Hoorcolleges week 1 Flashcards
Wat is genetische variatie?
combinatie van unieke genensets
Hoeveel voortplanten voor stabiele populatie?
Hoe mogen we infertiliteit omschrijven?
2,1 kind per paar
Als ongezonde situatie en ziekte, want gezondheid is de staat van complete lichamelijke, geestelijke en sociale ‘well-being’.
Vruchtbaarheid
Fecunditeit
Infertiliteit
Subfertiliteit (wat is de oorzaak en noem hier voorbeelden van)
- het vermogen van een organisme om zich geslachtelijk voort te planten.
- Het vermogen per cyclus om een levend geboren kind op de wereld te zetten. (hangt samen met duur van fertiele fase en beschikbare genen)
- Het absolute onvermogen om zwanger te worden
- Verminderd vermogen om tot een zwangerschap te komen, = probleem van het paar. Soms kan de ene partner de andere partner compenseren of is de subfertiliteit juist een combinatieprobleem.
Cijfertjes
Fecunditeit van de mens is 7%. Zwangerschapskans peri-ovulatoir is 20-30%, maar kans op doorgaande zwangerschap is maar 60-70%. Mensen zijn ‘bad-breeders’.
2,1 kind is nodig voor behoud populatie, in 1956 was dit getal nog 3. Tegenwoordig krijgen vrouwen gemiddeld 1,49 kind.
Waardoor ligt het kindertal in NL onder 2.1?
- Leeftijd waarop vrouw eerste kind krijgt is 32,4
- allochtone vrouwen krijgen vaak meer kinderen dan autochtonen
- Hoog opgeleide vrouwen blijven vaker kinderloos, krijgen later en minder kinderen.
Wat gebeurt er met de zwangerschapskans naarmate mensen langer proberen? Waardoor dit effect op cumulatieve zwangerschapskans?
Bij welke IVF behandeling is er grootste kans op succes?
Hoeveel paren voldoen aan definitie subfertiel?
- Die neemt af
- Stellen met een goede kans vallen gedurende de tijd uit de populatie omdat ze zwanger raken. Zwangerschapskans is het hoogste tijdens de eerste 6 maanden (25%)
- 1e behandeling
- 1 op de 6 paren
Wanneer gaat de eicelvoorraad teruglopen en wat voor gevolgen heeft dit?
Eiwitvoorraad gaat na gametogenese al teruglopen, ten tijde van 1e menstruatie gemiddeld nog 400-500 eicellen over. Vanaf 25 gaat de vruchtbaarheid achteruit, extra hard op je 35e.
Oorzaak: minder eicelvoorraad & slechtere kwaliteit van de eicellen door DNA schade. Dit zorgt ook voor slechtere zwangerschapsuitkomsten bij oudere moeders.
Wat zijn de tweede belangrijkste prognostisch factoren voor vruchtbaarheid?
Welke leefstijlfactoren hebben invloed op vruchtbaarheid?
- duur van vruchtbaarheidsstoornis en leeftijd vrouw
- leeftijd, alcoholgebruik, roken, aantal werkuren, fysieke activiteit, lengte van cyclus, maternaal geboortegewicht, eerdere zwnagerschappen, opleidingsniveau en gewicht.
–> aanpassen van deze negatieve factoren is gunstig voor zowel moeder als kind!
Wat zijn de gevolgen van ondergewicht bij man & vrouw?
Gevolgen van overgewicht op vrouw en zwangerschap?
- Gevolgen ondergewicht bij man & vrouw: vruchtbaarheidsstoornis, bij mannen komt dit waarschijnlijk door DNA-schade en verminderde motiliteit van zaadcellen.
- Gevolgen obesitas: hogere kans op miskramen, aangeboren afwijkingen, zwangerschapscomplicaties. Fertiliteit daalt met 4% per BMI punt
–> Door het vet kunnen via echo aangeboren afwijkingen minder goed worden aangetoond of gevonden.
Wat zijn de 3 voorwaarden van vruchtbaarheid?
Aanwezigheid eicel, zaadcel en het samen kunnen komen van deze twee.
Hoe wordt de cyclus van de vrouw geregeld?
Is een endocrien systeem met negatieve feedback loop.
Hypothalamus: maakt GnRH, stimuleert productie FSH en LH
Hypofyse: productie FSH en LH, stimuleren aanmaak van oestrogeen en progesteron en zorgen voor negatieve feedback op de hypofyse.
Ovaria: productie estrogen en progesteron
Benoem menstruele cyclus
- GnRH uit hypothalamus stimuleert afgifte van LH en FSH in de hypofyse
- Oiv van FSH gaan follikels groeien in de ovaria, granulosacellen geven oestrogenen af.
- Oestrogeen remt de afgifte van FSH via neg feedback zodat er maar een follikel groeit per cyclus
- LH zet de ovulatie in gang
- Na ovulatie zorgt corpus luteum voor progesteron afgifte mbv LH
- Progesteron remt LH en FSH en bouwt (differentieert) endometrium op
- Bij uitblijven zwangerschap vervalt corpus luteum en daarmee progesteron –> menstruatie
- Tijdens menstruatie zijn progesteron en oestrogeen laag
Wat kan er mis zijn bij de menstruatie?
Hevige bloeding, onregelmatigheid, afwezigheid of pijnlijkheid
Begrippen:
- Anovulatie
- Oligomenorroe
- Amenorroe
- Menorrhagie
- Metrorrhagie
- Dysmenorroe
- een cyclus zonder ovulatie
- onregelmatige en minder frequente menstruaties
- afwezigheid van menstruatie voor een duur van meer dan 4 maanden
- regelmatig maar langdurige en overvloedige menses (kan Hb ondermijnend worden)
- geen herkenbaarcycluspatroon aanwezig, gewoon zo nu en dan menses voor paar dagen
- pijnlijke menstruatie
Wanneer begint cyclus, hoelang duurt het, waar uit bestaat de menses en hoelang duurt die, hoe moeten veranderingen in cyclus beoordeeld worden? Wanneer is de cyclus regelmatig?
- cyclus start rond 13e levensjaar
- Cyclus duurt ongeveer 25 tot 35 dagen
- Menses 80-120 mL, duurt 3-6 dagen
- Veranderingen moet je per individu beoordelen –> persoonlijk perspectief
- Cyclus is vaak regelmatig tussen het 20e en 40e levensjaar
Wat zijn oorzaken van cyclusstoornissen?
Organisch: variatie in de hoeveelheid bloedverlies, kan komen door uterus myomatosus of endometrium- en cervixpathologie.
Secundair: als gevolg van andere ziekte (stollingsstoornis)
Regulatoir: oorzaak is hormonaal –> geeft variatie in cyclusduur
Hoe kan je ovulatie meten en wat is een betrouwbaarder hormoon?
Testen in de drogisterij meten LH in de urine. Dit is echter niet 100% betrouwbaar om ovulatie aan te tonen. Aanwezigheid van progesteron is dat wel, dat wordt namelijk geproduceerd door het corpus luteum. Deze kan alleen aanwezig zijn na ovulatie.
–> De enige bron van progesteron in het vrouwelijk lichaam is het corpus luteum
Wat houdt de cyclusanamnese in?
Belangrijk om bij cyclusanamnese altijd zwangerschap uit te sluiten!
