immunosuppressiva Flashcards
Corticosteroiden
- reduceren productie van inflammatoire mediatoren
- remmen cel migratie naar ontstekingsplaatsen door het remmen van expressie van adhedie moleculen
- bevorderen apoptose van leuko’s en lymfo’s en brengen aantal immunoglobulinen omlaag
glucocorticoïd: genomisch en niet-genomisch effect
- genomisch: binden gluco aan steroidreceptor onder normale omstandigheden -> genen worden aan en uit gezet
- niet-genomisch: effecten treden pas op bij hoge dosis -> membraanreceptor in cytoplasme
corticosteroïden: soorten
ontstekingsremmend effect verschilt per soort: dexamethason = 25x sterker dan cortisol
cortico’s: dexamethason en zwangerschap
niet aangeraden want diffundeert door placenta
cortico’s: indicatie
vrijwel alle auto-immuunziekten, allergische reacties en na transplantatie
cortico’s bijwerkingen
- cushin habitus -> atrofie van spieren, romp adipositas, buffalo hump, vollemaansgezzicht en striae
- infecties, dm, psychisch dysfunctioneren, huidbloedingen, aseptische botnecrose van heup en osteoporose
Anti-metabolieten: soorten
purine syntheeseremmers
mycofenolzuur
purine syntheseremmers
interfereren met de synthese van nucleïnezuren en werken dus cytostatisch (alleen op delende cellen) -> toxisch voor beenmerg, lever en pancreas
- kan tijdens zwangerschap
- azathioperine soms ipv prednison
- bijwerkingen: granulo/trombovytopenie, rode bloedcel aplasie en hepatotoxiciteit
mycofenolzuur
remt inosinemonofosfaatdehydrogense en remt selectief proliferatie van lymfo’s (niet toxisch)
- behandeling afstoting een allerlei immuunziekten
- diarree, leukopenie en infectiegevoeligheid
mycofenolzuur tijdens zwangerschap
nee
alkylerende middelen
- geven cross-lingen dna strengen -> reproductie moeilijk -> cytotoxisch
- alleen als echt levensbedreigend
- steriliteit, verhoogde infeectiekans, cystitis, secundaire maligniteiten(10%)
- cyclofosfamide
alkylerende middelen tijdens zwanegrschap?
nee
methotrexaat
- remt foliumzuur afhankelijke routes -> geen dna sunthese
- beenmergtoxiciteit, levertoxiciteit, ernstige longafwijkingen en teratogeniteit!
methotrexaat bij zwangerschap
nee
calcineurine blokkerende middelen: coclosporine en tacrolimus
remmen selectief transcriptie van il-2 (tcel remmer)
- ciclosporine bij translantaties > infectiegevoeligheid, vverslechtering nierfunctie, hypertensie, neurologische verschijnselen
- tacrolimus: na transplantatie, uveitis, sle
NSAID: prostaglandine pathway
remmen cox1 (alle cellen) of cox2 (geinduceerd tot expressie) door cox te remmen wordt prostafglandineproductie geremd
niet selectief -> beide, selectief -> alleen cox2
nsaid: hydroxychloroquine
werkt ontstekingremmend bij reuma en SLE
cardiomuopathie en effecten op oog
thalidomide
onbekende werking
tegen lepra
NIET BIJ ZWANGERE VROUWEN
omalizumab
antistof die IgE neutraliseer
ige gemedieerde astma en allergie
rituximab
anticd2-
rheamtoide artritis en maligne lymfomen
wat doet ctla-4
remt interactie tussen B7 en CD28 -> stopt ontsteking
Abatacept -> ra
Wat doet nivolumab
het remt PD1 wat het immuunsysteem remt
waarom moet je mensen voor gebruit van anti-tnf alfa laten testen op tuberculose
omdat tnf-alfa nodig is voor granuloomvorming bij tuberculose, strakjes hebben ze latente tuberculose
lysozym en lactoferrine
lysozym zit in traanvocht, speeksel en moedermelk
lactoferrine is een ijzerbinden eiwit dat geproduceerd wordt door epitheelcellen bvin moeermelk
