kosmografie 2 Flashcards
de Big-Bang-theorie
Georges Lemaître stelde vast dat het heelal ooit veel kleiner was , met een veel hogere dichtheid. Het heelal dijt uit.
oersoep
alle bouwstenen die het heelal nu bevat zitten hierin
unificatie
het maken tot een eenheid
quarks
subatomaire deeltjes, bouwstenen van protonen en neutronen
baryonen
subatomaire deeltjes die bestaan uit 3 quarks. En bouwstenen van protonen en neutronen.
leptonen
subatomaire deeltjes die elektronen vormen.
nucleosynthesis
vorming van atoomkernen
kosmische achtergrondstraling
De fotonen die vanaf dat moment door de ruimte zijn gaan bewegen kan de mens wel zien (300 000 jaar)
exkurs
het waarneembare heelal
waarneembare heelal
de bol met straal van 13,7 miljard jaar rond onze aarde
waarnemingshorizon
de grens van het waarneembare heelal
roodverschuiving
vraag lene
open heelal, big chill
uiteenzetting blijft duren, zwaartekracht zal niet meer instaat zijn om de materie weer samen te trekken.
gesloten heelal,big crunch
uitdijing stoppen en de materie zal weer dichten bij elkaar en dat zal leiden tot een nieuwe bigbang.
Vlak heelal
uitdijing gaat door maar vertraagt eindeloos.
kosmologisch principe
overal is het effect van de zwaartekracht gelijk
kritische massadichtheid
vraag lene
donkere energie
een hypothetische vorm van energie in het heelal die verantwoordelijk zou zijn voor de versnelling van de uitdijing van het universum
ster
een object dat zo veel massa bevat dat als gevolg van de zwaartekracht vanzelf kernfusie optreedt.
helderheidsklassen, magnituden
de helderheid van een ster, hoe groter het cijfer, hoe zwakker de ster.
schijnbare magnituden
de magnituden vanop aarde gezien
absolute magnituden
de werkelijke magnitude
hoofdreeks
merendeel van de sterren in een smalle band in HR-diagram
reuzen
boven de hoofdreeks
dwergen
onder de hoofdreeks
rode reus
een doodgaande ster
planetaire nevel
uitdijende gasschil in de ruimte geproduceerd door sterren met een massa tussen 1 en 8 zonsmassa’s aan het eind van hun leven in de reuzentak
witte dwerg
een van de mogelijke eindfasen van een ster die aan het einde van haar levenscyclus is gekomen.
supernova
buitenlagen met explosieve kracht de ruimte ingeschoten
neutronenster
zijn nog compacter dan witte dwergen