IV Sito štampa

Question 1

1. Šta je sito štampa?

Answer 1

To je tehnika štampe kod koje se otisak dobija tako što se boja protiskuje kroz delimično propustljivu mrežu koja je zategnuta na ram.

Question 2

2. Šta predstavlja štamparsku formu kod sito štampe? Objasni princip rada sito šampe:

Answer 2

Štamparsku formu predstavlja šablon koji se postavlja na mrežu. On zatvara neke delove mreže i čini je na tim mestima nepropusnom (neštampajući elementi), dok nepokriveni delovi mreže predstavljaju propusne (štampajuće) elemente.
Pritiskom gumenog ili silikonskog rakela boja prolazi kroz propusne elemente direktno na podlogu za štampu.

Question 3

3. Koja su tri osnovna elementa sito štampe?

Answer 3

1. sito
2. ram
3. zategnutost sita

Question 4

4. Tri štamparska principa u sito štampi?

Answer 4

1. ravno - ravno (štampa ravnih površina)
2. cilindar prema ravnom (štampa ravnih i zakrivljenih površina)
3. cilindar prema cilindru (različite vrste podloga)

Question 5

5. Koje su tri osnovne vrste mašina kod sito štampe?

Answer 5

1. mašine sa RAVNOM PODLOGOM - okvir sa mežom i boja se nalaze u istoj ravni sa podlogom
2. mašine sa CILINDRIČNOM PODLOGOM - mreža i podloga prelaze preko rotirajućeg valjka
3. ROTACIONE sito mašine - koristi se za štampu materijala iz rolne, štamparska forma je bešavni rotirajući cilindar u kojem se nalaze boja i rakel

Question 6

6. Podela mašina prema stepenu automatizacije:

Answer 6

• ručne
• poluautomatske
• automatske

Question 7

7. Navedi prednosti sito štampe:

Answer 7

• Štampa na podlogama različitih oblika, materijala, debljina i formata
• Dugotrajnost i kvalitet otiska
• Štampa velikog tiraža (veća ušteda), ali i malih
• Dobra gustina boje

Question 8

8. Od kojih materijala se najčešće izrađuju sito mreže?

Answer 8

• prirodne svile
• plastičnih masa (najlon ili poliester)
• metala (bakar, čelik, mesing)

Question 9

9. Na šta direktno utiče način tkanja kod sito štampe?

Answer 9

Način i gustina tkanja niti imaju presudni značaj za kvalitet reprodukcije u sito štampi.

Question 10

10. Koja je optimalna gustina tkanja?

Answer 10

Mreže su tkane u gustinama od 10 do 200 niti/cm dužine.
Dok se najčešće koriste sita sa gustinom od 90-120 niti/cm.

Question 11

11. Koliko puta gustina sita mora biti veća od rastera i zašto? Da li je potrebna manja ili veća gustina tkanja za visokokvalitetnu štampu kod sita?

Answer 11

Za štampanje visokokvalitetnih ilustracija potrebno je koristiti najveće gustine tkanja, gde je odnos niti po centimetru 3 do 4 puta veći od linijature reprodukcije (linija/cm).

Question 12

12. Kako utiče geometrija mreže kod sito štampe?

Answer 12

Utiče na:
- mogućnost štampanja fine linije i polutonskih slika,
- definiciju ivice u otisku,
- karakteristike propuštanja boja,
- maksimalnu brzinu štampanja,
- gustinu volumena boje,
- potrošnju boje i
- sušenje boje.

Question 13

13. Opiši okvire koji se koriste u sito štampi:

Answer 13

Okvir na kome je zategnuta fino tkana mreža može biti napravljen od različitih materijala u zavisnosti od veličine, izdržljivosti, stabilnosti, cene izrade i načina zatezanja mreže. Najčešće korišćeni materijali za izradu okvira su drvo i metalne legure.

Question 14

14. Navedi prednosti i mane drvenih ramova:

Answer 14

+ mala cena i jednostavnost izrade
- mala otpornost na vlagu i uticaj hemijskih sredstava (uzrokuje dimenzionu nestabilnost prilikom zatezanja mreže sa većim tenzijama)

Question 15

15. Opiši metalne ramove za sita. Koje su njihove prednosti?

Answer 15

+ Dimenziono stabilni
+ Odlična otpornost na većinu razređivača i boja koje se koriste u sito štampi
+ Veoma lagani

Najčešće se koristi pravougaoni profil

Question 16

16. Navedi karakteristike aluminijumskih ramova:

Answer 16

+ zatezanje svih vrsta svila
+ mala masa
+ niska cena
+ dobra otpornost na koroziju
+ lako čišćenje
+ širok izbor poprečnih preseka

• manja čvrstoća od čelika

Question 17

17. Navedi prednosti i mane čeličnih ramova:

Answer 17

+ Dobre mehaničke karakteristike
+ Prihvatljiva cena

• Korodiraju
• Teški
• Zahtevaju ponovno bojenje pre ponovnog zatezanja svile (osim ako se koriste dvokomponentni lepkovi).

Question 18

18. Od čega zavisi zategnutost sita i kako se može vršiti?

Answer 18

Zavisi od kvaliteta materijala, i vrši se ručno i mašinski.

Question 19

19. Koja je funkcija rakela?

Answer 19

Funkcija rakela je da pritiskom potisne boju kroz štampajuće elemente.

Question 20

20. Opiši tvrdoću rakela kod sito štampe:

Answer 20

Tvrdoća rakela izražena je u stepenima šora (Shore), uopšteno preporučeno područje je tvrdoća između 60 - 75 Shore.
- Tvrđi rakeli (70-75 Shore) pogodni su za velike formate i polutonsko štampanje.
- Mekše rakele (60-65 šora) treba koristiti za pune tonove koji idu po celoj površini i za podloge sa neravnom površinom.

Question 21

21. Opiši težinu rakela kod sito štampe:

Answer 21

Težina rakela, za uobičajenu manuelnu štampu, kreće se između 200 i 300 g na svakih 10 cm dužine rakela, a za tekstilnu štampu između 700 i 800 g.
Prevelik pritisak šteti preciznosti pasovanja jer rakel vuče mrežu sita u smeru svog hoda.

Question 22

22. Kako se biraju i koje boje postoje u sito štampi?

Answer 22

Boje za sito štampu se biraju u zavisnosti od substrata na kom se štampa i određenih zahteva koji proizvod treba da ispuni u svom veku trajanja. Postoje:
- boje na bazi rastvarača
- boje koje se suše hemijskim reakcijama
- specijalne boje

Question 23

23. Opiši boje na bazi rastvarača:

Answer 23

Koriste se za stampanje na papiru, kartonu i plasticnim materijalima.
Njima se dodaju rastvaraci koji kada ispare stvori se cvrst sloj boje.

Question 24

24. Kako se suše boje hemijskim reakcijama:

Answer 24

• uz pomoć katalizatora
• oksidacijom
• UV svetlom

Question 25

25. Opiši specijalne boje:

Answer 25

S obzirom na veoma široku primenu sito štampe, proizvođači boja nude specijalno namenjene boje za specifične zahteve prilikom štampe.

Question 26

26. Gde se koriste plastizol boje u sito štampi?

Answer 26

Za štampu na teksilu.

Question 27

27. Kod sito štampe debljina nanosa boje je veća kod manjih ili kod većih linijatura?

Answer 27

Kod manjih linijatura.

Question 28

28. Navedi rasterske uglove kod sito štampe:

Answer 28

Obično su cijan, magenta i crna na odstojanju od 30, dok je žuta 0 stepeni (npr. žuta 0 cijan 15 crna 45 magenta 75).

Question 29

29. Navedi mane (nedostatke) sito štampe:

Answer 29

• Ograničen raspon boja
• Velika količina mastila se iskoristi
• Ograničeno prilagođavanje i retuširanje
• nije pogodna za štampu kvalitetnijih izdanja
• reprodukcija čitavog tonskog opsega je komplikovana