IV Sito štampa Flashcards
- Šta je sito štampa?
To je tehnika štampe kod koje se otisak dobija tako što se boja protiskuje kroz delimično propustljivu mrežu koja je zategnuta na ram.
- Šta predstavlja štamparsku formu kod sito štampe? Objasni princip rada sito šampe:
Štamparsku formu predstavlja šablon koji se postavlja na mrežu. On zatvara neke delove mreže i čini je na tim mestima nepropusnom (neštampajući elementi), dok nepokriveni delovi mreže predstavljaju propusne (štampajuće) elemente.
Pritiskom gumenog ili silikonskog rakela boja prolazi kroz propusne elemente direktno na podlogu za štampu.
- Koja su tri osnovna elementa sito štampe?
- sito
- ram
- zategnutost sita
- Tri štamparska principa u sito štampi?
- ravno - ravno (štampa ravnih površina)
- cilindar prema ravnom (štampa ravnih i zakrivljenih površina)
- cilindar prema cilindru (različite vrste podloga)
- Koje su tri osnovne vrste mašina kod sito štampe?
- mašine sa RAVNOM PODLOGOM - okvir sa mežom i boja se nalaze u istoj ravni sa podlogom
- mašine sa CILINDRIČNOM PODLOGOM - mreža i podloga prelaze preko rotirajućeg valjka
- ROTACIONE sito mašine - koristi se za štampu materijala iz rolne, štamparska forma je bešavni rotirajući cilindar u kojem se nalaze boja i rakel
- Podela mašina prema stepenu automatizacije:
- ručne
- poluautomatske
- automatske
- Navedi prednosti sito štampe:
- Štampa na podlogama različitih oblika, materijala, debljina i formata
- Dugotrajnost i kvalitet otiska
- Štampa velikog tiraža (veća ušteda), ali i malih
- Dobra gustina boje
- Od kojih materijala se najčešće izrađuju sito mreže?
- prirodne svile
- plastičnih masa (najlon ili poliester)
- metala (bakar, čelik, mesing)
- Na šta direktno utiče način tkanja kod sito štampe?
Način i gustina tkanja niti imaju presudni značaj za kvalitet reprodukcije u sito štampi.
- Koja je optimalna gustina tkanja?
Mreže su tkane u gustinama od 10 do 200 niti/cm dužine.
Dok se najčešće koriste sita sa gustinom od 90-120 niti/cm.
- Koliko puta gustina sita mora biti veća od rastera i zašto? Da li je potrebna manja ili veća gustina tkanja za visokokvalitetnu štampu kod sita?
Za štampanje visokokvalitetnih ilustracija potrebno je koristiti najveće gustine tkanja, gde je odnos niti po centimetru 3 do 4 puta veći od linijature reprodukcije (linija/cm).
- Kako utiče geometrija mreže kod sito štampe?
Utiče na:
- mogućnost štampanja fine linije i polutonskih slika,
- definiciju ivice u otisku,
- karakteristike propuštanja boja,
- maksimalnu brzinu štampanja,
- gustinu volumena boje,
- potrošnju boje i
- sušenje boje.
- Opiši okvire koji se koriste u sito štampi:
Okvir na kome je zategnuta fino tkana mreža može biti napravljen od različitih materijala u zavisnosti od veličine, izdržljivosti, stabilnosti, cene izrade i načina zatezanja mreže. Najčešće korišćeni materijali za izradu okvira su drvo i metalne legure.
- Navedi prednosti i mane drvenih ramova:
+ mala cena i jednostavnost izrade
- mala otpornost na vlagu i uticaj hemijskih sredstava (uzrokuje dimenzionu nestabilnost prilikom zatezanja mreže sa većim tenzijama)
- Opiši metalne ramove za sita. Koje su njihove prednosti?
+ Dimenziono stabilni
+ Odlična otpornost na većinu razređivača i boja koje se koriste u sito štampi
+ Veoma lagani
Najčešće se koristi pravougaoni profil
- Navedi karakteristike aluminijumskih ramova:
+ zatezanje svih vrsta svila
+ mala masa
+ niska cena
+ dobra otpornost na koroziju
+ lako čišćenje
+ širok izbor poprečnih preseka
- manja čvrstoća od čelika
- Navedi prednosti i mane čeličnih ramova:
+ Dobre mehaničke karakteristike
+ Prihvatljiva cena
- Korodiraju
- Teški
- Zahtevaju ponovno bojenje pre ponovnog zatezanja svile (osim ako se koriste dvokomponentni lepkovi).
- Od čega zavisi zategnutost sita i kako se može vršiti?
Zavisi od kvaliteta materijala, i vrši se ručno i mašinski.
- Koja je funkcija rakela?
Funkcija rakela je da pritiskom potisne boju kroz štampajuće elemente.
- Opiši tvrdoću rakela kod sito štampe:
Tvrdoća rakela izražena je u stepenima šora (Shore), uopšteno preporučeno područje je tvrdoća između 60 - 75 Shore.
- Tvrđi rakeli (70-75 Shore) pogodni su za velike formate i polutonsko štampanje.
- Mekše rakele (60-65 šora) treba koristiti za pune tonove koji idu po celoj površini i za podloge sa neravnom površinom.
- Opiši težinu rakela kod sito štampe:
Težina rakela, za uobičajenu manuelnu štampu, kreće se između 200 i 300 g na svakih 10 cm dužine rakela, a za tekstilnu štampu između 700 i 800 g.
Prevelik pritisak šteti preciznosti pasovanja jer rakel vuče mrežu sita u smeru svog hoda.
- Kako se biraju i koje boje postoje u sito štampi?
Boje za sito štampu se biraju u zavisnosti od substrata na kom se štampa i određenih zahteva koji proizvod treba da ispuni u svom veku trajanja. Postoje:
- boje na bazi rastvarača
- boje koje se suše hemijskim reakcijama
- specijalne boje
- Opiši boje na bazi rastvarača:
Koriste se za stampanje na papiru, kartonu i plasticnim materijalima.
Njima se dodaju rastvaraci koji kada ispare stvori se cvrst sloj boje.
- Kako se suše boje hemijskim reakcijama:
- uz pomoć katalizatora
- oksidacijom
- UV svetlom
- Opiši specijalne boje:
S obzirom na veoma široku primenu sito štampe, proizvođači boja nude specijalno namenjene boje za specifične zahteve prilikom štampe.
- Gde se koriste plastizol boje u sito štampi?
Za štampu na teksilu.
- Kod sito štampe debljina nanosa boje je veća kod manjih ili kod većih linijatura?
Kod manjih linijatura.
- Navedi rasterske uglove kod sito štampe:
Obično su cijan, magenta i crna na odstojanju od 30, dok je žuta 0 stepeni (npr. žuta 0 cijan 15 crna 45 magenta 75).
- Navedi mane (nedostatke) sito štampe:
- Ograničen raspon boja
- Velika količina mastila se iskoristi
- Ograničeno prilagođavanje i retuširanje
- nije pogodna za štampu kvalitetnijih izdanja
- reprodukcija čitavog tonskog opsega je komplikovana
