for mentalympics Flashcards
Ang wika, pasalita man o pasulat, ay ang pinakamahalagang anyo ng pagpapahayag ng damdamin at kaisipan ng tao
Instrumento ng komunikasyon
Ang pasalitang ___ ay nagmula sa salitang Latin para sa dila
Ingles
Maraming kaalaman na maaaring ilipat sa ibang mga angkan o lahi at maaaring makinabang dahil sa wika.
Nag iingat at nagpapalaganap ng kaalaman
Maraming pagsasanggalang sa bansa ang naganap dahil sa pagkakaisa ng mga tao matamo lamang ang kalayaan dahil sa madaling komunikasyon.
Nagbubuklod ng bansa
Sino ang nagpasimula ng pambabsang wika?
Manuel Luis Quezon
Ayon sakanya, ang pagsasalita ay ang pangunahing at pinakadetalyadong anyo ng simbolikong aktibidad ng tao
Archibald Hill
Ang papel ng wikang ginagamit sa kontrol ay normatibo o idirekta ang mga aksyon o pag-uugali ng iba.
Regulatori
Sinasabing nobody’s native language
pidgin
Saang artikulo matatagpuan ang mga tiyak na probisyong kaugnay ng wika?
Artkulo XIV, Seksyon 6-9 ng Konstitusyong 1987
Sino ang nagsabi na ang wika ay arbitraryo?
Archibald Hill
Isang paraan ng pagpapahayag ng damdamin at emosyon
Sambitla
Ang papel ng malikhaing wika sa pagpapahayag ng mga ideya. matutukoy ito gamit ang mga idyoma, metapora, palatandaan at simbolo
Imahinatibo
Ginagamit to sa mga kumbersasyon kapag nakikipag usap sa tao may espesyalisadong aalaman kaya’y nag-aalok ng propersyonal na payo.
Konsultatibo
Ayon dito, 65 milyong Pilipino ang nakakaunawa at nakakapagsalita ng Filipino
Census
Mga ekspresyong kadalasang ginagamit sa ating tahanan o sa loob ng bahay na nagmumula sa bibig ng mga bata at matatanda.
Ekolek
Ang ____ ay naaayon sa batas o sa pamamagitan ng karapat-dapat na karapatan
De jure
Isang maliit na yunit ng salita.
Ponema
Isang wikang natutunan at ginagamit ng mga taong hindi ang unang wika.
Pangalawang wika
Ayon sa kanya, ang rehistro ay madedepayn bilang araan ng paggamit ng isang wika ng isang tagapagsalita sa iba’t ibang sirkumstansya.
Nordquist
Tumutukoy sa mga wikang ginagamit o hindi sa karunungan ng mga mag-aaral sa pamamagitan lamang ng pag-aaral
Wikang banyaga
Kelan pinatupad ang Billigual Education Policy?
1987
Dahil sa kaniyang gawa, ang mga simbolong ito ay binubuo ng mga tunog na ginawa ng aparato ng pagsasalita at nakaayos sa mga patern na bumubuo ng isang kumplikado at simetriko na istraktura.
Archibald Hill
Isang makabuluhang pagpapalitan ng dalawa o higit pang tao
Diskurso
Ayon sa kanya, ang wika at pag-uugali ay mga anyo ng pagkakakilanlan sa lipunan at ginagamit ito nang alam o hindi upang makilala ang mga indibidwal at grupo sa lipunan.
Yule
Ang mga salita sa larangang ito ay pinag-isipang mabuti ng mga dalubhasang manunulat.
Pampanitikan o panretorika
Ang iba’t ibang klase ng wika na ginagamit ng ating lipunan
Barayti ng wika
Nakasaad dito ang pagkakahiwalay na magagamit ang Filipino at Ingles bilang wikang panturo sa iba’t ibang asignatura sa paaralan mula sa mababa at mataas na paaralan at maging sa Kolehiyo.
Department orde no. 25, 1974
ito ay pang-araw-araw na mga salita na ginagamit sa mga impormal na sitwasyon, ang mga salitang ito ay maaaring magkaroon ng kaunting kagaspangan
Kolokyal
Ayon sakanya, apat na raan ang bilang ng diyalekto sa pinas ngayon
Constantino
Nagbibigay-diin sa paggamit ng mga katutubong wika bilang unang wika ng mga estudyante na wikang panturo ng kalagayan ng edukasyon sa Pilipinas
MTB-MLE
Ang pagkakaroon ng linguistic diversity ay ipinaliwanag ng ___ batay sa ideya ng heterongenous ng wikay
Sociolinguistic theory
Isa ring napakahalagang bahagi ng bahagi ng pananalita
dila
Hanggang anong baitang inaaral ang mother tongue?
Baitang 3
Sino ang nagpahayag na ang pagiging bilinggualismo ay napakahalaga sa tao at bansa?
Lowry
Ang pag-aaral ng mga pangungusap
Sintaksis
Ito ay isang mababang antas ng wika, ngunit mayroon ding mga diyalekto na nagmumungkahi ng mas mababang antas.
Balbal
ay nakaugat sa pagkakaiba-iba ng mga indibidwal at grupo maging sa kanilang mga lugar na tinitirhan, panayam, trabaho at pag-aaral.
linguistic diversity
Ipinaliwanag niya na ang wika ay isang maayos na balangkas ng mga tunog ng pagsasalita na random na pinili at inayos para gamitin ng mga tao sa isang kultura.
Henry Gleason
Ayon sa kaniya, upang malutas ang problema ng monopolyo sa edukasyon, kinakailangan na bumuo ng isang kalidad na uri ng edukasyon na nagpapahalaga sa kultura at katutubong wika ng mag-aaral.
UNESCO
Ang Konstitusyong ito ay dapat ipahayag sa Filipino at Ingles; at dapat isalin sa mga pangunahing wikang panrehiyon, Arabic at Kastila
Sek. 8
Ibigay ang 7 katangian ng wika
Ang Wika ay masistemang balangkas
Ang wika ay sinasalitang tunog
Ang Wika ay pinipili at isinasaayos
Ang wika ay arbitraryo
Ang wika ay ginagamit
Ang wika ay nakabatay sa kultura
Ang Wika ay nagbabago
Ibigay ang 7 tungkulin ng wika
INTERAKSYONAL INSTRUMENTAL REGULATORI PERSONAL IMAHINATIBO HEURISTIK IMPORMATIBO
Ibigay ang 2 antas ng wika
Pormal
Di pormal
Mga titik na binibigkas ng gilagid
slr
Mga titik na binibigkas ng labi
pbm
Mga titik na binibigkas ng ngipin
tdn
Ibigay ang 7 paraan paano gamitin ang Wikang Filipino
wikang panturo sa Filipino, Araling Panlipunan/Agham Panlipunan, Musika, Sining, Physical Education, Home Economics, at Edukasyon sa Pagpapakatao
Magbigay ng 3 halimbawa ng frozen na rehistro
saligang batas, bibliya, akda ni william shakespeare
Layunin ng bilingguwalismo
- Mapataas ang pagkatuto sa pamamagitan ng dalawang wika.
- Maipalaganap ang wikang Filipino bilang wika ng leterasi.
- Mapaunlad ang Filipino bilang simbolo ng pambansang identidad at pagkakaisa.
- Malinang ang elaborasyon at intelektuwalisasyon ng Filipino bilang wika ng akademikong diskurso.
- Mapanatili ang Ingles bilang internasyonal na wika para sa Pilipinas at bilang wika ng syensya at teknolohiya
Layunin ng Multilingguwalismo
- Tungo sa pagpapataas ng kalidad na edukasyong nakabatay sa kaalaman at karanasan ng mga mag-aaral at guro;
- Tungo sa promosyon ng pagkakapantay ng lipunan iba-iba ang wika; at
- Tungo sa pagpapalakas ng edukasyong multikultural at sa pagkakaunawaan at paggalang sa batayang karapatan sa pagitan ng mga grupo sa lipunan.
Layunin ng MTB MLE
- Pagpapaunlad ng wika tungo sa matatag na edukasyon at habambuhay na pagkatuto.
- Kognitibong pag-unlad na may pokus sa higher order thinking skills (HOTS);
- Akademikong pag-unlad na maghahanda sa mga mag-aaral na paghusayin ang kakayahan sa iba’t ibang larangan ng pagkatuto.
ay ang pagiging bihasa ng isang indibidwal sa paggamit ng dalawang wika.
Bilingguwalismo
Kahalagahan ng bilingguwalismo
Nagiging Malikhain
Nagkakaroon ng kaisipang kritikal
Nagiging magaling
Nagsasagawa ng plano
paglutas ng mga suliraning komplikado
nababawasan ang kanilang nararamdamang sakit
ay tumutukoy sa tatlo o mahigit pang wika na nalalaman at mahusay sa pakikipagtalastasan na kayang salitain, basahin at unawain ang mga wika.
Multilingguwalismo
Ano ibigsabihin ng mga acronym na binanggit:
DECS
MTB
MLE
UNESCO
DEPED
Department Of Education, Culture and sports
Mother Tongue Base
Multilinggual Education
United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization
Department of Education
tumutukoy ito sa pagkakaroon ng iisang anyo o katangian ng wika.
Homogenous
pagkakaiba-iba ng uri at katangian ng isang wika.
Heterogenous
isang sociolinguistic na termino na tumutukoy sa isang grupo ng mga tao na nagsasalita ng parehong wi ka at sumasang-ayon sa mga tuntunin o regulasyon para sa paggamit ng wikang iyon.
Komunidad ng wika
Ang wikang ito ay nakabilang sa mga pangkat ng iba’t ibang lipunan na may mahirap, mayaman, bata, matanda, Ito ang halimbawa ng mga pangkat ng may magkakaibang wika na ginagamit
Sosyolek
isang bahagi ng sosyolek
Jargon
Ito ay salitang naiuugnay sa personalidad ng isang tao dahil sa nakagawian niyang pananalita.
Idyolek
ay dating pidgin na kalaunan ay naging creole dahil sa impluwensya ng mga mamamayang nakakausap ng mga dayuhan.
Creole
ay ang wika na tinatawag na katutubo o mula sa salita ng mga etnolonggwistang o etnikong pangkat.
Etnolek
Ang tinatawag na unang wika
Mother tongue o katutubong wika
Ito ang mga patnubay para sa pagtukoy kung ang isang tao ay katutubong nagsasalita ng isang wika.
- Ang indibidwal ay may likas na instinktibong kaalaman at kamalayan sa wika,
- May kakayahan ang indibidwal na makabuo ng matataas at ispontanyong diskurso gamit ang wika,
- Mataas ang kakayahan sa komunikasyon ng indibidwal gamit ang wika,
- Kinikilala ang sarili bilang bahagi at nakikilala bilang kabahagi ng isang lingguwistikong komunidad, at
- May puntong dayalektal ang indibidwal na taal sa katutubong wika.
Ito ay isang pamantayang wika dahil ito ay kinikilala, tinatanggap at ginagamit ng nakararami, lalo na ng mga natuto ng wika.
Pormal
Ang mga ito ay karaniwang ginagamit na mga salita sa mga aklat-aralin sa wika/gramatika ng lahat ng paaralan.
Pambansa
Ang mga salita sa larangang ito ay pinag-isipang mabuti ng mga dalubhasang manunulat
Pampanitikan o Panretorika
Ito ay karaniwan, impormal na mga salita na binibigkas araw-araw.
Impormal
Ito ay karaniwang tinutukoy bilang bokabularyo ng diyalekto.
Lalawiganin