Ioncam Teaghlaigh.

Question 1

Cad é Ioncam?

Answer 1

Is é a thugtar airgead a fhaigheann duine nó teaghlach ioncam.

Question 2

Tabhair samplaí de soirt ioncam.

Answer 2

Pá agus tuarastal, Pinsin, Sochar linbh, Sochar cuardaitheora poist, Ús ar choigilteas, Díbhinní ar scaireanna, Amhantar.

Question 3

Déan cúr síos ar Pá agus tuarastal.

Answer 3

Ioncam a fhaightear mar luach saothair as obair a dhéanamh.

Question 4

Déan cúr síos ar Pinsin.

Answer 4

Ioncam a íoctar le daoine le atá éirithe as an obair.

Question 5

Déan cúr síos ar Sochar Linbh.

Answer 5

Íocaíocht a dhéantar le tuismitheoirí leanaí.

Question 6

Cád é Sochar Comhcineáil (BIK)?

Answer 6

Is é seo earraí nó seibhisí a fhaigheann teaghlaich a mbaineann luach airgid leo. Tugtar ‘sochair imeallach’ orthu seo freisin.
M.sh.
- Cairr chomhlachta.
- Gutháin phóca ag fostaí.
- Íocaidh an fostóir an t-árachas sláinte.

Question 7

Cad é Ioncam rialta?

Answer 7

Seo ioncam atá tú ag fhail go rialta.

Question 8

Tabhair samplaí de ioncam rialta.

Answer 8

Pá, Tuarastal, Sochar linbh, Pinsean.

Question 9

Cád é Ioncam neamhrialta?

Answer 9

Is é seo airgead ní beidh tú ag fhail go rialta.

Question 10

Tabhair samplaí de ioncam neamhrialta.

Answer 10

Ragobair, Luach saothair, Bónas, Bhua chrannchur.

Question 11

Cád iad na soirt Ioncam ó fhostaíocht.

Answer 11

Tuarastal, Pá, Amráta, Íocaíochtaí as ragobair. Tascráta, Coimisiún, Íocaíochtaí bónais.

Question 12

Cád é Tuarastal?

Answer 12

Seo é ioncam a fhaigheann tú bliantúil. Beidh seo d’íoctar ag do fostaí mar luach saothair as obair a dhéanamh. Thig le seo a beidh i thráthchodanna cothroma míosúla.

Question 13

Cád é Pá?

Answer 13

Seo é íocaíocht a fhaightear as obair a dhéantar. Thig le pá a bheith difriúil ó thréimhse amháin íoca go tréimhse eile.

Question 14

Tabhair samplaí de doigheanna a thig leat Pá a ríomh.

Answer 14

Amráta, Íocaíochtaí as ragobair, Tascráta, Coimisiún, Íocaíochtaí bónais.

Question 15

Cád é Amráta?

Answer 15

Ag fhail do chúid Pá don mhéid huair a oibríonn tú.

Question 16

Cád é Íocaíochtaí as ragobair.

Answer 16

Seo nuair oibríonn thar do chuid gnáthsheachtain oibre. Beidh rátá níos airde cósúil le ‘am go leith’ nó ‘am dúbailte’.

Question 17

Cád é Tascráta?

Answer 17

Pá a ríomhtar de réir mhéíd na hoibre a dhéantar.

Question 18

Cád é Coimisiún?

Answer 18

Seo nuair a fhaigheann tú Pá ón mheid tairgí a dhíolann tú.

Question 19

Cád é Íocaíochta bónais?

Answer 19

Is é seo Pá breise neamhrialta a thig leat fhail ó obair níos crua nó fhail rudaí deanta níos riomh an spriocdatá.

Question 20

Cád é Pá comhlán agus cád é an foirmle do?

Answer 20

Is ea seo ioncam an fhostaí sula mbaintear aon rud as.

Pá comhlan = Bunphá + Ragobair + Bónais.

Question 21

Cád é Glanphá agus cád é an foirmle do?

Answer 21

Is ea an méid a bhíonn fágtha don fhostaí tar éis gach asbhaint a bhaint as an phá comhlán.
Glanphá = Pá comhlán - Asbhaintí iomlána.

Question 22

Tabhair samplaí de Asbhaintí.

Answer 22

Asbhaintí reachtúla, Asbhaintí saorálacha.

Question 23

Cád é Asbhaintí reachtúla?

Answer 23

Tá seo asbhaint dliteanas cánach.

Question 24

Tabhair samplaí de Asbhaintí reachtúla.

Answer 24

Íoc mar a thuillir (ÍMAT nó PAYE).
Árachais Shóisialaigh Phá-Choibhneasta (ÁSPC nó PRSI).
Muirear Sóisialta Uilíoch (USC).

Question 25

Cád é Asbhaintí saorálacha?

Answer 25

Seo é Asbhaint nach chaithfidh tú íoc ach thig leat.

Question 26

Tabhair samplaí de Asbhainti saorálacha.

Answer 26

Pinsin, Coigiltis, Aisíochtaí iasachta.