Hoofdstuk 1: Hoe mensen kunne samenleven. Flashcards
Contacttheorie
Theorie die zegt dat individuen alleen kunnen samenleven door afspraken te maken om hun veiligheid en welvaart te verhogen.
Deliberatieve democratie
Pleidooi dat politici de verantwoordelijkheid geeft om via wetgeving en politieke debatten het systeem onder controle te houden. (Habermas)
Dictatorspel
Variant op het ultimatumspel.
Doelrationeel handelen
Manier van handelen waarbij mensen zich alleen richten op de berekening en maximalisatie van hun eigenbelang. (Habermas)
Gevangenendilemma
Gedachte-experiment uit de speltheorie en de politieke wetenschappen, dat verklaart hoe mensen in competitie soms hun eigenbelang nastreven.
Koloniseringsthese
Theorie die stelt dat de leefwereld wordt gekoloniseerd door mensen die vanuit het systeem alleen aan hun eigenbelang denken. (Habermas)
Leefwereld
‘reservoir’ van kennis, die alle mensen impliciet met elkaar delen en waardoor ze vlot en gecoördineerd met elkaar in interactie kunnen treden. (Habermas)
Leviathan
Alomtegenwoordige en soevereine heerser, die nodig is om mensen het sociaal contract te laten opvolgen. (Hobbes)
Mensbeeld
Doordachte visie over wat het betekent om mens te zijn, die zowel positief, negatief als neutraal kan zijn.
Natuurrecht
Idee dat alle mensen in de natuurtoestand het recht hebben om hun eigenbelang zonder beperking na te streven, zelfs als dat ten koste gaat van het bezit of het leven van anderen. (Hobbes)
Natuurtoestand
Hypothetische situatie die speculeert over hoe het leven eruit zou zien als er geen staat of andere vorm van overheidsinstelling bestaat.
Objectieve wereld
Onderdeel van de leefwereld dat verwijst naar kennis over algemene objectieve dingen in de wereld, die mensen met elkaar delen. (Habermas)
Sociaal contract
Expliciete of impliciete overeenkomst tussen individuen die politieke of morele gedragsregels vastlegt.
Sociale filosofie
Filosofische discipline die nadenkt over de aard van de mens en de manier waarop mensen kunnen samenleven.
Sociale wereld
Onderdeel van de leefwereld dat verwijst naar de dimensie van sociale normen en waarden die ons gedrag regelen. (Habermas)