İslamiyet Öncesi Türk Devletleri - Kültür ve Medeniyeti Flashcards
Devletin unsurları nelerdir?
bağımsızlık (oksızlık), ülke, halk (kün) ve teşkilat
İslamiyet öncesi Türk devletlerindeki hükümdarların sembolleri nelerdi?
Otağ (Çadır)
Nevbet (Davul)
Kılıç
Yay
Kur (Kemer)
Tuğ (Sancak)
Berge (Kamçı)
Ordu
Toy (Ziyafet)
Örgin (Taht)
Kotuz (Sorguç)
Kama (Bıçak)
Otağ
Çadır
Nevbet
Davul
Kur
Kemer
Tuğ
Sancak
Berge
Kamçı
Toy
Ziyafet
Örgin
Taht
Kotuz
Sorguç
Kama
Bıçak
İslamiyet öncesi Türk devletlerindeki hükümdarların ünvanları nelerdi?
Han, Hakan, Yabgu, Kağan, İlteber, İlig, Kara, İlteriş, İdikut, Erkin, Tanhu, Şanyü, İlber, Ay Tengri
Gök Tanrı’nın hükümdarı donattığı yetkiler nelerdir?
Kut (Siyasi)
Küç (Güç - Askeri)
Ülüş (Ekonomik)
Kut nedir?
Gök Tanrı’nın bir hükümdara ve onun ailesine devleti yönetme yetkisi verdiğine inanılan anlayıştır.
Kut anlayışının etkileri nelerdir?
Veraset sistemini düzensiz hale getirir. Bu da taht kavgalarına sebep olup Türk devletlerinin kısa süre içinde yıkılmalarında etkilidir.
Devletin sürekliliğini sağlamak için uygulanan politikalar nelerdir?
Türk Cihan Hakimiyeti
Nizam-ı Alem
Kızıl Elma
Türk Cihan Hakimiyeti nedir?
Güneş’in doğduğu yerden battığı yere kadar olan coğrafyayı Türk hükümdarının idare etmesi
Nizam-ı Alem nedir?
Tanrı adına dünya nizamını (düzenini) sağlama ve Türk adaletini dünyanın her yerine yayma
Kızıl Elma nedir?
Her zaman değişen ve hedefe varıldığında tekrardan yeni bir hedef koyma ülküsü
Kızıl Elmanın etkileri nedir?
Uzun vadeli stratejilerin oluşturulmasında ve toplumun, askerin dinamik olmasında etkili
İkili teşkilat nedir?
Ülkenin doğu-batı olarak ikiye ayrılıp yönetilmesidir.
Doğu => Kağan
Batı => Yabgu
* Yabgu kağana bağlı olarak töre hükümleri uygular.
Devlet görevlileri kimlerdir?
Apa, Aygucı (Üge), Ayuki, Ağılığ, Otacı (Emçi), Buyruk, Tudun, Tutuk, Erkin, Nazır, Bitikçi (Tamgacı), Yarlıg, Tigin, İnanç/İnal/Ataman, Şad*
Apa
Sivil yönetici
Aygucı (Üge)
Vezir
Ayuki
Hükümet
Ağılığ
Hazineden sorumlu görevli
Otacı (Emçi)
Hekim / Tabip
Buyruk
Bakan
Tudun
Vergi memuru
Tutuk
Askeri vali
Erkin
Oğuzlarda hükümdar
Nazır
Bakan
Bitikçi (Tamgacı)
Yazıcı ve mühürdar
Yarlıg
Hakanın emri
Tigin
Hükümdarın oğlu
İnanç/İnal/Ataman
Tigin eğitmeni
Şad
Hanedan üyesi komutanı
Kurultay (Toy / Kengeş) nedir?
- Günümüzün Bakanlar Kuruludur.
- Yalnızca danışma meclisi değil, bazen de karar organıdır.
Kurultayda kağan olmadığı zaman kim kurultaya başkanlık eder?
Aygucı
Kurultayda katılan tüm üyelere ne denir?
Toygun
İslamiyet Öncesi Türk Devletlerindeki diğer meclisler nelerdir?
Nazırlar Meclisi => Tabgaçlar
İhtiyarlar Meclisi* => Hazar Devleti
Komenton* => Peçenekler
Millet Meclisi => Tuna Bulgarları
Seçkinler Meclisi => Avrupa Hunları
Ög
Anne
Kang
Baba
Törün
Düğün
Şölen
Halk eğlenceleri
Bahar Bayramı / Nevruz / Nevruzi Sultani
Halkın baharın gelişini kutlamasına
Yurt
Halkın kaldığı çadırlar
Hangi tip evlilikler mevcuttur?
Monagami tipi (Tek eşlilik)
Hiyerarşik (alttan üste doğru) açıdan toplumsal sıralama nasıldır?
Oğuş => Urug => Boy => Budun => İl
( Aile => Sülale => Boy => Millet => Devlet)
Sözlü hukuk kurallarına ne denir?
Töre
Törenin oluşumunda neler etkilidir?
- Kut anlayışıyla Hakanlar tarafından konulan yasaklar
- Kurultayda alınan kararlar
- Türk toplumunun gelenek ve görenekleri
Göktürk Kağanı İşbara’nın “Bizim kuzey bölgemizde idare edilenlerle idare edenler arasındaki kurulmuş olan kaideleri yaralamaya ben cesaret edemem” sözü neyi gösterir?
Töreye verilen önemi
Altay Türklerinin atasözünde “İnsan tanrısız, kürk yakasız, millet yasasız olmaz.” sözü neyi gösterir?
Töreye verilen önemi
Törelerin değişmez 4 kuralı nedir?
Könilik (Adalet)
Uzluk (İyilik)
Tüzlük (Eşitlik)
İnsanlık (Kişilik)
Yargu
Mahkeme
Yargan (Yargucı)
Mahkeme başkanı
Tüz
Devlet ile vatandaşın karşılıklı görevlerini bildiren yazısız sözleşme
İslam öncesi Türk devletlerinde hangi devlet hariç ordu ücretsizdir?
Hazar Devleti
Hangi önemli olay Kara Kuvvetleri Komutanlığının kuruluş yıl dönümü olarak günümüzde kutlanır?
Mete Han’ın tahta çıktığı tarih (MÖ 209)
Yelme
İslam öncesinde düşmanın durumunun öğrenilmesi amacıyla gönderilen keşif birliği
Türklerin dünyaya askeri alanda etkileri nelerdir?
- Onlu sistemin bulunması
- Et konservesi yapımı
- Üzengi yapımı
- Ceket, pantolon, deri kuşak ve çizme giyilmesi
- Savaş taktikleri (Turan gibi)
Sü / Er
Asker
Sü
Asker / Ordu
Tarkan
Ordu Komutanı
Böri
Kağan muhafızları
Subaşı
Ordu komutanları
Kullanılan savaş taktikleri nelerdir?
Hilal
Turan
Sahte ricat
Kurt Kapanı
Pusu
İslamiyet öncesi Türklerinin uğraştığı bilim dalları nelerdir?
Matematik, tıp, eczacılık, astronomi
İslamiyet öncesi Türklerinin bilimle uğraştığının en büyük kanıtı nedir?
Takvim yapmaları
Türklerin tarih boyunca kullandığı takvimler nelerdir?
12 Hayvanlı Türk takvimi
Hicri takvim (Ay yılı esaslı)
Celali takvimi
Rumi takvim
Miladi takvim
Türklerin kullanmış olduğu Ay yılı esaslı takvim nedir?
Hicri takvim
İslamiyet öncesi Türklerinin uğraştığı sanat dalları nelerdir?
Dokumacılık ve çadırcılık
Kilim ve halıcılık (Pazırık halısı)
Madencilik (Altın Elbiseli Adam)
Minyatür ve heykel
Ahşap işlemeciliği
Resim ve duvar resmi (Fresko)
Pazırık halısı
Dünyanın en eski halısıdır
Altın Elbiseli Adam
Asya Hunlarına aittir
Seğirtme
Yaya yarışları
Tepük
Ayak topu
Kureş
Güreş
İslam öncesinde oynanan oyunlar nelerdir?
Gökbörü (oğlak), Beyge, Mızrak, Cirit, Çöğen, Kızbörü
İlk Türk devletlerinde iki kişi arasında oynanan zeka oyunu nedir?
Mangala
Din ve İnanış
Türklerin tarih boyunca inandığı dinler:
- Gök Tanrı
- Manihaizm
- İslamiyet
- Musevilik
- Budizm
- Şamanizm
- Hristiyanlık
Din ve İnanış
İnanışlar:
- Atalar Kültü (Mezar Ziyareti)
- Yer-Su-Gök İnancı
- Totemizm (Ongunluk)*
- Doğalar Kültü
Yuğ
Cenaze töreni
Kurgan
Mezar
Balbal (Bengütaş)
Mezar taşı
Eşük
Kefen
Kam (Baksı)
Gök Tanrı’da din adamı
Tamu
Cehennem
Uçmağ
Cennet
Kült
İnanç
Kithara
Türk kanunu (müzik)
Kopuz
Saz
Çevgan
Müzik aleti
Ir
Beste
Küg
Melodi
İslamiyet öncesi parayı ticaret aracı olarak kullanan ilk Türk devleti
Göktürk
Yarmak
Madeni para
Kamdu
Bez para
Kuanpoyu
Bez para
Çav
Kağıt para
Satir
Gümüş
Türklerin tarih boyunca kullandığı alfabeler:
Göktürk (Orhon), Uygur, Soğd (İran), Kiril, Fars, Arap, Latin
Türklerin ilk milli alfabesi
Göktürk (Orhon)
Türklerin milli alfabeleri
Göktürk (Orhon) ve Uygur alfabeleri
Sav
Atasözü
Sagu
Ağıt
Koşuk
Şiir
Alp Er Tunga ve Şu destanları
İskitler (Sakalar)
Oğuz Kağan destanı
Asya Hunları
Ergenekon ve Bozkurt destanları
Göktürkler
Türeyiş ve Göç destanları
Uygurlar
Attila ve Sihirli Geyik
Avrupa Hunları
Manas Destanı
Kırgızlar
Yaratılış
Altay (Yakut) Türkleri
Oğuz Kağan Destanı’nda Oğuz Kağan olarak geçen Türk hükümdarı kimdir?
Mete Han
Yenisey Kitabeleri
Kırgızlar
Türklerin en eski kitabesi
Bugut Yazıtları
Göktürklere ait en eski kitabe
Orhun Abideleri (Kitabeleri)
Türk edebiyatında ilk yazılı metin eseri
Kutluklara ait
Moğolistan’da bulunur
İlk çözülen kelime “Tengri”
Yazıyı çözen: W.Thomsen
Terhin (Taryat) Yazıtı
Uygurlara ait
Bayan Çor Kağan Zamanı
Moyençur (Sine Usu) Kitabesi
Uygurlara ait
Karabalasagun Yazıtı
Uygurlara ait
Uygurların Manihaizm dinine geçişi