For Finals. Flashcards by Erin Erin

pinakamakapangyarihang media sa kasalukuyan dahil sa dami ng mamamayang naabot nito.

Telebisyon

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Sa paglaganap ng ____ connection ay lalong dumami ang nanonood ng telebisyon saan mang sulok ng bansa sapagkat nararating na nito maging ang malalayong pulo ng bansa at maging mga Pilipino sa ibang bansa.

Cable o satellite

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

gumagamit ng Filipino at iba’t ibang barayti nito. May mga istasyon sa radyo sa probinsya na gumagamit ng rehiyunal na wika pero kapag kinakapanayam sila ay karaniwang sa wikang Filipino sila nakikipagusap.

AM (amplitude modulation) o FM (frequency modulated)

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Sa ___ naman ay wikang Ingles ang ginagamit sa mga broadsheet at wikang Filipino sa mga tabloid. Mas binibili ang tabloid ng masa o karaniwang tao tulad ng drayber ng bus at dyip, mga tindera sa palengke, mga ordinaryong manggagawa, at iba.

dyaryo

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Mga salita ay hango sa mga inisyal/unang pantig ng salita

Akronim

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Mapanuring pagbuo ng mga salita na naglalayong makapagbigay ng kahulugan at depenisyon sa mga bagay-bagay.

Leksikon

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

tatambal ng morpema na naging bahagi ng wikang Filipino (dulawit, balarila)

Pagtatambal

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Pagpapaikli ng mga salita, kadalasang ginagamit sa pasalitang paraan

Pagbabawas/Clipping

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Kung may binabawasan, may dinadagdagan

Pagdaragdag

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Pagbabawas/pagtatambal ng mga salita

Paghahalo/Blending

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

pansariling kahulugan at literal na kahulugan

Denotasyon/Konotasyon

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Tawag sa maagham na pag-aaral ng tunog. Pinag-aaralan ang wastong bigkas ng mga tunog na tinatawag na ponema.

Ponolohiya

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Tawag sa mga yunit ng tunog ng isang wika Tumutukoy sa makabuluhang tunog - ang bawat ponema ay maaaring makapagbago ng kahulugan ng isang salita Ang kaniyang dalawang uri ay katinig at patinig

Ponema

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

ang tunog na /e/ at /i/, o /o/ at /u/ ay malayang nagkakapalitan na hindi nagbabago ang kahulugan ng salita (babae, babai)

Allophone

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Tumutukoy ito sa pinagsamang tunog ng isang patinig /a, e, i, o, u/ at tunog ng malapatinig /w. y/ sa iisang panting. /ayaw, giliw, bahay, gulay/

Diptonggo

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Magkasamang tunog ng dalawang ponemang katinig sa iisang pantig; matatagpuan ito sa isiyal, sentral, pinal. (Nars, kwento, braso, klase)

Klaster

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Magkatugmang salita na hindi magkaugnay na kahulugan subalit tugmang-tugma sa bigkas maliban sa isang ponema. (titik, titig, oso, uso)

Pares Minimal

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

titik, bantas, pantig, panlapi

Ortograpiya

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

KAKAYAHANG KOMUNIKATIBO

KAKAYAHANG LINGGUWISTIKO O GRAMATIKAL

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Kakayahang gramatikal o lingguwistiko
Kakayahang sosyolingguwistiko
Kakayahang pragmatik o istratedyik
Kakayahang diskorsal

Komponent ng Kakayahang Pangkomunikatibo

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Ito ay ang pagunawa at paggamit sa kasaysayan sa ponolohiya, morpolohiya, sintaks, semantika, gayundin ang mga tuntuning pang ortograpiya.

KAKAYAHANG GRAMATIKAL O LINGGUWISTIKO

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Pagsasama ng mga salita upang makabuo ng pangungusap na may kahulugan.
Pag- aaral ng istruktura ng mga pangungusap

Sintaks

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

ang bahaging pinag-uusapan o pinagtutuunan ng pansin sa loob ng pangungusap.

Simuno o Paksa

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

ang bahagi ng pangungusap na nagbibigay ng kaalaman o impormasyon tungkol sa paksa. Ito ay naglalahad ng mga bagay hinggil sa simuno.

Panaguri

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Karaniwan at Di Karaniwan

Pangunahing Uri ng Pangungusap:

Anumang pangungusap o lipon ng mga salita na walang simuno at panaguri basta’t may diwa at mensaheng ipinapahayag. Ito ay maituturing na pangungusap na walang paksa.

Pangungusap na walang paska

- May bagay na umiiral sa himig totoo ng pangungusap sa tulong ng mga katagang may o mayroon. - Halimbawa: - May dumating. - May tumatakbo.

Eksistensyal

- Ito’y isa o dalwang pantig na salita na nagpapaabot ng diwa o kaisipan. Kadalasan na ekspresyon ang ipinapahayag. - Halimbawa: - Aray! - Yehey!

Sambitla

- Salitang pautos na kahit nag-iisa ay may isinasaad na diwa o mensahe kaya’t hindi pwedeng hindi sundin lalo na kung ang pagkakasabi ay medyo madiin at malalim. - Halimbawa - Tayo na! - Dali!

Pautos

- Pagbati at iba pang kalugod-lugod na salitang sinasabi upang makapag taguyod ng mabuting ugnayan. - Halimbawa: - Magandang umaga! - Opo

Pormulasyong Panlipunan

- Ito’y ekspresyon na nagpapahayag ng paghanga. - Halimbawa: - Ang galing! - O, kay ganda!

Pahanga

Nagsasaad ito ng mga kalagayan o panahong panandalian, karaniwang pangabay na pamanahon. Halimbawa: Umaga na.

Temporal

- Ito ay tumutukoy sa mga pangungusap na tumatalakay sa mga kalagayan o pangyayari sa kalikasan o pangkapaligiran. - Halimbawa: - Makulimlim na naman. - Umuulan

Penomenal/Pamanahon

- Maaari ring tawaging “vocative” o iisang salita o panawag - Halimbawa: - Psst! - Hoy! - Babe!

Panawag

- Nagsasaad ito ng katatapos na kilos o pangyayari. Malimit itong may kasunod na “lang/lamang.” - Halimbawa: - Kagagawa ko lang. - Kalalaro lang

Ka-pandiwa

sangay ng linggwistika na nag-aaral ng pinakamaliit na yunit ng tunog na may kahuluguhan. Iba’t ibang bahagi ng pananalita Pagbuo ng salita

Morpolohiya

mga pangalan ng tao, hayop, pook, bagay, pangyayari, atbp. Halimbawa: Corazon Aquino, bata, babae

Pangalan-(noun)

panghalili sa pangngalan. Halimbawa: ako, ikaw, siya, atin, amin, kanya.

Panghalip-(pronoun)

bahaging pananalita na nagsasaad ng kilos. Halimbawa: sayaw, tuwa, talon.

Pandiwa-(verb)

ginagamit para ipakita ang relasyon ng mga salita sa pangungusap. Halimbawa: dahil, maging, man, gawang, upang, nang, para, samantala

Pangatnig-(conjunction)

ginagamit kung para kanino o para saan ang kilos. Halimbawa: para, ukol, ayon

Pang-ukol-(preposition)

bahagi ng pananalita na ginagamit para magandang pakinggan ang pagkakasabing pangungusap. Halimbawa: na, ng, g.

Pang-angkop-(ligature)

naglalarawan ng katangian ng pangalan o panghalip. Halimbawa: matangkad, mabango, mababaw

Pang-uri(adjective)

naglalarawan sa pang-uri, pandiwa at kapwa nito pang-abay. Halimbawa: taimtim, agad, tila, higit, kaysa

Pang-abay(adverb)

tinutukoy ang relasyon ng paksa at panag-uri sa pangungusap. Halimbawa: si, ang, ang mga, mga

Pantukoy(article o determiner )

nagpapakilala ng ayos ng mga bahagi ng pangungusap. “AY”

Pangawing(linker)

Karamihan sa mga pagbabago sa anyo at bigkas ng mga salita ay dulot ng pagdaragdag ng panlapi o pagsasama ng dalawa o higit pang morpema upang bumuo ng salita.

PAGBABAGONG MORPOPONEMIKO

Tanging ang pagbabago ay sa pinal na panlaping –ng lamang kapag ikinakabit sa mga salita. Hal.Sing + dali > sin + dali > sindali

Asimilasyong parsyal o di-ganap

Nangyayari ang asimilasyong ito matapos na maging /n/ at /m/ng panlapi dahil sa pakikibagay sa kasunod na tunog ay nawawala pa ang sumusunod na unang titik ng salitang-ugat at nananatili na lamang ang tunog na /n/ o /m/. Hal. Pang + pukaw > pam + pukaw > pamukaw

Asimilasyong ganap

Sa pagbabagong ito, may nawawalang ponema sa loob ng salita Hal. Sunod + in -sunodin -sundin

Pagkakaltas

May mga ponemang napapalitan o nagbabago sa pagbuo ng salita. Nagaganap ang pagpapalitan ng /r/ at /d/ kapag ang /d/ ay nasa pagitan ng dalawang patinig. Hal. Ma + dami -madami -marami

Maypalit

Pagpapaikli at pagpapabilis ng pagbigkas ng salita. Hal. 1. Hintay ka -Tayka -teka 2. Wikain mo -Ikamo -kamo

Pagpapaikli ng salita

Kapag Ang salitang ugat ay nagsisimula sa /l/ o/ y/ ay ginigitlapianng [-in] ,ang /l/o /y/ng salitang-ugat at ang /n/ ng gitlapi ay nagkakapalit ngposisyon. Hal. -in + lipad = linipad = nilipad -in + yaya = yinaya = niyaya

Metatesis

Pag-uulit ito ng pantig ng salita. Ang pag-uulit na ito ay maaaring magpahiwatig ng kilos na ginagawa o gagawin pa lamang, gagawa ng kilos o pagpaparami. Hal. Matataas, magtataho, pupunta

Reduplikasyon

PAMANTAYAN SA PAGTATAYA NG KAKAYAHANG PANGKOMUNIKATIBO

KAKAYAHANG DISKORSAL

Pakikipagusap sa sarili, pinakamababang antas; tumutukoy sa pakikipag-usap ng indibidwal sa sarili—sa kanyang replektibong pag-iisip, pakikinig sa sarili, pagbubulay-bulay, o kaya ay kapag pinakikiramdaman ang paggalaw ng sarili.

Intrapersonal

Ito ay tungkol sa epektibong mapanghikayat na pagsasalita sa harap ng madla.

RETORIKA

Komunikasyong gumagamit ng mass media, radyo, telebisyon at pahayagan.

Pangmasa

Isinasagawa sa harap ng maraming mamamayan o tagapakinig.

Pampubliko

Ang komunikasyon para sa pagtatanghal o pagpapakilala ng kultura ng isang bansa.

Pangkultura

Kakayahang mabago ang pag-uugali at layunin upang maisakatuparan ang pakikipag-ugnayan.

Pakikibagay (Adaptability)

May kakayahang ang isang taong gamitin ang kaalaman tungkol sa anumang paksa sa pakikisalamuha sa iba.

Paglahok sa Pag-uusap (Conversational Involvement)

Tumutukoy ito sa kakayahan ng isang taong pamahalaan ang pag-uusap. Nakokontrol nito ang daloy ng usapan at kung paanong ang mga paksa ay nagpapatuloy at naiiba.

Pamamahala sa Pag-uusap (Conversational Management)

Ito ay pagpapakita ng kakayahang mailagay ang damdamin sa katauhan ng ibang tao at pag-iisip ng posibleng mangyari o maranasan kung ikaw ay nasa kalagayan ng isang tao o samahan.

Pagkapukaw-damdamin (Empathy)

Tumutukoy ito sa isa sa dalawang mahahalagang pamantayan upang mataya ang kakayahang pangkomunikatibo—ang pagtiyak kung epektibo ang pakikipag-usap.

Bisa (Effectiveness)

Maliban sa bisa, isa pang mahalagang pamantayan upang mataya ang kakayahang pangkomunikatibo ay ang kaangkupan ng paggamit ng wika.

Kaangkupan(Appropriateness)

Galing sa salitang Latin na commūnicāre, na ang ibig sabihin ay "ibahagi." Proseso ng pagpapalitan ng impormasyon. Ang komunikasyon ay "interaksyonal at transaksyonal."

KOMUNIKASYON

1. Sender/Pinanggalingan ng mensahe 2. Mensahe 3. Tsanel/Daluyan 4. Resiber/Tumatanggap ng mensahe

Proseso ng Komunikasyon:

Gumagamit ng wika o berbal na pasalita na simbolo na maaaring pasulat o pasalita.

BERBAL

Gumagamit ng anumang bagay, maliban sa wika sa paghahatid ng mensahe.

DI-BERBAL

Ito'y tumutukoy sa paggamit at pagpapahalaga ng oras bilang batayan ng kaakibat na mensahe.

Chronemics

Paggamit ng mata sa pakikipagtalastasan.

Oculesics

Paghawak o paghaplos sa pakikipagtalastasan.

Haptics

Galaw o kilos ng katawan tulad ng pag-iling, pagkaway, pagtango, pag-apit, atbp.

Kinesics

Paggamit ng mga bagay sa pakikipagtalastasan.

Objectics

Paggamit ng simbolo o icons.

Iconics

Mga galaw na panghalili para sa mga salita.

Dactylogy (sign language)

Maaari magpahiwatig ng damdamin o oryentasyon.

Kulay

Ang pag-aaral ng mga di-lingguwistikong tunog na may kaugnayan sa pagsasalita.

Vocalics

Pag-aaral ng komunikatibong gamit ng espasyo. Tumutukoy sa layo ng kausap.

Proxemics

Ito ay kakayahang magamit ang berbal at di-berbal na mga hudyat upang maipabatid nang mas malinaw ang mensahe at maiwasan ang hindi pagkakaunawaan.

Kakayahang Istratedyik

Nililinaw nito ang relasyon sa pagitan ng intensyon ng nagsasalita o nagpapahatid ng mensahe at ang kahulugan.

Kakayahang Pragmatik

"Ang tagapakinig ay nakapagbibigay ng maling interpretasyon sa narinig kahit hindi naman ito ang ibig sabihin ng kausap.”

Sannoniya (1987)

"Magiging mabisa lamang ang komunikasyon kung ito ay isasaayos."

Dell Hymes

Ang lugar o pook kung saan nag-uusap o nakikipagtalastasan ang mga tao.

SETTING

Ang mga taong nakikipagtalastasan.

PARTICIPANT

Mga layunin o pakay ng pakikipagtalastasan.

ENDS

Ang takbo ng usapan.

ACT SEQUENCE

Tono ng pakikipag-usap.

KEYS

Tsanel o midyum na ginamit. (Pasalita o pasulat)

INSTRUMENTALITIES

Paksa ng usapan. May mga sensitibong bagay na kung minsan ay limitado lamang ang ating kaalaman.

NORMS

Diskursong ginagamit, kung nagsasalaysay, nangangatwiran, nakikipagtalo.

GENRE

Ang batayang kakayahan o kaalaman ng isang tao sa wika.

Competence

Paggamit ng tao sa wika.

Performance