Macht van de situatie Flashcards
De macht van de situatie
Fundamentele attributiefout
Fundamentele attributiefout
de neiging om gedrag volledig toe te schrijven aan persoonlijkheidstrekken, terwijl de invloed van de situatie wordt onderschat. Dit leidt tot een overschatting van interne factoren en een verwaarlozing van externe, situationele factoren.
Correspondentievertekening
De fundamentele attributiefout wordt ook wel de correspondentievertekening genoemd.
Het benadrukt het belang van zowel persoonlijkheid als de situatie bij het verklaren van gedrag. Het is cruciaal om niet alleen naar iemands karakter te kijken, maar ook naar de context waarin ze zich bevinden.
Attributie
het toeschrijven van oorzaken aan het eigen of aan andermans gedrag en het daarmee voorzien van verklaringen.
Behaviorisme
Skinner
stelt dat al het gedrag verklaard kan worden door beloningen en straffen uit de omgeving. Het negeert subjectieve ervaringen zoals denken en voelen en richt zich op waarneembaar gedrag.
Principes van het behaviorisme
beschouwt psychologie als de wetenschap van het zintuiglijk waarneembare. Het gaat ervan uit dat gedrag wordt bepaald door de omgeving en aangeleerd is door interacties met die omgeving.
Gestaltpsychologie
is een stroming die het geheel benadrukt bij de waarneming. Het legt de nadruk op de subjectieve manier waarop we objecten waarnemen, in plaats van enkel te focussen op hun objectieve, fysieke eigenschappen.
Wortels van sociale psychologie
wortels in de gestaltpsychologie. Deze stroming benadrukt de rol van subjectieve fenomenologie bij de waarneming van de wereld, waarbij directe ervaring centraal staat.
Fenomenologie
is het principe van het onbevooroordeeld kijken naar ervaringen. Het houdt in dat men iets waarneemt door directe ervaring in plaats van door voorafgaande rationele kennis.
Naïef realisme
de overtuiging dat wat we zien echt zo is. Iets is precies zoals we het zelf waarnemen.
Deze overtuiging helpt ons onder andere te begrijpen waarom mensen met verschillende standpunten het vaak niet eens kunnen worden.
Interpretatie van de situatie
betreft hoe mensen hun sociale omgeving waarnemen, begrijpen en interpreteren. Deze constructie beïnvloedt hun gedrag en gevoelens in die situatie.
Construct van de situatie
verwijst naar de manier waarop individuen de sociale wereld om hen heen waarnemen.
Dit kan bijvoorbeeld beïnvloeden hoe een docent zijn les waardeert op basis van het gedrag van de studenten.
Voorbeeld van situatie-interpretatie
en docent lesgeeft en ziet dat studenten stil zijn en luisteren, denkt hij dat zijn les goed is. Als hij echter ziet dat studenten op hun telefoon zitten, kan hij denken dat zijn les niet interessant is.
Sociale cognitie
hoe ontstaan deze situaties, waarom denkt de ene persoon het gaat top, en denkt de andere persoon het gaat niet zo goed? Dit heeft te maken met:
- betekenis geven
- cognitieve efficiëntie
- motivationele vertekening
Sociale cognitie: betekenis geven
wat voor betekenis geef ik aan mijn gedachte. Wat vind ik ervan?
Sociale cognitie: cognitieve efficiëntie
kan ik dit snel en verstandelijk begrijpen. Quick en dirty informatie verwerken. Eerder kans op vertekening. Je brein vult zelf de rest van de informatie in (cognitieve capaciteit).
Motivationele vertekening
verwijst naar de tendens om situaties zo te interpreteren dat ze ons goed laten voelen over onszelf. Dit helpt ons om een positief zelfbeeld te behouden.
Motief van eigenwaarde
is de behoefte om ons goed te voelen over onszelf. Dit omvat de wens om positief te blijven denken over situaties, zelfs als de werkelijkheid tegenvalt.
Voorbeeld van motivationele vertekening
je koopt een nieuwe laptop die na een paar weken uitvalt. Je rechtvaardigt het blijven gebruiken van de laptop om je positieve kijk op de aankoop te behouden. Een ander voorbeeld is het rechtvaardigen van ontgroeningen om jezelf beter te voelen over die ervaring.
Waarom proberen de meeste mensen een nauwkeurig beeld te krijgen van de wereld maar lukt dat niet?
Ze hebben daar vaak onvoldoende informatie voor
Positieve zelfwaardering
De meeste mensen hebben de behoefte aan een positieve zelfwaardering en rechtvaardigen vaak hun gedrag achteraf in plaats van tekortkomingen te erkennen. Dit fenomeen staat bekend als het zelfverheffingsmotief.
Zelfverheffingsmotief
verwijst naar de neiging om ons gedrag te rechtvaardigen en onszelf positief te blijven zien, zelfs als de realiteit niet altijd overeenkomt met dit beeld.
Accuraatheidsmotief
houdt in dat we de behoefte hebben om situaties accuraat waar te nemen. We willen dat ons zelfbeeld overeenkomt met de werkelijkheid en proberen sociale informatie effectief te selecteren, interpreteren en onthouden.
Balans tussen zelfbeeld en werkelijkheid
Hoewel we onszelf positief willen zien, leven we niet in een fantasiewereld. We streven naar een realistisch beeld dat ons helpt om effectieve besluiten te nemen en situaties goed te beoordelen.
selffulfilling prophecies
je verwacht bepaald gedrag van jezelf of van iemand anders, dus handel je op zo’n manier dat je verwachting waarheid wordt.
