Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

líffræði HR > hlutapróf 2 > Flashcards

hlutapróf 2 Flashcards

1
Q

grunnþættir taugakerfisins

A

miðtaugakerfið og úttaugakerfið

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

neuraxis

A

ímynduð lína í gegnum miðju miðtaugakerfisns, frá neðsta hluta mænu að fremri hluta framheila

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

fremri

A

fram front

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

aftari

A

aftur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

baklægur

A

efsti hluti

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

kviðlægur

A

neðst

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

hliðar

A

að hlið

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

miðju

A

að miðju

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

á sömu hlið

A

sama hlið

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

á gagnstæðri

A

gagnstæð hlið

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

þverskurður

A

skorin þvert á neuraxis, samhliða enninu í heila, samhliða gólfi í mænu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

láréttur skurður

A

o Skorið í gegnum heilann samhliða jörðu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Lóðréttur skurður

A

Skurður í gegnum heilann, samhliða neuraxis og þvert á botn heilans.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

miðþykktarsnið

A

Lóðréttur skurður þar sem heilahvelin eru aðskilin með því að skera í gegnum hveltengslin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

miðtaugakerfið

A

heili, mæna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

úttaugakerfið

A

taugar, taughnoða

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

basthimna

A

ysta himnan, seig og sveiganleg, samvaxin bandvef höfuðkúpunnar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

skúmhimna

A

miðhimna, önnur af tveimur mjúkhimnum, svampkennd.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

skúmshol

A

bilið milli skúmhimnu og reifarhimnu, inniheldur heila og mænuvökva

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

reifarhimna

A

innsta himnan, hin mjúkhimnan, loðir við yfirborð heilans

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

heila og mænuvökvi

A

tær vökvi, svipaður blóðplasma sem fyllir heilahólf í heila og skúmshol umhverfis heila og mænu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

heilahólf

A

samtengd hólf í heilanum sem innihalda heila og mænuvökva

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

hliðlæg heilahólf (lateral ventricles)

A

tvö heilahólf í miðju telencephalon/hvelheila

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

þriðja heilahólf (third ventricle)

A

heilahólf í miðju diencephalon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

fjórða heilahólf ( fourth ventricle)

A

heilahólf staðsett á milli litla heila og efri hluta brúar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

æðuflækja ( choroid plexus)

A

æðaríkur vefur sem framleiðir heila og mænuvökva

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

hjarnavatnsrás (cerebral aqueduct)

A

mjótt rör sem tengir þriðja og fjórða heilahólf, staðsett í miðjum mesencephalon/miðheila

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

skúmkorn (Arachnoid granulation)

A

litlir bútar af skúmhimnu sem taka upp vökva og veita honum úti blóðrásina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

þykktarstokkur (Superior sagittal sinus)

A

bláæð á milli heilahvela, fyrir ofan hvelatengslin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

innanskúmshol (Subarachnoid space)

A

svæði milli skúmhimnu og reifarhimnu, fullt af heila og mænuvökva

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

vatnshöfuð

A

getur myndast ef flæði heila og mænuvökva er hindrað um hjarnavatnsrásina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

skipting heilans

A

hann skiptist í
framheila
undir honum er
- Telencephalon – hvelaheili
- heilabörkur
- randkerfi
- heilabotnskjarnar
síðan kemur
Diencephalon – milliheili
- stúka
- undirstúka
miðheili
- þekja
- hulda
afturheili
- litli heili
- brú
Myelencephalon – mænuheili
- mænukylfa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q
A
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

gráa efnið

A

heilabörkurinn samanstendur aðallega af frumbolum sem gefa svæðinu grátt yfirbragð.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

hvíta efnið

A

neðan við heilabörkinn liggja símarnir sem tengja taugafrumurnar í heilaberki við önnur svæði
mýelínslíðrið gefur hvítt yfirbragð

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

fjögur blöð heilabarkar

A

ennisblað
gagnaugablað
hvirfilblað
hnakkablað

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

frumhreyfibörkur

A

það er svæði á ennisblaði sem stýrir hreyfingum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

frumheyrnabörkur

A

svæði á gagnaugablaði sem tekur við skynboðum frá heyrnakerfinu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

frumskynbörkur

A

svæði á hvirfilblaði sem tekur við boðum frá húð, líffærum, liðamótum o.f.l

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

frumsjónbörkur

A

svæði á hnakkablaði sem tekur við skynboðum frá sjónkerfinu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

eyrarbörkur

A

svæði undir ennis og gagnaugablöðum
tekur við boðum um bragð

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

tengslaberkir eru 4 hverjir eru þeir og hvað gera þeir

A

hreyfinga, heyrnar, skynjanar og sjónar
þeir taka við upplýsingum frá frumbörkunum og vinna með þær.
í tengslabörkum fer fram úrvinnsla skynupplýsinga og samþættinga.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q
A
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

sporglufa

A

glufa staðsett á hnakkablaði
stærsti hluti sjónbarkar er í þessari glufu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

hliðarglufa

A

glufa sem aðskilur gagnaugablað frá ennis og hvirfilblöðum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

miðjuskora

A

skoran sem aðskilur ennisblað frá hvirfilblaði

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

hvelatengsl

A

taugasímabunt sem tengir samsvarandi svæði í heilahvelunum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

nýbörkur

A

nýjasti börkurinn þróunarsögulega
undir það falla frumskynberkir , frumhreyfibörkur og tengslaberkir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

phineas gage

A

fæddur 1823 dáin 1860
Járnstöng stakkst í gegnum höfuðið á honum

Hann lifði slysið af en hlaut skaða á ennisblöðum

Miklar persónuleikabreytingar
“Hann var ekki sami maðurinn á eftir”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

randkerfið

A

það er mikilvægt fyrir tilfinningar og áhugahvöt
randbörkur
gyrðisfelling
dreki
mandla
bogi
vörtukjarnar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

randbörkur

A

þróunarsögulega gmall börkur
staðsettur á innra byrði heilahvelanna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

gyrðisfelling

A

hluti af randberkinum
tilfinningar og sársaukaviðbragð

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

bogi

A

taugasímabúnt sem tengir dreka við aðra hluta heilans

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

vörtukjarnar

A

bunga á botni heilans, á aftari hluta undirstúku
mikilvægt fyrir minni s.s tengt wernicke-kosakoff heilkenni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

mandla

A

er staðsett á innanverðu gagnaugablaði
mikilvægt fyrir tilfinningatengdar minningar, tjáningu tilfinninga og kennsl

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
56
Q

dreki

A

mikilvægur fyrir langtímaminni og hæfni til að rata.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
57
Q

heilabotnskjarnar

A

hópur kjarna djúpt undir heilaberkinum
mikilvægur fyrir stjórn hreyfinga

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
58
Q

helstu hlutar heilabotnskjarna

A

rófukjarni
skel
bleikhnöttur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
59
Q

stúka

A

miðlar upplýsingum til tiltekinna svæða í heilaberki s.s varðandi sjón og heyrn
er mikilvæg varðandi stýringu svefns og vöku og árvekni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
60
Q

hliðlægt hnélíki

A

hópur frumubola innan stúku sem tekur við sjónupplýsingum og sendir taugasíma sína til frumsjónbarkar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
61
Q

miðlægt hnélíki

A

hópur frumbola innan stúku sem tekur við heyrnarupplýsingum og sendir síma sína til frumheyrnarbarka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
62
Q

kviðlægur kjarni

A

tekur við upplýsingum frá litla heila og sendir þær áfram til frumhreyfibarkar.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
63
Q

undirstúka

A

tekur þátt í stýringu sjálfvirka taugakerfisins, innkirtlakerfisins og hegðunar sem stuðla að fjölgun tegundar.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
64
Q

taugaseytifrumur

A

taugafrumur sem seyta hormónum eða efnum sem líkjast hormónum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
65
Q

miðheili inniheldur…

A

þekju sem er með efri trjónuhól sem er hluti af sjónkerfinu og neðri trjónuhóll sem er hluti af heyrnarkerfinu
einnig inniheldur hann
hulda og inni því er
dreif- stýring svefns og vöku, athygli, vöðvatónus, hreyfinga og sjálfvirka viðbragða
gráa efnið í kringum hjarnavatnsrás- species typical hegðun, eins og að berjast, frjósa eða kynferðisleg hegðun
roðkjarna- stjórn hreyfinga, tekur við boðum frá hreyfiberki og litla heila og sendir áfram í mænuna
sortukjarni- stjórn hreyfinga, sendir boð til rjófukjarna og skeljar í heilabotnskjörnum.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
66
Q

afturheilii

A

hann inniheldur
litla heila- mikilvægt hlutverk í tengslum við samhæfingu hreyfinga
brú-ofan við mænukylfu, svefn og vaka, tengsl heilabarkar og litla heila
mænukylfa- mikilvæg fyrir stýringu hjarta og æðiskerfis, öndun og vöðvatóns

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
67
Q

heilastofn

A

nær yfir miðheila, brú og mænukylfu(ekki litla heila)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
68
Q

mænan/hryggsúla

A

24 hryggjaliðir
háls, brjóst, lendar, spjald og rófubein

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
69
Q

framrót

A

mænurót sem inniheldur frálæga hreyfitaugaþræði

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
70
Q

bakrót

A

mænurót sem inniheldur aðlæga skyntaugaþræði

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
71
Q

mænutaugar

A

úttaugar sem eru tengdar við mænuna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
72
Q

bakrótarhnoð

A

hnútur á bakrót sem inniheldur frumuboli aðlægrar mænutauga

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
73
Q

aðlægur taugasími

A

taugasími sem ber skynboð til miðtaugakerfis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
74
Q

frálægur taugsími

A

taugasími sem ber hreyfiboð frá miðtaugakerfið

75
Q

heilataugar

A

12 pör af hreyfi og eða skyntaugum sem eru tengdar við neðri hluta heilans

76
Q

skreyjutaug

A

stærsta heilataugin
ber frálæga taugaíma frá sef kerfinu ósjálfráða taugakerfisins til líffæra í bróst og kviðarholi
stjórnar meltingu, öndun og hjartslætti

77
Q

lyktarklumba

A

þykkgildi við enda lyktartauga
fær boð frá lyktarnemum

78
Q

viljastýrða taugakerfið

A

skynboð til miðtaugakerfis
meðvituð skynjun
hreyfingar rákóttrar vöðva
asetýlkólín

79
Q

ósjálfráða taugakerfið

A

skynboð frá innri líffærum
oft ómeðvitað
hreyfiboð til inniri líffæra
Asetýlkólín eða noradrenalín

80
Q

drifkerfi

A

virkjar líffæri
virkjast við álag
viðbrögð við hættuFight or flight response), s.s.
Víkkuð sjáöldur, aukinn hjartsláttur, víkkun öndunarfæra og hömlun á starfsemi meltingarfæra

81
Q

setkerfið

A

Hamlar virkni flestra líffæra
Hvetur þó meltingarkerfið

82
Q

skynhrif

A

þegar skynviðtakar nema áreiti og bregðast við því
engin túlkun kemur viö sögu

83
Q

skynjun/skyntúlkun

A

meðvituð upplifun og túlkun á skynhrifum
verður til í miðtaugakerfinu

84
Q

skynviðtakar

A

sérhæfðar frumur sem greina tiltekna tegund efnislegra áreita s.s sjónrænna áreita eða snertingu

85
Q

umbreyting skynboða

A

umbreyting skynáreita yfir í hæga, aðgreinda viðtakaspennu

86
Q

viðtakaspenna

A

rafspenna sem viðtakafrumur framkalla sem viðbragð við efnislegu áreiti

87
Q

litblær

A

ráðandi bylgjulengd

88
Q

birtustig

A

styrkleiki

89
Q

mettun

A

hreinleiki

90
Q

litfesti

A

skyntúlkun verður til þess að við upplifum huti í sama lit þratt fyrir að ytri aðstæður séu breytilegar

getur valdið skynvillum þegar óvissa er um umhverfi

91
Q

augasteinn

A

brárvöðvar
breyta lögum augasteins í samræmi við fjarlægð þess sem horft er á hverju sinni

92
Q

aðlögun

A

breytingar á þykkt augasteins, framkvæmdar af brárvöðvum, skerpir ímynd af nálægum eða fjarlægum hlut sjónhimnu

93
Q

sjónhimna

A

taugavefur og ljósnemar staðsettir innst í augnkúlunni

94
Q

ljósnemar

A

tegund viðtakafrumna á sjónhimnunni
umbreyta ljósorku yfir í rafspennu

95
Q

stafir

A

næmir fyrir ljósi með lágan styrkleika

96
Q

keilur

A

næmar fyrir einni af þremur bylgjulengdum ljóss og greina því liti

97
Q

sjóngróf

A

svæði á sjónhimnu þar sem sjónin er skörpust
litnæmar keilar eru eina tegund ljósnema í sjóngrófinni

98
Q

sjóntaugardroppa

A

svæði á sjónhimnu þar sem símar, sem bera sjónupplýsingar, yfirgefa sjónhimnu og mynda sjóntaugina
ástæðan fyrir blindablettinum.

99
Q

tvískautafrumur

A

staðsetta í miðlagi sjónhimnunnar, flytja upplýsingar frá ljósnemum til hnoðfruma

100
Q

hnoðfrumur

A

staðsettar í efsta lagi sjónhimnunnar, taka við upplýsingum frá tvískauta og símalausum frumum
taugasímar ferðast um sjóntaug og flytja sjónupplýsingar til aftari svæða heilans

101
Q

láréttar frumur

A

staðsettar í miðlagi sjæonhimnu og tengja saman samliggjandi ljósnema við tvískautafrumu

102
Q

símalausar frumur

A

staðsettar í miðlagi sjónhimnu og tengja saman samliggjandi hnoðfrumur og tvískautafrumur

103
Q

þynnur(ljósnemar)

A

himnulag sem inniheldur ljóslitarefni
finnst í stöfum og keilum

104
Q

ljóslitarefni (ljósnemar)

A

sér um umbreytingu sjónrænna upplýsinga
samsett úr- opsín-prótein
retínal- efni gert úr A vítamíni

105
Q

sjóntaugavíxl

A

krosslaga tengsl sjóntauganna
staðsett neðst í heilanum, rétt framan við heiladingul

106
Q

hægra heilahvel

A

greinir mynd sem er vinstra megin á sjónsviði

107
Q

vinstra heilahvel

A

greinir mynd sem er hægra megin á sjónsviði

108
Q

bakhliðlægt hnélíki

A

hópur taugbola staðsettur í stúku
fær boð frá sjónhimnunni og sendir áfram til frumsjónbarkar

109
Q

leið sjónupplýsinga um heila

A
  1. bakhliðlægt hnélíki
  2. frumsjónbörkur
  3. tengslabörkur sjónar/ytri rakárabörkur
    sjónstraumar í tengslaberki: baklægur straumur og kviðlægur straumur
110
Q

magnocellular lög

A

tvö minnstu frumlögin í bakhliðlægu hnélíki
flytja upplýsingar nauðsynlegar til skynjunar forms, hreyfinga, dýptar og lítils breytiileika á birtustigi

111
Q

parvocellular lög

A

fjögur ytri frumulögin í bakhliðlægu hnélíki
flytja upplýsingar nauðsynlegar skynjunar á lit og smáatriðum

112
Q

koniacellular undirlag

A

eitt af undirlögum fruma í bakhliðlægu hnélíki
staðsett undir bæði magno og parvocellular lögunum
flytja upplýsingar frá keilum sem nema stuttar bylgjulengdir til meginsjónbarkar

113
Q

rákarbörkur

A

frumsjónbörkur

114
Q

hlutverk rákarbarkans
litur

A

cytochrome flekkir
staðsettir á miðsvæði frumsjónarbarkar
innihalda frumur sem taka við upplýsingum frá litnæmum hnoðfrumum

115
Q

skipuleg rákarbarkarins

A

einingar
rákarbörkur inniheldur 2500 einingar
stærð eininganna er um 150 þúsund frumur
hver eining greinir tiltekin einkenni og fær upplýsingar frá litlum hluta sjónsviðs.

116
Q

ytri rákarbörkur

A

svæði sem umlykur rákarbörkinn
tilheyrir sjóntengslberkinum
tekur við upplýsingum frá rákarberki

117
Q

efri/baklægur straumur

A

kerfi samtengdrar svæða í sjónberki sem koma að skynjun staðsetningar í rúmi
endar í aftari hluta hvirfilbarkar

118
Q

neðri/kviðlægur straumur

A

kerfi samtengdar svæða í sjónberki sem koma að skynjun forms og lita
endar í neðri hluta gagnaugabarkar

119
Q

táknsending birtu og myrkurs
móttökusvæði

A

sá hluti sjónsviðsins þar sem eftirmynd sjónáreitis leiðir til breytingar á virkni tiltekinnar taugafrumu
í sjóngrófinni tengjast fáir ljósnemar fáum hnoðfrumum
í útjaðri tengjast margir ljósnemar fáum hnoðfrumum

120
Q

táknsetning litar
litablöndun

A

þriggja-lita kenningin
thomas young, 1812
taldi vera þrjár ólíkar tegundir nema sem hver um sig væri næmur á einn lit

121
Q

ljósbylgjur-ekki litarefni

A

gult og blátt verður hvítt ljós

122
Q

táknsetning litar
ljósnemar: þrílit táknsetning

A

hámarksnæmi ljósnema
419nm= bláar keilur
496nm= stafir
531nm= grænar keilur
559nm= rauðar keilur

123
Q

táknsetning andstæðrar litferla
hnoðfrumur sjónhimnu

A

litnæmar hnoðfrumur
rauður-grænn
gulur-blár

124
Q

neikvæð eftirmynd

A

ímynd sem einstaklingur sér rétt eftir að sjónhimnan hefur orðið fyrir sterku sjónrænu áreiti
kemur fram í þeim litum sem koma í stað þeirra sem mynduðu sjálft áreitið í upphafi

125
Q

andsæðir litir

A

mynda hvítt/grátt ljós þegar ljósgeislum þeirra er blandað saman

126
Q

skynjun forms

A

neðri straumur endar á neðra gagnaugablaði
form og litur eru sett saman
skynjun þríviddar
ákveðin sérhæfð svæði

127
Q

skynjun forms -hliðlæga hnakkasamstæðan

A

svæði á ytra rákarberi sem kemur að skynjun margvíslegra hluta að undanskildri skynjun á líkama og andliti

128
Q

skynjun forms- snældulaga andlitssvæðið

A

svæði sjóntengslabarkar staðsett á neðri hluta gagnaugablaðs
kemur að skynjun andlits og annrra flókinna hluta sem krefst sérhæfingar til að þekkja

129
Q

skynjun líkamshuta
líkamssvæði ytri rákarbarkar

A

svæði í sjóntengslabarkar staðsett í hliðlægum hnakkagagnaugaberki
kemur að skynjun á mannslíkamanum og líkamspörtum öðrum en andlitum

130
Q

hlutverk rákarbarkar og ytri rákarbarkar

A

frumur sem fá upplýsingar frá manocellular lögum bakhliðlægs hnélíkis virðast gegna hlutverki við dýptarskynjun
baklægur straumur í ytri rákarberki vinnur áfram með upplýsingar um staðsetningu

131
Q

hlutverk rákarbarka

A

rákarbörkur greinir ekki hreyfingu
kemur upplýsingum um halla áfram til ytri rákarbarkar

132
Q

hlutverk ytri rákarbarkar

A

svæði v5 í baklægum sjónstraumi gegnir hlutverki við skynjun á hreyfingu
svæði MT/MST vinnur áfram með upplýsingar frá svæði V5 og gegnir hlutverki við skynjun á flókinni hreyfingu

133
Q

áreiti heyrnar

A

hlutir í umhverfinu titra setur sameindir á hreyfingu og það verða til bylgjur
eyrað getur numið bylgjur af ákveðinni tíðni-þá virkjast nemar í eyranu

134
Q

skynvíddir hljóðs

A

hljóðstyrkur- orkan sem fer í að framkalla hljoðið(sveifluvídd bylgja)
tónhæð- tíðni hljóðs
hljómblær- hversu flókin samsetning hljóðbylgjunnar er(samsetning mismuandi tíðna) mismunandi hljóðfæri hafa mismunandi hljómblæ

135
Q

hvaða áreiti greinum við

A

heyra- greina hljóð
staðsetja- hvaðan hljóðið kemur
þekkja- ákvarða merkingu hljóðs

136
Q

líffærafræði eyrans

A

hljóðhimna- titrar þegar hljóðbylgjur skella á henni
heyrnarbein- eru þrjú hamar,steðji og ístað
hljóðhimnan setur af stað titring í heyrnarbeinunum
miðeyra- hljóðhimnan titrar, sem kemur af stað hreyfingu heyrnarbeinanna
áhrifarík leið til að flytja orku frá hljóðhimnu að egglaga glugga kuðungs

137
Q

kuðungur

A
138
Q

líffærafræði eyrans

A

kuðungur- vökvafyllt kuðungslaga líffæri í innra eyra sem inniheldur skynnema
egglaga gluggi- gat inni beinip umhverfis kuðunginn, þar fyrir innan er himna sem ístaðið þrýstir á og flytur með því hljóðbylgjur inn í vökvafylltan kuðunginn
líffræði cortis- skynlíffærið á grunnhimnu sem inniheldur hárfrumu heyrnar

139
Q

líffæri cortis

A
140
Q

líffæri cortis

A

ytri hárfrumur, þekjuhimna, bifhár, innir hárfrumur, grunnhimna, liffæri cortis og heyrnartaug

141
Q

líffærafræði eyrans

A

grunnhimna- himna á kuðungi, á henni liggur líffæri cortis
hárfrumur- skynnemar í heyrnarkerfi
þekjuhimna- himna í kuðungi, staðsett fyrir ofan grunnhimnu: bifhár hárfrumanna stjúkast við eða eru föst við þekjuhimnuna

142
Q

viðtakaspenna

A

þegar hljóð berast í eyrað þá hreyfist grunnhimnan til sem beygir bifhár hárfrumanna
það kqallar fram viðtakaspennu

143
Q

kuðungur

A

þegar hljóð berst í eyrað hreyfast heyrnarbeinin og koma af stað titring við egglaga gluggann sem beygir grunnhimnuna

144
Q

hárfrumur

A

bifhár- stífur þráður á frumu sem gegnir hlutverki í umbreytingu skynupplýsinga

innri hárfrumur- lykilhlutverk við heyrn. 3500
tengjast 90-95% taugaþráða heyrnar
hreyfast vegna gagnstæðrar hreyfinga himnanna og vökvans á milli
ytri hárfrumur- 12.000
tengjast 5-10% taugaþráða heyrnar
hreyfast vegna snertingar við þekjuhimnu
magna upp næmni innri hárfruma

145
Q

bifhár

A

hvíld-bifhár upprétt=10% jónaganga opin

sveigja í átt að stærri hárum- opnun jónaganga k+ og ca+ flæðir inn
afskautun í hárfrumu, aukin losun taugaboðefna

sveigja í átt að minni hárum - lokun þeirra jónaganga sem voru opin
flæði jóna inn hættir, losun taugaboðefna minnkar

146
Q

kuðungstaugin

A

kuðungstaug- grein heyrnartaugar sem ber heyrnarboð frá kuðungi til heila glútamat
kuðungskjarni- kjarni í mænukylfu sem tekur við heyrnarupplýsingum frá kuðungi
ólífu-kuðungs knippi- knippi frálægra taugasíma sem bera boð frá ólífukjarna í mænukylfu til hárfruma í kuðungi, hömlun acetýlkólín

147
Q

skynjun tónhæðar

A

tónhæð er skynjuð með tvennum hætti
staðbundin umritun- umritun á tíðni er mismunandi eftir því hvaða staður á grunnhimnu virkjast, meðalhá til há tíðni

tíðniumritun- umritun á tíðni eftir skothraða taugafruma í heyrnarkerfinu-lág tíðni

148
Q

kuðungsígræðsla

A

rafeindarbúnaði er komið fyrir í innra eyra til þess að fólk með skemmdar hárfrumur geti greint ólíka tónhæð og þar með greint tal

149
Q

hljóðstyrkur

A

há til millihá tíðni- taugasímar kuðungstaugar gefa heilanum skilaboð um hljóðstyrk með því að breyta skothraða
mikill hljóðstyrkur= hærri skottíðni

lág tíðni
taugasímar kuðungstaugar gefa heilanum skilaboð um hljóðstyrk með fjölda taugafruma sem eru virkar
mikill hljóðstyrkur= fleiri taugafrumur virkar

150
Q

hljómblær

A

þegar tvö hljóðfæri gefa frá sér tón af sömi tíðni og sama hljóðstyrk heyrum við engu að síður auðveldlega muninn
það er þessi munur sem við köllum hljómblæ
flókin samsetning margra hljóðbylgja með mismunandi tíðni

151
Q

hljóðbylgja frá klarinetti

A

bylgjan er flókin- hægt að greina hana niður í fjölda einfaldra sinusbylgja
hljóðstyrkur hverrar sínurbylgja ákvarðar hljómblæ

152
Q

hvað notum við fyrir staðsetningu hljóðs

A

afstöðumun
styrkleikamun
munur á hljómblæ

153
Q

afstöðumunur

A

ákveðnar frumur virkjast þegar komutími hljóðs í sitthvort eyrað er ekki sá sami- lægri tíðnir

154
Q

styrkleikamunur

A

ákveðnar frumur virkjast þegar stykleiki hljóðs er mismunandi á milli eyrna- hærri tíðni

155
Q

munur á hljómblæ

A

endurkast hljóðs í ytra eyranu er breytilegt eftir staðsetningu hljóðgjafans, staðsetnignin breytir hljæomblæ- til hægri,vinstri, framan, aftan.

156
Q

tónlist

A

einfaldir tónar- fyrsta stigs heyrnarbörkur
flóknari hljómar- tengslabörkur heyrnar

ólík heyrnarvirkni hjá ungabörnum sem heyra tónlist

Congenital amusia- fólk getur ekki greint tónlist, þó það geti greint tal og umhverfishljóð, 4% fólks. arfgengt

157
Q

bogagöng

A

þrjú bogagöng- hornrétt hvert á annað
gefa upplýsingar um snöggar höfuðhreyfingar og breytingar á stöðu
full af innanvessa
höfuðhreyfingar koma innanvessa á hreyfingu
inn í biðu eru hárfrumur sem senda boð um hreyfingu í ákveðna átt

Bogagöngin eru full af vökva og þegar við hreyfum okkur fer vökvinn á hreyfingu sem hreyfir við bifhárum skynnemanna í bogagöngunum. Bogagöngin hafa hlutverki að gegna við að láta okkur vita af snöggum höfuðhreyfingum og breytingu á stöðu okkar.

Inni í bogagöngum er vökvi sem kallast innanvessi, þegar við hreyfum okkur fer hann af stað og ýtir við Biðunni. Inni í henni eru hárfrumur sem senda boð um hreyfingu í einhverja átt. Bogagöngin eru þrjú svo þarna er hægt að bregðast við hreyfingu/snúningi í allar áttir.

158
Q

forgangsblöðrur

A

þær eru 2 posi og skjóða
þær gefa upplýsingar um stöðu höfuðs miðað við þyngdaraflið
inni í forgangsblöðrum eru kristallart sem toga í kristallahimnuna sem þeir liggja í
kristallahimnan togar í bifhár hárfrumna sem liggja í henni
kristallahimnan liggur á gólfi skjóðu og vegg posa

159
Q

beinagrindavöðvar og allt tengt þeim

A

beinagrindavöðvar- tengjast beinunum, eru rákóttir vöðvar
beyging= hreyfing útlima sem beygir liðamót
rétting= hreyfing útlima sem réttir úr liðamótum
utanspóluvöðvaþræðir= samdráttar þessara vöðvaþráða veitir vöðvum kraft sinn
alpha hreyftaugafrumur= taugafrumur sem tengjast utanspóluvöðvþráðum
innanspóluvöðvaþráður= nemur lengingu á vöðva
vöðvaspóla= sama hugtak, nokkri innanspóluvöðvaþræðir sem vinna saman
gamma hreyfitaugafruma= taugasími taugafrumurnar tengist taugamótum innanspóluvöðvaráðar
hreyfieining= hreyfitaugafruma og tengdir vöðvaþræðir
golgi sinakerfi= staðsett á mörkum vöðva og sinar, nemur tog vöðva

160
Q

vöðvi

A

sléttur vöðvi- ekki rákóttur vöðvi, stýrt af sjálfvirka taugakerfinu

sléttur vöðvi þar sem einingar starfa hver fyrir sig- er i stærri æðum, hársekkjum og augun

sléttur vöðvi sem vinnur sem ein eining- er á maga og þarmasvæðinu, legi og minni æðum

hjartavöðvi- vöðvi sem sér um samdrátt hjartans.

161
Q

samdráttur vöðva

A

taugavöðvamót= mót milli endahnappa taugasíma og vöðvaráðar
hreyfiendaplata= himna á taugavöðvamótum, á mótum taugasíma og vöðaþráðar
endaplötuspenna= eftirmótaspenna í endaplötu sem myndast þegar endahnappur losar acetylcholin

162
Q

ósjalfráð viðbrögð

A

eintaugamóta-togviðbragð- vöðvar dragast saman sem viðbragð við skynlegu togi

grunþættir -
skyntaugafruma
hreyfitaugafruma
ein taugamót á milli

163
Q

ósjálfráða viðbragið

A

gamma hreyfikerfið
gamma hreyfitaugafrumur geta breytt næmni á tog

slakar gamma hreyfitaugafrumur framkalla innanspóluvöðvaþræði sem eru næmari fyrir togi

164
Q

skipulag hreyfibarkar

A

frumhreyfibörkur
skipulag svæða í heila sem samsvarar tilteknum líkamshlutum

165
Q

hreyfitengslarbörkur

A

skipulagning og upphaf hreyfinga

viðbótarhreyfisvæða= mikilvæg hlutverk þegar um er að ræða hegðun sem framkvæmd er í ákvrðinni röð

forhreyfibörkur= tekur þátt í námi og framkvæmd flókinna hreyfinga sem er stýrt með skynupplýsingum.

166
Q

hliðlægar brautir

A

The lateral corticospinal tract
The rubrospinal tract
The corticobulbar tract
gegna hlutverki við óháðar hreyfingar hreyfingar útlima

167
Q

kvið-miðlægar brautir

A

The vestibulospinal tract
The tectospinal tract
The reticulospinal tract
The ventral corticospinal tract

gegna hlutverki við sjálfvirkar hreyfingar

168
Q

spegilfrumur

A

eftiröpun og skilningur á hreyfingum
spegilfrumur: taugafrumur í kviðlægum frumhreyfiberki og hvirfilblaði sem bregðast við þegar tiltekin hreyfing er framkvæmd eða þegar horft er á e-n framkvæma hreyfinguna

169
Q

seilast og grípa

A

hvirfilseilingasvæði-svæði á mið og baklægu hvirfilblaði sem spilar stórt hlutverk í stýringu bendinga og seiliinga handa
framlægt innanhvirfilsskor= svæði á mið og baklægu hvirfilblaði sem gegnir hlutverki við stýringu fingra og handa þegar gripið er um hluti

170
Q

verkstol

A

vandi við að framkvæma hreyfingar sem hafa tilgang, án þess að lömun eða veiklun í vöðvum sé til staðar

171
Q

handaverkstol

A

hreyfing á röngum líkamshluta, röng hreyfing á réttum líkamshuta, eða rétt hreyfing er framkvæmd en í rangri röð

172
Q

byggingaverkstol

A

vandi við að teikna myndir/líkön eða fylgja landfræðilegum leiðbeiningum s.s korti

173
Q

litli heili

A

hann sér um samhæfingu og samstillingu hreyfinga
skaði á litla heila veldur rykkjóttum, reikulum og ósamstilltum hreyfingum

174
Q

Mesencephalic locomotor region

A

svæði í dreifinni sem hefur áhrif á breytingu á hreyfingu s.s aukinn hraða

175
Q

þjár brautir miðlægra svæða litla heila

A

lagðs og hnökrablað
miðsvæði
hnykilormur

176
Q

hliðlæg svæði litla heila

A

sjálfstæð hreyfing útlima- hraðar, þjálfaðar hreyfingar
upplýsingar frá framheilaberki og frumhreyfiberki berast í gegnum brúarkjarna

hliðlæg svæði senda boð til kviðhliðlægrar stúku í gegnum tannakjarna

frá stúku berast boð til roðakjarna og frumhreyfibarkar

177
Q

heilabotnskjarnar
viljastyrðar hreyfingar

A

rófukjarni
skel
bleikhnöttur

178
Q

heilabotnkjarnar

A

beina brautin
óbeina brautin
þráðbeina brautin

179
Q

beina brautin

A

heilabörkurinn sendir örvandi boð á skel rófukjarna
við það hættir innri bleikhnöttur að senda hamlandi boð á stúku
stúkan sendir því örvandi boð á hreyfistjórnunarsvæði heilabarkar
beina brautin örvar því hreyfingu

180
Q

óbeina brautin

A

heilabörkurinn sendir örvandi boð á skel og rófukjarna
skel og rófukjarni virkjast við það og hamla virkni ytri bleikhnattar og sendir hamlandi boð á ytri bleikhnött
ytri bleikhnöttur hætti því að hamla virkni framstúku kjarna
framstúkukjarni fer þá að senda örvandi boð á innri bleikhnött
virkjun innri bleikhnattar hamlar virkni stúku sem sendir þá engin örvandi boð á hreyfistjórnunarsvæða heilabarkar
óbeina brautin er því hamlandi

181
Q

þráðbeina brautin

A

heilabörkurinn sendir örvandi boð á framstúkukjarna
framstúkukjarni sendir örvandi boð á innri bleikhnött

182
Q

parkison sjúkdómur

A

orsakast af eyðingu á dópamíntaugafrumum í sortulkjarna
framkalla stífleika í vöðvum, hægingu á hreyfingum, hvíldarskjálfta og óstöðuleika

183
Q
A

líffræði HR (2 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions