les 1-4 Flashcards
sociology in medicine
- Sociologische studie die bijdraagt aan de verbetering van gezondheid en gezondheidszorg.
- Onderzoeksvragen die vooral relevant zijn voor zorgverstrekkers.
sociology of medicine
- Sociologische studie van gezondheid, ziekte en gezondheidszorg, met als doel een beter inzicht te krijgen in het functioneren van de maatschappij
- Sociologische problemen en onderzoeksvragen staan centraal
assumpties van het biomedische model
positivisme, specifieke etiologie, reductionisme, lichaam-geest dualisme
biopsychosociaal model
Lichamelijk afwijkingen zijn noodzakelijk, maar onvoldoende condities voor het ontstaan van een ziekte (disease), en het ontwikkelen van een gevoel van ziek-zijn (illness); persoonlijke ervaringen (en dan vooral de dokter-patiënt relatie) spelen een belangrijke rol bij de diagnose. Nadruk op de wisselwerking tussen: sociale, psychologische en biologische factoren.
Evolutionair perspectief: Darwiniaanse Geneeskunde
Ziekte en gezondheid bekeken vanuit een evolutionair perspectief, waarbij het ontstaan van ziekten vaak eeen functie hebben of voortkomen uit de organisatie van de menselijke sl
sociologisch perspectief op ziekten en gezondheid
Vanuit een sociaal perspectief reflecteren de definitie van ziekte en gezondheid de sociale structuur van de maatschappij. Men bekijkt dit vanuit de sociale rol. (rol vd zieke - Talcott Parsons)
ecologisch perspectief op ziekte en gezondheid
Lichamelijke dysfuncties (zoals de genetische opbouw) zijn niet de essentiële oorzaken. Er zijn geen fundamentele oorzaken, maar enkel variaties in de condities van de bevolking. Het populatie niveau is ook een causale realiteit die niet kan genegeerd worden. Dit perspectief gaat op zoek naar verklaringen voor structurele fenomenen op het macro niveau.
ziekten ttv de jagers-verzamelaars
Heirloom: de overgeërfde parasieten door zeer direct contact
Souvenier parasieten: komen vooral voor bij dieren maar kunnen zich ook entten op de mens (bv rivierblindheid)
ziekten ttv landbouwsl
1ste epidemiologische transitie!!! Toename van infectieziekten,die dodelijker zijn. Door urbanisatie, bevolkingsgroei, domesticatie van dieren, eenzijdig dieet, …
ziekten ttv de industriële revolutie
2de epidemiologische transitie:
1) Daling van mortaliteit en mortaliteitsfluctuaties, en infectieziektes
2) Overgang naar degeneratieve ziektes die vooral op latere leeftijd treffen en niet besmettelijk zijn
3de epidemiologische transitie
1) grote hoeveelheid nieuwe ziekten (zika, ebola, lyme)
2) Toename/terugkeer oude bestaande infectieziekten waarvan we dachten dat ze onder controle waren, bv mazelen
3) Resistentie tegen pathogenen, zoals antibioticagebruik
4) Toenemende globalisatie zorgt ervoor dat ziektes zich sneller kunnen verspreiden
social gradient
de sociale ladder
de selectiehypothese
Mensen hebben genen die zich kwetsbaarder maken voor bepaalde ziekten. Maar er zijn ook genen die je sociale positie mee bepalen, hoe snel je kan contact leggen met anderen, hoe goed je kan studeren en dergelijke. De achterliggende oorzaak zijn dus de genen.
drift hypethese
Gezondheid bepaalt de sociale positie van een persoon .
causatiehypothese
De sociale klasse/situatie waarin iemand zich bevindt is de hoofdoorzaak van ziekten