makro egz Flashcards
Objaśnia działanie gospodarki jako całości
Makroekonomia
Dobra wytwarzane za granicą i nabywane do wykorzystania w kraju
Import
Całkowity dochód osiągany przez mieszkańców kraju niezależnie od miejsca (kraju) świadczenia usług
czynników wytwórczych.
Produkt narodowy brutto
Produkt narodowy netto (PNN) wytworzony w gospodarce, liczony w cenach czynników produkcji.
Dochód narodowy
Produkcja wytworzona przez czynniki wytwórcze zlokalizowane w danym kraju, niezależnie od tego,
kto jest ich właścicielem
Produkt krajowy brutto (PKB
- Mierzą wartość produkcji krajowej z uwzględnieniem podatków pośrednich od produktów i usług.
Ceny rynkowe
Nadwyżka wpływu dochodów z własności czynników produkcji zatrudnionych za granicą nad
odpływem dochodów majątkowych uzyskanych przez cudzoziemców w danym kraju.
Dochody netto z
własności za granicą.
Zakupy dóbr kapitałowych
Inwestycje
Wycena wydatków lub wartości produkcji za pomocą cen z wybranego roku bazowego
Ceny stałe
Wyrażenie wydatków lub wartości produkcji za pomocą cen istniejących w momencie pomiaru
Ceny
bieżące.
Miernik produkcji społecznej korygujący PNB o wartość produkcji pozarynkowej i czasu wolnego,
opracowany przez W. Nordhausa i J. Tobina
Dobrobyt ekonomiczny netto
Dobra częściowo przetworzone, wykorzystywane jako nakłady w procesie produkcji i całkowicie
zużywane
Dobra pośrednie.
Dobra wytwarzane w kraju i sprzedawane za granicę
Eksport
Ta część dochodu, która nie jest wydawana na zakup dóbr i usług
Oszczędności
Przyrost wartości dóbr w trakcie procesu produkcji.
Wartość dodana
PNB podzielony przez liczbę ludności.
PNB per capita
Przybliżona miara ubytku wartości istniejącego zasobu kapitału w danym okresie wskutek fizycznego
lub ekonomicznego zużycia.
Amortyzacja
Miara wartości produkcji krajowej z pominięciem podatków pośrednich od produktów i usług.
PKB w
cenach czynników produkcji.
Dochody gospodarstw domowych po uwzględnieniu płatności transferowych z budżetu państwa,
pomniejszone o podatki bezpośrednie; suma pozostająca gospodarstwom na wydatki i oszczędności.
Dochody rozporządzalne
Gospodarka nie prowadząca wymiany z zagranicą
Gospodarka zamknięta
Dobra nabywane przez ostatecznego użytkownika: dobra konsumpcyjne zakupywane przez
gospodarstwa domowe, dobra kapitałowe (np. maszyny) nabywane przez przedsiębiorstwa, dobra
nabywane przez państwo, przyrost zapasów albo eksport netto
. Dobra finalne.
Dobra trzymane przez przedsiębiorstwa na potrzeby przyszłej produkcji lub sprzedaży.
Zapasy
Gospodarka prowadząca wymianę z innymi krajami.
Gospodarka otwarta
Stosunek nominalnego PNB do realnego PNB wyrażony w postaci wskaźnika.
Deflator PNB
Część wydatków konsumpcyjnych, która nie jest zależna od poziomu dochodów
Konsumpcja
autonomiczna
Odczucie braku czegoś
Potrzeba
Nakłady na zwiększenie majątku trwałego przedsiębiorstw (budynki i maszyny) oraz zapasów.
Popyt
inwestycyjny
Nieprzewidziany wzrost lub spadek poziomu zapasów utrzymywanych przez przedsiębiorstwa.
Nieplanowane zmiany zapasów
Funkcja pokazująca poziom zamierzonych oszczędności przy każdym poziomie dochodów
rozporządzalnych ludności.
Funkcja oszczędności.
Dochody, którymi dysponują gospodarstwa domowe na wydatki i oszczędności.
Dochody
rozporządzalne
Funkcja pokazująca ogólną wielkość planowanych wydatków przedsiębiorstw i gospodarstw
domowych na dobra i usługi przy każdym poziomie dochodu
Funkcja (krzywa) popytu globalnego.
Wielkość produkcji, którą wytworzyłaby gospodarka, gdyby wszystkie czynniki produkcji były w pełni
wykorzystane.
Produkcja potencjalna (potencjał wytwórczy)
Relacja zmiany wielkości produkcji zapewniającej równowagę do zmiany wydatków autonomicznych,
powodującej tę zmianę.
Mnożnik
Sytuacja, w której zmiana krańcowej stopy oszczędności prowadzi do zmiany poziomu dochodu
narodowego zapewniającego równowagę, lecz nie zmienia poziomu oszczędności, które nadal muszą
być równe planowanym inwestycjom
Paradoks zapobiegliwości
Prosta na wykresie przedstawiającym związek między dochodem a wydatkami, łącząca wszystkie
punkty, w których dochód jest równy wydatkom.
Prosta o nachyleniu 45°
Część przyrostu rozporządzalnych dochodów, którą gospodarstwa domowe pragną przeznaczyć na
oszczędności.
. Krańcowa skłonność do oszczędzania.
Wielkość produkcji wytworzonej w gospodarce w danym okresie.
Produkcja faktyczna
Część przyrostu rozporządzalnych dochodów, którą gospodarstwa domowe chcą przeznaczyć na
zwiększenie konsumpcji.
Krańcowa skłonność do konsumpcji
Poziom produkcji w gospodarce odpowiadający wielkości popytu globalnego, czyli sumie
zamierzonych wydatków
Poziom produkcji zapewniający równowagę krótkookresową.
Pesymistyczne lub optymistyczne nastroje przedsiębiorców związane z oceną przyszłości.
Nastroje
inwestorów
Funkcja pokazująca wielkość zamierzonej konsumpcji przy różnych poziomach dochodów
rozporządzalnych
Funkcja konsumpcji
Pojawienie się nowych strumieni handlu na skutek utworzenia strefy preferencyjnego handlu, strefy
wolnego handlu lub unii celnej.
Efekt kreacji handlu
Tworzenie nowego, względnie jednolitego organizmu gospodarczego (skupiającego różne kraje).
Integracja gospodarcza
Decyzje państwa o wydatkach budżetowych i podatkach.
Polityka fiskalna
Pojawienie się nowych strumieni handlu na skutek utworzenia strefy preferencyjnego handlu, strefy
wolnego handlu lub unii celnej przy jednoczesnym zmniejszeniu lub zaniku handlu z krajami trzecimi
(które nie przystąpiły do danego ugrupowania integracyjnego)
Efekt przesunięcia handlu
Bezpośrednia kontrola wielkości importu przez rząd
Ograniczenia importu
Mechanizmy ekonomiczne zmniejszające podatność gospodarki na wstrząsy
Automatyczne
stabilizatory
Nadwyżka wartości eksportu nad wartością importu.
Nadwyżka w handlu zagranicznym
Wartość eksportu netto.
Bilans handlowy (saldo)
Różnica między eksportem a importem.
Eksport netto
Działania rządu zmierzające do utrzymania produkcji na poziomie zbliżonym do pełnego zatrudnienia
Polityka stabilizacyjna
Deficyt budżetu państwa po uwzględnieniu różnic między nominalną i realną stopą procentową.
Deficyt budżetu państwa po uwzględnieniu inflacji
Nadwyżka wydatków nad przychodami budżetu państwa.
Deficyt budżetowy
Mechanizm sprawiający, że wzrost wydatków państwa zrównoważony takim samym wzrostem
podatków prowadzi do wzrostu ogólnego poziomu produkcji.
Mnożnik zrównoważonego budżetu.
Deficyt budżetu państwa powiększony o straty netto przedsiębiorstw państwowych.
Potrzeby
pożyczkowe sektora publicznego.
Część przyrostu dochodu narodowego, którą społeczeństwo przeznacza na dodatkowy import.
Krańcowa skłonność do importu
Ogólna suma pożyczek zaciągniętych i nie spłaconych przez państwo
. Dług publiczny
Bieżące dostosowywanie narzędzi polityki gospodarczej do zmieniających się warunków.
„Dostrajanie” polityki gospodarczej.
Stosowanie aktywnej polityki budżetowej do regulowania stanu gospodarki
Aktywna
(dyskrecjonalna) polityka fiskalna
Powszechnie akceptowany środek płatniczy.
Pieniądz
Funkcja pieniądza ułatwiająca wymianę dóbr i usług
Środek wymiany
Funkcja pieniądza polegająca na tym, iż stanowi on jednostkę, w której wyrażane są ceny i prowadzone
rozrachunki.
Jednostka rozrachunkowa/miernik wartości
Funkcja pieniądza umożliwiająca jego wykorzystanie do dokonywania zakupów w przyszłości.
Środek
przechowywania wartości (tezauryzacji)
Suma banknotów i bilonu w obiegu pozabankowym oraz ilość gotówki znajdująca się w obrębie
systemu bankowego, zwana też niekiedy zasobem pieniądza wielkiej mocy
Baza monetarna
W czasach złotników ilość złota stojąca do natychmiastowej dyspozycji, przeznaczona do zaspokojenia
żądań klientów (współcześnie: rezerwy gotówkowe banków)
Rezerwy
Gospodarka, w której nie występuje środek wymiany, a jedne towary są wymieniane bezpośrednio na
inne.
Gospodarka bezpieniężna (barterowa)
Zmiana wielkości podaży pieniądza wynikająca ze zmiany bazy monetarnej o 1 jednostkę
Mnożnik
kreacji pieniądza
Pieniądz mający formę zapisu na rachunku bankowym, którego podstawą może być depozyt
gotówkowy klienta lub kredyt udzielony przez bank. Płatności dokonywane są za pomocą polecenia
przelewu, czeku, karty kredytowej itp
Pieniądz bezgotówkowy
Pośrednicy finansowi upoważnieni przez państwo do udzielania kredytów i przyjmowania wkładów, w
tym wkładów umożliwiających wystawianie czeków
Banki komercyjne.
Instytucja specjalizująca się w prowadzeniu interesów między pożyczkobiorcami i pożyczkodawcami.
Pośrednik finansowy
Aktywa, które są prawie tak samo dobre jak pieniądz; środek przechowywania wartości, który można
łatwo zamienić na pieniądz, ale który sam pieniądzem nie jest.
Niby-pieniądz (quasi-pieniądz).
Środek płatności, którego wartość (siła nabywcza) wielokrotnie przekracza koszt jego wytworzenia lub
wartość jako towaru w innych niż pieniądz zastosowaniach
Pieniądz symboliczny
Samospełniająca się przepowiednia polegająca na tym, iż ludzie w pewnym momencie dochodzą do
wniosku, że bank stanie się niewypłacalny i – usiłując masowo wydostać swoje pieniądze –
rzeczywiście doprowadzają do jego niewypłacalności
Panika finansowa
Wartość całego zasobu pieniądza, jako środka wymiany, znajdującego się w obiegu
Podaż pieniądza.
Mechanizm umożliwiający wzajemne rozliczenia między bankami, polegający na tym, iż w danym
okresie sumuje się wartość wszystkich dokonywanych między nimi operacji, ale rozlicza tylko
wielkości netto, czyli salda tych operacji.
System rozrachunkowy (clearingowy)
Szybkość i pewność, z jaką dany rodzaj aktywu można zamienić na pieniądz.
Płynność
W czasach złotników ilość złota oddana złotnikowi na przechowanie
Wkład (depozyt).
Stosunek rezerw bankowych do wkładów
Stopa rezerw
Występuje wówczas, gdy zmiany podaży pieniądza prowadzą wyłącznie do proporcjonalnego
dostosowania się wielkości nominalnych i nie wpływają na realne zmienne ekonomiczne, takie jak
produkcja, bezrobocie, czy realny kurs walutowy.
Zasada neutralności pieniądza
Cena pieniądza, jaką banki muszą zapłacić za środki, które następnie pożyczają przedsiębiorcom lub
zwykłym ludziom.
WIBOR
