Lesson 1 and 2 Flashcards
Pagpapalit ng orihinal na /ng/ kapag ang kasunod na titik ay /p/ at /b/ o ng /n/ kapag ang kasunod na titik ay /t/, /d/, /l/, /r/, /s/.
Asimilasyon
- May mga salitang-ugat na kapag nilagyan ng panpaling mang- o pang-, kasama ng iba pa nitong anyo tulad ng ipang-, maipang-, makapang-, at mapang-, ang /ng/ ay hindi dumaraan sa asimilasyon hangga’t hindi pinapalitan ang unang tunog ng salitang-ugat.
- Sa pagbabaybay, ang pagpapalit na ito ay ipinahihiwatig ng paggamit ng /m/ bilang kapalit ng /ng/ at ng kasunod na titik /t/, /d/, at /s/.
Pagpapalit o Replacement
Ay kabuuan ng mga akda, o ang disiplina ng pag-aaral nito.
Panitikan
Ay pagpapahayan ng kaisipan, damdamin, karanasan, at panaginip ng sangkatauhan na nasusulat sa masining o malikhaing paraan sa pamamagitan ng isang aesterikong anyo at kinapapalooban ng pandaigdigang kaisipan at dahil nasusulat ang panitikan, natitiyak ang kawalang-maliw nito.
Tunay na Panitikan
Kuwento tungkol sa pinagmulan ng isang bagay
Alamat
- Mga salaysay hinggil sa mga likhang-isip na mga tauhan na kumakatawan sa mga uri ng mamamayan, katulad ng matandang hari, isang marunong na lalaki, o kaya sa isang hangal na babae.
- Karaniwang kaugnay ang ______ ng isang tiyak na pook o rehiyon ng isang bansa o lupain. Kaugnay nito ang alamat at mga mito
Kuwentong bayan
Tumatalakay sa mga kabayanihan at pakikipagtunggali ng isang tao o mga tao laban sa mga kaaway na halos hindi mapaniwalaan dahil may mga tagpuang makababalaghan at di-kapani-paniwala.
Epiko
Ay mga awit ng mga Pilipinong ninuno at hanggang ngayon ay kinakanta o inaawit pa rin gaya ng Leron, Leron Sinta, Dalagang Pilipina, Bahay Kubo, Atin Cu Pung Singsing, at Paruparong Bukid.
Awiting Bayan
Nagsisilbing batas at tuntunin ng kagandahang-asal ng ating mga ninuno.
Salawikain
Mga kasabihang walang natatagong kahulugan.
Sawikain
Maikling tulang karaniwang naglalarawan ng isang bagay na siyang pahuhulaan.
Bugtong
___ Ang isang panitikan kung ito ay nasusulat sa karaniwang
daloy ng pangungusap at sa patalatang paraan
Tuluyan
____ naman ay yaong nasusulat sa taludturan at saknungan. Ang mga taludtod ay maaaring may sukat at tugma o dili kaya’y malayang taludturan na nangangahulugang walang sukat at tugma.
Patula
Isang mahabang salaysayin ng mga kawing-kawing na pangyayari na nagaganap sa mahabang saklaw ng panahon, kinasasangkutan ng maraming tauhan at nahahati sa mga kabanata.
Nobela
Isang salaysay ng isang mahalagang pangyayaring kinasasangkutan ng isa o ilang tauhan at may isang kakintalan o impresyon.
Maikling Kwento
Isang uri ng panitikan na isinusulat upang itanghal sa entablado o tanghalan.
Dula
Ay mga salaysaying nauukol sa pinagmulan ng mga bagay- bagay.
Alamat
Ay mga salaysaying kinasasangkutan ng mga hayop, halaman at maging ng mga bagay na walang buhay na kumikilos at nagsasalita na wri ba’y tunay na mga tao.
Pabula
Ay mga kwentong hinango sa Banal na Kasulatan.
Parabula
Maikling salaysaying may layuning umaliw o magbigay-aral sa mga mambabasa. Maaari ring ito ay kinasasangkutan ng mga hayop o ng mga bata.
Anekdota
Ay isang pagpapahayag ng kuru-kuro o opinion ng isang may- akda hinggil sa isang suliranin o paksa. Ang mga editorial na inilalathala sa mga pahayagan at iba pang babasahin ay mga mahuhusay na halimbawa ng ______.
Sanaysay
Ay kasaysayan ng buhay ng isang tao.
Talambuhay
Ay paglalahad ng mga pang-araw-araw na pangyayari sa lipunan, pamahalaan, sa mga lalawigan, sa ibayong dagat, maging sa industriya, kalakalan, agham, edukasyon, palakas at pinilakang-tabing.
Balita
Ay isang pagpapahayag na binibigkas sa harap ng mga tagapakinig. Ang _____ ay nauuri batay sa iba’t ibang layunin. Ang isang talumpati ay maaaring may layuning humikayat, magbigay impormasyon, magpaliwanag, mangatwiran, maglahad ng opinion o paniniwala o lumibang.
Talumpati
Kwento ng mga pangyayari at nasusulat nang patula, may sukat at tugma. Nauuri ito ayon sa paksa, pangyayari at tauhan.
Tulang Pasalaysay
Mga patulang salaysay na paawit kung babasahin. Pawang sa ibang bansa ang tagpuan ng mga pangyayari sa mga salaysay nito. Kinapapalooban ito ng romansa o pag-iibigan, pakikipagsapalaran, kabayanihan at kataksilan at mga pantakas sa karahasan ng katotohanan.
Awit at Korido
Mga tulang tumatalakay sa marubdob na damdamin na maaaring ng may-akda o di kaya’y ng ibang tao. Nasa kategoryang ito ang mga tulang awitingbayan, soneto, elehiya, dalit, pastoral at oda.
Tulang Padamdamin o Liriko
Maiikling tulang binibigkas nang may himig. Kåraniwan itong nagpasalinsalin sa iba’t ibang henerasyon sa pamamagitan ng bibig ng tao, bunga nito’y hindi na matutukoy kung sino ang ay may-akda ng maraming mga kantahing bayan.
Awiting-bayan
Tulang may labing-apat na taludtod hinggil sa damdamin at kaisipan at karaniwang naghahatid ng aral sa mambabasa.
Soneto
Tulang nagpapahayag ng panimdim dahil sa pagyao ng isang minamahal
Elehiya
Isang tulang inaawit bilang pagpuri sa Diyos o sa Mahal na Birhen.
Dalit
Mga tulang naglalarawan ng paraan ng pamumuhay sa kabukiran.
Pastoral
Isang tulang paghanga o pagpuri sa isang bagay
Oda
Mga tulang isinasadula sa entablado o iba pang tanghalan. Ang La India Elegante y El Negrito Amante ni Francisco Baltazar ay isang mahusay na halimbawa nito.
Tulang Padula o Dramatiko
Mga laro o paligsahang patula na noo’y karaniwang isinasagawa sa bakuran ng mga namatayan.
Tulang Patnigan
Ito ay tulang ginagamit sa laro at kadalasan ay tuwing may patay.
Karagatan
Ito ay pagalingan sa paglalahad ng kawiran sa pamamagitan ng patula.
Duplo
Ito ay argumento o debate na binigkas na patula.
Balagtasan
may tatlong taludtod at 5-7-5 na pantig bawat taludtod
Haiku
may apat na taludtod at ang bilang ng pantig ay 7-7-7-7
Tanaga
Anyo ng Panitikan (2)
Tuluyan at Patula
