medeni usul hukuku Flashcards
hak nedir?
hukuk düzenince korunan menfaat veya tanınan yetki
devlet, kişiler arasında özel hukuk alanında çıkan uyuşmazlığı, kural olarak
onların talebi üzerine , yargı organları aracılığıyla çözer.
hukuki koruma ihtiyacı içinde olan kimse,
bu konuda talepte bulunmalıdır.
Yargı nedir?
devletin üstlendiği bu alandaki görevi ve temel bir fonksiyonu ifade eder.
Yargılama nedir?
bu görevin yerine getirilmesi faaliyetini ve tüm süreci anlatır.
çekişmeli yargı;
tarafların uyuşmazlık içinde oldukları, sübjektif hakkı ihlal edilen ya da ihlal tehlikesine maruz kalanın hukuki koruma istediği, medeni usul içindeki iki temel koldan biri.
çekişmesiz yargı; ( çekişmesiz yargı işi, iş)
her zaman uyuşmazlığın ve sübjektif hak ihlalinin olmadığı, hukukun uygulanması gerekliliği sebebiyle ortaya çıkmış (bir kısmı gerçek anlamda yargılama faaliyetini de gerektirmeyen) medeni usul içindeki iki temel koldan diğeri. Bu yargı işinde yer alan veya hukuken bağlantısı bulunan herkes ilgili olarak ifade edilir.
Çekişmeli yargı örneği;
Dava. iki taraf sistemi üzerine kurulmuştur. dava açan, davacı; kendisine dava açılan davalı.
Geçiçi hukuki koruma yargılamaları;
asıl karar verilinceye kadar geçici nitelikte bir yargılama yapılarak geçici nitelikte bir karar verilmesidir. (oluşum sebebi çekişmeli ve çekişmesiz yargılamanın uzun sürmesi ve sürede hak kaybının önün geçmek)
Geçici hukuki koruma örnekleri;
İhtiyati tedbir, ihtiyati haciz, delil tespiti.
geçici hukuki koruma ne zaman talep edilebilir?
asıl yargılamanın içinde veya asıl yargılamadan önce.
geçici hukuki koruma isteyen kişiye?
talepte bulunan denir.
Usul kurallarının uygulanmasında geçerli ilke? (medeni usul hukukunun yer itibariyle uygulanması)
hakimin hukuku (lex fori) ilkesi. Hakim, uyuşmazlığa yabancı hukuk kurallarını uygulayacak olsa bile uyuşmazlığın çözümünde kendi usul hukuku kurallarını ( örneğin; davanın açılması, cevap dilekçesi, yetkili ve görevli mahkeme, süreler vs) uygular. Uyuşmazlığın tarafları veya konusunun yabancı olması na bakmaksızın.
locus regit actum kuralı?
hak, nerede ve hangi ülkenin maddi kanunlarına göre doğmuşsa, bu konuda ispatın ve yerine getirilmesi için gösterilecek delillerin, işlemin yapıldığı yer kanunlarına tabi olmasıdır. Hakim, iddiasını ispat etmek isteyen tarafa, hukuki işlemin yapıldığı yerdeki usul kurallarına göre ispat imkanı tanır.
Bİzim hukukumuzda kesin delille ispat esas alınmıştır.
Doğru.
İspat yükü kural olarak kimin üstündedir?
bir olaydan lehine hak çıkartan taraf ispat yükü altındadır.
Medeni usul hukukunun zaman itibariyle uygulanması ?
HMK m. 448 => Yeni kanun hükümlerinin, kanunda aksine bir düzenleme getirilmediği takdirde, tamamlanmış usul işlemlerine bir etkisi olmaz, önceki kanuna göre yapılmış ve tamamlanmış işlemler geçerliliğini korur. Tamamlanmamış usul işlemleri yeni kanuna tabi olur.
Derhal uygulanırlık kuralı;
Bir dava, yeni bir usul hükmünün yürürlüğe girmesinden sonra açılırsa, bu davaya (aksine hüküm yoksa) yeni usul kuralları uygulanır.
Dava konusu işlemin daha önce yapıldığı ileri sürülerek o sırada geçerli usul kurallarının uygulanması istenemez.
=> BİR DAVA, DAVANIN TEMELİ OLAN UYUŞMAZLIK KONUSU OLAYIN MEYDANA GELDİĞİ DEĞİL, UYUŞMAZLIĞIN YARGI ÖNÜNE GETİRİLDİĞİ TARİHTEKİ YARGILAMA KURALLARINA TABİİDİR.
Medeni usul hukukunun kaynakları= Anayasa
m 36(hak arama hürriyeti), m37= (kanuni hakim güvencesi), m141(duruşmaların aleni yapılması ve davaların en az giderle mümkün olan süratle sonuçlandırılması), m138 (mahkemelerin bağımsızlığı), m139 (hakim ve savcılık teminatı), m140 (hakimlik ve savcılık mesleği) m142 (mahkemelerin kuruluşu) mm144(adalet hizmetlerinin denetimi) m148-149 AYM'ye bireysel başvuru mm154 Yargıtay m159 Hakimler ve Savcılar Kurulu
M. Usul hukukunun kaynakları= AİHS
m6 Adil yargılanma hakkı
Yargı=
Devletin hukuk düzeninin devam etmesi ve kişilerin sübjektif haklarının korunması amacını güden faaliyetidir. Bu faaliyet, devlet için hem bir hak, hem de yükümlülüktür.
Şekli anlamda yargı;
mahkemelerin yaptıkları ve kanunla verilen tüm işler.
Mahkemelerin kuruluşu, faaliyetleri, hakimlerin tayin ve terfileri ile tüm özlük işleri …
Maddi anlamda yargı;
sadece hakimlere bırakılmış olan, başka hiçbir kimseye devredilemeyen fonksiyonu ifade eder, bu yetki hakimden de alınamaz.
Maddi anlamda yargı nedir?
tarafsız bir mahkeme ve hakim tarafından, yargılama faaliyeti sonunda haklı olan taraf lehine verilen hükümdür.
