LEVER EN DE LEVERFUNCTIE Flashcards
LEVER EN DE LEVERFUNCTIE
Polygechloreerde bifenylen (PCBs) Etiologie
-Industrie (marien)
-Veevoeder (vetten)
contaminatie
Polygechloreerde bifenylen (PCBs) Toxiciteit
Koudbloeden en kippen zijn gevoeliger Positie en aantal Cl atomen is van belang
Polygechloreerde bifenylen (PCBs) Pathogenese
Geringe metabolisatie
Orale opname → goede resorptie → leververgroting (fibrinosering en necrose) en
enzyme-inductie → opstapeling in vetweefsel
Transplacentaire passage
Enkel chronische toxiciteit:
Fase 1:
-Leveraantasting door induceren van specifieke enzymes → proliferatie ER
Fase 2:
-Versnelde afbraak geslachtshormonen met gewijzigde cyclus, embryotoxisch en teratogeen effect → uitscheiding in de melk
-Vogels: dunnere eischaal, latere paring, stapeling van PCB in dooier → embryotoxisch
-Verhoogde productie van porfyrines (Hb synthese)
-Vetraagde groei
-Huidafwijkingen → Cl acne
-Tumorvorming (bv lever)
-Immunosuppressie door atrofie thymus, milt etc → verminderde vaccinrespons
Polygechloreerde bifenylen (PCBs) Symptomen
Polygechloreerde bifenylen (PCBs) Diagnose
Polygechloreerde bifenylen (PCBs) Behandeling
Polygechloreerde bifenylen (PCBs) Bijzonderheden
-Bioaccumulatie (zeer stabiel) -In volle melk zitten meer PCB’s, want hoge vetoplosbaarheid -De meeste PCB’s zijn gecontamineerd met dioxines en dibenzofuranen
Dioxinen – dibenzofuranen
(zie ook cursus, veel extra informatie)
Etiologie
Verontreinigers van PCBs: -2,3,7,8 TCDD (meest giftig) -Huisvuilverbranding (grootste bron) -Bijproducten industrie -Biociden (Agent Orange)
Dioxinen – dibenzofuranen
(zie ook cursus, veel extra informatie)
Toxiciteit
Mens: -Melk, vis, rund- en varkensvlees Paarden hebben het hoogste gehalte, varkens het laagste
Dioxinen – dibenzofuranen
(zie ook cursus, veel extra informatie)
Pathogenese
Uitscheiding in melk: 20-40% Max. opname: 75 ng TEQ/d Arylhydrocarbon R is een typische dioxine R: TCDD bindt aan de R in het cytoplasma → binnendringen kern → binding op DNA met verstoren transcriptie voor aanmaak van enzymes → -verminderde detoxificatie van carcinogenen en toxinen -vorming van carcinogene en toxische epoxiden -beinvloeding van synthese en afbraak van hormonen -interactie met groeifactoren
Dioxinen – dibenzofuranen
(zie ook cursus, veel extra informatie)
Symptomen
Algemeen: -Levernecrose zonder ER proliferatie -Thymus necrose → immuunsuppressie Pluimvee: -Chicken oedema disease → hydropericard, hydroperitoneum, gezwollen ruwe lever en bleke nieren -Onderdrukking eiproductie, laag uitkippings% -Sterfte bij uitkippen en moederdieren -Oedeemvorming thv buik en borst (moeder) en hals (kuikens) Rund: -Daling melkafgifte -Anorexie en cachexie -Haarverlies
Dioxinen – dibenzofuranen
(zie ook cursus, veel extra informatie)
Diagnose
Dioxinen – dibenzofuranen
(zie ook cursus, veel extra informatie)
Behandeling
Dioxinen – dibenzofuranen
(zie ook cursus, veel extra informatie)
Bijzonderheden
Normen: -Melk: < 5-6 pg TEQ/g melkvet (bij >2% vetgehalte) -Melkproduct: < 120 pg TEQ/kg product (>2% vetgehalte) -Wachttijd: 40- 50d Symptomen mens: -Gewichtsverlies -Spierpijn -Verminderde immuunfunctie -Leverdegeneratie -Neurologische afwijkingen -Acne
Aromatische koolwaterstoffen Etiologie
Afgeleiden van benzeen PAKs behoren tot de zware olie fractie: roken, bakken, braden (bbq) en milieu contaminant Benzopyreen is belangrijkste en meest carcinogeen
Aromatische koolwaterstoffen Toxiciteit
Varkens zijn
zeer gevoelig
voor koolteer
(bedekking)
Aromatische koolwaterstoffen Pathogenese
Organische solventen: -Interactie met neuronen bij hoge conc → narcose → sterfte -Hematopoetiche toxiciteit, anemie, leukemie, thrombopenie, hepatotoxisch, neurotoxiciteit, steriliteit, carcinogeen Koolteer: orale opname door varkens PAKs -Carcinogeen bij chronische blootstelling -Verstoorde bloedvorming -CYP450 enzyme inductoren
Aromatische koolwaterstoffen Symptomen
Koolteer: anorexie, depressie, spierzwakte, icterus
PAKs: anemie, leukemie, thrombopenie
Aromatische koolwaterstoffen Diagnose
Aromatische koolwaterstoffen Behandeling
Aromatische koolwaterstoffen Bijzonderheden
Natuurlijk rookextract heeft lage
gehaltes aan
PAKs
Seneciosis Etiologie
**Zie hoofdstuk huid en mucosa
S. jacobaea: Jacobskruiskruid S. vulgaris: Klein kruiskruid S. aquaticus: Waterkruiskruid In velden, langs water- en wegranden
Seneciosis Toxiciteit
**Zie hoofdstuk huid en mucosa
Vaak in gedroogde vorm (verse plant wordt gemeden) Schapen, geiten en konijnen zijn weinig gevoelig
Seneciosis Pathogenese
**Zie hoofdstuk huid en mucosa
De alkaloïden (pyrrolizidines) worden mbv
een necinebase oxygeneeert tot een reactieve pyrrolverbinding → afsplitsing zuur
→ alkylerende werking → cytotoxisch en
anti-mitotisch thv lever → megalocytose,
veno-occlusive disease, portale fibrosering
en galganproliferatie → hemorrhagiën, necrose en cirrhose → icterus en gegeneraliseerde fibrosis
Bij langdurige toediening in lage dosering:
leverkanker
Seneciosis Symptomen
**Zie hoofdstuk huid en mucosa
-Spierzwakte
-Loomheid
-Koliek
-Excitatie → slaperigheid en moeilijke
gang (paard)
-Vermagering, anorexie
Rund: slechte eetlust, vermagering, dalende melkgift, rectum prolaps door
aanhoudend persen
Secundaire fotosensibilsatie en CZS verschijnselen: agressie, dwangbewegingen, tremoren
Seneciosis Diagnose
**Zie hoofdstuk huid en mucosa
Seneciosis Behandeling
**Zie hoofdstuk huid en mucosa
Methionine IV
in isotonische
vloeistof met
glucose
Seneciosis Bijzonderheden
**Zie hoofdstuk huid en mucosa
Aflatoxinen Etiologie
Vnl aflatoxine B1
(B2, G1 en G2)
Door Aspergillus flavus en A. parasiticus
Mais, droge vruchten en noten, oliehoudende granen en
zaden
A. clavatus: in gekiemde mout
Aflatoxinen Toxiciteit
Pluimvee en varkens gevoeliger Jonge dieren zijn gevoeliger Schapen zijn redelijk resistent Toxicer door riboflavine en laag eiwitgehalte A. clavatus: vnl bij herkauwers
Aflatoxinen Pathogenese
Cyclopiazonzuur: inhibitie van CYP450 →
neurotoxische symptomen en chondrotoxiciteit (acuut)
Biologische beschikbaarheid is 100%
Fase 1 (aspecifiek):
-Remming leverenzymes door metabolietvorming
-Bio-activatie (8,9 epoxidatie) → vorming
dihydrodiolverbindingen met uitputting
van glutationemoleculen
-Biliaire en urinaire uitscheiding
-Leverbeschadiging → centrolobulaire necrose en icterus
Fase 2 (specifiek)
-Remming van RNA polymerase → remming eiwitsynthese, anti-mitotische activiteit thv levercellen → megalocytose
→ hepatocytdegeneratie, galganproliferatie en leverfibrose
-Immunologische depressie
-Teratogeen, mutageen en carcinogeen
A. clavatus: produceert patuline → neurotrope mycotoxicosis
Aflatoxinen Symptomen
Acuut (bij massale opname): -Anorexie, depressie, bloederige feces → snelle sterfte -Acute leverceldegeneratie → icterus en verminderde bloedstolling Chronisch: -Atypisch: productiedaling, groeivermindering, verhoogde leverenzymes, immunosuppressie, carcinogeen Fase 2: -Kalf: persen, rectumprolaps, icterus, BLINDHEID -Biggen: icterus, huidaandoeningen, spierzwakte -Pluimvee: krampen, verminderde eiproductie Typische letsels: -Nodulaire hyperplasie -Galgangproliferatie -Bloedstollingsstoornissen A. clavatus: musculaire temor, hypersensibilsatie, incoördinatie, ataxie, anorexie, paralyse, neuronale degeneratie
Aflatoxinen Diagnose
Scheikundige analyse voeder op de
aflatoxines (niet
schimmel)
A. clavatus: mycologisch onderzoek
Aflatoxinen Behandeling
Vitamine K
Eiwitrijk voeder
Cysteïne
Aflatoxinen Bijzonderheden
Zie cursus voor algemene uitleg mycotoxines Aspergillus schimmels zijn niet obligaat toxineproducerend → enkel bij hoge termperatuur en luchtvochtigheid en beschadiging van de maiskorrels Symptomen bij andere vogels: -Eenden: bloedingen, blauw-paarse verkleuring -Kalkoenen: verlammingen en CZS stoornissen A. clavatus: brouwerslong bij mens
Vomitoxine (DON) en andere trichotheceen toxicose
Etiologie
Type B trichothecenen: vomitoxine en deoxynivalenol Type A: T2-toxine en DAS Door Fusarium spp. In mais, granen, mout, stro/stof (T2 toxine)
Vomitoxine (DON) en andere trichotheceen toxicose
Toxiciteit
Varken (DON)
Vomitoxine (DON) en andere trichotheceen toxicose
Pathogenese
-Inhibitie proteïnesynthese
-Vrijstelling pro-inflammatoire cytokines
(IL-6)
-Toename van IgA maar afname van andere as
Biotransformatie: de-epoxidatie, conjugatie en sulfotransferasen → biliaire en urinaire extretie
Niet mutageen of genotoxisch
Vomitoxine (DON) en andere trichotheceen toxicose
Symptomen
Varken:
-Braken, gebrek aan eetlust, abdominal
distress syndrome, lichte hyperactiviteit
T2-toxine (varken en pluimvee):
-Immunosuppressie, leukopenie, locale
necrose thv huid, conjunctiva en GI, hemorrhagische diathese
-Black tongue (kip)
Vomitoxine (DON) en andere trichotheceen toxicose
Diagnose
Varken:
-Braken, gebrek aan eetlust, abdominal
distress syndrome, lichte hyperactiviteit
T2-toxine (varken en pluimvee):
-Immunosuppressie, leukopenie, locale
necrose thv huid, conjunctiva en GI, hemorrhagische diathese
-Black tongue (kip)
Vomitoxine (DON) en andere trichotheceen toxicose
Behandeling
Vomitoxine (DON) en andere trichotheceen toxicose
Bijzonderheden
Varken:
-Braken, gebrek aan eetlust, abdominal
distress syndrome, lichte hyperactiviteit
T2-toxine (varken en pluimvee):
-Immunosuppressie, leukopenie, locale
necrose thv huid, conjunctiva en GI, hemorrhagische diathese
-Black tongue (kip)
Zearalenone Etiologie
Zearalenone
Door Fusarium spp.
Mais, tarwe, gerst
Zearalenone Toxiciteit
Varken,
schaap, hond,
rund
Zearalenone Pathogenese
Hoge orale biologische beschikbaarheid →
biotransformatie tot zeranol en taleranol
en verdere conjugatie → binden op oestrogeen receptor
Zeranol is een groeibevorderaar bij herkauwers
Zearalenone Symptomen
Hyperoestrogenisme Gezwollen vulva (droog, necrose), uterus-/rectumprolaps, vulvovaginitis, geatrofieerde ovaria → reproductiestoornissen
Zearalenone Diagnose
Scheikundige analyse van voeder en
gal
Zearalenone Behandeling
Zearalenone Bijzonderheden
Vaak simultaan
met DON en fumonisinen
Fumonisinen Etiologie
Fumonisine B1, 2 en
3
Door Fusarium spp.
Mais
Fumonisinen Toxiciteit
Kip minder gevoelig
Fumonisinen Pathogenese
Inhibitie van sfinganine N-acyltransferase
in de biosynthese van sfingolipiden
Toename van sfinganine/sfingosine ratio
Lage orale biologische beschikbaarheid bij
varken
Fumonisinen Symptomen
Paard: -Equine leuco encephalomalacie: necrose in cerebellum → ataxie, paresis, apathie, coma -Leveraandoeningen Varken: -Longaandoeningen: longoedeem -Lever- en pancreas aandoeningen Kip: -Bewegingsstoornissen, immunosuppressie, leveraandoeningen
Fumonisinen Diagnose
Scheikundige analyse van voeder:
sfinganine/sfingosine ratio in serum
en weefsels
Fumonisinen Behandeling
Fumonisinen Bijzonderheden
Typisch in het
veld
Fumonisinen zijn
ook carcinogeen
Ochratoxinen Etiologie
Ochratoxine A (B en C) en citrinine Door Aspergillus ochraceus, (A. carbonarius en Penicillium verrucosumIn granen, koffiebonen, noten, cacao, druiven, vlees en (bloed)worsten)
Ochratoxinen Toxiciteit
Varken, kip,
forel, hond,
konijn, mestkalf
Ochratoxinen Pathogenese
Ochratoxine A is carcinogeen
Citrinine: veroorzaakt nieraandoeningen,
immunosuppressie, mutageen
*Nier: verminderde fosforylase activiteit
→ necrose → daling glomerulaire filtratieen verhoofde glucose/eiwitten eliminatie
→ polyurie en proteinurie
Lever: degeneratie, toename van ER →
celnecrose → glycogeendepletie → verminderd glucose transport → uremisch
coma
Ochratoxinen Symptomen
Nieraandoeningen: atrofie van de renale tubuli, interstitiële renale fibrose, polyurie Immunosuppressie EmbryotoxiciteitTeratogeniteit Letsels: -Nierletsels -Leverdegeneratie
Ochratoxinen Diagnose
Ochratoxinen Behandeling
Ochratoxinen Bijzonderheden
Aantekening: vnl
de chronische
lage, middelmatige gehaltes mycotoxines die op
meerdere organen werken
zijn belangrijk.
Icm een infectie
(coccidiose, Clostridium) meer gevallen en letsels
Tremorgene mycotoxines Etiologie
Lolitrem B
Door Neotypphodium lolii (endofyt)
en Penicillium spp.
In engels raaigras
Tremorgene mycotoxines Toxicitei
Vnl bij paard,
schaap en
rund
Tremorgene mycotoxines Pathogenese
Tremorgene mycotoxines Symptomen
Staggers, raaigraskramp, ataxie, hypoactiviteit, incoördinatie, bewegingsstoornissen, spiertremoren en krampen
(bij opwinding)
Tremorgene mycotoxines Diagnose
Tremorgene mycotoxines Behandeling
Tremorgene mycotoxines Bijzonderheden
