Genetyka Flashcards
Fenotyp
zespół cech, które ujawniają się w sposób fizyczny w danym organizmie
Genotyp
rzeczywisty, pełny obraz wszystkich genów
Homozygota
oba allele jakiegoś genu u danego osobnika są takie same
Heterozygota
allele jakiegoś genu u danego osobnika są różne
Locus (liczba mnoga locci)
położenie danego genu w chromosomie
Gen
funkcjonalna jednostka dziedziczenia
Chromosom
struktura zawierająca informacje genetyczną, u eukariota składająca się z cząstki DNA w kompleksie z białkami i RNA
Ile chromosomów ma człowiek?
22 pary autosomalnych + 2 chromosomy płci
Plejotropia
jeden gen wpływa na kształtowanie się kilku cec
Poligeniczność
wiele genów wpływa na kształtowanie się jednej cechy
Epistaza
Wpływ jednego genu na ekspresję innego genu:
- komplementarne działanie genów
- modyfikujące działanie genów
- duplikacyjne działanie genów
Dziedziczenie poligeniczne
wiele genów wpływa na cechę, której ekspresja zależy od ich addytywnego lub multiplikatywnego działania (dziedziczenie ilości)
zależy od genów kumulatywnych (wielokrotnych)
Od czego zależy ekspresja i penetracja?
- od tła genetycznego (supresja/epistaza)
- od temperatury (aktywność enzymów niezbędnych do transkrypcji, translacji zmienia się w różnych temperaturach)
- od odżywiania (enzymy mogą wymagać grup prostetycznych bądź kofaktorów, które muszą być dostarczone egzogennie: witamin, jonów)
- od płci (istotny wpływ hormonów płciowych)
Cechy sprzężone z płcią
cechy, których geny znajdują się na chromosomach płciowych
Wymień cechy dominujące u jednej płci a recesywne u drugiej (sex-influenced)
łysienie
Wymień cechy autosomalne, których występowanie ograniczone jest do jednej płci (sex-limited)
zarost
laktacja
Zespół łamliwego X
anomalie w budowie dendrytów sterczące, duże uszy, wydłużona twarz, wystająca szczęka, powiększone jądra, częste drżenie rąk, unikanie kontaktu wzrokowego trudności w mówieniu, obniżone IQ, nadpobudliwość, zdekoncentrowanie
Fenyloketonuria
brak hydroksylazy fenyloalaniny
leczenie poprzez dietę
Zespół Lescha-Nyhana
całkowity lub prawie całkowity niedobór fosforybozylotransferazy hipoksantynowo-guaninowej
Zespół Downa
trisomia chromosomu 21
Zespół Angelmana
delecja 15q11 upośledzenie umysłowe padaczka niekontrolowany śmiech zaburzenia mowy
Zespół Pradego- Williego
delecja fragmentu długiego ramienia chromosomu 15
obniżenie napięcia mięśniowego
cechy dysfmorficzne twarzy
nadmierne łaknienie-> otyłość, cukrzyca
Zespół Jacobsa
47, XYY
- wysoki wzrost
- trudności w nauce
Zespół Klinefeltera
47, XXY (może być więcej niż jeden dodatkowy X: 48, XXXY, 48, XXYY lub bardzo rzadko 49, XXXXY=Zespół Fraccaro)
- wysoki wzrost
- kobieca sylwetka
- nieprawidłowy rozwój płciowy
Zespół Nadkobiety
47, XXX
-dobrze zaznaczone trzeciorzędowe cechy płciowe
Zespół Turnera
45, X
- niski wzrost
- słabo zaznaczone cechy płciowe
- najczęściej bezpłodność