Leopold Staff (osoba, ,,Deszcz jesienny"; ,,Kowal"; ,,Przedśpiew").

Question 1

Dlaczego nazywany był poetą 3 pokoleń?

Answer 1

Tworzył w epoce:

• Młodej Polski
• międzywojennej
• powojennej

Question 2

Jakie miasto go ukształtowało?

Answer 2

Lwów

Question 3

Jaką miał osobowość?

Answer 3

Renesansową. Studiował prawo, filizofię, romanistykę

Question 4

Co sądził o podróżowaniu?

Answer 4

Sądził, że jest rzeczą konieczną. Zbierał doświadczenia, ciągle się rozwijał

Question 5

Wymień etapy jego twórczości i je scharakteryzuj.

Answer 5

1. Fascynacja Schopennhaurerem i dekadentyzmem.
   ,,Dzień duszy” - ,,Deszcz jesienny”
2. Zwrócenie się w stronę filozofii Nietzschego. Odrzucił bierne przeżywanie życia na rzecz indywidualnego, jednostkowego aktywizmu.
   ,,Sny o potędze” - ,,Kowal”
   Kategoria nadczłowieka
3. Odrzuca Nietzschego i Schopenhauera. Postawy niewystarczające. Wybiera klasycyzm. Klasycyzm to nurt, który nigdy nie umiera.
   ,,Gałąź kwitnąca” - ,,Przedśpiew”

Question 6

,,Deszcz jesienny” - omów tytuł i powiedz trochę o konstrukcji tego tekstu.

Answer 6

Tytuł dekadencki, towarzyszy nam smutek, melancholia.

- tekst jest rytmiczny, melodyjny (refren)

Question 7

,,Deszcz jesienny” omów konstrukcję refrenu.

Answer 7

Zastosował:

• onomatopeje (dzwoni, pluszcze, jęk)
• wyliczenia
• instrumentacje głoskowe:
  szeleszczące, cel: padający deszcz
  n, ń, cel: melancholijny rytm
• szereg epitetów synonimicznych cel: monotonia deszczu
• budowa klamrowa, cel: powtarzalność, niezmienność. Człowiek uwięziony w życiu.

Question 8

Wymień i scharakteryzuj pierwszy obraz:

Answer 8

- wieczorne mary senne:
Nie mają szans na poprawę swojego losu, słońce dla nich nie zaświeci. 
Idą przez chmurną pustynię piaszczystą. 
Szukają miejsca na swoje groby. 
Mają na sobie łachmany czarnej żałoby. 
Idą do swego grobu. 
Są młode.

Fragment o młodych pesymistach. Marami są ludzie. Nic nie zmieni beznadziei naszej egzystencji

Question 9

Wymień i scharakteryzuj drugi obraz:

składa się z dwóch części

Answer 9

Ujawnia się podmiot. Uwiarygodnienie przekazu

• ktoś go opuścił i jest samotny. Nie wie kto. Był na pogrzebie ale nie pamięta czyim. Skutek mąk i cierpień, zatraca orientację w życiu.
• nie jest zdolny do miłości, nie może pokochać. Drugą osobę przeraziła mroczna strona podmiotu. W jego wnętrzu nie ma miejsca na miłość.
  Mówi o śmierci nędzarza i spaleniu się dzieci.

Question 10

Wymień i scharakteryzuj trzeci obraz.

Answer 10

Szatan w ogrodzie (topos ogrodu)

Ogród to życie, bogactwo roślin, zapachów. Ogród to obfitość.

Ogród to wnętrze podmiotu. Przeszedł przez niego szatan i go [ogród] zniszczył i bezpowrotnie spustoszył.

Popiół i bryły kamienia = zło

Question 11

Czy Szatan jest dumny z tego co zrobił?

Answer 11

Jest tym przerażony, zapłakał nad destrukcją. Podmiot nie ma szans na odbudowę.

Question 12

Jakim gatunkiem jest ,,Kowal”? Do czego odwołuje się ta forma?

Answer 12

Sonetem, odwołuje się on do klasyki poezji.
Pierwsze dwie zwrotki opisowe
Kolejne dwie zawierają refleksje podmiotu

Question 13

Jaką osobą z reguły jest kowal? Jakie znasz hasło związane z tym zawodem?

Answer 13

Kowal jest to osoba silna, ciężko pracująca

,,Każdy jest kowalem swojego losu”

Question 14

Kim jest podmiot w ,,Kowalu”? Podczas jakiej czynności go widzimy?

Answer 14

Podmiotem jest kowal-człowiek.

Widzimy go podczas rzucania żelastwa na stalowe kowadło na którym będzie je później wykuwał

Question 15

Czym jest ,,masa kruszców drogocennych”?

Answer 15

Jest to potencjał, który ma każdy człowiek

Question 16

Na czym powinno polegać nasze życie?

Od kogo zależy nasz los?

Answer 16

Na wydobywaniu swojego potencjału, wykuwaniu własnej osobowości.
Nasz los zależy od nas samych (indywidualistyczny aktywizm)

Question 17

Jakiego człowieka chce wykuć kowal?

Answer 17

Kowal chce wykuć człowieka:
- mężnego
- silnego
- dumnego
- zahartowanego
(Koncepcja nadczłowieka Nietzschego)

Question 18

Co się stanie gdy pojawi się rysa, kowal nie będzie zadowolony ze swojego dzieła?

Answer 18

“W pył cię rozbiją pięści mej gromy potworne!”

Kiedy pojawi się rysa, kowal uzna, że jego praca nie jest satysfakcjonująca lepiej żeby takiego życia nie było, ponieważ ma sens tylko wtedy gdy człowiek jest silny, zahartowany, dumny, mężny

Question 19

Do czego zachęca utwór?

Answer 19

Do pracy nad sobą. Nikt nie przeżyje za nas życia. Wiersz zachęca do samoświadomości, nieustannej pracy nad sobą.

Question 20

W co nie powinniśmy popadać?

Jacy mamy być?

Answer 20

W marazm, melancholię. Nie powinniśmy uważać, że życie jest beznadziejne.
Mamy być aktywni, dynamiczni, kształtować siebie. Mieć siłę woli.

Question 21

Porównaj twórców renesansowych i modernistycznych.

Answer 21

Twórcy renesansowi nie byli drastyczni, uważali, że człowiek ma prawo być słaby. Akceptowali tę słabość i wierzyli w potencjał człowieka.
Twórcy modernistyczni nie byli tak wyrozumiali w stosunku do słabości. Woleli śmierć niż życie w niemocy. Powinni być aktywni, dynamiczni

Question 22

Jakich środków wyrazu użył Staff w ,,Kowalu”?

Answer 22

• porównań (jak Wulkan)
• wyliczenia (twarde, stalowe)
• paralelizmy składniowe, których funkcją było ukazanie powtarzalności ludzkich działań
• epitety
• liryka zwrotu do adresata (do serca) cel: podkreślenie intencji

Question 23

Zinterpretuj tytuł ,,Przedśpiew”.

Answer 23

Pierwszych poetów nazywano aoidami, czyli śpiewakami, ponieważ poezja była wykonywana w akompaniamencie muzyki. W tym tytule odnosi się do klasycznej tradycji w której poeta był śpiewakiem

Natomiast cząstka ,,przed” sygnalizuje nam, że główny śpiew będzie coś poprzedzać.

Tytuł jest zapowiedzią obecności klasycyzmu w twórczości Leopolda Staffa

Question 24

Opowiedz o formie ,,Przedśpiewu”.

Co manifestował tą formą?

Answer 24

Jest to wiersz ciągły, stychiczny

Formą tą manifestował swoje przywiązanie do tradycji klasycznej

Question 25

Opowiedz o kreacji podmiotu lirycznego. Jaką postawę życiową przyjmuje?

Answer 25

Podmiot od początku do końca mówi o sobie. Prezentuje się jako:
- mędrzec
- filozof
- esteta
- znawca piękna
- uczestnik godów - afirmuje życie
- doświadczony życiowo
 ,,a jednak śpiewać będę wam pochwałę życia" - przyjmuje afirmującą postawę do życia, przyjmuje go takim jakie jest

Question 26

Czego doznał podmiot liryczny?
Co uważał?
Jaką filozofie propaguje?

Answer 26

• samotności ale był też wśród ludzi
• miłości ,,kochałem i wiem teraz skąd się rodzą pieśni”. Miłość to coś, co napędza do tworzenia
• był świadkiem śmierci i narodzin (parafrazuje Terencjusza)

Uważa, że należy szukać dobrych momentów w tych złych

Propaguje stoicyzm (zachowanie wewnętrznej równowagi)

Question 27

Kim jest jeszcze podmiot?

Answer 27

• humanistą (odwołuje się do Terencjusza)
• stoikiem ale też epikurejczykiem
• przejawia postawę franciszkańską (żyć w zgodzie ze światem)