İslamiyetten Önce Türk Edebiyatı Flashcards
Sözlü dönem nedir? Kaç a ayrılır?
Yazıyı kabul etmeden önceki dönem
1.Sığır (Av törenleri)
2.şölen (kurban/ziyafet törenleri)
3.Yuğ (yas törenleri)
Sözlü edebiyat türleri nedir?
Ve Anlamı nedir?
1.Sav (Atasözü)
2. Sagu (Ağıt, acı)
3. Koşuk (Aşk,doğa,yiğitlik)
4. Destan (savaş,göç,istila milletlerin derin yara ,yankı uyandırmış olması)
Sözlü edebiyatın Özellikleri
Ve anlamı nedir ?
*KONU:Doğa ve hayvan sevgi,ata ve silaha bağlılık, avcılık, savaş…
* NAZIM BİRİMİ: DÖRTLÜK
* En çok YARIM UYAK VE REDİF kullanıl.
*ÖLÇÜ: Hece Ölçüsü(7li,8
li,12liölçü)
* “ŞAMAN”.”OYUN”,”KAM”,”BAKSI” ve “OZAN” Göktanrı din adamları trans halinde bu şiirler okunur.
*Bilgilere moğol ve çin ve arap kaynaklarından yararlanılır.
1.KOŞUK Nedir ?
- Sığır ve şölen törenlerinde ozanların söylediği şiirlerdir
- aşk,yiğitlik,doğa konulu şiirlerdir.
- Dörtlük ve yarım uyakta yazılır.
- Genelde 7
li,11
li hece ölçüsü kullanılır. - Halk edeb. Koşma ya benzer
*UYAK ŞEMASI:aaab /cccb
*Halk edb.nda koşma divan da gazel dir.
*DLT de ilk örnekleri var dır
SAGU Nedir ?
*YUĞ adı verilen cenaze törenlerinde söylenir.
*ölüm acısını ve ölen kişinin kahramanlığı anlatılır.
* Dörtlüklerle Yarım Uyakla yazılır.
*DLT de ALP ER TUNGA Sagusu değerldir.
Halk Edb. Ağıt ile divan edb.mersiye aynı.
3.SAV Nedir?
ATASÖZLERİ
4.DESTAN Nedir?
Ayrıntılı bilgi verilecektir
Milleti derinden etkileyen olay
Aaç ne yemez, tok ne demez
Bu hangi sözlü edeb. Ürünlerine girer
SAV
BU HANGİ EDEB. ÜRÜNLERİNE GİRER
1.Tembele bulut yük olur
2.su vermeyene süt ver
- SAV
- SAV
HANGİ SÖZLÜ EDEB. ÜRÜNÜDÜR
Kızıl ve sarı çiçekler yerde bitiyor.
Mor ile yeşil yüz yüze geliyor.
Birbirlerine sarılıyorlar.
İnsan hayret içinde kalıyor.
KOŞUK
Tabiat Konusu var
HANGİ SÖZLÜ EDB. ÜRÜNÜDÜR
Alp Er Tunga öldü mü.
Kötü dünya kaldı mı.
Felek öcünü aldı mı.
Şimdi yürek yırtılır.
SAGU
ALP ER TUNGA NIN ÖLÜMÜNE AĞLANIR. BU NEDENLE SAGU
2.YAZILI DÖNEM
KÖKTÜRK ( ORHUN ) YAZITLARI
- İlk yazılı belge
- 38 harfli köktürk alfabesi ile
- köktürk devletinin parçalanışı, çin ile yapılan savaşlar ve ıı.köktürk devletin in kuruluşu anlatılır.Gelenek ve görenek hakkında verilir.
- Tarih,anı, söylev özelliği gösterir.
GENEL OLARAK ORHUN YAZITLARI
GENEL OLARAK ORHUN YAZITLARI
* Tonyukuk, kül tigin ve Bilge kağan yazıtları ORHUN YAZITLARI olarakta bilinir.
* SİYASETNAME özelliği vardır.
*ATASÖZLERİ ilk bu eserlerde kullanılır.
* YUĞLARDAN bahseden ilk eserdir.
* Boya ile kayalara da yazıldığını HOYTU TAMİR YAZITI kanıtlar.
ORHUN YAZITLARI
- MOĞOLİSTANDA BULUNUR.
- Kullanılan dil yetkin,işlenmiş,söz dağarcığı geniş, yabancı dilden uzaktır.
- Türklerinin bağımsızlığına düşkünlüğü anlatılır.
- köktürk( RUNİK ) Harflidir.
34 sessiz + 4 sesli
UYGUR EDEBİYATI
- Manihaizm, Budizm, Hristiyanlık
- Yerleşik hayata geçmişlerdir.
- kağıt yapımını çinlilerden öğrenip araplara öğretmişlerdir.
- şehir hayatına alışıp ticaret ve tarıma seçmişlerdir.