Kenmerkende Aspecten Flashcards
Tijdvak 1 (volledige naam + jaartal)
Tijd van jagers en boeren (-3000 v. Chr.) / Prehistorie
Tijdvak 1 (KA’s)
- De levenswijze van jagers-verzamelaars
- Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen
- Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen
Tijdvak 2 (volledige naam + jaartal)
Tijd van Grieken en Romeinen (3000 v. Chr.-500 na Chr.) / Oudheid
Tijdvak 2 (KA’s)
- De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap in de Griekse stadstaat
- De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur
- De groei van het Romeinse imperium waardoor de Grieks-Romeinse cultuur zich in Europa verspreidde
- De confrontatie tussen de Grieks-Romeinse cultuur en de Germaanse cultuur van Noordwest-Europa
- De ontwikkeling van het jodendom en het christendom als de eerste monotheïstische godsdiensten
Tijdvak 3 (volledige naam + jaartal)
Tijd van monniken en ridders (500-1000) / Vroege Middeleeuwen
Tijdvak 3 (KA’s)
- De verspreiding van het christendom in geheel Europa
- Het ontstaan en de verspreiding van de islam
- De vrijwel volledige vervanging in West-Europa van de agrarisch-urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid
- Het ontstaan van feodale verhoudingen in het bestuur
Tijdvak 4 (volledige naam + jaartal)
Tijd van steden en staten (1000-1500) / Hoge en late Middeleeuwen
Tijdvak 4 (KA’s)
- De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een agrarisch-urbane samenleving
- De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden
- Het conflict in de christelijke wereld over de vraag of de wereldlijke dan wel de geestelijke macht het primaat behoorde te hebben
- De expansie van de christelijk wereld naar buiten toe, onder andere in de vorm van kruistochten
Tijdvak 5 (volledige naam + jaartal)
Tijd van ontdekkers en hervormers (1500-1600) / Renaissancetijd / 16de eeuw
Tijdvak 5 (KA’s)
- Het begin van de Europese overzeese expansie
- Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling
- De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke Oudheid
- De protestantse reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had
- Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat
Tijdvak 6 (volledige naam + jaartal)
Tijd van regenten en vorsten (1600-1700) / Gouden Eeuw / 17de eeuw
Tijdvak 6 (KA’s)
- Het streven naar absolute macht
- De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de blei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlansdse Republiek
- Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie
- De wetenschappelijke revolutie
Tijdvak 7 (volledige naam + jaartal)
Tijd van pruiken en revoluties (1700-1800) / Eeuw van de Verlichting / 18de eeuw
Tijdvak 7 (KA’s)
- Rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen
- Voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur op eigentijdse verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme)
- Uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en daarmee verbonden transatlantische slavenhandel, en de opkomst van het abolitionisme
- De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap
Tijdvak 8 (volledige naam + jaartal)
Tijd van burgers en stoommachines (1800-1900) / Industrialisatietijd / 19de eeuw
Tijdvak 8 (KA’s)
- De industriële revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor een industriële samenleving
- Discussies over de ‘sociale kwestie’
- De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie
- De opkomst van emancipatiebewegingen
- Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politieke proces
- De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme
Tijdvak 9 (volledige naam + jaartal)
Tijd van de wereldoorlogen (1900-1950) / Eerste helft 20ste eeuw
Tijdvak 9 (KA’s)
- De rol van de moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie
- Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/nationaal-socialisme
- De crisis van het wereldkapitalisme
- Het voeren van twee wereldoorlogen
- Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op de joden
- De Duitse bezetting van Nederland
- Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogvoering
- Vormen van verzet tegen het West-Europese imperialisme
Tijdvak 10 (volledige naam + jaartal)
Tijd van televisie en computer (vanaf 1950) / Tweede helft 20ste eeuw
Tijdvak 10 (KA’s)
- De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en e daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog (=Koude Oorlog)
- De dekolonisatie die een eind maakte aan de westerse hegemonie in de wereld
- De eenwording van Europa
- De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren ‘60 van de 20ste eeuw aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen
- De ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen
