immunosuppressiva Flashcards
Corticosteroiden
- reduceren productie van inflammatoire mediatoren
- remmen cel migratie naar ontstekingsplaatsen door het remmen van expressie van adhedie moleculen
- bevorderen apoptose van leuko’s en lymfo’s en brengen aantal immunoglobulinen omlaag
glucocorticoïd: genomisch en niet-genomisch effect
- genomisch: binden gluco aan steroidreceptor onder normale omstandigheden -> genen worden aan en uit gezet
- niet-genomisch: effecten treden pas op bij hoge dosis -> membraanreceptor in cytoplasme
corticosteroïden: soorten
ontstekingsremmend effect verschilt per soort: dexamethason = 25x sterker dan cortisol
cortico’s: dexamethason en zwangerschap
niet aangeraden want diffundeert door placenta
cortico’s: indicatie
vrijwel alle auto-immuunziekten, allergische reacties en na transplantatie
cortico’s bijwerkingen
- cushin habitus -> atrofie van spieren, romp adipositas, buffalo hump, vollemaansgezzicht en striae
- infecties, dm, psychisch dysfunctioneren, huidbloedingen, aseptische botnecrose van heup en osteoporose
Anti-metabolieten: soorten
purine syntheeseremmers
mycofenolzuur
purine syntheseremmers
interfereren met de synthese van nucleïnezuren en werken dus cytostatisch (alleen op delende cellen) -> toxisch voor beenmerg, lever en pancreas
- kan tijdens zwangerschap
- azathioperine soms ipv prednison
- bijwerkingen: granulo/trombovytopenie, rode bloedcel aplasie en hepatotoxiciteit
mycofenolzuur
remt inosinemonofosfaatdehydrogense en remt selectief proliferatie van lymfo’s (niet toxisch)
- behandeling afstoting een allerlei immuunziekten
- diarree, leukopenie en infectiegevoeligheid
mycofenolzuur tijdens zwangerschap
nee
alkylerende middelen
- geven cross-lingen dna strengen -> reproductie moeilijk -> cytotoxisch
- alleen als echt levensbedreigend
- steriliteit, verhoogde infeectiekans, cystitis, secundaire maligniteiten(10%)
- cyclofosfamide
alkylerende middelen tijdens zwanegrschap?
nee
methotrexaat
- remt foliumzuur afhankelijke routes -> geen dna sunthese
- beenmergtoxiciteit, levertoxiciteit, ernstige longafwijkingen en teratogeniteit!
methotrexaat bij zwangerschap
nee
calcineurine blokkerende middelen: coclosporine en tacrolimus
remmen selectief transcriptie van il-2 (tcel remmer)
- ciclosporine bij translantaties > infectiegevoeligheid, vverslechtering nierfunctie, hypertensie, neurologische verschijnselen
- tacrolimus: na transplantatie, uveitis, sle