magiczne kartki

Question 1

Zdrowie to nie tylko brak choroby,

Answer 1

ale stan pełnego dobrostanu fizycznego, psychicznego i społecznego.

Question 2

disease -

Answer 2

choroba w sensie biologicznym (badanie fizykalne)

Question 3

illness -

Answer 3

choroba w sensie samopoczucia (źle się czuję, idę do lekarza)

Question 4

sickness -

Answer 4

choroba w sensie społecznym (“etykietka” - ludzie mówią nam, że źle wyglądamy i może powinniśmy odwiedzić lekarza)

Question 5

TALCOTT PARSONS

Answer 5

Zdrowie to taki stan, gdy człowiek może efektywnie pełnić swoją rolę społeczną, a choroba prowadzi do zaburzenia funkcjonowania społeczeństwa.

Question 6

Prawa pacjenta:

Answer 6

• jednostka jest odpowiedzialna za swój stan

- niezdolność jednostki jest podstawą do wyłączenia jej z pełnienia dotychczasowych ról społecznych

Question 7

Obowiązki pacjenta:

Answer 7

• chory musi pragnąć wyzdrowieć

- chory musi zwrócicsię o pomoc do fachowców

Question 8

DEWIACJA -

Answer 8

odchylenie od normy

Question 9

Choroba jako dewiacja:

a) pierwotna -

Answer 9

szybko się leczy, można dalej wykonywać swój zawód

Question 10

Choroba jako dewiacja:

b) wtórna -

Answer 10

po jej przejściu trzeba zmienić rolę społęczną, zawód, np. osoba po zawale serca nie może dalej pracować na budowie itp.

Question 11

KONCEPCJA LALONDE:

Answer 11

Co wpływa na nasze zdrowie?
50% styl życia
20% czynniki biologiczne
20% czynniki środowiskowe
10% opieka zdrowotna

Question 12

ZDROWIE JAKO WARTOŚĆ

a) autentyczna -

Answer 12

nadrzędna, osoba dąży do osiągnięcia zdrowia za wszelką cenę i to jej cel, np. gdy ktoś w szpitalu grzecznie leży, stosuje się do zaleceń lekarza itp.

Question 13

ZDROWIE JAKO WARTOŚĆ

b) instrumentalna -

Answer 13

osiągnięcie zdrowia to tylko stopień celu, np. do zarabiania pieniędzy, taki człowiek traktuje ciało jak maszynę, która ma określony okres przydatności i stara się wycisnąć z niej jak najwięcej - np. osoba po zawale robi w szpitalu biuro, gada non-stop przez telefon, siedzi przy nim sekretarka, klikają w laptopie itd.

Question 14

CZYNNIKI, KTÓRE WPŁYWAJĄ NA TO, JAK ODBIERAMY ZDROWIE

Answer 14

a) wykształcenie
b) płeć (kobiety częściej chodzą do lekarza, gdy coś jest nie tak, to lecą od razu, opiekują się też całą rodziną, a mężczyźni nie okazują słabości, bo tak są nauczeni i nie chodzą do lekarza, a także nie przyznają się, że coś im dolega)
c) zawód
d) wychowanie
e) miejsce zamieszkania - na wsi jest gorszy dostęp do usług medycznych
f) lęk, strach, wstyd

Question 15

Samobójstwo:

Answer 15

w wyniku osłabienia więzi społecznych i mechanizmów kontroli społecznej, wzrostu napięcia między aspiracją jednostki, a tym, co osiągnęła w swoim życiu lub jest to normalna reakcja jednostki na nienormalną sytuację w kraju

Question 16

Samobójstwo - cel:

Answer 16

zabicie się, najczęściej jest gdzieś poza miastem lub w domu, gdy nikt nie widzi

Question 17

Samobójstwo - intencja:

Answer 17

zerwanie kontaktu ze społeczenstwem

Question 18

Próba samobójcza:

Answer 18

• taka osoba nie chce się zabić, jedynie chce zwrócić na siebie uwagę bliskich
• w tłumie, aby wszyscy widzieli

Question 19

Próba samobójcza - cel:

Answer 19

wpłynięcie na bliskich, zemsta, szantaż

Question 20

Próba samobójcza - intencja:

Answer 20

nawiązanie kontaktu ze społeczeństwem

Question 21

Rodzaje samobójstw: [E. Durkheim]

Answer 21

a) egoistyczne - wynik słabej integracji jednostki z grupą i społecznością, taka osoba uważa, że jego odejście nikogo nie będzie obchodzić i że może się wyalienować bez żadnych konsekwencji
b) altruistyczne - zbyt silna integracja z grupą lub jej ideałami, np. kamikadze, terroryści, zbiorowe samobójstwa sekt
c) anomiczne - przejaw zakłócenia ładu społecznego, np., gdy pada zakład przemysłowy albo przejście z socjalizmu do kapitalizmu
d) fatalistyczne - związane z sytuacją jednostki, gdy nie wiedzi ona wyjścia z sytuacji jest postawiona pod ścianą, gdy sytuacja jest tragiczna, np. spowodowanie czyjejś śmierci, niespodziewana ciąża

Question 22

DYSONANS POZNAWCZY -

Answer 22

gdy wiemy, że coś jest złe, a i tak to robimy (np. palenie papierosów) albo przeciwnie, gdy wiemy, że coś jest dobre, ale tego nie robimy (np. zdrowe odżywianie, uprawianie sportu).

Question 23

Ludzie tłumaczą sobie w różny sposób, dlaczego robią coś złego, albo nie robią czegoś dobrego:

Answer 23

a) porównywanie nałogu do gorszego nałogu, np papierosów do narkotyków
b) “mnie to nie dotyczy”, czyli np. mój tata miał nadwagę i był zdrowy całe życie, to ja też będę
c) zestawienie plusów i minusów - czyli widzę więcej korzyści z palenia niż wad
d) pacjent jest przekonany, że w każdej chwili może rzucić nałóg
e) wybiórczy przekaz informacji - w internecie czytam tylko o zaletach palenia, a o wadach już nie, odrzucam złe informacje

Question 24

Zasada wzajemnego przymusu -

Answer 24

rodzic karze dziecko, to budzi w dziecku lęk, gorzej się zachowuje i znowu rodzic karze dziecko itp.

Question 25

Formy przemocy:

Answer 25

a) seksualna - bezpośrednia lub np. ekshibicjonizm, oglądanie filmów pornograficznych
b) fizyczna
c) emocjonalna/ psychiczna - nieokazywanie miłości, umniejszanie czyjejś wartości
d) finansowa - okradanie babci z emerytury
e) zaniedbanie - nie dajemy babci leków, wody, jedzenia, nie myjemy jej (skrajny przykład zaniedbania to porzucenie)

Question 26

SYNDROMY - sztokholmski

Answer 26

identyfikacja z osobą agresora, romantyczna więź z agresorem, kobieta maltretowana nawet może wziąć ślub ze sprawcą

Question 27

SYNDROMY - kobiety bitej

Answer 27

usprawiedliwianie przemocy, kobieta szuka winy w sobie

Question 28

SYNDROMY - wyuczonej bezradności

Answer 28

nie podejmowanie żadnych działań, bo i tak nie mają one sensu, powolna destrukcja jednostki maltretowanej, zanika inicjatywa tej osoby, poddanie się sytuacji

Question 29

Najczęściej to kobieta jest ofiarą przemocy ->

Answer 29

patriarchalny system wartości, facet zawsze był głową rodziny, a kobieta do niedawna nie miała żadnych praw! zostało w psychice

Question 30

CYKL PRZEMOCY

Answer 30

1. etap - budowanie napięcia między partnerami, np. koszula męża jest pomięta, zupa za słona
2. etap - epizod ostrej przemocy (nawet 48h!!!)
3. etap - okres miodowy 0 spokój, facet mówi, że się zmieni, kupuje kwiaty

Niestety cykl sie powtarza -> po kilku powtórkach okres 3 coraz bardziej zanika, aż wreszcie cykl ma tylko 2 pierwsze okresy.

Question 31

STYGMATYZACJA - Stygmat:

Answer 31

• jawny - coś, co widać od razu, pacjent niepełnosprawny, ktoś z urojeniami
• ukryty - pacjenci z chorobami psychicznymi, gdy nie są w momencie zaostrzenia (nie mają urojeń) AIDS w początkowym stadium (bezobjawowy)

Question 32

Podwójna stygmatyzacja -

Answer 32

ludzie myślą, że AIDS można się zarazić przez podanie ręki, przyczepienie łatki homoseksualistów, kobiet rozwiązłych.

Question 33

Jakość życia

Answer 33

jest to subiektywna ocena życia, różnie postrzegana przez różne osoby

Question 34

Wymiary jakości życia:

Answer 34

1. psychiczny: utrata kobiecości (np. amputacja piersi z powodu raka), stygmatyzacja przez społeczeństwo (stygmat jawny lub ukryty), dyskryminacja, lęk przed przerzutami i nawrotem choroby oraz przed złą diagnozą, zaburzenie postrzgania własnego ciała, depresja, rezygnacja, obrzydzenie do siebie
2. społeczny: społeczne wyobcowanie, stygmatyzacja, dyskryminacja, zmiana roli zawodowej (np. po zawale nie mogę już nosić cegieł), osłabienie więzi społecznych, problemy ze znalezieniem partnera (np. po raku podbytu ma się sztuczny odbyt)
3. wymiar fizyczny: problemy z jedzeniemm (np. rak przełyku), probelmy w łóżku, wyhudzenie, gdolegliwości bólowe, chemioterapia i wypadanie włosów, rehabilitacja, zmiana wyglądu, nie można już uprawiać sportu itp.
4. Niezależność
5. Środowisko
6. Wymiar duchowy/przekonania osobiste

Jeżeli będzie pytanie, żeby opisać wymiary życia, no to wybierz sobie z tego to, co pasuje do danego przypadku i schorzenia.

Question 35

Modele relacji lekarz-pacjent:

Answer 35

• partnerski - rozmowa, doradzanie

- paternalistyczny (lekarz=guru)

Question 36

Błędy relacji lakarz-pacjent i sposoby ich unikania:

Answer 36

• zignorowanie pacjenta
  => pomóc pacjentowi czuć się dobrze w przestrzeni gabinetu
• brak zainteresowania
• brak wywiadu lekarskiego
• ignorowanie objawów
• brak przywitania
• nie leczy, nie tłumaczy, tylko dał receptę
  => trzeba informować pacjenta, co będziemy robić dalej
• obojętność
  => powiedzieć, co mu jest i czy stan jest poważny;
  ile mniej więcej trwa leczenie, jakie leczenie -forma badania, czy operacyjne
  -> jaki rodzaj relacji (paternalistyczna czy partnerska)
  -> udzielić dużo informacji, np. do kogo się zgłosić
  -> wypisać zwolnienie lekarskie, gdy to konieczne
  -> więcej czasu poświęcić, okazać zainteresowanie

Question 37

Koncepcja: Szasz i Hollender

Answer 37

a) aktywność - bierność (lekarz - pacjent)
np. podczas resuscytacji 
porównujemy do rodzic - niemowlę
czyli: pacjent w śpiączce, nieprzytomny, zabieg chirurgiczny , bierne poddanie się
b) kierowanie i współpraca
 (rodzic - dziecko) Lekarz egzekwuje od pacjenta, narzuca terapię, inicjatywa w rękach lekarze, pacjent tylko zgłasza objawy (choroby ostre, astma, płuc, nie ma dyskusji, negocjacji co do leczenia)
c) obopólne uczestnictwo - partnerski
 (dorosły - dorosły
) Lekarz jest przewodnikiem pacjenta, dorzadza mu, a pacjent daje swoje sugestie (choroby przewlekłe: cukrzyca, nadciśnienie).

Question 38

Koncepcja Freidsona:

Answer 38

zderzenie perspektyw i istnienie konfliktu między tymi perspektywami (czyli różnica wiedzy między lekarzem a pacjentem).

Pacjent chce i nie chce być chory - chce zainteresować lekarza, ale boi się śmierci.

Question 39

ZESPÓŁ WYPALENIA ZAWODOWEGO

Answer 39

dotyczy m.in. neurologia, geriatria, onkologia

Aby się nie wypalić -> znaleźć odskocznię (sport, hobby)

Question 40

Skutki wypalenia:

Answer 40

• spadek jakości i wydajności pracy
• spadek zdrowia fizycznego
• depresja, zaburzenia psyhiczne, uzależnienie
• konflikt w pracy
• popadanie w rutynę
• błędy lekarskie

Question 41

Objawy wypalenia

Answer 41

• wyczerpanie: emocjonalne, fizyczne zmęczenie
• depersonalizacja, negatywny stosunek
• obniżone poczucie własnych dokonań

Praca przestaje dawać satysfakcję.

Question 42

WYCZERPANIE:

Answer 42

• fizyczne
• psychiczne
• emocjonalne

Question 43

Przyczyny wypalenia:

Answer 43

• zderzenie młodzieńczych ideałów z rzeczywistością
• stres zawodowy
• rozbieżność oczekiwań z realiami
• złe warunki pracy
• za dużo pracy, za mało czasu
• za małe zarobki
• brak wsparcia rodziny (za mało czasu dla rodziny)
• kontakt ze śmiercią
• brak satysfakcji z pracy
• częściej u młodych, wykształconych (wysokie ambicje)

Question 44

Pierwotny brak zaangażowania

Answer 44

to nie to samo, co wypalenie zawodowe (w wypaleniu pierwotnie wysoki poziom motywacji).

Question 45

Konflikt sumienia (dysonans) -

Answer 45

lekarz nie chce robić aborcji, a szef na niego naciska

Question 46

konflikt w roli -

Answer 46

sprzeczne ocekiwania co do tej roli, którą się wykonuje (podłoże moralne, religijne)

Question 47

konflikt ról:

Answer 47

gdy dominuje jedna z ról, głównie zawodowa (mało czasu, a wiele ról społecznych)
np. lekarz dużo pracuje, ale zaniedbuje rodzinę lub swoje hobby (dyżury w święta, za dużo dyżurów)

Question 48

dysonans:

Answer 48

między własnymi poglądami środowiska (np. lekarz uznaje aborcję, ale jest katolikiem&raquo_space;»»> konflikt w roli)

Question 49

sprzeczność interesów:

Answer 49

żona lekarza ma zakład pogrzebowy