Kistik Fibrozis Flashcards
Solunum, sindirim (pankreas), üreme sistemi ve ter bezlerinde bozuklukla karakterize OR geçişli beyaz ırkın en önemli kalıtsal hastalığı?
KİSTİK FİBROZİS
KF geni hangi kromozomdadır?
- kromozom uzun kolundaki 22q-31 bölgesinde
CFTR nedir, işlevleri nelerdir ve nerelerde bulunur?
Cystic fibrosis transmembrane regulator. Klor kanalı görevi görür.
-Epitel hücr.de Cl kanallarına şekil verir.
-Kanallardan Cl akışını regüle eder.
*Hava yolu epiteli, submukozal bezler, pankreas, KC, ter bezleri, üreme organları vb.
CFTR proteininin domainleri?
5 domaini vardır.
2 tane: TRANSMEMBRAN DOMAIN
2 tane: NBD (Nükleotid Bağlama Domaini)
1 tane: DÜZENLEYİCİ R DOMAİNİ (ATP hidrolizi ile fosforlanan R domaini kanalın açılıp kapanmasını sağlar.)
CFTR proteininin etkileri nelerdir?
-İntrasellüler fonksiyon (organellerin asidifikasyonu)
-Ca regülasyonu
-Kemokin yapımı
-Lizozomal enzim aktivasyonu
-Epitelial infl. mediatör ekspresyonu
-Pseudomonas bağlanması
CFTR’nin hücre içi yolculuğu?
ER’den salgılanır.
Golgide glikolize uğrar.
Epitel hücresinin apikal membranında yerleşerek Cl kanalı görevi görür.
CFTR geninde tanımlanan mutasyonlar (sıklık sırasına göre)?
Mis-sense (yanlış anlamlı)
Çerçeve kayması
Nükleotid değişiklikleri
Splicing
Non-sense (anlamsız)
Büyük/küçük delesyon
Promotor
Non-sense ve frameshift mutasyonunda?
CFTR protein sentezi olmaz.
Tedavi: Gentamisin, gen transferi
Mis-sense aa delesyonunda (deltaF508)?
Cftr’nin ER’den ayrılma sürecinde blok var.
Tedavi: Bütiratlar, gen transferi
Mis-sense aa change (G551D)?
Cl regülasyonunda blok var.
Tedavi: Genistein (tirozin kinaz inhibitörü), gen transferi
Mis-sense aa change (R117H, R347P)?
Kanal iletkenliği değiştirilmiş. (altered conductance)
Tedavi: Milrinon (PDE3 inh., pulmoner vazodilatör, pozitif inotrop-intrasellüler Ca artışı ile), gen transferi
Mis-sense aa change (A445E), Alternatif splicing (Gen aynı ama genin farklı RNA ve proteinleri oluşuyor.)?
Sentezin azalması.
Tedavi: Gen transferi
CFTR’de en sık görülen mutasyon ve fonksiyonel etkisi?
deltaF508
-Defektif protein işlemi
Kistik fibrozisin patogenezi?
Su ve tuz transportu etkilenmiş.
-Solunum yolları, pankreas, GİS, ter bezleri ve diğer ekzokrin dokulardan salgılanan sıvı kompozisyonunda değişiklik.
-Mukosiliyer klirens bozulmuş ve mukus dehidrate kalmış.
CFTR ne ile aktive olur?
cAMP ile aktive olan bir Cl kanalıdır.
CFTR mutasyonunun Na ve Cl üzerine etkisi?
Hava yolu epitelinde:
-Normalde olan: Na ve H2O h.içine Cl lümene
-KF’de: H.içine alınan Na ve H2O abs.u artmış. Cl lümene verilemiyor. Bu nedenle mukus dehidrate ve mukosiliyer klirens bozulmuş.
Ter bezlerinde:
-Normalde: Cl (Cftr ile) ve Na (ENaC ile) h.içine alınır.
-KF’de: Cl ve Na lümende kalır. (Terde artmış Na ve Cl)
KF AC’nin özellikleri?
-AC hasarı artmış
-Ventilasyon bozulmuş
-Hipoksi
-Pulmoner ht
-Sağ ventrikül yetmezliği
-P. aureginosa ve S. aureus kolaylıkla yerleşir
-Enfl. hücre ve sitokin artışı
-Nötrofil ve elastazda artış
-Mukus ve vsikozite artmış-Mukus tıkaçları
-Bronş obstruksiyonu
KF AC karakteristik özellikleri?
-Düşük hacim hipotezi
-Yüksek tuz hipotezi
-Artmış nötrofil akt. ve proteazların etkisi
-Enfeksiyöz ajanların etkisi