Hormony Flashcards
1
Q
czym jest hormon
A
cząsteczka która wydzielana jest do środowiska wewnętrznego, wydzielana zarówno przez gruczoły , jak i komórki wydzielnicze znajdujące się w obrębie różnych tkanek
2
Q
cechy hormonów
A
działają w niskich stężeniach
oddziałują na receptory specyficzne dla danego hormonu
ich działanie jest ograniczone w czasie
3
Q
od czego zależy szybkość procesu rozkładu hormonów
A
od okresu półtrwania hormonów
4
Q
gdzie znajdują się enzymy rozkładające hormony
A
wątroba i nerki
5
Q
hormony związane z receptorami mogą zostać rozłożone przez……
A
enzymy krążące we krwi lub poprzez endocytozę kompleksu hormon-receptor i rozkład w lizosomie
6
Q
endokrynnego czyli………
A
do krwi, transportowane do odległych tkanek
7
Q
parakrynnie czyli………
A
wydzielane do płynu tkankowego, działają na pobliskie tkanki
8
Q
autokrynnie czyli……
A
wydzielane do płynu tkankowego, stymulują gruczoł wydzielniczy
9
Q
neurokrynnie czyli……
A
wydzielanie substancji chemicznych przez neurony
10
Q
gruczoły dokrewne
A
podwzgórze
przysadka
przytarczyce
tarczyca
grasica
nadnercza
trzustka
jądra i jajniki
11
Q
podwzgórze
A
liberyny i statyny
12
Q
przedni płat przysadki
A
hormony tropowe, hormon wzrostu, prolaktyna
13
Q
tylny płat przysadki
A
oksytocyna, hormon antydiuretyczny
14
Q
gdzie jest produkowane ADH i oksytocyna
A
podwzgórze
15
Q
szyszynka
A
melatonina
16
Q
przytarczyce
A
parathormon
17
Q
tarczyca
A
tyroksyna, trójjodotyronina, kalcytonina
18
Q
Kora nadnerczy
A
mineralokortykosteroidy i glikokortykosteroidy, steroidy płciowe
19
Q
rdzeń nadnerczy
A
aminy katecholowe( epinefryna, norepinefryna, adrenalina i noradrenalina)
20
Q
trzustka
A
insulina, glukagon, somatostatyna, polipeptyd trzustkowy
21
Q
hormony peptydowe
A
hormony przysadki
hormony gospodarki Ca-P
białkowe hormony trzustki
22
Q
insulina jakie komórki
A
beta
23
Q
somatostatyna jakie komórki
A
D
24
Q
glukagon jakie komórki
A
alfa
25
polipeptyd trzustkowy jakie komórki
PP
26
amylina jakie komórki
beta
27
hormony steroidowe
steroidy nadnerczowe(gliko/mineralokortykosteroidy)
steroidy płciowe( estrogeny, progesteron, testosteron)
28
hormony aminokwasowe(pochodne tyrozyny)
hormony tarczycy (tyroksyna, trojjodotyronina)
aminy katecholowe(adrenalina, noradrenalina, dopamina)
29
połączenie hormonu peptydowego z receptorem powoduje najczęściej………
aktywacje białka G
30
aktywacja/dezaktywacja enzymów w komórce, otwarcie białkowych kanałów błonowych to tzw efekty…………
niegenomowe
31
preprohormon—> prohormon
Preprohormon powstaje na rybosomach siateczki szorstkiej na bazie mRNA.
W siateczce w wyniku obróbki posttranslacyjnej jest on przekształcamy w prohormon i transportowany do aparatu Golgiego
W aparacie Golgiego ulega kolejnym przemianom i jest przygotowywany do wydzielenia drogą egzocytozy pod wpływem sygnały uwalniającego
Jest magazynowany w pęcherzykach wydzielniczych
32
co zawiera preprohormon
Jedna lub więcej kopii danego hormonu oraz sekwencje sygnałowa, która kieruje peptyd do światła siateczki szorstkiej
33
czy preprohormon i prohormon to formy aktywne
NIE
34
czego nie maja prohormony
sekwencji sygnałowej
35
co umożliwia prohormonowi sekwencja sygnałowa
umożliwia transport prohormonu w pęcherzyku transportowym
36
kiedy zostaje odcięta sekwencja sygnałowa
Podczas proteolizy preprohormonu do prohormonu
37
wydzielenie cząsteczek hormonu wraz z nieaktywnym fragmentem peptydowym
kosekrecja
38
czy hormony peptydowe są hydrofilowe czy hydrofobowe
hydrofilowe, transportowane we krwi w formie rozpuszczonej
39
gdzie znajdują się receptory hormonów peptydowych
na powierzchni błony
40
co jest prekursorem hormonów steroidowych
Cholesterol
41
gdzie zachodzi synteza steroidów
w gonadach i korze nadnerczy + podczas ciąży w łożysku , w siateczce gładkiej
42
mechanizm uwalniana steroidów z komórek
dyfuzja prosta
43
jakie białko nośnikowe transportuje estrogeny i androgeny
SHBG
44
czy hormony steroidowe wymagają białek nosnikowych
TAK
45
rola białek nosnikowych dla hormonów steroidowych
nadają im odporności degradacyjnej, ale uniemożliwiają swobodne przenikanie do wnętrza komórek
46
z jakimi receptorami wiążą się hormony steroidowe
receptorami cytoplazmatycznymi i jądrowymi
47
jaki okres półtrwania mną hormony steroidowe
Długi
48
kiedy hormony steroidowe nie wykazują aktywności biologicznej
kiedy są związane z białkami
49
pochodne tyrozyny
katecholaminy i hormony tarczycy
50
katecholaminy
Epinefryna( adrenalina)
norepinefryna( noradrenalina)
dopamina
51
hormony tarczycy
tyroksyna i trojjodotyronina
52
czy hormony aminokwasowe są syntetyzowane z wyprzedzeniem
Tak
53
pochodne tryptofaniu
Melatonina wydzielana przez szyszynke
54
co uwalniają
TRH
CRH
GHRH
GnRH
tyreotropina
kortykotropina
hormon wzrostu
gonadotropiny
55
co hamuje
dopamina
somatostatyna
wydzielanie prolaktyny
wydzielanie hormonu wzrostu
56
statyny hamują działanie hormonów, których działanie…………
nie jest związane z wydzielaniem kolejnych hormonów
57
miąższ gruczołu tarczycowego zbudowany jest z ………
pęcherzyków tarczycy
58
co znajduje się w pęcherzykach tarczycy
koloid, który ma 2-3 miesieczny zapas hormonów tarczycy
59
z czego zbudowane są ściany pęcherzyków tarczycowych
tereocytów
60
za co są odpowiedzialne tereocyty
produkcja hormonów
61
…………- odpowiedzialne za produkcje kalcytoniny (tarczyca)
komórki C
62
czym otoczona jest tarczyca
torebka łącznotkankowa
63
synergizm
wspólny efekt działania kilku hormonów jest większy niż suma działania tych hormonów osobno
64
permisywnosc
hormony nie mogą wywołać pełnego efektu bez obecności drugiego hormonu
65
atrofia
zmniejszenie objętości komórek ; np. brak ACTH powoduje atrofie kory nadnerczy
66
sprzężenie zwrotne ujemne
wzrost stężenia hormonu hamuje gruczoł do jego wydzielania
67
z czego zbudowana jest tarczyca
dwa płaty połączone węziną
68
produkcja tyreoglobuliny i enzymów w komórkach pęcherzykowych; egzocytoza tych substancji do koloidu wraz z jodem. Jod w postaci ………… wychwytywane jest z osocza dzięki …………… do wnętrza komórek pęcherzykowych
zjonizowanej, symporterowi sodowo-jonowemu
69
transport jodu do płynu jest możliwe dzięki białku transportowemu- …………
pendryna
70
……………/…………… dodaje jod do tyrozyny na powierzchni tyreoglobuliny, dzięki czemu otrzymujemy ………………… i ………………
Peroksydaza jodowa/ tyreoperoksydaza
Monojodotyrozyna i dijodotyrozyna ( MIT i DIT)
71
MIT i DIT przechodzą reakcje………
wtedy MIT+DIT =
2x DIT=
sprzęgania
trojjodotyronina
tyrozyna
72
odłączenie hormonów od tyreoglobuliny następuje dopiero ………
Podczas ich wydzielania do osocza
73
T4 ulega obwodowej konwersji do T3 przy użyciu ………
dejodynaz
74
białko wiążące hormony tarczycy
TBG( Thyroid Binding Globulin)
75
Efekt Wolffa- Chaikoffa
fizjologiczne zjawisko chwilowego zaprzestania wychwytu jodu przez tarczyce, wskutek wprowadzenia do organizmu wysokich dawek egzogennego jodu, co skutkuje zahamowaniem produkcji oraz uwalniania hormonów tarczycowych
76
co jest czynnikiem wzrostowym dla komórek tarczycy
TSH
77
…… stymuluje tonicznie przysadke do wydzielania ……( tarczyca)
TRH; TSH
78
rola TSH
stymuluje tarczyce do wydzielania T3 i T4 oraz wzrost tarczycy
79
Działanie T3 i T4 :
zwiększenie katabolizmu u dorosłych
zwiększenie anabolizmu białek u dzieci
zwiększaja intensywność procesów metabolicznych i stymulują metabolizm tlenowy
niezbędne do prawidłowego rozwoju układu nerwowego u dzieci, ponieważ odgrywają ważna role w procesie mielinizacji oraz tworzenia mikrotubul
80
niedoczynność tarczycy pierwotna - dysfunkcja gruczołu tarczowego; upośledzenie syntezy i wydzielania hormonów
wzrost TSH nie powoduje wzrostu T3 i T4 —> rozrost tarczycy i powstawanie woli endemicznych
81
przyczyny pierwotnej niedoczynności tarczycy
niedobór jodu( kraje rozwijające się )
Choroba Hashimoto( tereny o dostatecznej podaży jodu)
82
choroba Hashimoto
choroba immunologiczna, limfocytowe zapalenie tarczycy
Limfocyty uszkadzają tyreocyty i uwalniają z nich antygeny- prowadzi to do powstania przeciwciał przeciwko tyreoglobulinie i tyreoperoksydazie
83
wtórna niedoczynność tarczycy
wynika z dysfunkcji przysadki, przez co nie wydziela dostatecznie dużo TSH,
Spadek TSH = spadek T3 i T 4
84
przyczyny wtórnej niedoczynności tarczycy
zniszczenie przysadki przez nowotwór, np. gruczolak przysadki
uszkodzenie jatrogenne, czyli spowodowane procedura leczniczą
operacja guza
niedokrwienie okołoporodowe
martwica przysadki
85
objawy niedoczynnosci tarczycy
uczucie zimna
suchość skóry
wypadające włosy
kruche paznokcie
obrzęki spowodowane zatrzymaniem wody w organizmie
u dzieci kretynizm tarczycowy
u dzieci zaburzenia wzrastania
osłabienie, senność, problemy z koncentracja, depresja
niewydolność krążenia, spłycenie oddechu, duszność wysiłkowa, niskie ciśnienie tętnicze, obniżenie głosu
wzrost masy ciała —> upośledzenie metabolizmu i zaparcia—> spowolnienie perystaltyki
Bóle stawów i mięśni, obniżone libido, zaburzenia miesiączki i problemu z płodnością - objawy związane a zaburzeniem poziomu prolaktyny we krwi obserwowanymi w niedoczynności tarczycy
86
nadczynność pierwotna tarczycy (TSH i t3 t4)
normalny poziom TSH, zwiększony poziom T3 i T4
87
nadczynność pierwotna tarczycy przyczyny
Choroba Gravesa-Basedowa
wole guzkowe nadczynne
guzek autonomiczny
88
choroba Gravesa-Basedowa
choroba immunologiczna której produkowane są przeciwciała aktywujące receptor dla TSH
W wyniku aktywacji nadczynnosc tarczycy i rozrost gruczołu—> wol naczyniowy
89
co jest typowe dla wola naczyniowego
szmer naczyniowy przy osłuchiwaniu tarczycy
90
wtórna nadczynność tarczycy
nadmierne wydzielanie TSH przez przysadkę ,
nadmiar TSH—>nadmiar T3 i T4
bardzo rzadka sytuacja np. gruczolak przysadki
91
objawy nadczynności tarczycy
uczucie gorąca
osłabienie mięśni i spadek masy ciała
drażliwość, bezsenność, psychoza, drżenie mięśniowe
wzrost ciśnienia skurczowego, spadek ciśnienia rozkurczowego
biegunki
niewydolność serca
obrzęki
wilgotna, gorąca skóra
hipocholesterolemia
92
objawy specyficzne dla choroby Gravesa-Basedowa i obecności przeciwciał
wytrzeszcz oczu
oftalmotopia
obrzęk przedgoleniowy
akropachia- zwiększona objętość palców rąk lub stóp
93
guzek autonomiczny
po długim niedoborze jodu, rozrost tarczycy niezależny od TSH
94
sok trzustkowy uchodzi przez……… i uchodzi z ……… do ………… przez………
przewód trzustkowy
przewodem żółciowym wspólnym
dwunastnicy
brodawkę dwunastniczą większą
95
z jakich komórek składają się wyspy Langerhansa i jakie to komórki
ENDOKRYNNE
Alfa- glukagon
Beta - insulina i amylina
D - somatostatyna
PP - polipeptyd trzustkowy
96
jakimi hormonami są insulina i glukagon
hormony peptydowe
97
amylina
pomaga regulować poposiłkowa homeostaze glukozy przez zwolnienie trawienia i wchłaniania węglowodanów, zmniejsza także ilość spożywanego pokarmu wywierając ośrodkowe działanie na apetyt, jak również zmniejsza sekrecję glukagonu
98
peptyd trzustkowy
kontroluje samoregulację wydzielania trzustki zarówno wewn- i zew- wydzielniczą
99
somatostatyna
hamuje wydzielanie insuliny i hormonu wzrostu
100
proteolityczne enzymy trzustkowe
trypsyna
chymotrypsyna A, B
elastaza
karboksypeptydaza
101
lipolityczne enzymy trzustkowe
lipaza trzustkowa
fosfolipaza
esteraza
102
glikolityczne enzymy trzustkowe
alfa-amylaza
103
jaki odczyn ma sok trzustkowy
7.1-8.8
104
sok trzustkowy skład ogólny
wodny roztwór elektrolitów o dużym stężeniu HCO3- i enzymów trawiących białka, tłuszcze, węglowodany ; główne jony: Na+, K+, HCO3-, Cl-
105
pobudzanie wydzielania soku trzustkowego
widok pokarmu, połykanie, żucie
uwalnianie gastryny
uwalnianie HCL, który przechodząc do dwunastnicy uwalnia sekretynę i cholecystokininę
bezpośrednie pobudzenie cholinergiczne i peptydoergiczne
106
cukrzyca
nieprawidłowe podwyższone stężenie glukozy we krwi żylnej
107
normalny poziom glukozy we krwi
<100 mg/dl
108
cukrzyca - poziom glukozy we krwi
> 125 mg/dl
109
objawy cukrzycy
poliuria (częstomocz)
polidypsja (patologiczne wzmożone pragnienie)
ciagłe zmęczenie
nagle schudnięcie
trudno gojące się rany
problemy z potencją
napady głodu
rozmazane widzenie
infekcje intymne
skurcze, drętwienie, mrowienie kończyn
upośledzenie systemu immunologicznego
Wynikające z uszkodzenia tkanek i narządów
neuropatia, nefropatia, retinopatia, stopa cukrzycowa
110
cukrzyca typu I charakterystyka
system immunologiczny rozpoznaje komórki Beta jako obce i niszczy je, przez co insulina nie jest w ogóle wytwarzana
111
rzadsza
występuje zwykle w młodym wieku
występują typowe przeciwciała przeciw insulinę
brak problemów z wchłanianiem substancji odżywczych z jelita do naczyń krwionośnych
problem w transporcie substancji odżywczych do wielu komórek
cukrzyca typu I
112
cukrzyca typu II charakterystyka
oporność tkankowa na insulinę( komórki maja uszkodzone receptory insulinowe lub zmniejszona ich ilość)
113
częstsza
objawy narastają powoli
związane z otyłością
chorzy reprezentują podwyższony poziom glukagonu
nie są wydzielane ciała ketonowe
cukrzyca typu II
114
zespół metaboliczny
podwyższone ciśnienie
niski poziom cholesterolu HDL( K: <50 mg, M: <40 mg)
wysoki poziom triglicerydow >150 mg/dl
nadciśnienie totemicznego >135/85 mmHg
insulinooporności (glikemia na czczo >100mg/dl)
otyłość centralna K: >80 cm M: > 94 cm (talia)
115
gdzie znajdują się nadnercza
przykrywają szczyty obu nerek
116
bardziej zewnętrzna część nadnerczy -…………, wydziela……………
kora
hormony steroidowe
117
co wydziela rdzeń nadnerczy
katocholaminy
118
z jakich warstw zbudowana jest kora nadnerczy i co one produkują
kłębkowa - tylko aldosteron
pasmowata - glikokortykosteroidy
siatkowata - głównie androgeny
119
cholesterol w korze nadnerczy jest przekształcany do ……………
progesteronu i DHEA
120
progesteron po przekształceniu do ……………… zostaje przekształcony do ……………
kortykotropiny
aldosteronu
121
receptory mineralokortykosteroidów obecne w …………… w warunkach prawidłowych działają tylko na aldosteron, ponieważ…………………
kortyzol jest inaktywowany w komórkach cewek nerwowych
122
Reakcja krzyżowa na podstawie kortyzolu
Kortyzol w wypadku bardzo dużego stężenia we krwi może przyłączać się do receptorów mineralokortykosteroidowych stając się INHIBITOREM KOMPETYCYJNYM względem ALDOSTERONU
123
w jaki sposób receptory zapobiegają efektowi krzyżowemu
przekształcają kortyzol do jego mniej aktywnej formy, równocześnie o mniejszym powinowactwie do MRs
124
stres wpływa ma stymulację wydzielania …………… przez ……………
następnie ……… stymuluje ………… płat………… do wydzielania …………
W wyniku stymulacji przez ……… dochodzi do pobudzenia ………… do wydzielania ……………
…………… w mechanizmie sprzężenia zwrotnego ………… hamuje wydzielanie ………… przez…………… i ……… przez …………
CRH, podwzgórze
CRH, przedni, przysadki, ACTH
ACTH, kory nadnerczy, kortyzolu
Kortyzol, ujemnego, CRH przez podwzgórze i ACTH przez przysadkę
125
gdzie i z czego syntetyzowane jest ACTH
W przednim płacie przysadki z propiomelanokortyny(POMC)
126
Co powstaje po proteolizie POMC
ACTH
gamma lipotropina
beta endorfina
127
pod wpływem enzymów tkankę obwodowych ACTH ulega proteolizie do:
alfa-MSH i CLIP
128
Alfa-MSH rola
stymuluje syntezę melaniny w skórze
reguluje odpowiedz immunologiczna
wykazuje działanie anorektyczne
129
beta endorfina ulega proteolizie do:
gamma-MSH i nieaktywnego fragmentu peptydowego
130
główny cel kortyzolu
zapobieganie hipoglikemii
131
kortyzol działa głównie katabolicznie czy anabolicznie
Katabolicznie
132
Funkcje kortyzolu
stymuluje glukoneogeneze, sprzyja rozwojowi cukrzycy
katabolizm białek w mięśniach, uwalnia aminokwasy do krwi ( osłabia je to)
lipoliza
tłumi układ odpornościowy
ujemny wpływ na gospodarkę wapniową
obniża poziom cholesterolu HDL
zwiększa wydalanie potasu i zatrzymywanie sodu w organizmie
działanie permisywne( przyzwalające) dla glukagonu i kalecholamin
133
najniższe stężenie kortyzolu godziny
00:00 - 6:00
134
najwyższe stężenie kortyzolu
6:00- 12:00
135
hormony steroidowe maja ……… okres półtrwania
długi
136
ujemny wpływ kortyzolu na gospodarkę wapniową
powoduje wzrost wydalania jonów wapnia z nerek i spadek jego wchłaniania jelitach
skutkami jest podatność na łamliwość kości na skutek osteoporozy
137
jaka funkcje pełnia aminokwasy w procesie glukoneogenezy
funkcja substratów
138
hiperkortyzolemia
moment zwiększonego stężenia kortyzolu we krwi
139
przyczyny hiperkortyzolemii
gruczolak przysadki produkujący ACTH —> ACTH stymuluje wydzielanie kortyzolu przez nadnercza; choroba Cushinga
gruczolak nadnerczy produkujący kortyzol—> autonomiczny guz, zespół Cushinga, obniżone stężenie ACTH
140
Zespół Cushinga co zaliczamy
zaniki mięśni kończyn
otyłość brzuszna
czerwone rozstępy na skórze
łatwe siniaczenie się i powstawanie wybroczyn
141
objawy zespołu Cushinga
upośledzone gojenie się ran
osteoporoza objawiająca się przez kompresyjne złamanie kręgów
nadciśnienie tętnicze
cukrzyce
zaburzenia gospodarki Na i K
cienka skóra wynikająca z zaburzeń syntezy kolagenu, wynikających z zaburzeń mineralokortykosteroidów
BAWOLI KARK
rumień na twarzy
objawy depresji
zaburzenia miesiączkowania
142
regulacja wydzielania mineralokortykosteroidów zachodzi przez układ ………… czyli……………
RAA czyli renina-angiotensyna-aldosteron
143
REGULACJA RAA
spadek ciśnienia tętniczego/ spadek stężenia sodu w cewce kanalika nerkowego/ wzrost aktywności współczulne powoduje
wydzielanie reniny
144
dzięki reninie możliwe jest przekształcenie ……………… w …………………
angiotensynogen w angiotensynę I
145
ANG 1 jest przekształcana do ANG 2 przez ………
ACE (enzym konwerujący produkowany przez śródbłonek naczyniowy)
146
Angiotensyna II stymuluje ………… do wydzielania …………
Korę nadnerczy , Aldosteronu
147
Przez co wydzielana jest renina?
komórki ziarniste tętniczki doprowadzającej w nerkach
148
Efekty działania aldosteronu
wzrost ciśnienia tętniczego krwi
wzrost stężenia sodu
spadek stężenia potasu w moczu
