FPL Flashcards
Ang layon ng “Humanidades” ay ang
gawin tayong tunay na tao sa
pinakamataas na kahulugan nito.
J. Irwin Miller
Sana’y mapagtanto natin na ang
edukasyon at ang Humanidades ay
dapat pahalagahan sa pagpapaunlad ng
ating mga isipan at ng lipunan sa
kalahatan, at ‘di lamang para magkaroon
ng karera sa hinaharap.
Newton Lee
Tao
ang kaniyang
kaisipan
, kalagayan
, at
kultura
- ang
binibigyang
aaral ng larangang ito.
disiplina ng
larangang HUMANIDADES
Fine Arts (Malayang Sining
)Sining
Pilosopiya
Panitikan
Ang larangan ng Humanidades
ay umusbong bilang reaksiyon sa
iskolastisismo sa panahon ng mga
Griyego at Romano
Inilunsad ito upang
bumuo ng mga
mamamayang mahusay sa
pakikipag
-ugnayan sa
kapuwa at makabuluhan at
aktibong miyembro ng
lipunan
Batay sa pilosopikal na posisyon ng
humanismo sa sinaunang Griyego at
Romano noong ika-14 siglo nabuo ang
larangan.
Sa panahon ng Renasimyento o
Renaissance, dumami ang mga
iskolastiko, iskolar, at alagad ng
sining.
Petrarch
“Ama ng
Humanismo”
Erasmus
“Prinsipe ng
Humanismo.
”
Ilan sa kilalang mga humanista:
❖ Pope Pius II
❖ Giovanni Boccaccio
❖ Niccolo Machiavelli ng Italya
❖ Thomas Moore ng Britanya
❖ George Buchanan ng Scotland
❖ Francois Rabelais ng Pransiya
❖ Antonio de Nebrija ng Espanya
❖ Confucius
❖ Lao Tzu/Laozi
❖ Zhuangzi/Chuang Tzu ng Tsina, at iba
pa.
Analitikal
organisa ng mga
impormasyon sa mga
kategorya, bahagi, grupo,
uri, at mga pag
ugnay ng mga ito sa isa’t isa.
Kritikal
ginagawan
ng interpretasyon,
argumento, ebalwasyon,
at pagbibigay ng sailing
opinyon sa ideya.
ispekulatibong
pagkilala ng mga
senaryo, mga estratehiya o
pamamaraan ng pagsusuri, pag-
isip, at pagsulat.
DESKRIPSYON O PAGLALARAWAN
PAGLILISTA
KRONOLOHIYA O PAGKAKASUNOD- SUNOD NG PANGYAYARI
SANHI AT BUNGA
PAGKOKOMPARA
EPEKTO
IMPORMASYONAL
Paktuwal na impormasyon bilang
background gaya ng talambuhay o
maikling bionote tungkol sa may-akda o
libro sa pabalat, artikulo tungkol sa
kasaysayan ng mga bagay, at iba pa.
Paglalarawan
Proseso
IMAHINATIBO
Binubuo ito ng mga
malikhaing akda gaya ng piksyon (nobela,
dula, maikling kuwento) sa larangan ng
panitikan, gayundin ang pagsusuri dito.
PANGUNGUMBINSI
Pangganyak ito upang mapaniwala o ‘di-
mapapaniwala ang bumabasa, nakikinig, at
nanonood sa teksto o akda. Subhetibo ito kaya’t
mahalagang ang opinyon ay kaakibat ng
ebidensiya at katuwiran o argumento.
larangan ng Humanidades
nagbibigay ng kasanayan sa masining na
paggamit ng wika, ng karanasan sa pagtatasa
ng opinyon ng ibang tao, ng kakayahang
suriin hindi lamang ang mensahe ng akda
kundi ang nakapailalim nitong kahulugan, at
hindi lang kung ano ang sinasabi kundi bakit
ito sinasabi.
Ang pundamental na konsepto ng
Agham Panlipunan ay
KAPANGYARIHAN na pareho ng
esensiya ng ENERHIYA na pundamental
na konsepto ng Pisika.
Bertrand Russel
Ang Agham Panlipunan ay nagbibigay ng
pangakong kalagayan ng tao; ang buhay
natin ay lubhang mapauunlad ng mas
malalim na pag-unawa sa indibidwal at sa
kolektibong asal at kilos.
Nicholas A. Christakis
Agham Panlipunan
isang
larangang akademiko na pumapaksa sa
tao — kalikasan, mga gawain, at
pamumuhay nito, kasama ang mga
implikasyon at bunga ng mga pagkilos
nito bilang miyembro ng lipunan.
HUMANIDADES
VS.
AGHAM PANLIPUNAN
❖Tao at kultura ang sakop ng
pag-aaral at paksa ng
Humanidades gayundin ng
Agham Panlipunan. Ngunit
kaiba sa Humanidades, ang
Agham Panlipunan ay
itinuturing na isang uri ng
siyensiya o agham.
❖Kung ispekulatibo, analitikal,
kritikal, at deskriptibo ang
lapit sa pag-aaral ng
Humanidades, sa Agham Panlipunan naman ay lapit-
siyentipiko ang gamit bagama’t iba-iba ito depende
sa disiplina.
❖ Gayunman, sa kalahatan,
kuwantitatibo, kuwalitatibo, at
istatistikal ang paraan ng pagkuha ng
datos dito. Gumagamit din ito ng
sarbey, obserbasyon, pananaliksik sa
larangan, at mga datos na sekondaryo.
Dayakroniko (historikal) at sinkroniko
(deskriptibo) rin ang pagsusuri o
metodolohiya rito.
Nagsimula sa kanluraning
pilosopiya ang Agham Panlipunan
noong ika-18 hanggang ika-19 siglo.
Ito ang itinuturing na “moral na
pilosopiya” ng panahon.
Malaki ang naging impluwensiya ng
“Rebolusyong Pranses” (1789-1799)
at “Rebolusyong Industriyal” (1760-
1840) sa pagkabuong larangan ng
Agham Panlipunan.
Ang mga makasaysayang
pangyayaring bunga ng
Panahon ng Kaliwanagan o
Panahon ng Katuwiran (Age of
Enlightenment o Age of Reason)
sa Europa noong ika-17 siglo,
nang ibinasura nila ang
piyudalismo, pang-aalipin,
aristokrasya, pribilehiyo sa mga
relihiyoso, mga monarkiya, at kapangyarihan ng simbahan,
ay nagresulta sa pagkilala sa
pagkakapantay-pantay ng
mga tao, liberalismo,
sekularismo, nasyonalismo,
sosyalismo, at modernong
mga ideolohiyang politikal.
Katuwiran, indibidwalismo, at
kaalaman sa halip na tradisyon,
pananampalataya, at pamahiin
ang pinairal sa lipunan sa
panahong ito.
MGA TAONG KINILALA
SA LARANGAN
NG
AGHAM PANLIPUNAN
Diderot,
Rousseau,
Francis Bacon,
René Descartes,
John Locke,
David Hume,
Isaac Newton,
Benjamin Franklin,
Thomas Jefferson,
Karl Marx,
Max Weber,
Emilie Durkheim
MGA DISIPLINA
SA LARANGAN
NG
AGHAM PANLIPUNAN
sosyolohiya, relihiyon, arkeolohiya,
lingguwistika, sikolohiya, agham
pampolitika, kasaysayan, heograpiya,
antropolohiya, at ekonomiks. Kasama
rin ang mga area studies.
PAGSULAT
SA
AGHAM PANLIPUNAN
❖ Kaiba sa Humanidades, ang
mga sulatin sa Agham
Panlipunan ay simple,
impersonal, direkta, tiyak ang
tinutukoy, argumentatibo,
nanghihikayat, at naglalahad.
❖ Di-piksyon ang anyo ng mga
sulatin dito.
❖ Madalas ay mahaba ito dahil
sa presentasyon ng mga
ebidensiya ngunit sapat
upang mapangatuwiranan
ang katuwiran o tesis.
MGA ANYO
NG
SULATIN
❖ Karaniwang mga anyo ng sulatin sa
agham panlipunan ang report,
sanaysay, papel ng pananaliksik,
abstrak, artikulo, rebyu ng libro o
artikulo, biyograpiya, balita, editoryal,
talumpati, adbertisment, proposal sa
pananaliksik, komersiyal sa
telebisyon, testimonyal, at iba pa.
PROSESO
a.) Pagtukoy sa genre o anyo ng sulatin
gaya ng binanggit sa itaas.
b.) Pagtukoy at pagtiyak sa paksa. Wala pa bang
nakapagtatalakay nito? Kung mayroon na, ano
ang bagong perspektibang dala ng pagtalakay sa
paksa? Paano ito maiiba?
c.) Paglilinaw at pagtiyak sa paksang
pangungusap. Karaniwang sa simula inilalagay
ito ngunit maaari ding sa gitna o sa hulihan. Sa
ibang pagkakataon, hindi ito isinusulat ngunit
nalilinaw sa takbo ng pagtalakay.
d.) Pagtiyak sa paraan ng pagkuha ng
datos. Maaaring gamitin ang interbyu,
mass media, Internet, social media at new
media, aklatan, sarbey, focus-group
discussion, obserbasyon, at iba pa.
e.) Pagkalap ng datos bilang ebidensiya at
suporta sa tesis.
f.) Analisis ng ebidensya gamit ang lapit sa
pagsusuring kuwantitatibo, kuwalitatibo,
argumentatibo, deskriptibo, at
etnograpiko.
g.) Pagsulat ng sulatin gamit ang lohikal,
malinaw, organisado (simula, gitna, at
wakas), angkop, sapat, at wastong paraan
ng pagsulat.
h.) Pagsasaayos ng sanggunian at
talababa sa mga ginamit na
sulatin ng ibang may- akda.
Sudaprasert
ang
adyenda ang nagtatakda ng mga
paksang tatalakayin sa pulong. Ang
pagkakaroon ng maayos at
sistematikong adyenda ang isa sa mga
susing matagumpay na pulong.
kahalagahan ng pagkakaroon ng
adyenda ng pulong.
- Ito ang nagsasaad ng
sumusunod na mga
impormasyon:
a. mga paksang tatalakayin
b. mga taong tatalakay o
magpapaliwanag ng mga paksa
c. oras na itinakda para sa
bawat paksa - Ito rin ang nagtatakda ng
balangkas ng pulong tulad ng
pagkakasunod-sunod ng mga
paksang tatalakayin at kung
gaano katagal pag-uusapan
ang mga ito. - Ito ay nagsisilbing talaan o
tseklist na lubhang mahalaga
upang matiyak na ang lahat
ng paksang tatalakayin ay
kasama sa talaan. - Ito ay nagbibigay rin ng
pagkakataon sa mga kasapi
sa pulong na maging handa
sa mga paksang tatalakayin o
pagdedesisyunan. - Ito ay nakatutulong nang
malaki upang manatiling
nakapokus sa mga paksang
tatalakayin sa pulong.
HAKBANG SA
PAGSULAT NG AGENDA
- Magpadala ng memo na maaaring
nakasulat sa papel o kayâ naman ay isang e-mail na nagsasaad na magkakaroon ngpulong tungkol sa isang tiyak na paksa o layunin sa ganitong araw, oras, at lugar. - llahad sa memo na kailangan
nilang lagdaan ito bilang katibayan
ng kanilang pagdalo o kung e-mail
naman kinakailangang magpadala
sila ng kanilang tugon. - Gumawa ng balangkas ng mga
paksang tatalakayin kapag ang
lahat ng mga adyenda o paksa ay
napadala na o nalikom na. Higit na
magiging sistematiko. - Ipadala ang siping adyenda sa mga
taong dadalo, mga dalawa o isang araw
bago ang pulong. Bilang paalala ay
muling ilagay rito ang layunin ng pulong,
at kung kailan at saan ito gaganapin. - Sundin ang nasabing adyenda sa
pagsasagawa ng pulong.
MGA DAPAT TANDAAN SA
PAGGAMIT NG ADYENDA
1.) Tiyakin ang bawat
dadalo sa pulong ay
nakatanggap ng sipi
ng mga adyenda.
2.) Talakayin sa
unang bahagi ng
pulong ang higit na
mahahalagang paksa.
3.) Manatili sa
iskedyul ng adyenda
ngunit maging
“flexible” kung
kinakailangan.
4.) Magsimula at
magwakas sa
itinakdang oras na
nakalagay sa sipi ng
adyenda.
5.) Ihanda ang mga
kakailanganning
dokumento kasama ng
adyenda.
MAHAHALAGANG
BAHAGI NG
KATITIKAN NG
PULONG
1.) Heading-Ito ay naglalaman ng
pangalan ng kompanya, samahan,
organisasyon, o kagawaran.
Makikita rin dito ang petsa, ang
lokasyon, at maging ang oras ng
pagsisimula ng pulong.
2.) Mga kalahok o dumalo-Dito
nakalagay kung sino ang nanguna sa
pagpapadaloy ng pulong gayundin
ang pangalan ng lahat ng mga dumalo
kasama ang mga panauhin. Maging
ang pangalan ng mga liban o hindi
nakadalo ay nakatala rin dito.
3.) Pagbasa at pagpapatibay ng
nagdaang katitikan ng pulong-Dito
makikita kung ang nakalipas na
katitikan ng pulong ay napagtibay
o may mga pagbabagong
isinagawa sa mga ito.
4.) Action items o usaping
napagkasunduan (kasama sa
bahaging ito ang mga hindi pa
natapos o nagawang proyektong
bahagi ng nagdaang pulong).
5.) Pabalita o patalastas—Hindi ito
laging makikita sa katitikan ng pulong
ngunit kung mayroon mang pabalita o
patalastas mula sa mga dumalo tulad
halimbawa ng mga suhestiyong
agenda para sa susunod na pulong ay
maaaring ilagay sa bahaging ito.
6.) Iskedyul ng susunod na pulong—
Itinatala sa bahaging ito kung kailan at
saan gaganapin ang susunod na
pulong.
7.) Pagtatapos-Inilalagay sa bahaging
ito kung anong oras nagwakas ang
pulong.
8.) Lagda mahalagang ilagay
sa bahaging ito ang pangalan
ng taong kumuha ng katitikan
ng pulong at kung kailan ito
isinumite.
MGA DAPAT GAWIN NG
TAONG NAATASANG
KUMUHA NG
KATITIKAN NG PULO
1.) Hangga’t maaari ay hindi
“participant” sa nasabing
pulong.
2.) Umupo malapit sa
tagapanguna o presider ng
pulong.
3.) May sipi ng mga pangalan ng
mga taong dadalo sa pulong.
4.) Handa sa mga sipi ng
adyenda at katitikan ng
nakaraang pulong.
5.) Nakapokus o nakatuon
lamang sa nakatalang
adyenda.
6.) Tiyaking ang katitikan ng
pulong na ginagawa ay
nagtataglay ng tumpak at
kompletong heading.
7.) Ginagamit ng recorder kung
kinakailangan.
8.) Itala ang mga mosyon o
pormal na suhestiyon nang
maayos.
9.) Itala ang lahat ng paksa at
isyung napagdesisyunan ng
koponan.
10.) Isulat o iaayos agad ang
mga datos ng katitikan
pagkatapos ng pulong.
Mga tatlong uri o estilo ng
pagsulat ng katitikan ng pulong
ang mga ito ayang sumusunod:
A.) Ulat ng Katitikan – Sa ganitong
uri ng katitikan, ang lahat ng
detalyeng napag-usapan sa
pulong ay nakatala.
B.) Salaysay ng Katitikan –
Isinasalaysay lamang ang mga
mahahalagang detalye ng pulong.
C.) Resolusyon ng Katitikan –
Nakasaad lamang sa katitikan na
ito ang lahat ng isyung
napagkasunduan ng Samahan.
Ang siyensya, tulad ng
sining, ay hindi kopya sa
kalikasan, kundi isang muling-
paglikha nito
Jacob Bronowski
Kung hindi madidiskubre
ng siyensya, hindi
malalaman ng tao.
Bertrand Russel
Isinasaayos natin ang isang
sibilisasyon kung saan ang
pinakamahalagang element ay
umaasa nang husto sa siyensya
at teknolohiya
Carl Sagan
Kagulat-gulat ngunit
napapalinaw na nilampasan
ng ating teknolohiya ang
ating pagkatao.
Albert Einstein
LIKAS NA SIYENSYA,
TEKNOLOHIYA VS.
SIYENSIYANG PANLIPUNAN
AT SINING
Ang saliang siyensiya o
science (agham ang tawag
dito ng mga Pilipino) ay
galing sa salitang Latin na
scientia, ibig sabihi’y
karunungan.
darating ang panahon na
magiging bahagi ng
siyensiyang pantao ang
likas na siyensiya. Gayundin, ang
siyensiyang pantao ay
magiging bahagi ng likas na
siyensiya. Sa huli, magiging
iisang siyensiya na lamang
sila.
Karl Marx,
magagawa ng isang makina ang
gawain ng 50 ordinaryong tao.
Walang makinang makagagawa
ng gawain ng isang
ekstraordinaryong tao.
Elbert Hubbard,
MGA
DISIPLINA SA
LARANGAN
NG SIYENSIYA
AT
TEKNOLOHIYA
llan sa mga disiplinang
kabilang sa larangan ng Siyensiya
ang Biyolohiya, Kemistri, Pisika,
Astronomiya, Earth Science,
Space Science, at Matematika.
Sa kabilang dako, kabilang
naman sa Teknolohiya ang
Inhinyeriya, Arkitektura,
Information Technology (IT), at
Aeronautics.
PAGSULAT AT
METODO NG
PANANALIKSIK SA
SIYENSIYA AT
TEKNOLOHIYA
- Pahayag ng
Problema - Pagkolekta
ng Impormasyon - Pagbuo ng Hipotesis
- Pagsubok
sa Hipotesis
Kongklusyon:
Resulta
Sumusuporta sa
Hipotesis
o Resulta Di-
sumusuporta sa
Hipotesis
pananaliksik sa
teknolohiya ay dumaraan
naman sa sumusunod na
proseso:
- Disenyo
o Solusyon
sa
Problema - Mga Tanong
Ano? Bakit?
Paano?
Kailan? Saan? - Mga Ebidensya
- Mga
Argumento - Kongklusyon
Produkto
/Proseso
/Solusyon
METODONG
IMRaD SA
SIYENSIYA AT
TEKNOLOHIYA
I - Introduksiyon
M - Metodo
R – Resulta
a - Analisis
D - Diskusyon at kongklusyon
ILANG
KUMBENSIYON SA
PAGSULAT
1.) Gumagamit ng atin, kami, at
tayo; ang sulating siyentipiko at
teknikal, hindi personal
(halimbawa: ako, ikaw, at iba pa)
2.) Hindi pasibo kundi aktibo
3.) Nasa pangkasalukuyan
(halimbawa: matematika)
4.) Maraming drowing
(halimbawa: kemistri)
ILANG HALIMBAWA
NG SULATIN
a. Teknikal na Report
b. Artikulo ng pananaliksik
c. Instruksiyonal na polyeto
o handout
d. Report Panlaboratoryo
e. Plano sa Pananaliksik
f. Katalogo
g. Teknikal na Talumpati o
Papel na Babasahin sa
Komperensiya
h. Report ng Isinagawang
Gawain (Performance Report)
