Lingala - partie deux Flashcards
Cuisiner
Kolambaki
Aujourd’hui
Lelo
Appeler
Kobenga
Bilamba
Vêtements
Elle est enceinte
Azali na zemi
Briser
Kokukana
Coeur
Motema
Marrier
Kobala
Est-ce que tu veux m’épouser
O koki kobala na ngai
Nous serons toujours ensemble
To kozala lisanga libela
Je t’ai acheté un présent
Na sombeli yo libonza
Donne moi un câlin
Yamba ngai
Babouin (singe)
MBoma
Buffalo
Nzale
Chimpanzé
Mokomboso
Crocrodile
Ngando
Éléphant
Nzoku
Hyène
Yene
Hippopotame
Ngubu
Léopard
Nkoi
Lion
Nkosi
Singe
Makabu
Python
Nguma
Cochon sauvage
Lingongo
Zèbre
Godu
Où est-ce que tu habites?
O vadanka wapi
Tu viens ici souvent?
O yakaka awa mingi
Bonne chance
Bolamu
Félicitations
Kumbisama
Bon voyage
Mobembo malamu
Joyeuses fêtes
MBotama elamu
Bonne année
Mobu molamu
Joyeuses Pâques
Pasika malamu
Je suis étudiant
Nazali moyekoli
Je suis marié
Na bala
Je suis célibataire
Na bala té
J’habite
Na vandaka
Je vais venir cet après-midi
Na koya na mbokwa
Je vais cuisiner aujourd’hui
Lelo na kolamba
Maison
Ndaku
Salon
Esika ya masolo
Chambre à coucher
Elalelo
Jardin
Elanga
Table
Mesa
Chaise
Kiti
Nourriture
Biloko ya kolia
Assiette
Sani
Cuillère
Lutu
Fourchette
Kanya
Couteau
Mbeli
Verre
Koppo
Casserole
Nzungu
Bouilloire
Mbilika
Savon
Saboni
Éponge
Linyuka
Pain
Lipa
Beurre
Manteka
L’eau
Mayi
Du thé
Ti
Café
Kawa
Miel
Nzoi
Jambon
Ebelo ya ngulu
Sel
Mungwa
Oeuf / Oeufs
Leeki / Maki
Poisson
Mbisi
Poisson salé
Makayabu
Viande
Nyama
Boeuf
Nyama ya ngombe
Chèvre
Nyama ya ntaba
Agneau
Nyama ya mpata
Porc
Nyama ya ngulu
Riz
Loso
Haricots
Madesu
Ajouter
Kobakisa
Avocats
Avoca
Banane
Bitabe
Plantain
Makemba
Orange
Lilala
Noix de coco
Kokoti
Papaye
payi payi
Végétaux
Ndunda
Onion
Litungulu
Gingembre
Tangawasi
Tomate
Tomati
de l’huile
Mafuta
de l’huile de palme
Mafuta mbila
Poivre
Pili pili
Je me sens bien
Elengi
Je suis content
Esengo
Menterie
Kosa
Face
Elongi
Mots
Maloba
Mariage
Libala
Bague de mariage
Pete
Danser
Binisa
Taille (waist)
Loketo
Secouer (la main?)
Ningisa
Je pars
Na keyi
Tu dis ça pour encourager quelqu’un
O leki bango
Je vais te taper
Na kobeta yo
Aider
Kosunga
Conduire (ou continuer?)
Kokumba
Se battre
Kobunda
Rêver
Kolota
Virus
Virisi
Épidémie
Mowa
Pandémie
Mowa ya molongo ya bokono
Coronavirus
virisi ya coronoa
Symptômes
Bilembo ya bokono
Sans symptômes
Bozangi bilembo ya bokono
Prévention
Komibatela
Transmission
Bokaboli bokono
Docteur
Monganga / Minganga ou Dokotolo / Badokotolo
Infirmière
Lifulume / Mafulume
Être malade
Kozwa bokono ou Kobela
Je suis heureux de vous voir de nouveau
Na zali na esengo ya komona yo lisusu
Pourquoi es-tu si heureux?
Pona nini ozali na esengo makasi?
Je serai heureux si tu viens à mon party
Na kosepela soki oyei na feti nangai
Je suis heureux de t’avoir dans ma vie
Nazali na esengo ya kozala nayo na bomoyi nangai
L’hôpital
Lopitalo
La pharmacie
Magazini ya ba nkisi ou Ndako ya boteki ba nkisi
Médicaments
Nkisi ou dawa
Soigner
Kobikisa
Reste à la maison
Tikala na ndaku ou vanda na ndaku
Reste à la maison en santé
Tikala Kolongonu Tikala na ndaku
Si tu es malade, reste à la maison
soki o zobela tikala na ndaku
Protège-toi
Mibatela yo moko
Protège les autres
Batela basusu
anticorps
Mapinga bwa nzoto
Santé
Bokolongonu bwa nzoto
Bonne santé
Nzoto kolongonu
Vitalité, être en forme
Bopikiliki
Maladie, infection
Bokono
Un malade
Mokoni, moto ya bokono, mobeli
Une personne guérie
Mobiki / Babiki
De la morve, des boubous
Miyoyo
Savon
Sabuni
Lave-toi les main avec du savon
Kosukola maboko na sabuni
Vaccin
Lingwele / Mangwele
Subir un vaccin
Kozwa mangwele
Distanciation sociale
Kozuama mosika na bato
Quarantaine
Bokangemi na ndaku
Haleine
Mpema
Respirer
Kopema
Essoufflement
Mpema mokuse
Difficultés de respiration
Kopema mokuse
Respirateur (machine)
Masini ya bosungi mpema
La fièvre
Fefele
Toux
Kosukosu ou Lokesu
Tousser
Kokosola
Masque
Monaganzi ou ebombelo elongi
Toux sèche
Kosukosu ya kokawuka
Fatigue ou paresse
Bolembu
La mort
Liwa
Mort (adjectif(
moweyi / Baweyi
Cadavre
Ebembe / Bibembe
Mourrir
Kokufa
Être guéri ou survivre
Kobika
Le premier
Yambo
Exprime les dizaines, les centaines et les milliers
ntuku, nkama, nkoto
jour
mukolo / Mikolo
mois
sanza
Semaine
Mposo / Ba Mposo
Week-end
Suka ya mposo
Mois
Sanza / Ba sanza
Année
Mbula / Ba mbula
Tu es la femme de mes rêves
Ozali mwasi ya ba ndoto nangai
Tes yeux sont séduisants
Miso nayo ezo Kweyisa motema nangai
Tes yeux me font oublier mes pensées
Miso nayo ezali kobungisa ngai makanisi
Je t’aime de tout mon coeur
Nalingi you na motema nangai mobimba
Tu seras toujours dans mon cœur
Okozala na kati ya motema nangai lebela
Je n’arrêterai jamais de t’aimer
Na kotika koboya yo mokolo moko te
Je ne te ferai jamais de mal
Na kosala yo mabe mokolo moko te
Je ne te ferai jamais pleurer
Na kolelisa yo mokolo moko te
Est-ce que tu veux me marrier?
O koki kobala nangai
Veux-tu devenir ma femme?
O koki kokoma mwasi nangai - Eh Nakoki!
Fleur
Fololo
Cette fleur représente (symbole) de mon amour pour toi
Fololo oyo ezali elembo ya bolongo nangai pona yo
Tu es le meilleur
Ozali sukisa
Donne-moi un baiser
Pesa ngai bipwepwe
Ta voix est la mélodie que mon coeur aime entendre
Mongongo nayo ezali miziki oyo motema nanga elingaka koyoka
Tu m’a manqué tellement, mon amour
Na zangaki yo mingi bolingo nangai
Tes baisers m’ont manqué
Na zangaki bipwepwe nayo
Ta voix m’a manqué
Na zaganki mongongo nayo ya kitoko
Désolé
Bolimbisi ou palado
Pardonner
Kolimbisa
Demander pardon
Kosenge bolimbisi
Je suis désolé de t’avoir blessé
Limbisa ngai ndenge nazali yo mabe ou Bolimbisi ndenge nazokisi motema nayo
Je suis désolé, je ne l’ai pas fait exprès
Limbisa ngai penza nazali yango na nko te
Je suis désolé de ne pas avoir été gentil avec toi
Limbisa ngai ndenge nalobelaki yo mabe
Désolé de ne pas avoir répondu à ton appel
Bolimbisi ndenge nayambaki appel nayo te
Je suis désolé d’avoir pris aussi longtemps pour répondre à ton message texte
Limbisa ngai ndenge na wumelaki kozongisa eyano na message (likomi) nayo
Désolé, je dois partir maintenant
Bolimbisi esengeli nakende sikoyo
Je suis désolé si tu n’aimes pas ça
Limbisa ngai soki osepeli na yango te
Désolé pour ça
Bolimbisi pona yango
Désolé pour ce que qui t’es arrivé
Bolimbisi pono oyo ekomeli
Désolé pour ce que je t’ai fait
Limbisa ngai na manso nasalaki yo
Désolé de ne pas pouvoir rester plus longtemps
Limbisa ngai na kovanda ngonga molayi te
Désolé de ne pas être venu chez toi
Bolimbisi ndenge nayaki na ndaku nayo te
Désolé mais tu dois partir maintenant
Limbisa ngai esengeli okende sikoyo
Tu es le bienvenu
Matondo nayo lokola ou Melesi nayo pe - tu répètes Maton ou melesi
Merci beaucoupe de m’avoir aidé
Matondo mingi na ndenge osungi ngai
Merci d’être venu me visiter à l’hôpital
Melesi mingi na ndenge oyaki kotala ngai na lopitalo
Merci pour ton amour
Melesi na ndenge opesi ngai bolingo
Merci pour ce présent spécial
Matondo pona likabo kitoko opesi ngai
Merci d’être resté, d’avoir gardé mes enfants
Melesi na ndenge otikalaki na bana nangai
Merci de croire en moi
Botondi na ndenge ondimelaki ngai
Merci pour tou ce que tu as fait pour moi
Melesi na manso osali pona ngai
Est-ce que tu es une femme qui court après l’argent?
Ozali mushina / mishina (pluriel)?
Ne me laisse pas seul
Kotika ngai te / koboya ngai te (amoureux)
S.v.p., ne me laisse pas seul
Nabondeli yo kotika ngai moko
Ne me laisse seul, j’ai besoin de toi
Koboya ngai te naza na posa nayo
Ne me laisse pas seul parce que je ne peux vivre sans toi
Koboya ngai te po nakokufa kozanga yo
Ne me laisse pas seul parce que j’ai peur
Kotika ngai moko te po nazobanga
J’en ai rien à foutre
Etali ngai te
Je me fous de ce qu’ils disent
Etali ngai te nini bazoloba
Je me fous de ta race
Etali ngai te soki ozali moto ya loposo nini
Je me fous de ton passé
Etali ngai te bomoyi nayo ya kala
Se préoccuper (to mind)
Kolanda ou kokipe
Pourquoi tu te préoccupes d’elle?
o zolanda ye pona nini?
Mêle-toi de tes affaires
Kolanda makambu nangai te / Kokipe makambu nangai te / Kipe ya yo
Laisse-tomber
Tika, ah tika nayo / ah bayele (y)ango / ah bwakisa
Laisse-faire, je vais le faire moi-même
Ah, tika nayo, nakosala yango ngai moko
Laisse-faire, je vais l’appeler moi-même
Tika, na zobenga ye ngai moko
Attention
Keba / Keba nayo
Attention (avertissement)
Likebi, bokebi
Contentre-toi
Landa
Regarde
Yoka
Porte attention
Landa na bokebi
Écoute attentivement
Yoka na bokebi
Regarde attentivement
Tala na bokebi
Tu dois porter attention attentivement lorsqu’ils te parlent
Soki bazoloba nayo esengeli olanda malamu
Sois prudent
Sala angelé ou sala keba
Surveille ta langue
Sala angelé la lolemo nayo
Sois prudent avec les gens mauvais
Keba na baninga na mabe
Sois prudent avec ce couteau
Sala angelé na mbeli o zosalela / Sala keba na mbeli ozali kosalela
Surveille tes pas
Sala keba na makolo nayo
Sois prudent de ne pas offenser les autres
Sala angelé o zokisa baninga te
Sois prudent avec la nourriture que tu manges
Keba na biloko ozali kolia