśni, ścięgien

Question 55

Skala Goldmanna

Answer 55

Skala ryzyka sercowego wg Goldmanna

Question 56

Skala Trama Score

Answer 56

Skala urazu

ocenia:

• częstość oddechu
• wysiłek oddechowy
• skurczowe ciśnienie tętnicze
• powrót włośniczkowy
• GCS

punkty razem 1-16

RTS –> Revised Trauma Score: ocenia: częstość oddechu; skurczowe ciśnienie tętnicze; GCS
suma punktów 0-12
poniżej <=11 pkt - transport do centrum urazowego

PTS –> Pediatric Trauma Score
ocenia: masa ciała; drożność dróg oddechowych; SBP; stan świadomości; obecność ran; obrażenia układu kostnego

Question 57

Skala Apfel

Answer 57

Określa stopień prawdopodobieństwa pojawienia się PONV

po 1 punkcie za:

• płeć żeńska
• niepalący
• PONV lub choroba lokomocyjna w wywiadzie
• opioidy po operacji

2 pkt –> PONV w 39%
3 pkt –> PONV w 61%
4 pkt –> PONV w 79%

jeżeli więcej niż dwa punkty - należy wdrożyć profilaktykę

Question 58

Klasyfikacja wg Mallampatiego

Answer 58

I widoczne: języczek, przedni/tylny łuk podniebienny i podniebienie miękkie

II widoczne: część języczka i tylny łuk podniebienny

III widoczna: nasada języczka

IV języczek niewidoczny, tylne podniebienie niewidoczne

Question 59

Klasyfikacja ciężkości wstrząsu hipowolemicznego wg ATLS

Answer 59

Klasa I:
utrata krwi –> do 750ml / do 15%; ciśnienie prawidłowe, powrót włośniczkowy prawidłowy

Klasa II:
utrata krwi –> 750-1500 / 15030%; ciśnienie prawidłowe

Klasa III:
utrata krwi –> 1500-2000 / 30-40%; ciśnienie obniżone

Klasa IV:
utrata krwi –> >2000 / >40%; ciśnienie obniżone

Question 60

NAJ … Mszyedycyna Ratunkowa i Intensywna Terapia

Answer 60

• pO2 poniżej 60mmHg –> niewydolność oddechowa
• najczęstsza przyczyna niewydolności oddechowej u dzieci - IRDS
• najczęstsza przyczyna śmierci pnia mózgu - krwawienia śródczaszkowe i urazy głowy
• o śmierci pnia mózgu orzeka komisja
• najczęstszy mechanizm NZK u dzieci - asystolia
• rytmy do defibrylacji VF, VT
• rytmy nie do defibrylacji - PEA, asystolia
• lek w VF - amiodaron 300 mg i.v.
• 4H:
  
  • hipotermia
  • hipoksemia
  • hipowolemia
  • hipo/hiperkalemia
    +zaburzenia metaboliczne
• 4T:
  
  • thrombosis
  • tension pneumothorax
  • tamponade - cardiac
  • toxins