KOŃCZYNA DOLNA Flashcards
1
Q
kość biodrowa (os illium) -trzon
A
- trzon (corpus ossis ilii)
- dolna zgrubiała część
- wytwarza ok 2/5 panewki
- po stronie zewnętrznej na granicy przejścia trzonu w trzon kości łonowej jest wyniosłość biodrowa łonowa (eminentia iliopubica)
- talerz i trzon oddzielone są po wew stronie kresą łukowatą (linea arcuata)
2
Q
kość biodrowa (os illium) - talerz (ala ossis illi)
A
*górny brzeg -grzebień biodrowy (crista iliaca):
-ma 3 listewki:
> warga wewnętrzna (labium internum)
> kresa pośrednia (linea intermedia)
>warga zewnętrzna (labium externum)
- od przodu kończy się kolcem biodrowym przednim górnym (spina iliaca anterior superior)
>poniżej leży kolec biodrowy przedni dolny (spina iliaca anterior inferior)
-od tyłu kończy się kolcem biodrowym tylnym górnym (spina iliaca posterior superior)
> ponizej jest kolec biodrowy tylny dolny (spina iliaca posterior inferior)
3
Q
kość biodrowa - powierzchnie
A
- pośladkowa (facies glutea) - zew:
- ma trzy kresy: tylna (linea glutea posterior), przednia (linea glutea anterior), dolna (linea glutea inferior)
- krzyżowo-miednicza (facies sacropelvina)-wew:
- tworzy dół biodrowy (fossa iliaca)
- w tylnej części tworzy powierzchnię uchowatą (facies auricularis), ograniczona od przodu i od tyłu bruzdą przypanewkową (sulcus paraglenoidalis)
- nieco powyżej tworzy guzowatość biodrową (tuberositas iliaca)
4
Q
kość kulszowa (os ischii)
A
- trzon (corpus ossis ischii):
- buduje ok 2/5 panewki
- od tyłu zakończony guzem kulszowym (tuber ischiadicum)
- w połowie ku tyłowi odchodzi kolec kulszowy (spina ischiadica): oddziela od siebie poł wyżej wcięcie kulszowe większe (incisura ischiadica major) i niżej wcięcie kulszowe mniejsze (incisura ischiadica minor)
- gałąź (raus ossis ischii):
- od guza kulszowego do przodu i przyśrodkowo, przechodząc w gałąź dolną kości łonowej
5
Q
kość łonowa (os pubis) - trzon
A
- Tworzy ok 1/5 panewki
* Przyśrodkowo i do przodu od panewki jest wyniosłość biodrowo-łonowa (eminentia iliopublica)
6
Q
kość łonowa (os pubis) - gałąź górna (ramus superior ossis pubis)
A
*powierzchnia:
- tylna
- górna
- dolna: przechodzi w bruzdę zasłonową(sulcus obturatorius).
> między powierzchnią dolna i tylną jest ostry brzeg - grzebień załonowy (crista obturatoria); ma guzek zasłonowy przedni (tuberculum obturatorium anterius)
*brzeg:
- tylny: na powierzchni górnej wytwarza grzebień kości łonowej (pecten ossis pubis), który przedłuża się ku tyłowi w kresę łukowatą (linea arcuata)
-przedni: na powierzchni górnej kończy się guzkiem łonowym (tuberculum pubicum)
7
Q
kość łonowa (os pubis) - gałąź dolna (ramus inferior ossis pubis)
A
- brzeg:
- przyśrodkowy odchylony jest bocznie tworząc grzebień łonowy (crista pubica)
- boczny
- powierzchnia: wew i zew
8
Q
panewka (acetabulum)
A
- położona na zew powierzchni miedniczej
- utworzona przez: 2/5 kość biodrowa i kulszowa + 1/5 kość łonowa
- objęta rąbkiem panewki (limbus acetabuli)
- przerwany od dołu wcięciem panewki (incisura acetabuli)
- do brzegu przyczepia się obrąbek panewkowy (labrum acetabulare), które w miejscu wcięcia panewki tworzy więzadło poprzeczne panewki (lig. transversum acetabuli)
- wcięcie panewki prowadzi do dołu panewki (fossa acetabuli) otoczonego od przodu, góry i tyłu przez powierzchnię księżycowatą (facies lunata)
9
Q
otwór zasłonowy (foramen obturatum)
A
- ograniczony kością łonową i kulszową
- do brzegów przyczepia się błona zasłonowa (membrana obturatoria)
- u góry brzegi błony zasłonowej przyczepiają się
- do guzka zasłonowego przedniego (tuberculum obturatorium anterius)- położonego na grzebieniu zasłonowym kości łonowej
- do guzka zasłonowego tylnego (tuberculum obturatorium posterius)- położonego na trzonie kości kulszowej pod wcięciem panewki
- kanał zasłonowy (canalis obturatorius):
- od góry - bruzda zasłonowa
- od przodu – guzek zasłonowy przedni
- od tyłu - guzek zasłonowy tylny
- od dołu - wolny, górny brzeg błony zasłonowej
10
Q
poł kości łonowych
A
- spojenie łonowe (symphisis pubica):
- chrząstkozrost
- krążek międzyłonowy (discus interpubicus) między powierzniami spojeniowymi kości łonowych pokryty chrząstką szklistą. W środku krążka jama spojeniowa (cavitas symphysialis)
- wzmocnione przez więzadla:
- łonowe górne (lig. Pubicum superius): guzek łonowy -> guzek łonowy; po brzegu górnym spojenia łonowego
- łonowe łukowate ( lig. Arcuatum pubis): wzdłuż brzegu dolnego gałęzi dolnej kości łonowej do gałęzi dolnej
11
Q
poł k. krzyżowej i biodrowej
A
- staw krzyżowo-biodrowy (articulatio sacroiliaca)
- pow stawowe: powierzchnie uchowate kości biodrowej i krzyżowej
- torebka stawowa: napięta, przyczepia się do brzegów powierzchni stawowych
- więzadła:
- krzyżowo-biodrowe brzuszne (lig. Sacroiliaca ventralia): przedni brzeg powierzchni uchowatej kości biodrowej -> powierzchnia miednicza części bocznej kości krzyżowej
- krzyżowo-biodrowe grzbietowe (lig sacroiliaca dorsalia): od kolców biodrowych tylnych górnych i dolnych -> kość krzyżowa
- krzyżowo-biodrowe międzykostne (lig sacroiliaca interossea): guzowatośc kości biodrowej i kości krzyżowej (najsilniejsze w ciele)
- biodrowo-lędźwiowe (lig iliolumbale): wyrostki poprzeczne 4 i 5 kręgu lędźwiowego -> grzebień biodrowy
12
Q
więzadła miednicy
A
- więzadło krzyżowo-guzowe (lig sacrotuberale): guz kulszowy -> boczne powierzchnie kości krzyżowej i guzicznej (wyrostek sierpowaty)
- więzadło krzyżowo-kolcowe (lig sacrospinale): kolec kulszowy -> boczna powierzchnia kości krzyżowej i guzicznej
Przekształcają wcięcia kulszowe w otwory kulszowe większe i mniejsze
13
Q
otwór kulszowy większy (foramen ischiadicum majus) - ograniczenia
A
- od przodu - wcięcie kulszowe większe
- od góry - kolec biodrowy tylny dolny i brzeg boczny kości krzyżowej
- od tyłu - więzadło krzyżowo-guzowe
- od dołu- więzadło krzyżowo-kolcowe i kolec kulszowy
14
Q
otwór kulszowy mniejszy ( foramen ischiadicum minus) - ograniczenia
A
- od przodu - wcięcie kulszowe mniejsze
- od góry - więzadło krzyżowo-kolcowe i kolec kulszowy
- od tyłu - więzadło krzyżowo-guzowe
- od dołu guz kulszowy
15
Q
błona zasłonowa (membrana obturatoria)
A
zamyka niecałkowicie otwór zasłoniony i służy jako przyczep mięśni
16
Q
więzadło pachwinowe (ligamentum inguinale)
A
- od kolca biodrowego przedniego górnego do guzka łonowego
* na jego wysokości rozciąga się bruzda pachwinowa (sulcus inquinalis)
17
Q
miednica jako całość
A
- miednica większa (pelvis major) - talerze biodrowe
- miednica mniejsza (pelvis minor) - kości kulszowe, łonowe, krzyzowa i guziczna
- kresa guziczna ( linea terminalis) = kresa łukowata (linea arcuata) + grzebień łonowy (pecten osis pubis) + wzgórek kości krzyżowej (promontorium)
18
Q
kość udowa (femur) - nasada bliższa
A
- głowa (caput femoris): powierzchnia stawowa głowy kości udowej (facies articularis capitis femoris) i dołek głowy kości udowej (fovea capitis ossis femoris)
- szyjka (collum ossis femoris)
- krętarz większy (trochanter major): na przyśrodkowej powierzchni jest dół krętarzowy (fossa trochanterica)
- krętarz mniejszy (trochanter minor): połączony z większym z przodu kresą międzykrętarzową (linea intertrochanterica), z tyłu grzebieniem międzykrętarzowym ( crista intertrochanterica)
19
Q
kość udowa (femur)- trzon
A
- od strony tylnej biegnie kresa chropowata (linea aspera), która składaja się z 2 warg:
- przyśrodkowa (labium mediale): warga przyśrodkowa kieruje się do krętacza mniejszego i kresy międzykrętarzowej (linea intertrochanterica)
- boczna (labium laterale): warga boczna kieruje się do krętacza większego i wytwarza guzowatość pośladkową
- w dolnej części trzonu wargi rozchodzą się i ograniczają trójkątne pole – powierzchnia podkolanowa (facies poplitea)
20
Q
kość udowa (femur) - nasada dalsza
A
- zbudowana z 2 kłykci wypukłych ku dołowi:
- przyśrodkowy (condylus medialis)
- bocznego (condylus lateralis)
- między kłykciami od strony tylnej jest dół międzykłyciowy (fossa intercondylaris) ograniczony od góry przez kresę międzykłykciową (linea intercondylaris)
- kłykcie pokryte są powierzchnią stawową: z przodu łączą się w powierzchnię rzepkową (facies patellaris)
- powyżej kłykci są nadkłykcie:
- boczny (epicondylus lateralis)
- przyśrodkowy (epicondylus medialis)
21
Q
staw biodrowy (articulatio coxae)
A
- główka: powierzchnia stawowa głowy kości udowej (facies articularis capitis femoris)
panewka: powierzchnia księżycowata panewki kości miednicznej (facies lunata acetabuli) oraz obrąbek panewkowy (labrum acetabulare)- obrąbek przyczepia się do brzegu zew powierzchni księżycowatej panewki kości miednicznej. Część przechodzi ponad wcięcie panewki i nosi nazwę więzadła poprzecznego panewki (lig transversum acetabuli)
- torebka stawowa: przyczepia się na zew od obrębka stawowego do kostnego ograniczenia panewki. Na kości udowej jest powyżej kresy międzykrętarzowej, omija krętarze i przyczepia się do szyjki.
22
Q
staw biodrowy (articulatio coxae)-więzadła
A
- biodrowo-udowe (lig iliofemorale): od okolicy kolca biodrowego przedniego dolnego (spina iliaca anterior inferior) i górnego brzegu panewki kości miedniczej do dolnej części kresy międzykrętarzowej
- kulszowo-udowe (lig ischiofemorale): od trzonu kości kulszowej do górnego odcinka kresy międzykrętarzowej
- łonowo-udowe (lig pubofemorale): od trzonu i gałęzi górnej kości łonowej do przyśrodkowego odcinka kresy międzykrętarzowej kości udowej
23
Q
warstwa okrężna
A
- więzadła stw. biodr. wysyłają część włókien do warstwy okrężnej
- warstwa okrężna (zona orbicularis): leży na wew powierzchni błony włóknistej, tworzy pętle obejmującą szyjkę kości i przyczepia się do okolicy kolca biodrowego przedniego dolnego
- więzadło głowy kości udowej (lig capitis femoris): biegnie od obu końców powierzchni księżycowatej panewki i więzadła poprzecznego panewki do dołka głowy kości udowej
24
Q
staw biodrowy (articulatio coxae)-ruchy
A
- zgięcie (flexio)
- prostowanie (extensio)
- odwodzenie (abductio)
- przywodzenie (adductio)
- obrót do wew i na zew (rotatio interna et externa)
- bwodzenie (circumductio)
25
kość piszczelowa (tibia) - nasada bliższa
* zbudowana z kłykcia:
- przyśrodkowy (condylus medialis):
- boczny (condylus lateralis): ma położoną z tyłu bocznie powierzchnie stawową strzałkową (facies articularis fibularis)
* oba pokryte są powierzchnią stawową górną (facies articulares superiores).
- między powierzchniami stawowymi jest wyniosłość międzykłykciowa (eminentia intercondylaris) ograniczona z obu stron przez guzek międzykłykciowy przyśrodkowy i boczny (tuberculum intercondynalemediale et laterale)
- do przodu i do tyłu od wyniosłości leżą: pole międzykłykciowe przednie (area intercondylaris anterior) i pole międzykłykciowe tylne (area intercondylaris posterior)
- poniżej powierzchni stawowych górnych kłykci, wokół końca bliższego jest brzeg podpanewkowy (margo infraglenoidalis)
26
kość piszczelowa (tibia) -trzon
* powierzchnia:
- przyśrodkowa( facies medialis)
- boczna( facies lateralis)
- tylna (facies prosterior): przebiega na niej kresa mięśnia płaszczkowatego (linea musculi solei)
* brzegi:
- przedni (margo anterior): rozpoczyna się guzowatością piszczeli (tuberositas tibiae)
- przyśrodkowy (margo medialis)
- boczny (margo lateralis)
27
kość piszczelowa (tibia) - nasada dalsza
* na niej jest wcięcie strzałkowe (incisura fibularis)
* kostka przyśrodkową (malleolus medialis):
- na jej powierzchni jest powierzchnia stawowa kostki przyśrodkowej (facies articularis malleoli medialis). na tylnej powierzni kostki jest bruzda kostkowa (sulcus malleolaris)
* powierzchnia stawowa dolna (facies articularis inferior)
28
kość strzałkowa (fibula)-nasada bliższa
* (głowa strzałki )
* kończy się ku górze wierzchołkiem głowy strzałki (apex capitis fibulae)
* na stronie pośrodkowej jest powierzchnia stawowa głowy szyjki (facies articularis capitis fibulae)
* głowa oddzielona od trzonu szyjką strzałki (collum fibulae)
29
kość strzałkowa (fibula)-trzon
* powierzchnia:
- przyśrodkowa (facies medialis)
- boczna (facies lateralis)
- tylna (facies prsterior): występuje grzebień przyśrodkowy (crista medialis) dzielący powierzchnie na 2 części
* brzegi:
- przedni (margo anterior)
- tylny (margo posterior)
- przyśrodkowy (margo medialis)
30
kość strzałkowa (fibula)-nasada dalsza
* (kostka boczna) - malleolus lateralis
* na pow przyśrodkowej jest powierzchnia stawowa kostkowa (dacies articularis malleoli) - poł z kością skokową w stawie skokowym
31
rzepka (patella)
* podstawa rzepki (basis patellae)
* wierzchołek (apex patellae)
* powierzchnia przednia (facies anterior)
* powierzchnia stawowa (facies articularis): wypukła, podzielona większe pole boczne i mniejsze przyśrodkowe
32
staw kolanowy (articulatio genus)
* główka: powierzchnie stawowe kłykci kości udowej (facies articulares condyli femoris) i powierzchnia stawowa rzepki (facies articularis patelae)
panewka: powierzchnie stawowe górne kłykci piszczeli (facies articulares superiores condyli tibiae) pogłębione przez łękotki stawowe (menisci articulares) oraz powierzchnia rzepkowa kości udowej (facies patellaris femoris)
* torebka stawowa:
- warstwa włóknista przymocowana do brzegów powierzchni stawowych na kości udowej rzepce i piszczelowej
- warstwa maziowa: od przodu i boków biegnie zgodnie z w. włóknistą. od tylnej strony warstwa włóknista przymocowana do kresy międzykłykciowej kości udowej a maziowa wzdłuż brzegów obu kłykci kości udowej, bez dołu międzykłykciowego
33
staw kolanowy (articulatio genus) - łąkotki
* uzupełniają pow staw
*łąkotki stawowe:
-przyśrodkowe (menicus medialis):
>róg przedni przyczepia się w polu międzykłykciowym przednim (area intercondylaris anterior);
>róg tylny przyczepia się w polu międzykłykciowym tylnym (area intercondylaris prosterior)
-boczna (meniscus lateralis):
>róg przedni przyczepiony do przedniej powierzchni guzka międzykręgowego bocznego (tuberculum intercondylare laterale);
>róg tylny przyczepiony do tylnych powierzchni obu guzków międzykłykciowych piszczeli
34
staw kolanowy (articulatio genus) - więzadła zewnątrzstawowe
* poboczne piszczelowe (lig collaterale tibiale): od nadkłykcia przyśrodkowego kości udowej do przyśrodkowej powierzchni kłykcia przyśrodkowego kości piszczelowej. Zrasta się z torebką stawową i łąkotką przyśrodkową
* poboczne strzałkowe (lig collaterale fibulare): od nadkłykcia bocznego kości udowej do głowy strzałki
* rzepki (lig patellae): środkowa część mięśnia czworogłowego uda. Przyczepia się do przedniej powierzchni obu brzegów rzepki i do guzowatości piszczeli
* podkolanowe skośne (lig popliteum obliquum) i podkolanowe łukowate (lig popliteum arcuatum): od tylnej powierzchni kłykcia bocznego kości udowej do torebki stawowej
35
staw kolanowy (articulatio genus) - więzadła wewnątrzstawowe
* krzyżowe przednie (lig cruciatum anterius): od wew powierzchni kłykcia bocznego kości udowej do pola międzykłykciowego przedniego kości piszczelowej
* krzyżowe tylne (lig cruciatus posterius): od wew powierzchni kłykcia przyśrodkowego kości udowej do pola międzykłykciowego tylnego kości piszczelowej
* poprzeczne (lig transversum genus): łączy rogi przednie łąkotek
* łąkotkowo-udowe przednie i tylne (lig meniscofemorale anterius et prosterius): łąkotka boczna - kłykieć przyśrodkowy kości udowej
36
staw kolanowy (articulatio genus)-ruchy
* zgięcie (flexio)
* prostowanie ( extensio)
* obrot wew i zew ( rotatio interna et externa): pozycje pośrednie
37
połączenia kości goleni - staw piszczelowo strzałkowy (articulatio tibiofibularis)
* główka: powierzchnia stawowa głowy strzałki (facies articulariscapitis fibulae)
panewka: powierzchnia stawowa strzałkowa piszczeli (facies articularis fibularis)
* torebka: przyczepiona do brzegów powierzchni stawowych
* więzadła:
- przednie głowy strzałki (lig capitis fibulae anterius):
- tylne głowy strzałki (lig capitis fibulae posterius)
* ruchy:
- nieznaczne, amortyzacja odchylenia kostki bocznej w stawie skokowym górnym
38
połączenia kości goleni - więzozrost piszczelowo strzałkowy (syndesmosis tibiofibularis)
* między końcami dalszymi kości piszczelowej i strzałkowej
* przedłużenie błony międzykostnej goleni.
* wzmacniany przez więzadła piszczelowo-strzałkowe przednie i tylne (lig tibiofibulare anterius et posterius)
39
połączenia kości goleni -błona międzykostna goleni (membrana interossea cruris)
* przymocowana do brzegów międzykostnych piszczelowej i strzałkowej
* stabilizuje położenie obu kości podudzia względem siebie
