Hoofdstuk 2: centraal zenuwstelsel

Question 1

Cabergoline

Answer 1

• Dopamine agonist
• Gebruikt voor behandeling van schijndracht bij teven

Question 2

Dopamine agonisten

Answer 2

• Extrapyramidaal systeem: Zorgt voor motoriek
• Hypothalamus-hypofyse: Dopamine = prolactone releasing inhibiting factor (PRIF) en inhibeert prolactine vrijstelling (schijndracht)
• Chemoreceptor trigger zone (CRTZ): triggert het braakcentrum

Question 3

Dopamine antagonisten

Answer 3

• Limbisch systeem: blokkeert werking limbisch systeem en geeft anti-psychotisch effect
• Extrapyramidaal systeem: Werkt motoriek tegen –> tremoren
• Hypothalamus-hypofyse: Werpt dopamine tegen, dus zal de vrijstelling van prolactine bevorderen (lactatie)
• Chemoreceptor trigger zone (CRTZ): Anti-emetisch effect (tegen braken), maar geen eerste keus door neveneffecten

Question 4

Flumazenil

Answer 4

• Inverse agonist van GABA
• Zorgt ervoor dat GABA niet zal binden
• Gebruikt als antidote bij intoxicatie met propofol, alfaxalone, barbituraten of benzodiazepines

Question 5

Welke medicaties gaan inwerken op GABA-R?

Answer 5

• Alfaxalone (agonist)
• Propofol (agonist)
• Benzodiazepines (agonist)
• Barbituraten (agonist)
• Flumazenil (inverse agonist)

Question 6

Wat zijn de effecten van minor tranquillizers?

Answer 6

• Anxiolyse = wegnemen van angst
• Sedatie: premedicatie/korte ingrepen
• Anesthesie: synergistisch effect met algemene anesthetica
• Anti-epileptica: inhibitoire NT stimuleren
• Myorelaxerend: spierspasmen tegen gaan

Question 7

Zolazepam + Tiletamine

Answer 7

• Minor traquillazers
• Om patiënt in slaap te krijgen
• Kunnen ook apart gebruikt worden

Question 8

Midazolam

Answer 8

• Minor traquillazers
• Synergistische werking met erythromicine
• Pre-operatieve sedatie/pre-medicatie
• Snelle onset en korte werking (hangover effect beperken)

Question 9

Diazepam

Answer 9

• Minor traquillazers
• Anti-epilepticum
• Snelle onset en lange werking

Question 10

Tetrazepam

Answer 10

• Minor traquillazers
• Myorelaxerend

Question 11

Antipamezole

Answer 11

• Zeer selectieve alfa 2 antagonist
• Voor recovery: opheffen van alfa (inverse) agonistisch effect

Question 12

Xylazine

Answer 12

• Alfa 2 inverse agonist
• Weinig selectief
• Mogelijks 2e graad AV-blok bij paard
• Ernstige bradycardie en aritmie mogelijk
• Ontregeling thermo-regulerend centrum (afhankelijk van omgeving)
• Combinatie met ketamine, maar enkel bij gezonde dieren door cardiovasculaire implicaties
• Gebruikt voor onderzoek, behandelingen en korte ingrepen
• Best alleen bij GHD

Question 13

Romifidine

Answer 13

• Alfa 2 inverse agonist
• Enkel IV paard
• Goede viscerale analgesie
• AV-blok 2e graad mogelijk bij paard
• Kan gebruikt worden voor behandeling koliek (spastische paralyse oplossen)

Question 14

Detomidine

Answer 14

• Alfa 2 inverse agonist
• Goede viscerale analgesie
• Kan als zalf gebruikt worden
• Niet combineren met sulfamide-trimethoprim (cardiale aritmie)

Question 15

Medetomidine

Answer 15

• Alfa 2 inverse agonist
• Zeer selectief
• Enkel KHD
• Viscerale analgesie

Question 16

Dexmedetomidine

Answer 16

• Alfa 2 inverse agonist
• Zeer selectief
• Cardiovasculair stabieler dan de andere
• Viscerale analgesie
• Kan als oromucosale gel voor geluidsangst bij honden

Question 17

Wat zijn de effecten van alfa 2 agonisten (inverse)?

Answer 17

• Sedatie: heel potent, paradoxale excitatie mogelijk en MAC-besparend
• Analgesie: synergisme met opioïde analgetica, pijnprikkel inhiberen
• Spierrelaxatie
• Emesis: CRTZ in het braakcentrum wordt geprikkeld
• Cardiovasculair: 2 fases
  FASE 1: stimulatie perifere alfa receptoren (vooral 2) van endotheel –> VC –> milde hypertensie –> reflectoire bradycardie (baroreceptoren), mogelijks een AV-block en sensitisatie van hart aan catecholamines
  FASE 2: stimulatie centrale alfa receptoren –> minder NOR –> stimulatie n. vagus –> bradycardie, perifere VD en hypotensie

Question 18

Apomorfine

Answer 18

• D2 agonist
• Gebruikt voor braken uit te lokken bij honden

Question 19

Thiopental

Answer 19

• Barbituraat (algemeen anestheticum)
• Inductie en eventueel anesthesie van kortdurende ingrepen
• Greyhounds: verminderde CYP2B11 expressie –> vertraagde metabolisatie met kans op intoxicatie

Question 20

Pentobarbital

Answer 20

• Barbituraat (algemeen anestheticum)
• Euthanasie

Question 21

Fenobarbital

Answer 21

• Barbituraat (algemeen anestheticum)
• Anti-epilepticum, anti-convulsief
• Langdurige sedatie voor bv.
  tetanus intoxicatie behandeling
• Inductie CYP450 enzyme bij chronisch gebruik

Question 22

Barbituraten

Answer 22

• Binden aan GABA-R, waardoor prikkelgeleiding verhinderd wordt
• Geen analgesie
• Inductieapnoe (onderdrukking AHC en RAS bij hoge dosis) en CV stabiel
• Goede spierrelaxatie, maar laryngeale reflex blijft aanwezig
• Hepatisch metabolisme: inductie van CYP450 enzymen bij chronisch gebruik

Question 23

Cyclohexylamines

Answer 23

• Dissociatieve anesthetica
• Selectieve onderbreking van associatiebanen
• Binden aan NMDA-R en glutamaat kan niet binden door conformatiewijziging

Question 24

Wat zijn de effecten van cyclohexylamines?

Answer 24

• Analgesie (somatisch&raquo_space;> visceraal)
• Anesthesie
• Geen spierrelaxatie
• Reflexen blijven behouden
• Cardiovasculair: tachycardie (gezond dier) of depressie (ziek dier)
• Milde ademhalingsdepressie

Question 25

Wat zijn de neveneffecten van cyclohexylamines?

Answer 25

• Hallucinaties, desoriëntatie
• Speekselproductie (laryngeale reflex is onvoldoende)
• Cornea ulcers (bij uitdroging door open ogen)
• Verhoogde intracraniale druk: niet bij patiënten met hoofdtrauma
• Cataplesie bij hoge dosis: belang van premedicatie/combinatie therapie –> alfa 2 agonisten (inverse), benzodiazepines, guaifenesine (ook op GABA R)

Question 26

Ketamine

Answer 26

• Cycloheylamine (dissociatief anestheticum)
• Brede therapeutische-toxische marge
• Inductie anesthesie/onderhoud korte ingrepen
• Verschillende diersoorten zijn gevoelig, maar varkens niet

Question 27

Tiletamine

Answer 27

• Cyclohexylamine (dissociatief anestheticum)
• Iets langer werkzaam en potenter, dus lagere dosis nodig
• Combinatie met Zolazepam

Question 28

Propofol

Answer 28

• Algemeen anestheticum
• Stimuleert GABA-R
• KHD
• IV (IM is pijnlijk)
• Zeer lipofiel: snelle redistributie (CZS) en eliminatie
• Inductie gasanesthesie of onderhoud korte ingrepen
• Preparaat best met benzyl-alcohol (antibacterieel) voor houdbaarheid –> voor kat is dit hepatotoxisch
• Anesthesie, goede spierrelaxatie, GEEN analgesie

Question 29

Nevenwerkingen van propofol bij intoxicatie/overdosering

Answer 29

• Cardiovasculaire depressie: bradycardie en hypotensie door vasodilatatie
• Voorbijgaande inductieapnee
• Septicemie: bij afwezigheid van benzyl-alcohol
• Heinz bodies kat: denaturatie van hemoglobine door defficiëntie aan ABC-transporters & RBC bevatten veel zwavel (gevoelig voor denaturatie)
• Passage doorheen placenta (pups verdoofd)

Question 30

Alfaxalone

Answer 30

• Neuroactieve steroïden
• Agonist van de GABA-R
• Inductie van anesthesie en onderhoud van korte ingrepen (lipofiel karakter)
• Goede spierrelaxatie
• GEEN analgesie
• Cardiovasculaire depressie: hypotensie en bradycardie door VD
• Inductieapnee mogelijk

Question 31

Wat is tripple drip?

Answer 31

De combinatie van: alfa 2 agonist, ketamine en GGE (spierrelaxant)

Question 32

Hyperalgesie

Answer 32

= Als er al een letsel is, dan zal een bijkomende pijnprikkel groter zijn dan wanneer er nog geen letsel was.
Bv. Naaldenprik in voet voor of na enkel omslaan

Question 33

Allodynia

Answer 33

= Bij een niet pijnlijke prikkel wel pijn ervaren
Bv. Op je enkel duwen wanneer je deze net hebt omgeslagen