K1- Το Δικαιο Flashcards
Πόλοι νομικής ισχύος
Η τυπική ισχύς και ουσιαστική ισχύς του νόμου
Διαφορά νομικής ισχύος/πραγματικής ισχύος
Η νομική ισχύς αποτελεί μία απόλυτη έννοια, ενώ η πραγματική ισχύς (αποτελεσματικότητα) είναι έννοια σχετική, καθώς άλλοτε ο νόμος εφαρμόζεται και άλλοτε παραβιάζεται
Ποιά είναι τα δύο είδη δικαίου;
Υπάρχουν τα εξής:
1) Θετικό δίκαιο, το δίκαιο που έχει θεσπιστεί και ισχύει
2) “Φυσικό” δίκαιο, η ηθική και οι ορθοί κανόνες στην κοινωνία
(χαρακτηριστικό παράδειγμα στην Αντιγόνη)
Τέλειος κανόνας & Πρωτεύοντες κανόνες δικαίου
Ο τέλειος κανόνας συναποτελείται από το πραγματικό (υποθετική πρόταση) και την έννομη συνέπεια/κύρωση (κύρια πρόταση).
Οι πρωτεύοντες κανόνες δικαίου επιτάσσουν, απαγορεύουν και επιτρέπουν μία συμπεριφορά.
Γιατί υπάρχουν κυρώσεις;
Η κύρωση υπογραμμίζει ότι το κύρος του κανόνα δικαίου γίνεται σεβαστό ακόμη και όταν παραβιάζεται.
Άρα οι κυρώσεις υποχρεώνουν τον παραβάτη να “ευθύνει” την στρεβλή συμπεριφορά του.
Είδη ευθύνης
1) Ποινική, ευθύνη για παράνομες πράξεις [θανατική ποινή, κάθειρξη, φυλάκιση]
2) Αστική, ευθύνη για προωθείσα ζημία - κυρίως οικονομικής φύσεως (χρηματική αποζημίωση)
3) Διοικητική, ευθύνη για παράβαση στο πλαίσιο της σχέσης Κράτους-προσώπου (πρόστιμο, ανάκληση αδείας)
4) Πολιτική, ευθύνη Κυβέρνησης στη βουλή κοκ. (χωρίς αποχρώντα δικαιϊκό λόγο)
Ακόμη και το Κράτος υπόκειται σε θεσμούς δικαίου και φέρει ευθύνες, ενώ οι κυρώσεις δικαίου μπορεί να επιβληθούν ακόμη και σωρευτικά.
Έθιμο
Έθιμο είναι ο άγραφος κανόνας δικαίου που αναγνωρίζεται από το θετικό δίκαιο.
Χαρακτηριστικά εθίμου:
1) Μακρά-Ομοιόμορφη-Αδιάκοπη τήρηση εθίμου
2) Ενσυνείδητη τήρηση εθίμου
3) Πρόδηλη συγγένεια με ηθική (ex facto oritur ius)
Αρχές δικαίου
Οι αρχές δικαίου χαρακτηρίζονται από γενικότητα και αποτελούν πυρήνα έννομης τάξης-κεντρική ιδέα.
Αυτές είναι πολλές, συχνά αλληλοσυγκρουόμενες και συνήθως διατυπώνονται σε μορφή Κύριας πρότασης:
“Οι Έλληνες είναι ίδιοι ενώπιον του νόμου”.
Ακόμη, λειτουργούν ως κατευθυντήριες γραμμές για τη θέσπιση κανόνων δικαίου.
