Kunst algemeen concordia Flashcards
Aflaat
Binnen katholieke kerk: kwijtschelding van straf voor zonden die iemand heeft begaan
Amfitheater
Ovaal theater met oplopende zitplaatsen (tribune)
Artes Liberales
De vrije kunsten. Zeven takken wetenschap/vakken, deel van studieprogramma in oudheid/middeleeuwse opleidingen.
Bedelorde
Type kloosterorde, onstaan in eerste helft 13e eeuw.
Vestigt in steden en eigen levensonderhoud. Giften aan stad, verlenen onderwijs en ziekenzorg
Cantus Firmus
Hoofdmelodie die uitgang is in de meerstemmige compositie-techniek
Cinterciënzers
Kloosterorde gesticht in Citeaux. Soberheid in navolging van Christus. Is kenmerkend voor de leefwijze liturgie en bouwstijl van de orde
Cluniacenzers
Kloosterorde gesticht in Cluny. Luxe en rijkdom ten ere van God. Is kenmerkend leefwijze liturgie en bouwstijl van de orde
Fresco
Muur of plafondschildering aangebracht op een natte kalklaag.
Gebrandschilderd glas
Gekleurd glas waarop voorstellingen of abstracte patronen zijn aangebracht.
Getijden
Officiële gebeden van de Katholieke Kerk op vaste tijden van de dag.
Gilde
Samenwerkingsverband van ambachtslieden met hetzelfde beroep in de stad.
Glas in lood
Vensterraam bestaande uit gekleurde stukken glas bijeengehouden door loodlijsten en smalle loodstrips
Gotiek
Laat-middeleeuwse stijl in de architectuur en beeldende kunst
Kenmerken gotiek:
- luchtbogen
- spitsbogen
- grote raampartijen
- streven naar gedetailleerdheid
- realisme
Gregoriaans
Benaming van de eenstemmige Latijnse onbegeleide kerkzang in de katholieke kerk
Halfzuil
Een zuil die half verzonken in het muurvlak tegen een dragende pijler of muur is aangebouwd
Hoofse liefde
Onbereikbare liefde
Kapiteel
Opstuk van een zuil, pijler of pilaster waaraan de bouworde herkent
Kathedraal
De eigen kerk van de bisschop in zijn bisdom, ook wel dom genoemd
Kruistocht
International tochten met ridders van de 11e tot de 13e eeuw, gericht op de verspreiding van het Christelijke geloof en de herovering van Jeruzalem op de moskees
Lijnperspectief
Weergave van de ruimte op een plat vlak toegepast vanaf de Renaissance
Liturgie
Alle gebeden, rituelen en handelingen die horen bij een kerkdienst
Liturgisch drama
In de katholieke kerk: uitbreiding van de liturgie met dialogen en theatrale middelen
Luchtboog
Constructie zichtbaar aan de buitenkant van de kerk in de vorm van een boog of halve boog met de bedoeling de druk van de gewelven en het dak af te leiden
Martelaar
Iemand die is gestorven voor zijn geloof
Middenschip
In een kerk met als plattegrond een kruisvorm is het middenschip het deel van de kerk dat in de lengte-as is gebouwd en omgeven word door zijbeuken
Mirakelspel
Middeleeuws theatergenre met volkse maar wel religieuze inhoud
Mis
Liturgie of dienst in de rooms-katholiekekerk met vaste terugkerende onderdelen waaronder ook delen die gezongen kunnen worden zoals het Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus en Agnus Dei
Mysteriespel
Op bijbelverhalen of op de beschrijving van het leven
Neumen
Vroege vorm van muzieknotatie die bestond voor de nootbalk-notatie
Palazzo
In Italië is een Palazzo een groot prestigieus gebouw als woon- en werkpaleis voor gezaghebbende families of als hoofdkwartier van instellingen
Passie
Het lijdensverhaal van de kruisiging van Christus
Passiespel
Toneelspijl vooral in de late middeleeuwen en vroegere renaissance waarin het lijden en de kruisiging van Christus het hoofd thema is
Pelgrimstocht
Bedevaartstocht naar plaatsen waar de relieken van heiligen worden bewaard of een goddelijk wonder heeft plaatsgevonden
Polifonie
Letterlijk meerstemmigheid
Psalm
Lied opgenomen in de bijbel dat wordt gezongen in de kerk en soms ook in huishoudelijke kring
Reliëf
Drie-dementionale gebeeldhoude afbeelding die niet helemaal vrijstaand is
Reliek
Overblijfselen van heilige
Renaissance
Opleving van idealen en kunst van de klassieke oudheid
Romaans
Benaming voor kunst uit Europa uit de 11e en 12e eeuw
Rondboog
Halfronde boog die de bovenkant vormt van een poort, raam of gewelf
Roosvenster
Rondvenster als onderdeel van de portalen in een kerkgebouw waarmee het middenschip en het was schip voor de afgesloten vaak voorzien van geschilderde ramen
Scriptorium
Schrijfkamer, ruimte waar boeken in een klooster worden gekopieerd en bewaard
Skeletbouw
Constructiewijze toegepast vanaf de gotiek waarbij gewicht gedragen word door een geraamte en muren alleen dienen om ruimtes te scheiden
Steunbeer
Massieve verzwaring ter versterking van de muur om de zijwaartse druk van gewelven, luchtbogen, of daken op te vangen
Syllabisch
Een syllabe is een lettergreep.
Timpaan
Een halfcirkelvormig of driehoekig vlak onder een (dak)lijst of boog of boven een toegangspoort.
Troubadour
Zanger in de middeleeuwen die als liefhebberij opdreedt in eigen adellijke kring met een niet-kerkelijk repertoire, vaak over hoofse liefde.
Vagant
Rondtrekkende geestelijken of studenten die in de middeleeuwen de kost verdienen met voordrachten en met zingen van een niet-kerkelijk repertoire, de vagantenpoëzie
Wagenspel
Middeleeuwse toneelspel, met religieuze inhoud. Opgevoerd op platte wagens waarlangs het publiek kan trekken.
Zuil
Vrijstaande, verticale en cilindervormige ondersteuning. Soms een vrijstaand monument.
