Geschiedenis van de Nederlandse archeologie + andere chappies Flashcards
Titia Brongersma
Friese dichteres uit 1685, eerste gedocumenteerder “opgraving van een hunebed”
Speculatieve fase
Belang naar oudheden maar weinig kennis
Johan Picardt
Predikant uit 1660, beschrijving van hunebedden, eerste “archeologisch onderzoek” van Nederland.
Caspar Reuvens
Eerste hoogleraar archeologie ter wereld (1793-1835). Directeur van RMO.
Jan Hendrik Holwerda
(1878-1951). Brengt nieuwe technieken naar Nederland, wordt directeur RMO in 1919. Holwerda gebruikte vervalsers, wees het drie-periodensysteem af, maakte verkeerder aannames en koppelingen door sleuvenonderzoek en had veel conflict binnen het vakgebied.
Albert Egges van Giffen
(1884-1973). Was eerst assistent van Holwerda, na conflict sticht hij in Groningen de BAI (Biologisch Archeologisch Instituut). Brengt C14 datering naar Nederland, zorgt voor goede documentatie en de kwadrantmethode.
Welke overheids instituten zijn opgericht door conflict Groningen en Leiden?
Rijkscommissie voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek
Rijksbureau voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek (uitvoering)
F.C. Bursch
Directeur rijksbureau en lid NSB in WWII, draaide “ex oriente lux” om
RAAP
“stichting Regionaal Archeologisch Archiverings Project” opgericht in 1985 als werkgelegenheidsproject, eerste commercieel bedrijf.
CCvD
Centraal College van Deskundigen (beheer van KNA)
SIKB
Stichting Infrastructuur kwaliteitsborging Bodembeheer
Verdrag van Malta
1992, drie uitgangspunten:
Streven naar behoud in situ
Rekening houden met archeologie in ruimtelijke ordening
Verstoorder betaalt
Verder:
Communicatie met publiek (Verdrag van Faro)
Uitwisseling van kennis
KNA
Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie, in 2001 gemaakt.
RCE
Rijksdienst voor cultureel erfgoed
Monumentenwet
1988, bescherming van onroerende monumenten en stads- en dorpsgezichten en een regeling
omtrent archeologische monumentenzorg (planologische bescherming,
opgravingsvergunningen, eigendom en depots en informatiesystemen).
Erfgoedwet
2016, Hoe met ons erfgoed wordt omgegaan, wie welke verantwoordelijkheden daarbij heeft en hoe
het toezicht daarop wordt uitgeoefend.
Omgevingswet
Regels voor ruimtelijke ontwikkeling worden samengevoegd en vereenvoudigd.
Archeologie (begrip)
Wetenschap van oude historie gebaseerd op grond van bodemvondsten
Paradigma
Samenhangend stelsel van modellen en
theorieën die een denkkader vormen
waarbinnen de ‘werkelijkheid’
geanalyseerd en beschreven wordt
Renaissance
14de tot 17de eeuw, verleden als curiositeit
Rariteitenkabinet
Kast met interessante voorwerpen, van botten tot potjes
Ole Worm
Arts (1588-1654), had een rariteitenkabinet
Thomas Jefferson
Deed de eerste archeologische opgraving op grafheuvels van indianen (1784)
Grand Tour
Rondreis langs klassieke monumenten
James Hutton
Bedenker stratigrafe (18de eeuw)
Charles Lyell
Bedenker uniformitarianisme (18de eeuw)
Uniformitarianisme
de geologische condities blijven door de tijd heen hetzelfde
Stratigrafie
De aarde heeft laagjes
Jacques Boucher de Perthes
Amateurarcheoloog, aan de hand van vuurstenen artefacten concludeerd hij dat de wereld langer bestaat dan men aangeeft(1788-1868)
Charles Darwin
Bedenker evolutietheorie en dat het ook voor de mens geld.
Christian Jürgensen Thomsen
Bedenkt drie-periodensysteem
Jens Jacob Asmussen Worsaae
Leerling Thomsen, bewijst drie-periodensysteem
John Lubbock
Verdeling steentijd in nieuw en oud, introduceert etnoarcheologie
Generaal Augustus Lane-Fox Pitt-Rivers
Eerste professionele archeoloog
Heinrich Schliemann
Duitse zakenman, pionier. Had aandacht voor archeologie maar was schatgraver en gaf meer om roem.
Jean-Francois Champollion
Ontcijfering steen van Rosetta
Rawlinson
Ontcijferd spijkerschrift
Howard Carter
Ontdekt graf Toetanchamon
Vere Gordon Childe
Archeoloog en filosoof, begrip cultuurdenken.
Archeologische cultuur
Bepaalde typen van overblijfselen – potten, versieringen,
graven, huisvormen – komen voortdurend in samenhang
voor. We nemen aan dat zo’n materiaalcomplex de
materiële uitdrukking is van wat we tegenwoordig een volk
zouden noemen
John Grahame Douglas Clark
Mens heeft ineractie met omgeving
Starr Carr
Samenwerking andere disciplines, geologie en biologie, met archeologie
Lewis Robert Binford
Amerikaanse archeoloog, onvrede over conclusies, archeologie als natuurwetenschap
Willard Libby
Uitvinder C14 datering
Ian Hodder
Post Processuele archeologie:
Mens past niet binnen systeem
Paradigma: vanuit westerse cultuur
Objectieve kennis is onmogelijk
Context bepaalt betekenis (contextuele archeologie)
Negatief uitgangspunt