HC7: vertering en opname van voedingscomponenten in de tractus digestivus

Question 1

Wat is de voedingssamenstelling?

Answer 1

• macronutriënten
• micronutriënten
• H2O + zouten

Question 2

geef een overrzicht van de spijsvertering.

Answer 2

• mond: vloeistof met amylase
• slokdarm
• maag: water met HCl –> pepsine geactiveerd
• pylorus
• duodenum: NaHCO3, NaCl, propeptidases, amylase, lipases, galzouten
• jejunum: afbraak van stoffen –> discharidases, peptidase, phosphtases toegevoegd

Question 3

Waar vind voornamelijk de vertering plaats in de darm?

Answer 3

In de bulkfase. Bulkfase digestie = fase waarin grote voedselbrokken worden verwerkt in het darmkanaal.
Dit gebeurd in het midden van de dunne darm, in de lumen.

Question 4

Wat betekent spijsvertering? En hoe wordt het geoptimaliseerd?

Answer 4

Dat zijn enzymen die macromoleculen splitsen in micromoleculen.
Dit wordt geoptimaliseerd door contactoppervlak vergroting:
- kauwen/malen
- mengen
- vocht
- eiwitdenaturatie (lage pH in maag)
- emulgeren
- micel vorming (gal)

Question 5

Wat is het verschil tussen bulkfase digestie en lokaal digestie?

Answer 5

bulkfase = grote stukken voor een deel verteerd –> darmkanaal

lokaal = kleine delen verteren –> op het darmepitheel/brush border

Question 6

Wat is de grootste bijdrage aan koolhydraten dat we opnemen uit ons voedsel?

Answer 6

zetmeel

Question 7

Waar bestaat zetmeel uit?

Answer 7

• amylose –> Dglucose
• amylopectine –> D-glucose

Question 8

Waar bestaat sucrose uit?

Answer 8

D-glucose/ D-fructose

Question 9

Waar bestaat lactose uit?

Answer 9

D-galactose/ D-glucose

Question 10

Welke typen glycosidische bindingen moeten worden verbroken?

Answer 10

alfa-1,4 (D-glucose; amylose, amylopectine)
alfa-1,6 (D-glucose; amylopectine)
alfa-1,2 (D-glucose/D-fructose; sucrose)
beta-1,4 (D-galactose/D-glucose; lactose) –> = bijzonder (cellulose beta-1,4 kan niet worden afgebroken)

Question 11

Welke stof kunnen we niet verteren?

Answer 11

cellulose (beta-1,4) bouwsteen = glucose

Question 12

Wat betekent L of D glucose? En wat bepaald of het L of D glucose is?

Answer 12

L = linksdraaiend
D = rechtsdraaiend
Wat voor type C atoom de 5e is.
Is het assymetrisch = L
is het symmetrisch = D

Question 13

Wanneer heb je te maken met alfa D-glucose en wanneer met beta D-glucose?

Answer 13

alfa D-glucose: OH groep is onder het vlak van de ring als er een cyclische verbinding wordt gemaakt

beta D-glucose: OH groep is boven het vlak van de ring als er een cyclische verbinding wordt gemaakt

Question 14

Wat is het verschil tussen glucose en fructose?

Answer 14

glucose = een aldehyde (vooral alfa-D-glucose komt voor)
fructose = een keton (vooral beta-D-fructose komt voor)

Question 15

Welke type binding knipt a-amylase?

Answer 15

• a-1,4 bindingen (glucose; amylose, amylopectine)
• maltotriose –> maltose ontstaat
• a-amylase kan GEEN eindstandig a-1,4 knippen –> de uiteinden worden dus niet afgeknipt
• a-amylase kan geen a-1,4 bindingen knippen die naast een alfa-1,6 binding zitten + hij knipt geen alfa-1,6 bindingen
• alfa-gelimiteerde dextrines ontstaan

Question 16

Door welk orgaan word a-amylase gemaakt/uitgescheiden?

Answer 16

de pancreas

Question 17

Wat doet maltase?

Answer 17

Deze splitst maltose en maltotriose in enkelvoudige glucose moleculen

Question 18

wat doet sucrase-isomaltase?

Answer 18

ISOMALTASE:
Deze splitst a-1,6 binding van de alfa-gelimiteerde dextrine
en kan ook a-1,4 bindingen afbreken –> er ontstaan enkelvoudige suikermoleculen

SUCRASE:
Deze verbreekt alfa-1,2 binding in sucrose–> fructose/glucose ontstaan

Question 19

wat doet lactase?

Answer 19

Breekt lactose af in glucose en galactose

Question 20

Welke producten ontstaan uit de bulkfase en welke op het darmepitheel,brush border?

Answer 20

bulkfase: maltose, maltotiose en alfa-gelimiteerde dextrines

darmepitheel, brush border: glucose, fructose en galactose

Question 21

Wat is het verschil tussen aminopeptidases en carboxypeptidases?

Answer 21

aminopeptidases: zitten op het darmoppervlak + in het cytosol enterocyt
breken af vanaf de N-terminus

carboxypeptidases: zitten in pancreas
breken af vanaf de C terminus

beiden breken dus vanaf het uiteinde

Question 22

Wat is het verschil tussen endopeptidases en exopeptidases?

Answer 22

Endopeptidases breken de keten in het midden van de keten af –> zorgt voor efficiëntie in de spijsvertering (er kunnen nu meer exopeptidases te werk gaan aan de uiteinden van de geknipte ketens)
- pepsine
- trypsine
- chymotrypsine
- elastase

Exopeptidases breken de keten aan het einde af
- aminopeptidases
-carboxypeptidases

Question 23

Waar knippen de verschillende typen endopeptidases?

Answer 23

pepsine: Phe, Thr, Tryp –> hydrofoob
trypsine: Lys, Arg –> basisch
chymotrypsine: Tryp, Phe –> hydrofoob
elastase: Ala, Gly, Ser –> klein

eind producten –> aminozuren, di- en tripeptiden

Question 24

Hoe kunnen vetten worden afgebroken?

Answer 24

Door de ester verbinding te verbreken
De meeste enzymen breken de 1/alfa estergroep
slechts een enkele breken de 2/beta estergroep

Question 25

Waar bestaat het meeste voedinsvet uit?/ hoe is dat opgebouwd?

Answer 25

Uit triglyceriden/ triglycerol

                     (COOH) vetzuur 1 glycerol (COH) (COOH) vetzuur 2
                      (COOH) vetzuur 3 veresterd

Question 26

Waar is lipase allemaal aanwezig?/ Wat is het verschil in functie ed op de verschillende plekken?

Answer 26

speeksel, maag (relatief weinig)
- zuur pH optimum
- pepsine-resisent
- knipt 1 buitenste vetzuur staart weg
glycerol met 2 vetzuur staarten blijft over = diaceylglycerol
-trypsine-gevoelig (komt het in de duodenum –> is het enzym niet meer werkzaam)

pancreas (gaat naar duodenum)
- heeft alkalische pH optimum (boven 7)
- colipase-afhankelijk = een hulp eiwit
- knipt buitenste twee vetzuurstaarten eraf (alfa)
glycerol met 1 vetzuur staart blijft over = 2 monoaceylglycerol

melk lipase
- in moedermelk
- zuur-resistent
- alkalisch pH optimum (boven 7)
- galzout-gestimuleerd
glycerol wordt gevormd

Question 27

Wat doet colipase?

Answer 27

• co-lipase activeerd pancreas-lipase
• inactief pro-colipase + lipase uiiitgescheiden door pancreas
• actief co-lipase gevormd in duodenum door trypsine

Question 27

Wat doet colipase?

Answer 27

• co-lipase activeerd pancreas-lipase
• inactief pro-colipase + lipase uiiitgescheiden door pancreas
• actief co-lipase gevormd in duodenum door trypsine

Question 28

Hoe voorkom je pancreas-zelfvertering?

Answer 28

• Alle pro-enzymen zijn inactief en deze worden uitgescheiden door de pancreas (pas in duodenum worden de enzymen actief door trypsine)
• trypsinogeen is verpakt in granulae met een trypsin inhibitor (=remmende peptide)
• trypsinogeen wordt actief (trypsine) door de enterokinase in duodenum (zit op brushborder)

Question 29

Hoe wordt glucose uit de darmlumen naar de bloedbaan getransporteerd?

Answer 29

APICAAL
Via actief transport; glucose bindt aan het natriumgekoppelde transport eiwit (sodium glucose transporter (SGL)) waardoor het samen met natrium de cel in gaat.

BASOLATERAAL
De glucose concentratie word hoger in de cel dan het bloed en door passief transport/diffusie verplaatst glucose zich naar de bloedbaan

Question 30

Waarom is glucose actief transport de epitheelcel in en fructose passief?

Answer 30

Glucose is al in een bepaalde hoeveelheid aanwezig in de epitheel cel en fructose niet

fructose kan dus via diffusie de cel in gaan
glucose kan dus via actief transport de cel in gaan

Question 31

Hoe worden eiwitten opgenomen in het bloed?

Answer 31

Op een vergelijkbare manier als bij glucose:
APICAAL
- actief transport

BASOLATERAAL
-diffusie

Question 32

Hoe worden vetzuren opgenomen?

Answer 32

2-monoacylglycerol is op te delen in lange en korte ketens.

gemiddelde/korte lengte van de vetzuurketens:
- afgegeven aan bloedbaan

Lange lengte vann de vetzuur ketens:
- niet oplosbaar in bloed
- veresteren aan monoacylglycerol
- triacylglycerol gevormd –> vetdruppel
- eiwitten aan blaasje vastgemaakt –> vetrdruppel = chylomicronn
- exocytose naar het lymfevat

Question 33

Wat voegt de alvleesklier toe aan het darmkanaal?

Answer 33

spijsverteringsenzymen, bicarbonaat, water

Question 34

Wat zijn stereoisomeren van elkaar?

Answer 34

D-glucose
L-glucose
Op het C-5 atoom stereoisomerie

D-glucose
D-galactose
Op het C-4 atoom stereoisomerie

Question 35

Welk pancreas enzym wordt NIET als zymogeen gesynthetiseerd?

Answer 35

zymogeen = in pro-vorm/inactieve vorm in de alvleesklier gemaakt

alfa-amylase, lipase (co-lipase wel!)