HOE WORDT DE RESERVATAIRE ERFGENAAM BESCHERMD?

Question 1

Wat is de globale reserve?

Answer 1

Voor de reservataire erfgebamen

Question 2

Beschikbaar deel

Answer 2

Met dit kan de erflater alles doen

Question 3

Van wat is rekenboedel opgemaakt?

Answer 3

Globale reserve eb beschikbaar deel

Question 4

Globale reserve = helft rekenboedel (“fictieve massa”)

Answer 4

 1 kind individuele reserve per kind is 1/2
 2 kinderen individuele reserve per kind is 1/4
 3 kinderen individuele reserve per kind is 1/6

Question 5

Wat indien de globale reserve in samenloop is met de LLE

Answer 5

Scenario 1. Vruchtgebruik LLE op hele nalatenschap:

 Reserve van de kinderen wordt herleid tot blote eigendom
 Uitzondering: schenkingen in volle eigendom aan kinderen als voorschot op erfdeel
 >< Schenking van blote eigendom  wettelijk toegekend opvolgend vruchtgebruik LLE (WTOV)

Scenario 2. Vruchtgebruik LLE testamentair beperkt door erflater

Indien erflater volle eigendom schenkt aan zijn kinderen dan heeft LLE geen VG op de nalatenschap

Question 6

Omvang van de reserve van LLE

Answer 6

Combinatie van
1. Abstracte reserve helft rekenboedel in vruchtgebruik (art. 4.147, §1 BW)
(=kwantitatieve reserve)

2. Concrete reserve vruchtgebruik (=kwalitatieve reserve)

(en recht op huur) van de gezinswoning
en huisraad (art. 4.147, §2 BW)
 Ook als ze hierdoor meer krijgt dan VG op
helft rekenboedel!

Question 7

Werking van de reserve gaat in 3 fasen

Answer 7

1: Vormen van de rekenboedel
2: Giften aanrekenen, hetzij op reserve, hetzij op beschikbare deel
3:Giften die beschikbare deel overschrijden inkorten

Question 8

Hoe rekenboedel bepalen? stap 1

Answer 8

Stap 1. Aanwezige/bestaande goederen
Stap 2. Aftrek schulden
Stap 3. Schenkingen “fictief” bijtellen
Stap 4. Vaststellen omvang reserve en beschikbaar deel
Stap 5. Aanrekening giften

Question 9

STAP 1. AANWEZIGE OF BESTAANDE GOEDEREN

Answer 9

Goederen in vermogen van erflater op dag van overlijden
Waarde op de dag van overlijden

Question 10

Stap 2. Aftrek van schulden

Answer 10

1. Schulden van de erflater
    Openstaande schulden bij overlijden
    Aandeel schulden ontbonden
   huwgemeenschap
    Schulden tegenover huwgemeenschap
   (bv. vergoedingsrekening)
    Schulden t.g.v. verrekenbeding t.v.v.
   echtgenote

PLUS

2. Lasten van de nalatenschap
    Begrafeniskosten, kosten verzegeling,
   inventaris, V&V
    Kosten legaatsafgifte (art. 4.205 BW), tenzij
   ze reserve aantasten
    Onderhoudsvorderingen t.l.v. nalatenschap
    Aan LLE (art. 205, §1 oud BW)
    Aan ascendenten (art. 205bis, §2 oud
   BW)

Question 11

Stap 3.Schenkingen bijtellen

Answer 11

1. Alle schenkingen
    Ongeacht vorm, m.u.v. gebruikelijke geschenken
    Ongeacht begiftigde
    Ongeacht (vrijstelling van) inbrengverplichting
    Ongeacht verzaking aan inkorting
2. “Onvolkomen” huwelijksvoordelen (Art. 2.3.57 en Art. 2.3.58 BW)
    Cfr. Deel Relatievermogensrecht
    Formeel geen schenking, maar wel inkortbaar en dus meetellen

Question 12

Stap 4. Vaststellen reserve en beschilbaar deel

Answer 12

Globale reserve: Gelijk te verdelen tussen kinderen
Beschikbaar deel: Vrij te besteden aan giften door erflater

Question 12

Rekenboedel vormen is niet nodig indien

Answer 12

Erflater geen giften deed

Erflater enkel giften deed t.v.v. kinderen als voorschot op erfdeel:
Regels inbreng (supra deel I) blijven wel steeds relevant!

Question 13

AANREKENING VAN SCHENKINGEN:AANREKENEN OP GLOBALE RESERVE OF BESCHIKBAAR DEEL

Answer 13

Principe: aanrekenen op beschikbaar deel, tenzij voorschot op erfdeel aan reservataire erfgenaam

Question 14

Wat op globale reserven aanrekenen?

Answer 14

 Gift aan afstammeling reservataire erfgenaam als
voorschot op erfdeel
 Inbrengverplichting
 Ook bij plaatsvervulling wegens
vooroverlijden/gelijktijdig overlijden, verwerping of
onwaardigheid (zie voorbeeld hierna)

Question 15

Wat indien de globale reserve wordt overschereden?

Answer 15

Tekort aanrekenen op beschikbaar deel

Question 16

Wat op beschikbaar deel aanrekenen?

Answer 16

Gift aan niet-reservataire erfgenaam:
 aan derde (bv. onwaardige, verwerper,
iemand die niet tot nalatenschap komt)
 aan niet-erfgerechtigde (aan)verwanten (bv.
stiefkind of kleinkind)
 aan niet-reservataire erfgenaam (bv. LLP)

Gift aan reservataire erfgenaam die van
inbreng zijn vrijgesteld:
 aan afstammeling-reservataire erfgenaam
(buiten erfdeel)
 aan LLE (nooit inbrengplichtig!)

Beschikbaar deel overschreden?
 Gift inkortbaar

Question 17

VOLGORDE VAN AANREKENING

Answer 17

Aanrekenen in volgorde waarin ze zijn toegekend, te beginnen met de oudste

Question 18

Giften die beschikbaar deel overschrijden inkorten

Answer 18

Er is aanleiding tot inkorting indien:
 …van een schenking: als aangerekende schenking het beschikbaar deel overschrijdt
 …van een legaat: als na aanrekening van de schenkingen het beschikbaar deel niet
meer volstaat om de legaten uit te keren

Question 19

Twee types inkorting:

Answer 19

1.Schenkingen: inkorting in waarde = waarde deel schenking dat beschikbaar deel overschrijdt terugbetalen aan reservataire erfgenamen
2. Legaten: inkorting in natura = afzien van uitkering legaat

Question 20

wie vraagt inkorting

Answer 20

Op vraag van reservataire erfgenamen (art. 4.151 BW)
 Individueel recht
 Deelbaar recht
 Persoonlijk recht

Question 21

hoe inkorten

Answer 21

In omgekeerde volgorde van aanrekening (“van nieuw naar oud”)

1. Legaten (art. 4.155, tweede lid BW)
    Proportioneel
   Uitzondering: de erflater bepaalt volgorde van inkorting (art. 4.155, derde lid BW

Question 22

 Inkorting in waarde, tenzij

Answer 22

1. Legaten ten voordele van een derde (art. 4.150, vierde lid BW): worden niet (volledig) uitgekeerd
2. Op vraag van begiftigde (art. 4.150, tweede lid BW)

Question 23

Wat als inkortingsplichtige insolvent is

Answer 23

Heeft er niks mee te maken

Question 24

Hoe gebeurt inkorting in waarden.

Answer 24

 Door een derde: betaling geldsom aan reservataire erfgenamen
 Door een erfgenaam: bij mindere ontvangst of – voor het eventuele surplus - door betaling geldsom

Insolventie is het risico van de schuldeiser (de reservataire erfgenaam)
Uitzondering: beperkt verhaal tegen de derde-verkrijger (art. 4.156, §2 BW)

Voorwaarden 1. De inkortingsplichtige is uitgewonnen
2. Derde-verkrijger kreeg het goed om niet
3. Reservataire erfgenaam heeft niet toegestemd met schenking