Hc. 4: Bloed en bloedcellen

Question 1

Wat is de functie van het bloed?

Answer 1

Transport van moleculen en cellen t.b.v. homeostase

Question 2

Wat is homeostase?

Answer 2

Het vermogen van een organisme om het interne milieu constant te houden.

Question 3

Wat zorgt voor veranderingen in het interne milieu?

Answer 3

• interne veranderde waarden, zoals pH of temperatuur
• prikkels, beschadigingen of micro-organismen van buitenaf
• interne voedingsstoffen- en afvalstoffen concentraties
• interne communicatie

Question 4

Welke invloeden van buitenaf kunnen het interne milieu veranderen?

Answer 4

• prikkels
• beschadiging
• micro-organismen

Question 5

Wat zijn de verschillende soorten bloedvaten?

Answer 5

• Arteriën
• Venen
• Capillairen

Question 6

Wat zijn de eigenschappen van arteriën?

Answer 6

Ze hebben een gespierde wand, waardoor ze in staat zijn de drukbewegingen vanuit het hart door te geven.

Question 7

Wat zijn de eigenschappen van venen?

Answer 7

Ze hebben kleppen, die de terugstroom van bloed verhinderen.

Question 8

Wat zijn de eigenschappen van capillairen? en welke soorten zijn er?

Answer 8

Ze hebben een endotheelwand, die maar één cellaag dik is, waardoor stofwisseling kan plaatsvinden
- Continue capillairen - deze hebben erg kleine gaatjes voor kleine stoffen
- Gefenestreerde capillairen - capillairen met dunnere gedeelten (in de darm)
- Sinusoidale capillairen - capillairen met grote gaatjes (in het beenmerg en lever)

Question 9

Welke 3 soorten cellen zitten er in het bloed?

Answer 9

Witte bloedcellen, rode bloedcellen en bloedplaatjes

Question 10

Wat is het serum van het bloed?

Answer 10

Het bloedplasma zonder de stollingsfactoren

Question 11

Hoe wordt de hoeveelheid rode bloedcellen in het bloed genoemt? en wat zijn de normale waarden?

Answer 11

He hematocriet
vrouw: 0,4-0,5
man: 0,45-0,55

Question 12

Hoe heet de vorm van rode bloedcellen? en waar zorgt deze voor?

Answer 12

Een rode bloedcel heeft een biconcave vorm waardoor de oppervlakte vergroot, hierdoor vindt er een betere gasuitwisseling plaats

Question 13

Wat creëert de biconcave vorm van rode bloedcellen?

Answer 13

Het membraan skelet dat uit bindingen van spectrine met ankyrine bestaat.

Question 14

Wat gebeurt er bij een koolstofmonoxide vergiftiging?

Answer 14

Koolstofmonoxide bindt aan hemoglobine en laat niet meer los. Zuurstof kan dus niet meer binden waardoor de organen niet voorzien zullen worden van zuurstof.

Question 15

Waar zorgt albumine voor?

Answer 15

Voor het constant houden van de osmotische druk in de capillairen

Question 16

Welke eiwitten zitten er naast albumine nog meer in het bloed?

Answer 16

De globulinen
- a-globuline: o.a. enzym-inhibitoren, transport-eiwitten
- B-globuline: o.a. transferrine, LDL (cholesterol)
- y-globuline: immunoglobulinen (antistoffen)

Question 17

Door wat worden de verschillende bloedgroepen bepaalt?

Answer 17

Door de aanwezigheid/afwezigheid van bepaalde antigenen.

Question 18

Hoe zit het met ontvangen en doneren van bloed?

Answer 18

• A kan geven aan A en AB en ontvangen van A en O
• B kan geven aan B en AB en ontvangen van B en O
• O is een universele donor, maar kan alleen O ontvangen
• AB kan alleen aan AB doneren, maar is een universele ontvanger

Question 19

Hoe reageren trombocyten (bloedplaatjes) bij schade aan bloedvaten?

Answer 19

1. Het endotheel scheid iets uit wat wordt opgemerkt door trombocyten
2. Trombocyten gaan hechten aan het beschadigde deel van het endotheel
3. Er ontstaat een plug bij het beschadigde deel
4. Trombocyten zorgen voor de activatie van stollingsfactoren waarbij protrombine wordt omgezet in trombine
5. Trombine zorgt ervoor dat fibrinogeen wordt omgezet in fibrine.
6. Fibrine vormt een netwerk van fibrinedraden dat herstel bevordert en bacteriën tegenhoudt.

Question 20

Wat zijn leukocyten? en welke soorten zijn er?

Answer 20

Witte bloedcellen
- Neutrofiele granulocyten
- Eosinofiele granulocyten
- Basofiele granulocyten
- Lymfocyten
- Monocyten

Question 21

Wat is de funcie van neutrofiele granulocyten? en hoe doen zij dit?

Answer 21

Ze zijn betrokken bij de acute reactie op een ontstekinsprikkel door het fagocyteren en doden van een bacterie middels:
- Collagenase (om door het bindweefsel heen te kunnen dringen)
- Lysozym (om de bacteriële celwand door te knippen)
- Lactoferrine (binding groeifactor aan bacterie: bacterie gaat barsten)

Question 22

Waar zijn eosinofiele granulocyten bij betrokken?

Answer 22

Ze zijn betrokken bij parasitaire infecties, allergische reacties, remming van acute ontstekingen en internalisatie van Ag-Ab complexen

Question 23

Wat doen de basofiele granulocyten?

Answer 23

Ze zetten een IgE-respons in gang. Hierdoor wordt histamine gevormd wat verantwoordelijk is voor vasodilatatie. Daarnaast stimuleren ze via chemotaxis de activiteit van neurofiele en eosinofiele granulocyten. Ze lijken op de mestcel in bindweefsel.

Question 24

In welke vormen zijn lymfocyten aanwezig?

Answer 24

In T-lymfocyen (kleine lymfocyten) en B-lymfocyten (grote lymfocyten) en plasmacellen.

Question 25

Wat is de functie van plasmacellen?

Answer 25

Plasmacellen vormen een eindstadium van B-cel activatie. Deze cellen kunnen heel veel antistoffen produceren en zijn vooral aanwezig in het beenmerg.

Question 26

Waar zijn monocyten bij betrokken? en wat kunnen ze doen?

Answer 26

Ze zijn betrokken bij zowel acute als chronische ontstekingen. Ze kunnen pathogenen fagocyteren en doden middels enzymen of radicalen de micro-organismen.

Question 27

In welke twee vormen kunnen monocyten aanwezig zijn?

Answer 27

• Macrofaag: deze kunnen via fagocytose pathogenen opnemen en ze onschadelijk maken
• Dendritische cellen: zijn vooral belangrijk bij stimulatie van naieve T-cellen, dit zijn cellen die nog niet in contact zijn gekomen met een antigeen

Question 28

Wat valt er bij bloed onder de basiscomponenten van bindweefsel?

Answer 28

• Cellen: trombocyten, leukocyten en erytrocyten
• Vezels: fibrinogeen
• Amorfe tussenstof: eiwitten + stollingsfactoren
• Weefselvloeistof: plasma

Question 29

Wat is het transportmiddel van ijzer?

Answer 29

Transferrine

Question 30

Wat gebeurt er met T-cellen nadat ze gevormd zijn?

Answer 30

Ze gaan naar de thymus. Daar worden ze ‘gekeurd’ of ze wel aan HLA kunnen binden en of ze de lichaamseigen cellen wel herkennen en heel laten.

Question 31

Waar worden de bloedcellen tijdens de prenatale fase geproduceerd?

Answer 31

Eerst uit de dooierzak, daarna neemt de lever het over en pas na een paar maanden voor de geboorte neemt het beenmerg het over.

Question 32

Waar worden de bloedcellen geproduceerd? en hoe veranderd dit gedurende het leven?

Answer 32

Na de geboorte verdwijnt de bloedcelvorming als eerst uit de tibia en daarna de femur. Verder zullen de hoeveelheid aangemaakte bloedcellen die gemaakt worden door de ribben sterk dalen. Vooral het sternum, de vertebrae en de pelvis maken de grootste hoeveelheden op hogere leeftijden.

Question 33

Hoe groot is de productie van erytrocyten? en waarom?

Answer 33

240.000 per seconden. Het lichaam heeft 25x10^12 erytrocyten en de levensduur is ongeveer 120 dagen

Question 34

Hoe heten de stamcellen van bloedcellen? en wat zijn eigenschappen ervan?

Answer 34

Het zijn hematopoietische stamcellen. Ze zijn pluripotent (ze kunnen tot verschillende bloedcellen differentiëren) en hebben een lage delingsfrequentie, maar een hoge delingcapaciteit.

Question 35

Wat is leukemie? en wat zijn gevolgen ervan?

Answer 35

Het is een genetische aandoening die ingrijpt op het niveau van stamcellen. Het is een kwaadaardige ontsporing van bloedcelvorming. Er vindt ongecontroleerde proliferatie plaats en een verminderde celdood. Daarnaast is de ontwikkeling van cellen verstoord, waardoor ze meestal verminderde maturatie en functionaliteit hebben.