Hoorcollege 6: Thomas Kuhn + wetenschappelijke revoluties Flashcards
Leg het logisch empirisme uit?
De ‘Vienna Circle’ waren filosofen die zich focuste op de natuurwetenschappen. Ze maakte onderscheid tussen ‘context van ontdekking’ en ‘context van rechtvaardigheid’. Ze legde de focus op ‘context van rechtvaardigheid’, want daar vond de wetenschap plaats, niet in de geschiedenis.
Waarom was Kuhn het niet met de logisch empiristen eens?
Hij vond dat ze een naïef en geïdealiseerd beeld van de wetenschap hadden ontwikkeld door de geschiedenis te negeren. Hij vond de context van de ontdekking juist essentieel.
Wat zijn de 3 stappen van Kuhns model?
- Normale wetenschap
- Crisis
- Revolutie
Wat is ‘normale wetenschap’ in Kuhns theorie?
- Tijdens een periode van normale wetenschap werken wetenschappers aan een paradigma.
- Ze lossen puzzels op
- Aannames worden niet ter discussie gesteld
- De wetenschappers proberen het paradigma niet te veranderen/verwerpen maar uit te breiden
- Als een resultaat inconsistent is met het paradigma, wordt het experiment verworpen.
Wat zijn paradigma’s?
Theoretische aannames die alle wetenschappers accepteren. Wat je leert in een tekstboek.
/ Het is een samenhangend stelsel van modellen en theorieën waarbinnen de werkelijkheid beschreven wordt.
Wat is ‘crisis’ in Kuhns theorie?
Er komen steeds meer anomalieën voor (experimentele uitkomsten die niet verklaard kunnen worden door het paradigma).
Die worden eerst genegeerd, maar uiteindelijk hopen ze op = crisis.
Wat is ‘Revolutie’ in Kuhns theorie?
- Nieuwe theorieën worden voorgesteld die niet binnen het paradigma passen om de anomalieën op te lossen.
- Er ontstaat een nieuw paradigma onder jonge wetenschappers
Wat zegt Kuhn over ‘waarheid’ in zijn theorie?
- Objectieve waarheid bestaat niet, het is relatief aan het paradigma.
- Er is geen extern, neutraal perspectief waarmee we kunnen bepalen of iets waar is.
- Relativisme = alles is afhankelijk van elkaar
Wat zegt Kuhn over ‘de ontwikkeling van de wetenschap’ in zijn theorie?
De ontwikkeling van wetenschap is dus niet lineair en cumulatief, maar gaat schoksgewijs
Wat zijn de 5 eisen van een paradigma volgens Kuhn?
- Paradigma’s zijn onvergelijkbaar (incommensurable)
- Een paradigma bepaalt het volledige wereldbeeld van de wetenschap
- Alle verworven “waarheden” worden verworpen tijdens een paradigma verschuiving
- Paradigma’s zijn zo verschillend dat ze niet op een zinvolle manier met elkaar vergeleken kunnen worden. Ze praten langs elkaar heen, het conceptuele repertoire is gewoon verschillend
- Bij elk nieuw paradigma begint een wetenschap weer opnieuw, in die zin is kennis niet cumulatief.
Wat wordt bedoelt met ‘onvergelijkbaarheid is te sterk’ als het op paradigma’s aankomt?
- Soms zijn concepten in verschillende paradigma’s wel te vergelijken. (zoals maan, zon, en aarde in Ptlomeische vs. Copernicaanse)
Wat is het probleem met ‘onvergelijkbaarheid’?
- Onvergelijkbaarheid impliceert dat waarheid relatief is aan het paradigma
- Vraag: is de claim dat waarheid relatief is aan het paradigma objectief waar of niet?
- Als Kuhn met “ja” antwoord impliceert hij dat objectieve waarheid toch bestaat
- Als Kuhn met “nee” antwoord dan ondermijnt hij zijn eigen positie
Wat is theoriegeladenheid? Hoe denkt Kuhn hierover?
- Experimentele data kan alleen geïnterpreteerd worden door de lens van een specifiek paradigma
- Stel dat je een wetenschapper bent die moet beslissen tussen twee theorieën, je zoekt dan naar data of doet een experiment. Dit werkt alleen als er data/experimenten zijn die onafhankelijk te interpreteren zijn van de twee theorieën
- Kuhn claimt dat dit onmogelijk is
Wat zijn Kuhns ideeën over waarneming?
Waarneming is niet objectief en neutraal, maar wordt onbewust beïnvloed door:
1. Ideeën en concepten (zoals bij de vaas of de twee gezichten)
2. Kennis en training
3. Het paradigma
Wat zijn Kuhns ideeën over werkelijkheid?
De werkelijkheid wordt gezien en geïnterpreteerd door de lens van het paradigma
