LEVER EN DE LEVERFUNCTIE Flashcards
LEVER EN DE LEVERFUNCTIE
1
Q
Polygechloreerde bifenylen (PCBs) Etiologie
A
-Industrie (marien)
-Veevoeder (vetten)
contaminatie
2
Q
Polygechloreerde bifenylen (PCBs) Toxiciteit
A
Koudbloeden en kippen zijn gevoeliger Positie en aantal Cl atomen is van belang
3
Q
Polygechloreerde bifenylen (PCBs) Pathogenese
A
Geringe metabolisatie
Orale opname → goede resorptie → leververgroting (fibrinosering en necrose) en
enzyme-inductie → opstapeling in vetweefsel
Transplacentaire passage
Enkel chronische toxiciteit:
Fase 1:
-Leveraantasting door induceren van specifieke enzymes → proliferatie ER
Fase 2:
-Versnelde afbraak geslachtshormonen met gewijzigde cyclus, embryotoxisch en teratogeen effect → uitscheiding in de melk
-Vogels: dunnere eischaal, latere paring, stapeling van PCB in dooier → embryotoxisch
-Verhoogde productie van porfyrines (Hb synthese)
-Vetraagde groei
-Huidafwijkingen → Cl acne
-Tumorvorming (bv lever)
-Immunosuppressie door atrofie thymus, milt etc → verminderde vaccinrespons
4
Q
Polygechloreerde bifenylen (PCBs) Symptomen
A
5
Q
Polygechloreerde bifenylen (PCBs) Diagnose
A
6
Q
Polygechloreerde bifenylen (PCBs) Behandeling
A
7
Q
Polygechloreerde bifenylen (PCBs) Bijzonderheden
A
-Bioaccumulatie (zeer stabiel) -In volle melk zitten meer PCB’s, want hoge vetoplosbaarheid -De meeste PCB’s zijn gecontamineerd met dioxines en dibenzofuranen
8
Q
Dioxinen – dibenzofuranen
(zie ook cursus, veel extra informatie)
Etiologie
A
Verontreinigers van PCBs: -2,3,7,8 TCDD (meest giftig) -Huisvuilverbranding (grootste bron) -Bijproducten industrie -Biociden (Agent Orange)
9
Q
Dioxinen – dibenzofuranen
(zie ook cursus, veel extra informatie)
Toxiciteit
A
Mens: -Melk, vis, rund- en varkensvlees Paarden hebben het hoogste gehalte, varkens het laagste
10
Q
Dioxinen – dibenzofuranen
(zie ook cursus, veel extra informatie)
Pathogenese
A
Uitscheiding in melk: 20-40% Max. opname: 75 ng TEQ/d Arylhydrocarbon R is een typische dioxine R: TCDD bindt aan de R in het cytoplasma → binnendringen kern → binding op DNA met verstoren transcriptie voor aanmaak van enzymes → -verminderde detoxificatie van carcinogenen en toxinen -vorming van carcinogene en toxische epoxiden -beinvloeding van synthese en afbraak van hormonen -interactie met groeifactoren
11
Q
Dioxinen – dibenzofuranen
(zie ook cursus, veel extra informatie)
Symptomen
A
Algemeen: -Levernecrose zonder ER proliferatie -Thymus necrose → immuunsuppressie Pluimvee: -Chicken oedema disease → hydropericard, hydroperitoneum, gezwollen ruwe lever en bleke nieren -Onderdrukking eiproductie, laag uitkippings% -Sterfte bij uitkippen en moederdieren -Oedeemvorming thv buik en borst (moeder) en hals (kuikens) Rund: -Daling melkafgifte -Anorexie en cachexie -Haarverlies
12
Q
Dioxinen – dibenzofuranen
(zie ook cursus, veel extra informatie)
Diagnose
A
13
Q
Dioxinen – dibenzofuranen
(zie ook cursus, veel extra informatie)
Behandeling
A
14
Q
Dioxinen – dibenzofuranen
(zie ook cursus, veel extra informatie)
Bijzonderheden
A
Normen: -Melk: < 5-6 pg TEQ/g melkvet (bij >2% vetgehalte) -Melkproduct: < 120 pg TEQ/kg product (>2% vetgehalte) -Wachttijd: 40- 50d Symptomen mens: -Gewichtsverlies -Spierpijn -Verminderde immuunfunctie -Leverdegeneratie -Neurologische afwijkingen -Acne
15
Q
Aromatische koolwaterstoffen Etiologie
A
Afgeleiden van benzeen PAKs behoren tot de zware olie fractie: roken, bakken, braden (bbq) en milieu contaminant Benzopyreen is belangrijkste en meest carcinogeen
16
Q
Aromatische koolwaterstoffen Toxiciteit
A
Varkens zijn
zeer gevoelig
voor koolteer
(bedekking)
17
Q
Aromatische koolwaterstoffen Pathogenese
A
Organische solventen: -Interactie met neuronen bij hoge conc → narcose → sterfte -Hematopoetiche toxiciteit, anemie, leukemie, thrombopenie, hepatotoxisch, neurotoxiciteit, steriliteit, carcinogeen Koolteer: orale opname door varkens PAKs -Carcinogeen bij chronische blootstelling -Verstoorde bloedvorming -CYP450 enzyme inductoren
18
Q
Aromatische koolwaterstoffen Symptomen
A
Koolteer: anorexie, depressie, spierzwakte, icterus
PAKs: anemie, leukemie, thrombopenie
19
Q
Aromatische koolwaterstoffen Diagnose
A
20
Q
Aromatische koolwaterstoffen Behandeling
A
21
Q
Aromatische koolwaterstoffen Bijzonderheden
A
Natuurlijk rookextract heeft lage
gehaltes aan
PAKs
22
Q
Seneciosis Etiologie
**Zie hoofdstuk huid en mucosa
A
S. jacobaea: Jacobskruiskruid S. vulgaris: Klein kruiskruid S. aquaticus: Waterkruiskruid In velden, langs water- en wegranden
23
Q
Seneciosis Toxiciteit
**Zie hoofdstuk huid en mucosa
A
Vaak in gedroogde vorm (verse plant wordt gemeden) Schapen, geiten en konijnen zijn weinig gevoelig
24
Q
Seneciosis Pathogenese
**Zie hoofdstuk huid en mucosa
A
De alkaloïden (pyrrolizidines) worden mbv
een necinebase oxygeneeert tot een reactieve pyrrolverbinding → afsplitsing zuur
→ alkylerende werking → cytotoxisch en
anti-mitotisch thv lever → megalocytose,
veno-occlusive disease, portale fibrosering
en galganproliferatie → hemorrhagiën, necrose en cirrhose → icterus en gegeneraliseerde fibrosis
Bij langdurige toediening in lage dosering:
leverkanker
25
Seneciosis Symptomen
| **Zie hoofdstuk huid en mucosa
-Spierzwakte
-Loomheid
-Koliek
-Excitatie → slaperigheid en moeilijke
gang (paard)
-Vermagering, anorexie
Rund: slechte eetlust, vermagering, dalende melkgift, rectum prolaps door
aanhoudend persen
Secundaire fotosensibilsatie en CZS verschijnselen: agressie, dwangbewegingen, tremoren
26
Seneciosis Diagnose
| **Zie hoofdstuk huid en mucosa
---------------------------------
27
Seneciosis Behandeling
| **Zie hoofdstuk huid en mucosa
Methionine IV
in isotonische
vloeistof met
glucose
28
Seneciosis Bijzonderheden
| **Zie hoofdstuk huid en mucosa
-----------------------------------
29
Aflatoxinen Etiologie
Vnl aflatoxine B1
(B2, G1 en G2)
Door Aspergillus flavus en A. parasiticus
Mais, droge vruchten en noten, oliehoudende granen en
zaden
A. clavatus: in gekiemde mout
30
Aflatoxinen Toxiciteit
```
Pluimvee en
varkens gevoeliger
Jonge dieren
zijn gevoeliger
Schapen zijn
redelijk resistent
Toxicer door
riboflavine en
laag eiwitgehalte
A. clavatus: vnl
bij herkauwers
```
31
Aflatoxinen Pathogenese
Cyclopiazonzuur: inhibitie van CYP450 →
neurotoxische symptomen en chondrotoxiciteit (acuut)
Biologische beschikbaarheid is 100%
Fase 1 (aspecifiek):
-Remming leverenzymes door metabolietvorming
-Bio-activatie (8,9 epoxidatie) → vorming
dihydrodiolverbindingen met uitputting
van glutationemoleculen
-Biliaire en urinaire uitscheiding
-Leverbeschadiging → centrolobulaire necrose en icterus
Fase 2 (specifiek)
-Remming van RNA polymerase → remming eiwitsynthese, anti-mitotische activiteit thv levercellen → megalocytose
→ hepatocytdegeneratie, galganproliferatie en leverfibrose
-Immunologische depressie
-Teratogeen, mutageen en carcinogeen
A. clavatus: produceert patuline → neurotrope mycotoxicosis
32
Aflatoxinen Symptomen
```
Acuut (bij massale opname):
-Anorexie, depressie, bloederige feces
→ snelle sterfte
-Acute leverceldegeneratie → icterus
en verminderde bloedstolling
Chronisch:
-Atypisch: productiedaling, groeivermindering, verhoogde leverenzymes,
immunosuppressie, carcinogeen
Fase 2:
-Kalf: persen, rectumprolaps, icterus,
BLINDHEID
-Biggen: icterus, huidaandoeningen,
spierzwakte
-Pluimvee: krampen, verminderde eiproductie
Typische letsels:
-Nodulaire hyperplasie
-Galgangproliferatie
-Bloedstollingsstoornissen
A. clavatus: musculaire temor, hypersensibilsatie, incoördinatie, ataxie, anorexie, paralyse, neuronale degeneratie
```
33
Aflatoxinen Diagnose
Scheikundige analyse voeder op de
aflatoxines (niet
schimmel)
A. clavatus: mycologisch onderzoek
34
Aflatoxinen Behandeling
Vitamine K
Eiwitrijk voeder
Cysteïne
35
Aflatoxinen Bijzonderheden
```
Zie cursus voor
algemene uitleg
mycotoxines
Aspergillus
schimmels zijn
niet obligaat toxineproducerend
→ enkel bij hoge
termperatuur en
luchtvochtigheid
en beschadiging
van de maiskorrels
Symptomen bij
andere vogels:
-Eenden: bloedingen, blauw-paarse verkleuring
-Kalkoenen: verlammingen en
CZS stoornissen
A. clavatus: brouwerslong bij
mens
```
36
Vomitoxine (DON) en andere trichotheceen toxicose
| Etiologie
```
Type B trichothecenen: vomitoxine
en deoxynivalenol
Type A: T2-toxine en
DAS
Door Fusarium spp.
In mais, granen,
mout, stro/stof (T2
toxine)
```
37
Vomitoxine (DON) en andere trichotheceen toxicose
| Toxiciteit
Varken (DON)
38
Vomitoxine (DON) en andere trichotheceen toxicose
| Pathogenese
-Inhibitie proteïnesynthese
-Vrijstelling pro-inflammatoire cytokines
(IL-6)
-Toename van IgA maar afname van andere as
Biotransformatie: de-epoxidatie, conjugatie en sulfotransferasen → biliaire en urinaire extretie
Niet mutageen of genotoxisch
39
Vomitoxine (DON) en andere trichotheceen toxicose
| Symptomen
Varken:
-Braken, gebrek aan eetlust, abdominal
distress syndrome, lichte hyperactiviteit
T2-toxine (varken en pluimvee):
-Immunosuppressie, leukopenie, locale
necrose thv huid, conjunctiva en GI, hemorrhagische diathese
-Black tongue (kip)
40
Vomitoxine (DON) en andere trichotheceen toxicose
| Diagnose
Varken:
-Braken, gebrek aan eetlust, abdominal
distress syndrome, lichte hyperactiviteit
T2-toxine (varken en pluimvee):
-Immunosuppressie, leukopenie, locale
necrose thv huid, conjunctiva en GI, hemorrhagische diathese
-Black tongue (kip)
41
Vomitoxine (DON) en andere trichotheceen toxicose
| Behandeling
------------------
42
Vomitoxine (DON) en andere trichotheceen toxicose
| Bijzonderheden
Varken:
-Braken, gebrek aan eetlust, abdominal
distress syndrome, lichte hyperactiviteit
T2-toxine (varken en pluimvee):
-Immunosuppressie, leukopenie, locale
necrose thv huid, conjunctiva en GI, hemorrhagische diathese
-Black tongue (kip)
43
Zearalenone Etiologie
Zearalenone
Door Fusarium spp.
Mais, tarwe, gerst
44
Zearalenone Toxiciteit
Varken,
schaap, hond,
rund
45
Zearalenone Pathogenese
Hoge orale biologische beschikbaarheid →
biotransformatie tot zeranol en taleranol
en verdere conjugatie → binden op oestrogeen receptor
Zeranol is een groeibevorderaar bij herkauwers
46
Zearalenone Symptomen
```
Hyperoestrogenisme
Gezwollen vulva (droog, necrose), uterus-/rectumprolaps, vulvovaginitis, geatrofieerde ovaria → reproductiestoornissen
```
47
Zearalenone Diagnose
Scheikundige analyse van voeder en
| gal
48
Zearalenone Behandeling
----------------------------------------
49
Zearalenone Bijzonderheden
Vaak simultaan
| met DON en fumonisinen
50
Fumonisinen Etiologie
Fumonisine B1, 2 en
3
Door Fusarium spp.
Mais
51
Fumonisinen Toxiciteit
Kip minder gevoelig
52
Fumonisinen Pathogenese
Inhibitie van sfinganine N-acyltransferase
in de biosynthese van sfingolipiden
Toename van sfinganine/sfingosine ratio
Lage orale biologische beschikbaarheid bij
varken
53
Fumonisinen Symptomen
```
Paard:
-Equine leuco encephalomalacie: necrose in cerebellum → ataxie, paresis,
apathie, coma
-Leveraandoeningen
Varken:
-Longaandoeningen: longoedeem
-Lever- en pancreas aandoeningen
Kip:
-Bewegingsstoornissen, immunosuppressie, leveraandoeningen
```
54
Fumonisinen Diagnose
Scheikundige analyse van voeder:
sfinganine/sfingosine ratio in serum
en weefsels
55
Fumonisinen Behandeling
---------------------------------------
56
Fumonisinen Bijzonderheden
Typisch in het
veld
Fumonisinen zijn
ook carcinogeen
57
Ochratoxinen Etiologie
```
Ochratoxine A (B en
C) en citrinine
Door Aspergillus
ochraceus, (A. carbonarius en Penicillium verrucosumIn granen, koffiebonen, noten, cacao,
druiven, vlees en
(bloed)worsten)
```
58
Ochratoxinen Toxiciteit
Varken, kip,
forel, hond,
konijn, mestkalf
59
Ochratoxinen Pathogenese
Ochratoxine A is carcinogeen
Citrinine: veroorzaakt nieraandoeningen,
immunosuppressie, mutageen
*Nier: verminderde fosforylase activiteit
→ necrose → daling glomerulaire filtratieen verhoofde glucose/eiwitten eliminatie
→ polyurie en proteinurie
Lever: degeneratie, toename van ER →
celnecrose → glycogeendepletie → verminderd glucose transport → uremisch
coma
60
Ochratoxinen Symptomen
```
Nieraandoeningen: atrofie van de renale tubuli, interstitiële renale fibrose,
polyurie
Immunosuppressie
EmbryotoxiciteitTeratogeniteit
Letsels:
-Nierletsels
-Leverdegeneratie
```
61
Ochratoxinen Diagnose
---------------------
62
Ochratoxinen Behandeling
-------------------------------
63
Ochratoxinen Bijzonderheden
Aantekening: vnl
de chronische
lage, middelmatige gehaltes mycotoxines die op
meerdere organen werken
zijn belangrijk.
Icm een infectie
(coccidiose, Clostridium) meer gevallen en letsels
64
Tremorgene mycotoxines Etiologie
Lolitrem B
Door Neotypphodium lolii (endofyt)
en Penicillium spp.
In engels raaigras
65
Tremorgene mycotoxines Toxicitei
Vnl bij paard,
schaap en
rund
66
Tremorgene mycotoxines Pathogenese
-----------------------
67
Tremorgene mycotoxines Symptomen
Staggers, raaigraskramp, ataxie, hypoactiviteit, incoördinatie, bewegingsstoornissen, spiertremoren en krampen
(bij opwinding)
68
Tremorgene mycotoxines Diagnose
--------------------------
69
Tremorgene mycotoxines Behandeling
------------------------
70
Tremorgene mycotoxines Bijzonderheden
----------------------------------
