Jańczuk Flashcards
krzywa Stephana -roztwór
roztwór glukozy
zapobieganie próchnicy
- usuwanie płytki
- zmniejszenie czestości i ilości spożywania cukrów
- stosowanie prep. fluorkowych
Demineralizacja - jony wychodzące
- wapń
- fosforany
dwa etapy zajmowania tkanek przez bakterie wg Millera
1) atak bakterii na szkliwo- demineralizacja
2) proteoliza - rozpuszczenie sub. org.
Szczepy najbardziej próchnicowe
- Actinomyces
- Lactobacillus
- Streptococcus
Co umożliwia adherencje bakterii?
polisacharydy lepkie, zewnątrzkomórkowe (polimery glukozy)
co dają polisacharydy?
zlepianie bakterii,żelowa konsystencja matrycy, chroni kwasy przed śliną
Adhezja - jakie siły?
van der Waalsa, siły elektrostatyczne
i adherencja specyficzna dla danej powierzchni
interakcje bakterii w płytce
konkurencja
symbioza
komensalizm
bakteria przystosowująca się do kwaśniego środowiska
S. Mutans
bakteria przystosowująca się do wysokiego stężenia fluoru
Streptokoki
pierwsze tyg życia jakie bakterie
S. mitis, S.salivarius, S.oralis
pierwsze miesiące życia - bakterie
beztlenowe:
Veillonella spp., Provotella i Fusobacterium nucleatum
bakterie po wyrznięciu zębów
S.mutans, S.sorbinus, S.sanguis, Actinomyces i inne beztlenowe
Okna infekcyjności
1) 16-31 miesiąc życia wyrzynanie zębów mlecznych (26. miesiac)
2) wymiana uzebienia 6-12 rż
Kiedy zanika S. mutans
po utracie wszystkich zębów
Wraca gdy są protezy
Ocena ryzyka próchnicy- na jakiej podstawie ?
ilości kolonii S. mutans i Lctobacillus w ślinie
Etapy powstawania płytki
1) tworzenie błonki nabytej
2) przyczepianie pojedynczych bakterii 0-4h
3) wzrost przyczepionych drobnoustrojów z wytworzeniem mikrokolonii bakteryjnych 4-24h
4) sukcesja mikroorganizmów i koagregacja mikroorganizmow 1-14dni
5) utworzenie dojrzałej płytki 2 tyg i dłużej
% bakterii w płytce
60-70%
skład płytki
matryca bakterie kom. nabłonka leukocyty wapń fosfor
skład matrycy płytki
- glikoproteiny pochodzenia ślinowego
- zew.kom. polisacharydy(glukany, fruktany)
składniki błonki nabytej
- glikoproteiny
- fosfooproteiny
- lipidy
- składniki płynu dziąsłowego
grubość błonki nieskolonizowanej przez bakterie po 24h
0,0-10 μm
grubość błonki w różnych miejsach zęba
najgrubsza- pow. językowa trzonowców żuchwy
najcieńsza przyszyjkowo
na mlecznych 1/3 grubości na stałych
funkcje błonki nabytej
chroni przed przechodzeniem substancji i przed abrazja atrycja i erozja
pierwsze gatunki bakterii kolonizujące błonke nabytą
S. mitis, S.sanguinis, S.oralis
stanowią 95% paciorkowców i 56% całej mikroflory
następne gatunki bakterii kolonizujące błonke nabytą
Actinomyces i gramm ujemne np. Haemophilus
kiedy kolonizacja bakteriami nitkowatymi
od 2 dnia
agregaty bakterii
kolby kukurydzy i niżej palisady
Co po 9 dniach z płytką
zmiana z tlenowych na beztlenowe
Ślina - skład (środki odżywcze)
- glukoza 5-40 μmol
- pirogronian 17-70 μmol
- mocznik 2 μmol
- amoniak 2-6 μmol
- kw. mlekowy 200-400 μmol
zrodło cukru dla bakterii
glikoproteiny pochodzenia ślinowego
inwertaza
rozkłada sacharoze
inaczej: betafruktofuranozydaza,sacharaza
ksylitol inne nazyw
pentitol, alkohol cukrowy
ile produkujemy śliny w ciagu doby?
0,5-1,0 l
ile śliny w nocy?
2-10% z 0,5-1 l
ile śliny stymulowanej
80% całkowitej ilości
szybkość wydzielania śliny w czasie snu
0,25 ml/min
szybkość wydzielania śliny w ciągu dnia
do 10 ml/min
które struktury nie wydzielają śliny
dziąsła i podniebienie twarde
slina mieszana co w składzie
- złuszczone kom. nabłonka
- leukocyty - obojętnochłonne
- drobnoustroje- bakterie, drożdże, wirusy
- resztki pokarmowe
- przeciek surowiczy
- wydzieliny z nosa i gardła
% udział dużych grczołów w produkcji śliny
90%
ślinianka przyuszna
- przewód stenona na brodawce przyusznicy
- wydzielina surowicza bogata w enzymy
ślinianka podżuchwowa
- przewód Whartona na brodawce podjęzykwej bocznie od wędzidełka języka
- wydzielina miszana z pzewagą surowiczej
ślinianka podjęzykowa
- przewód Barthlina na blisko ujścia podżuchwowej
- wydzielina miszana z pzewagą śluzowej
małe gruczoły ślinowe na podniebieniu miękkim
wydzielina śluzowa - lepka i gęsta
Ślina całkowita - skład
- 99% wody
- składniki organiczne: białka, glikoproteiny, enzymy
- składniki nieorganiczne: joony wapnia, jony fosforanowe, węglanowe, sodu, potasu, chlorkowe, fluorkowe i inne
czynniki antybakteryjen śliny podział
nieimmunologiczne i immunologiczne- nabyte
czynniki antybakteryjen śliny nieimmunologiczne
- lizozym
- laktoferryna
- system ślinowej peroksydazy
- system mieloperoksydazy
- aglutyniny
- mucyny
- cystatyny
- wydzielniczą IgA
- białka bogate w proline i histydyne
- fibronektyna
- beta-mikroglobulina
- glikoproteiny
czynniki antybakteryjen śliny immunologiczne
- sIgA
- IgM
- IgG
system ślinowej peroksydazy
-enzym peroksydaza, tiocjanki SCN- i nadtlenek wodoru H2O2
utlenianie tiocyjanków do podtiocjanów OSCN-, które są bakteriobójcze
Utleniane są też bromki i jodki
- antybakteryjny
- chroni przed toksycznością H2O2
system ślinowej mieloperoksydazy
to co peroksydazy ale też utleniane chlorki do anionu podchlorynowego
- antybakteryjny
- chroni przed toksycznością H2O2
peroksydaze dodaje się do
past do zębów, płukanek, żeli dla osób ze zmniejszonym wydzielaniem śliny
lizozym
- antybakteryjny
- oparty na akt enzymu muraminidazy - hydrolizuje wiazania beta 1,4 glikozydowe między N-acetyloglukozamina w peptydoglikanach bakteryjnen błony kom., a kw. N-acetylomuraminowym
Laktoferryna
- antybakteryjna
- powoduje aglutynacje paciorkowców - S. mutans
Aglutyniny
-glikoproteiny powodują zlepiania się nieprzyczepionych bakterii w duże agregaty - są łatwo usuwane przez śline i połykanie
Mucyny
- aglutynują bakterie i hamują ich adhezje
- niektóre (80%) są nośnikami antygenów grupy krwi
wydzielnicze IgA
sama słabe właściwości aglutynujące ale z mucynami duże
beta2mikroglobulina
aglutynuje baterie w tym S.mutans
Fibronektyna
glikoproteina, która aglutynuje paciorkowce
ale degradowana przez bakteryjne proteazy, dlatego słaby efekt
funkcje śliny
1) rozcieńczanie i usuwanie cukrów pochodzących z diety
2) zdolnośc buforowania kwasów
3) dostarczanie jonów wapnia, fosforanowych i fluorkowych
4) działanie antybakterjne, przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe
test na wydzielanie śliny
test żucia parafiny
przyczyny zmniejszenia wydzielania śliny
- leki(antyhistaminowe, antydepresanty,diuretyczne)
- choroby autoimmunologiczne- reumatoidalne zapalenie stawów, zespół Sjogrena, sarkoidoza
- niewyrownana cukrzyca typ I
- menopauza
- anoreksja
- złe odżywianie
- głodzenie
- przyczyny miejscowe-kamica ślinianek,uszkodzenie gruczołów po napromieniowanie
układ buforowy śliny
- dwuwęglany 1/60 μmol
- fosforany nieorganiczne 10 μmol
- białka
dwuwęglany
stężenie wzrasta z szybkością wydzielania śliny
-są odpowiedzialne za 50% pojemnosci buforowej w niestymulowanej i 80% w stymulowanej
Jaki % szkliwa stanowią pory w ciężkiej postaci fluorozy
10-25%
Fluorozą
Hipomineralizacja
Klasyfikacja fluorozy
0-brak 1-fluorozą wątpliwa 2-fluorozą bardzo łagodna 3-fluorozą łagodna 4-fluoroza umiarkowana 5-fluoroza ciężka
Polifenole -produkty
Kasze, rośliny strączkowe, orzechy, warzywa, owoce, herbata, wino, soki owocowe i piwo
