Leki przeciwnowotworowe Flashcards
Działania niepożądane cytostatyków
uszkodzenie szpiku (czasem stosowane do immunosupresji), mucositis, uszkodzenie mieszków włosowych, wątroby, nerek, gonad, upośledzenie gojenia ran, wzrostu u dzieci,
- zespół rozpadu neo (hiper: K, P, mocznik; hipo: Ca; niewydolność nerek)
- zespół ANE, neo wtórne
Opornośćw wyniku inaktywacji leku
Na CYTARABINĘ, MERKAPTOPURYNĘ I METOTREKSAT
Grupy zaliczane do cytostatyków
leki alkilujące, antymetabolity, antybiotyki p/neo, pochodne epipodofilotoksyny, pochodne barwnika różyczkowego, taksany (taksoidy), pochodne kamptotecyny
Cytostatyki działające w fazie S
antymetabolity
cytostatyki działające w fazie G2
epipodofilotoksyny, pochodne kamptotecyny
cytostatyki działające w fazie M
taksoidy, alkaloidy barwnika różyczkowego
Podgrupy leków alkilujących
pochodne iperytu azotowego, pochodne nitrozomocznika, pochodne platyny, inne
Pochodne iperytu azotowego
CHLORMETYNA (MECHLORETAMINA, NITROGRANULOGEN), ESTRAMUSTYNA, BENDAMUSTYNA, CYKLOFOSFAMID, IFOSFAMID, TROFOSFAMID, CHLORAMBUCYL, MELFALAN
CHLORMETYNA (MECHLORETAMINA, NITROGRANULOGEN)
- w ziarnicy złośliwej (MOPP)
ESTRAMUSTYNA
- połączenie CHLORMETYNY I estrogenu
- w: raku prostaty
- głównie hamowanie funkcji mikrotubul
BENDAMUSTYNA
w: ziarnicy złośliwej, szpiczaku mnogim i przewlekłej białaczce limfocytowej
CYKLOFOSFAMID (podobnie IFOSFAMID, TROFOSFAMID)
- w: białaczkach i guzach litych, czasem do immunosupresji
- P-450 –> aktywny metabolit –> cytotoksyczna AKROLEINA
- niepożądane: krwotoczne zapalenie pęcherza (nawadnianie, diuretyki, MESNA I N-ACETYLOCYSTEINA - donory -SH)
CHLORAMBUCYL
w: chłoniakach i przewlekłej białaczce limfatycznej
MELFALAN
W: szpiczaku plazmocytowym i raku jajnika
Pochodne nitrozomocznika
LO-, FOTE-, SE-, KAR- MUSTYNA
STREPTOZOTOCYNA
LOMUSTYNY
duża lipofilność –> leczenie guzów OUN
STREPTOZOTOCYNA
-kumulacja w kom. B trzustki –> leczenie guzów trzustki wydzelających insulinę
Pochodne platyny
CIS-, KARBO-, OKSALI-, NEDA-, HEPTA-, LOBA-PLATYN
CISPLATYNA
- w: guzach litych (płuca, pęcherz, jajnik
- z: BLEOMYCYNĄ i WINBLASTYNĄ/ETOPOZYDEM - nienasieniakowe guzy jąder
- niepożądane: PP, uszkodzenie nerek (nawadnianie, AMIFOSTYNA - wychwytywana tylko przez kom. zdrowe), ototoksyczność, neurotoksyczność
OKSALIPLATYNA
- gdy oporność na inne
- z 5-FU i LEUKOWORYNĄ w przerzutującym raku okrężnicy
- niepożądane: czuciowa neuropatia obwodowa (nadwrażliwość na zimno)
Inne leki alkilujące
BUSULFAN, TREOSULFAN, PROKARBAZYNA, DAKARBAZYNA, ALTRETAMINA, TEMOZOLOMID, TIOTEPA
BUSULFAN I TREOSULFAN
- rzadko, w megadawkach do zniszczenia szpiku
- niepożądane: mielosupresja, PP, zapalenie błon śluzowych, ciemne przebarwienia skóry (odwracalne), zwłóknienie płuc, okluzyjna choroba żż. wątrobowych
PROKARBAZYNA
- w: ziarnicy złośliwej (MOPP), chłoniakach nieziarniczych i guzach OUN
- niepożądane: wysypki, zaburzenia neurologiczne, anemia hemolityczna
DAKARBAZYNA
- w ziarnicy złośliwej, czarniaku i guzach tk. miękkich
- niepożądane: źle rokujące uszkodzenie wątroby