Lewenswetenskap

Question 1

Wat is biodiversiteit?

Answer 1

Die wye verskeidenheid van plante, diere en mikro-organismes op Aarde.

Hierdie term sluit alle lewende organismes in, insluitend diegene wat nie met die blote oog gesien kan word nie.

Question 2

Wat is mikro-organismes?

Answer 2

Organismes wat te klein is om met die blote oog te sien.

Mikro-organismes kan óf eensellig óf meersellig wees.

Question 3

Wat is die verskil tussen eensellige en meersellige organismes?

Answer 3

Eensellige organismes bestaan uit slegs een sel, terwyl meersellige organismes uit baie selle bestaan.

Hierdie klassifikasie help om die kompleksiteit van lewensvorme te verstaan.

Question 4

Gee ‘n voorbeeld van ‘n nuttige mikro-organisme.

Answer 4

Gis, wat gebruik word om brood te maak.

Sommige mikro-organismes is skadelik en veroorsaak siektes, maar baie is voordelig.

Question 5

Wat is die doel van die klassifikasie van organismes?

Answer 5

Om organismes in spesifieke groepe te plaas sodat dit maklik is om hulle te bestudeer.

Dit help wetenskaplikes om die biodiversiteit en interaksies tussen spesies beter te verstaan.

Question 6

Hoeveel groepe (ryke) is daar in die klassifikasie van organismes?

Answer 6

Vyf groepe (ryke).

Hierdie ryke sluit Monera, Protista, Fungi, en ander in.

Question 7

Wat is Ryk Monera?

Answer 7

Die groep wat bakterieë insluit.

Hierdie ryk bevat organismes wat eensellig is en nie ‘n gespesialiseerde selstruktuur het nie.

Question 8

Wat is Ryk Protista?

Answer 8

Die groep wat protiste insluit.

Protiste kan eensellig of meersellig wees en sluit alge en protozoa in.

Question 9

Wat is Ryk Fungi?

Answer 9

Die groep wat swamme insluit.

Swamme speel ‘n belangrike rol in die ekosisteem, insluitend die afbreek van organiese materiaal.

Question 10

Wat is die eienskappe van virusse?

Answer 10

•Dis mikroskopies
•Het n DNA óf RNA wat omring word deur n proteïenkapsel: kapsied
•kan nie respireer, voed of afvalstowwe uitskei nie
•Het nie sitoplasma en het nie enige membraan gebonde organelle
•Dis asellulêr
•Besit nie chlorofil nie en nie staat is om hulle eie voedsel deur fotosintese te vervaardig
•Dis verpligte inwendige parasiet
•Virusse wat bakterieë besmet: bakteriofage
•Veroorsaak siektes: patogenies

Question 11

Wat is ‘n virus?

Answer 11

‘n Afsonderlike groep wat nie in ‘n ryk geplaas word nie, aangesien hulle beide lewende en nie-lewende eienskappe toon.

Virusse toon unieke eienskappe wat hulle van ander organismes onderskei.

Question 12

Wat is ‘n kapsied?

Answer 12

‘n Proteïenlaag wat die kernmateriaal van ‘n virus omring.

Die kapsied speel ‘n rol in die beskerming van die virus se genetiese materiaal.

Question 13

Wat beteken ‘asellulêr’?

Answer 13

Nie-sellulêr; verwys na organismes wat nie uit selle bestaan nie.

Virusse is asellulêr omdat hulle nie selfstandige selle het nie.

Question 14

Wat is ‘n verpligte parasiet?

Answer 14

‘n Parasitiese organisme wat nie sy lewensiklus kan voltooi sonder om ‘n geskikte gasheer uit te buit nie.

As ‘n verpligte parasiet nie ‘n gasheer bekom nie, sal dit nie kan voortplant nie.

Question 15

Wat is ‘n gasheer?

Answer 15

‘n Organisme wat ‘n parasiet huisves.

Gashere bied die nodige omgewing en hulpbronne vir die parasiet se oorlewing.

Question 16

Wat is ‘n patogeniese organisme?

Answer 16

‘n Organisme wat siekte(s) veroorsaak.

Virusse, bakterieë, en ander mikro-organismes kan patogenies wees.

Question 17

Wat is ‘n bakteriofaag?

Answer 17

‘n Tipe virus wat bakterieë besmet; die woord ‘faag’ beteken ‘om te eet’.

Bakteriofae speel ‘n rol in die regulering van bakteriële bevolkings.

Question 18

Wat is ‘n nukleoied?

Answer 18

‘n Onreëlmatig-gevormde gebied binne-in die sel van ‘n prokarioot wat die meeste of al die genetiese materiaal bevat.

Nukleoied is ‘n kenmerk van prokariotiese selle, wat nie ‘n ware kern het nie.

Question 19

Vul die leemte in: ‘n virus is _______ en vertoon beide lewende en nie-lewende eienskappe.

Answer 19

‘n Afsonderlike groep.

Hierdie definisie help om die unieke status van virusse in die biologie te verstaan.

Question 20

Waar kan ‘n inleiding tot virusse gevind word?

Answer 20

https://www.youtube.com/watch?v=8FalTslU22s

Hierdie video bied ‘n visuele en informele inleiding tot die onderwerp van virusse.

Question 21

Wat is die Monera-ryk?

Answer 21

Die Monera-ryk sluit bakterieë in.

Question 22

Waar word bakterieë aangetref?

Answer 22

Bakterieë word oral op Aarde aangetref.

Question 23

Wat is die verskil tussen patogeniese en nuttige bakterieë?

Answer 23

Patogeniese bakterieë veroorsaak siektes soos tuberkulose, terwyl die meeste nuttig is.

Question 24

Wat is ‘n prokarioties organisme?

Answer 24

‘n Organisme waar die kernmateriaal nie deur ‘n membraan omsluit word nie.

Question 25

Wat is 'n eukarioties organisme?

Answer 25

Enige enkel organisme of meersellige groep organismes wat 'n membraangebonde kern het.

Question 26

Wat is 'n flagellum?

Answer 26

'n Sweepagtige aanhangsel wat selle of mikro-organismes help met beweging.

Question 27

Wat is die meervoud van flagellum?

Answer 27

Flagella.

Question 28

Wat is outotrofies?

Answer 28

Organismes wat hul eie voedsel kan vervaardig, bv. groen plante, alge en sommige bakterieë.

Question 29

Wat is heterotrofies?

Answer 29

Enige organisme wat voedsel vanuit die omgewing verkry omdat dit nie self voedsel kan vervaardig nie.

Question 30

Gee 'n voorbeeld van heterotrofies organismes.

Answer 30

Diere, swamme en die meeste bakterieë.

Question 31

Wat is saprofities?

Answer 31

Plante of swamme wat op dooie of verrotte weefsels van ander organismes voed.

Question 32

Wat is 'n plasmied?

Answer 32

'n klein, sirkelvormige, dubbelstring DNA-m ## Footnote Plasmiede is ekstra-chromosomale DNA-strukture wat dikwels in bakterieë voorkom.

Question 33

Wat is die eienskappe van endospoore?

Answer 33

'n taai, beskermende, nie-reproduktiewe bakteriële struktuw ## Footnote Endospoore help bakterieë om ongunstige omgewingstoestande te oorleef.

Question 34

Wat is tweedeling?

Answer 34

Die ongeslagtelike voortplanting van 'n enkele sel wat deur mitose verdeel. ## Footnote Tweedeling is die primêre metode van voortplanting in bakterieë.

Question 35

Wat bevat 'n endospoor?

Answer 35

DNA en sitoplasma ## Footnote Dit help die bakterie om dormant te bly totdat die omgewingstoestande gunstig is.

Question 36

Wat gebeur wanneer omgewingstoestande gunstig word?

Answer 36

Die bakterie kan ontkiem ## Footnote Dit dui op die herlewing van die bakterie uit 'n endospoor.

Question 37

Hoeveel chromosome het die dogterselle na tweedeling?

Answer 37

Dieselfde chromosome as die ouersel ## Footnote Dit verseker genetiese konsistensie tussen die ouer- en dogterselle.