Kafli 1

Question 1

Allar lifandi frumu á jörðinni geyma arfgengu upplýsingar sínar í formi?

Answer 1

Tvíþátta DNA (double stranded DNA)- löngum, ógreinóttum, pöruðum, pólýmerasa keðjum.

Question 2

4 gerðir einliða núkleótíða í DNA

Answer 2

A-T-C-G (Adenine, Guanine, Cytosine og Thymine)

Question 3

Núkleótíðin samanstanda af ?

Answer 3

sykurfosfati (syktu) með nítrógeni og hafa fast við sig bara eða hliða hópa (A,T,C,G)

Question 4

Hvernig eru DNA upplýsingar lesnar?

Answer 4

Frá vinstri til hægri

Question 5

Hvernig bara núkleótíð DNA sér?

Answer 5

T - A og G-C

Question 6

Hvaða tengjum eru núkleótíð tengd með í hverri runu?

Answer 6

sterkum Efnatengjum

Question 7

núkleótíð á móti hvor öðru í sitthvorri rununni eru með hvernig tengi?

Answer 7

Veikari tengi sem kallast vetnistengi

Question 8

Double helix?

Answer 8

Þegar 2 DNA lengjurnar snúast í kringum hvor aðra mynda þær svokallaðann double helix

Question 9

RNA er myndað úr?

Answer 9

Ríbósa

Question 10

DNA er búið til úr?

Answer 10

deoxíríbósa

Question 11

Basi sem RNA setur í stað fyrir T sem er í DNA

Answer 11

U =uracil

Question 12

Hvað er mRNA?

Answer 12

Umritunarþærrir RNA virka sem millistig í flutningi erfðaupplýsinga. Frekar kallaðir mRNA sem fylgir mynduðum próteinum samkvæmt gena leiðbeiningum sem eru í DNA

Question 13

Hlutverk próteina?

Answer 13

Viðhalda byggingareiningum, mynda hreyfingar, skynja boð og framv

Question 14

tRNA

Answer 14

mRNA upplýsingar er lesið út r hóp af 3 núkleótíðum í einu ; hvert þríeyki af núkleótíðum (codo) tilgreinir eina amínósýru í samsvarandi próteini.

Þar sem fjöldi þríbura er 64 mögulegir eru aðeins 20 amínósýrur og nokkrir codons samsvara sömu amínósýrunni

• Þessi erfðafræðilegi kóði er lesinn af transfer tRNA

Question 15

Frumuhimna

Answer 15

verndar frumuna frá óvelkomnum efnum og heldur inni efnum sem hún þarf og losar úrgang

Question 16

Double bilayer

Answer 16

Sameindirnar sem mynda frumuhimnuna eru bæði vatnfælnar og vatnssæknar = amphillic
mynda bilayer (fosfólípíð)

Question 17

Archaea (fornbakteríur)?

Answer 17

Finnast oft í umhverfi þar sem manneskjur forðast (mýrum, skólpum,menguðu vatni, botnum hafs, saltvatni og í ehitum sýrulyndum), finnast samt einnig í jarðvegum og lækjum og botni ketils

Question 18

Stökkbreyting gena?

Answer 18

Bæði við geymslu og afritun gena upplýsinga koma fyrir villur eða slys sem breytir núkleótíð rununni - þ.e. býr til stökkbreytingu.

Question 19

1.týpu mistök gena?

Answer 19

Breytingar við þessi mistök gjarnan viðhaldast, vegna breyting frumunnar hefur aukið líkur á að æxla sér

Question 20

1.týpu mistök gena?

Answer 20

Geta viðhaldist eða ekki , spurning hvor fruman er hæfari að lifa af.

Question 21

Hvað eru mörg núkleótíð í genamengi

Answer 21

1500-1900 núkleótíð

Question 22

Nýsköpun gena gerist á 4 vegu ?….

Answer 22

1. Innangens stökkbreyting
2. Gena tvöföldun
3. DNA-hluta uppstokkun
4. Millifrumufluttningur

Question 23

1. Innangens stökkbreyting (intragenic mutation)?

Answer 23

Viðstatt gen getur breyst að handahósi af breytingum í DNA-inu sínu, gegnum breytilegar villur sem koma fyrir aðallega í DNA-afritun/eftirmyndun

Question 24

2. Gena tvöföldun (gene duplication)?

Answer 24

Gen getur óvart skipst og búa þar með til par af upphafllega eins genum innan einnar frumu ; þessi tvö gen geta síðan sundrast í áframhaldandi þróun

Question 25

3. DNA-hluta uppstokkunn (DNA segment shuffling)

Answer 25

2 eða fleiri gen geta brotnað og sameinast aftur til að búa til blendings gen sem samanstendur af DNA-hlutum sem upprunalega voru í eign aðksildra gena

Question 26

4. Millifrumufluttningur (horizontal transfer)?

Answer 26

Hluti DNA getur flust frá genamengi einnar frumu til annarrar - þetta fer fram í lóðréttum fluttningi gena upplýsinga frá foreldri til afkvæmis

Question 27

Orthologs (samsvarandi gen) ?

Answer 27

skyld gen í 2 sitthvorri tegundinni sem koma frá sama forfeðra geninu í síðasta algenga forfeðri kallast samsvarandi gen

Question 28

Paralogs (hliðstæð gen):

Answer 28

skyld gen sem hafa komið út úr gena tvískiptingu innan eins genamengis og eru líkleg til að hafa misjafnt hlutverk

Question 29

Homologs (samstæðir litningar)?

Answer 29

Gen sem eru tengd niðurkomu á hvorn veginn sem er

Question 30

Bacteriophages (bakteríuveira)?

Answer 30

Veira sem sýkir bakteríur og veldur niðurbroti þeirra

Question 31

Vírusar

Answer 31

er lítill pakki af gena efnum sem hafa þróast sem sníkjudýr á æxlunar-og lífefnis vél hýsilfrumunnar

Question 32

Plasmíð

Answer 32

fyrirfinnast í flestum bakteríu. Einungis lítil plasmíð sem henta til genaferjunnar

Question 33

Hliðstæður fluttningur og pencilin?

Answer 33

Hliðstæður fluttningur er ábyrg fyrir dreyfingu pencilin neitandi áreynslu af Nisseria gonorrhoeae, bakterían sem veldur lekanda

Question 34

Greining gena virkni veltur á hverju tvennu?

Answer 34

Erfðafræði og lífefnafræði

Question 35

Escherichia coli (E.coli)

Answer 35

er neikvæð staflaga sýrumyndandi baktería (gerill). Hún finnst gjarnan í þörmum manna og dýra

Flestar gerðir Ecoli eru hættulausar , en aðrar geta valdið matareitrun. Hættulausu gerðirnar eru eðlilegar í þörmum og geta hjálpað við framleiðsli á K2 vítamíni

Question 36

Mycoplasma genitalium bakterían?

Answer 36

hefur minstu genamengin, hefur uþb 530 gen um 400 þeirra eru aðal

Question 37

DNA , RNA og Prótein eru samansett úr 6 efnum

Answer 37

Vetni, kolvetni, nítrógeni, súrefni, súlfur og fosfór

Question 38

Munur á dreifkjörnungum og heilkjörnungum

Answer 38

A) heilkjörnungar geyma DNA-ið sitt í greinilegri himnu lokað innan frumuhólfs sem kallast kjarni
d: plöntur, sveppir, dýr)
-Stærri, með frumulíffæri og vandaðari
-kjarnahimna utan um kjarna (2x himnulag) og aðskilur DNA frá umfrymi
B) Dreifkjörnungar hafa engann kjarna til að hýsa DNAið sitt. Flestir DK eru litlit og auðveldir, Vilja helst vera einir
D: bakteríur, erkilbakteríur

Question 39

Hlutverk frumugrindar (cytoskeleton)?

Answer 39

Hjálpar frumunni að halda lögun sinni og staðsetja himnubundin prótein í frumuhimnunni, hreyfing frumunnar

Question 40

Phagocytosis / frumuát :

Answer 40

Þar sem flestar bakteríur skortir harðann frumuvegg, geta dýrafrumur og lifandi heilkjörnungar, kallaðar frumdýr, breytt lögun sinni endalaust og kaffætr/umlukið aðrar frumur og smáa hluti með Phagocytosis