Hoofdstuk 3: Hypofyse Flashcards
Adenohypofyse hormonen
- Groeihormoon
- Prolactine
- ACTH
- Gonadotrofines (LH en FSH)
- TSH
Neurohypofyse
- Vasopressine/ ADH
- Oxytocine
Functies hypothalamus
- Dag/nacht ritme
- Eetlust
- Voortplanting en seksueel gedrag
- Thermoregulatie
- Waterbalans
Inhiberende factor groeihormoon
Somatostatine
Inhiberende factor prolactine
Prolactin inhibiting factor = dopamine
MEN Type 1
- Hypofyseadenoom (prolactineproducerend)
- Endocriene pancreas tumor
- Bijschildklieradenoom
Craniofaryngeoma
Is strikt genomen geen hypofyse-adenoom. Komt vrij frequent voor op jeugdige leeftijd.
Hypofyseadenomen?
- Bijna nooit maligne.
- Micro- en macroadenomen (1 cm)
Klinisch beeld hypofyseadenoom uit zich als?
- Lokale adenoomexpansie
- Uitval normale hypofysefunctie
- Overproductie hormoon door adenoom
Symptomen van lokale adenoomgroei hypofyse?
- Hoofdpijn
- Visusproblemen (bitemporale hemianopsie, diplopie en oogspierparalysen, gedaalde centrale visus, soms blindheid)
- Zelden hypofysaire apoplexie (hoofdpijn, oftalmoplegie, shock)
Uitval normale hypofysefunctie
- LH, FSH
- TSH, ACTH
- LH, FSH: Amenorree, verlies seksueel verlangen vrouw, erectiele disfunctie man.
- TSH, ACTH: Asthenie, hypotensie
Hormonale overproductie door het adenoom
- Prolactine
- Groeihormoon
- ACTH
- FSH
- TSH
- Prolactine: Prolactinoma met hypogonadisme
- Groeihormoon: Acromegalie
- ACTH: Ziekte van Cushing
Diagnose hypofyseadenoom
- Klinisch vermoeden
- Oftalmologisch onderzoek
- Radiologische investigaties: Magnetische resonantie scan.
Therapie hypofsyeadenoom
- Afhankelijk van de aard van het adenoom.
- Hypopituitarisme –> hormonale substitutie
- Prolactinoom en acromegalie –> specifieke behandeling
- Acromegalie, niet-secreterende adenomen en craniofaryngeoma –> chirurgie met of zonder radiotherapie of radiochirurgie
Wanneer is prolactine nog te hoog?
- Nierinusfficiëntie
- Primaire hypothyroïdie
Prolactinoom
- Meest frequente hypofyseadenoom
Symptomen vrouw met prolactinoom
- Oligo- of amenorree
- Galactorree
- Tekenen oestrogeendeficiëntie (dyspareunie, verminderd seksueel verlangen)
- Verminderde botdensiteit
- Hoofdpijn en visusstoornissen (macro)
Symptomen man met prolactinoom
- Gedaald seksueel verlangen
- Erectiestoornissen (soms met gestoorde spermakwaliteit)
- Andere symptomen hypogonadisme zoals asthenie, spierzwakte,…
- Verminderde botdensiteit
- Hoofdpijn en visusstoornissen (macro)
Diagnose prolactinoom
- Klinisch vermoeden
- Verhoogd prolactinespiegel (duidelijk bij >200µg/L)
- Uitsluiten secundaire oorzaken
Normale prolactine waarden vrouw
10-25µg/L
Normale prolactine waarden man
20 µg/L
Secundaire oorzaken hoog prolactine
- Hypothalamische-hypofysaire letsels (onderbreekt dopaminerge tonus –> 40-100µg/L)
- Na fysieke inspanning, maaltijd, acute stress (niet meer dan 40µg/L), zwangerschap, borstvoeding
- Drug induced hyperprolactinemie omdat ze dopamine receptor blokkeren (antipsychotica, gastrokinetica, antihypertensiva)
- Nierinsufficiëntie!
- Primaire hypothyroïdie!
Macroprolactinemie
- Zorgt voor vals verhoogde prolactinewaarden. In het serum ontstaan aggregaten van prolactine-moleculen met auto-antilichamen.
- Indien geen klinische symptomen moet dit dus worden uitgesloten.
Therapie prolactinoom
- Perorale dopaminereceptor agonisten (bijwerkingen: Lage BD en misselijkheid –> ‘s avonds innemen)
- Micro –> 2 à 3jaar, dan proberen stoppen
- Macro –> levenslang
- Transsfenoïdale chirurgie is tweede keus indien medicatie onvoldoende effect.
- Bij visusuitval eerst chirurgie en dan medicatie.
