flashcards_biokimi
Glikoproteinat - klasifikimi dhe funksioni i tyre?
Janë proteina të përbëra me një molekulë sheqeri si grup prostetik. Shembuj: mucinet dhe mukoidet.
Ndarja e lipideve - klasifikimi dhe funksioni i tyre?
Lipidet ndahen në lipide të thjeshta (yndyrna, dyllra, vajra) dhe të përbëra (fosfatide, glikolipide, steroide, karotenoide).
Karakteristikat kryesore të acideve yndyrore dhe acilgliceroleve?
Acidet yndyrore ndahen në të ngopura dhe të pangopura. Përbërësit themelorë: acetil-CoA, fosfatide, sfingolipide.
Ndarja e aminoacideve?
Ndahen në aminoacide alifatike, aromatike dhe heterociklike.
Rëndësia biologjike e aminoacideve aromatike?
Aminoacidet aromatike ndahen në izociklike (përmbajnë unazën e benzolit) dhe heterociklike (përmbajnë azot).
Kofaktorët e glukozës?
Glukoz 1-fosfat, glukoz 6-fosfat, D-manoza, D-galaktoza.
Klasifikimi i proteinave dhe rëndësia e tyre?
Ndahen në proteina natyrore, të denatyruara, të thjeshta dhe të përbëra.
Denatyrimi i proteinave?
Procesi i prishjes së strukturës së proteinave, ndodh përmes acidit salicilik, nxehtësisë, alkoolit, bazave.
Rëndësia biologjike e acideve nukleike?
Janë bartës të informacionit gjenetik dhe pjesë e reaksioneve biokimike.
Struktura e nukleotideve?
Përbëhen nga baza purine dhe pirimidine, pentoza dhe acid fosforik.
Karakteristikat kryesore të ADN-së?
ADN-ja përmban informacione gjenetike të koduara në renditjen e nukleotideve.
Klasifikimi i enzimave dhe funksioni i tyre?
Ndahen në proteina enzima, enzima me katione metalike dhe proteid-enzime.
Kofaktorët dhe rëndësia e tyre?
Janë pjesë e enzimave dhe ndihmojnë në reaksionet biokimike.
Efekti i enzimave në reaksionet oksidoreduktuese?
Katalizojnë oksidimin dhe reduktimin e substancave.
Baraspesha e Michaelis-Mentenit?
Shpejtësia e reaksionit biokimik arrin maksimumin kur substrati është i ngopur.
Aktivizimi i enzimave dhe faktorët që ndikojnë?
Faktorët kryesorë: temperatura, pH, përqendrimi i substratit.
Enzimet - definicioni dhe qendra aktive?
Enzimet janë biokatalizatorë, qendra aktive është vendi ku lidhet substrati.
Tirozina - funksioni dhe struktura?
Aminoacid thelbësor për sintezën e hormoneve tiroide. Struktura: C9H11NO3.
Enzimet e transaminazave?
Ndihmojnë në transferimin e grupeve aminike mes aminoacideve.
Inhibimi reversibil i enzimave?
Ndodh kur inhibitoret lidhen me enzimën në mënyrë të përkohshme.
Formula e monosaharideve, disaharideve dhe polisaharideve?
Monosaharide: C6H12O6, Disaharide: C12H22O11, Polisaharide: (C6H10O5)n.
Acidet yndyrore më të njohura?
Palmitik, stearik, oleik. Ndahen në të ngopura dhe të pangopura.
Vitamina A dhe format e veprimit?
E nevojshme për sintezën e rodopsinës në sy, është antioksidant.
Formula e D-glukozës dhe D-fruktozës?
D-glukoza: C6H12O6, D-fruktoza: C6H12O6.
Reaksionet e lidhjes peptidike, glukozide dhe esterike?
Lidhja peptidike lidh aminoacidet, lidhja glukozide lidh karbohidratet, lidhja esterike mes grupit OH dhe COOH.
Formula dhe karakteristikat e amidonit, glikogjenit dhe celulozës?
Amidoni dhe glikogjeni janë polisaharide të glukozës, celuloza është përbërës strukturor i bimëve.
Formula e kolesterolit dhe sinteza e tij?
C27H45OH, sintetizohet nga acetil-CoA.
Formula e acideve palmitik dhe stearik?
C16H32O2 (palmitik), C18H36O2 (stearik).
Formula e maltozës, saharozës dhe laktozës?
C12H22O11 për të tria.
Formula e një acidi yndyror të ngopur dhe të pangopur?
Acidi oleik (C18H34O2), Acidi palmitik (C16H32O2).
Formula e vitaminës B12?
C63H88CoN14O14P.
Hidroksilazat dhe veprimi i tyre?
Fusin grupin hidroksil (OH) në komponime organike.
Ligazat dhe veprimi i tyre?
Katalizojnë ndarjen e grupeve të ndryshme kimike.
Hidrolizat dhe substratet e tyre?
Katalizojnë ndarjen e lidhjeve kimike me ndihmën e ujit.
Aldozat dhe ketozat?
Aldoza përmban grup aldehid, ketoza përmban grup keton.
Izomerizimi i monosaharideve?
Transformimi i monosaharideve në forma të ndryshme strukturore.
Polisaharidet dhe struktura e tyre?
Përbëhen nga qindra deri mijëra monosaharide të lidhura me lidhje glikozide.
Oksidoreduktazat - funksioni dhe një reaksion?
Janë enzima që katalizojnë reaksionet oksido-reduktuese, përdorin NAD, NADP ose FAD si koenzima.
Transferazat - funksioni dhe një reaksion?
Enzima që transferojnë grupe kimike si glikozil, acetil, aldehid, keton.
Hidrolazat - funksioni dhe një reaksion?
Enzima që katalizojnë hidrolizën e lidhjeve kimike duke përdorur ujë.
Lidhja peptidike te një dipeptid dhe një polipeptid?
Reaksioni i formimit të lidhjes peptidike mes aminoacideve.
Lidhja glikozide te një disaharid dhe një polisaharid?
Reaksioni i formimit të lidhjes glikozide mes monosaharideve.
Lidhja esterike te një triacilglicerol dhe një diacilglicerol?
Reaksioni i formimit të lidhjes esterike mes acideve yndyrore dhe glicerolit.
Reaksioni i formimit të një tripeptidi?
Lidhja e tre aminoacideve për të krijuar një tripeptid.
Mekanizmat enzimatik të enzimave të ligazave?
Ligazat formojnë lidhje C-C, C-S, C-O dhe C-N duke përdorur ATP.
Roli i NAD në sistemet multisistemike?
Merr pjesë në proceset e oksidimit aerob dhe anaerob, transporton H për prodhimin e energjisë.
Roli i FAD në sistemet multisistemike?
Merr pjesë në proceset katabolike të acideve yndyrore dhe ciklin citrik.
Reaksioni i formimit të një disaharidi maltozë?
Lidhja e dy molekulave të glukozës për të formuar maltozë.
Reaksioni i formimit të një dipeptidi alanil glicina?
Lidhja e alaninës dhe glicinës me një lidhje peptidike.
Reaksioni i veprimit të enzimit lipazë?
Katalizon hidrolizën e acideve yndyrore të ngopura.
Reaksioni i formimit të një polisaharidi të glikogjenit?
Lidhja e shumë glukozave për të formuar glikogjen.
Qendra aktive e enzimit dhe lidhja me substratin?
Përdor aminoacide si arginina për të lidhur substratin.
Proteinglukanet dhe rëndësia e tyre?
Molekula të rëndësishme në strukturën e indeve lidhore.
Rëndësia e aminoacideve triptofan dhe tirozina?
Triptofani ndihmon në sintezën e serotoninës, tirozinë për neurotransmetues.
Roli i aminoacideve prolin dhe hidroksiprolin?
Ndihmojnë në stabilitetin e kolagjenit.
Mekanizmat e veprimit të histidinës dhe glutaminës?
Histidina ndihmon në rregullimin e pH-së, glutamina për metabolizmin e azotit.
Dallimi i disaharideve, polisaharideve dhe heteropolisaharideve?
Disaharidet (2 monosaharide), polisaharidet (10+ monosaharide), heteropolisaharidet (karbohidrate të përbëra).
Formula e acidit palmetik, stearik dhe oleik?
Palmetik: C16H32O2, Stearik: C18H36O2, Oleik: C18H34O2.
Reaksioni i shkëmbimit të energjisë?
Përcaktohet nga lëvizjet molekulare dhe ndryshimet energjetike.
Makromolekulat në organizmin e njeriut?
Proteinat, karbohidratet, acidet nukleike dhe lipidet.
Lëvizja e grimcave në sistemet e hapura?
Ndikohet nga temperatura, përplasjet dhe energjia kinetike.
Enzimet - definicioni dhe qendra aktive?
Enzimet janë katalizatorë biologjikë që përshpejtojnë reaksionet kimike. Qendra aktive është vendi ku lidhet substrati.
Proteinat - definicioni, struktura dhe klasifikimi?
Proteinat janë komponime të rëndësishme të qelizave të gjalla, të ndërtuara nga aminoacidet. Kanë strukturë parësore, dytësore, tretësore dhe kuaternare.
Enzimet kanë veprim maksimal në cilat vlera të pH?
Pepsina: 1.5, Amilaza: 6.7 - 7.2, Fosfataza alkalike: 9.0 - 10.0.
Inhibimi reverzibil i enzimeve?
Ndodh kur inhibitoret lidhen me enzimën në mënyrë të përkohshme, duke ndikuar në kinetikën e reaksioneve.
Formula e monosaharideve, disaharideve dhe polisaharideve?
Monosaharid: D-glukoza, Disaharid: Saharoza, Polisaharid: Amiloza.
Acidet yndyrore më të njohura dhe klasifikimi i tyre?
Acidet më të përhapura: Palmitik, Stearik, Oleik. Ndahen në të ngopura dhe të pangopura.
Vitamina A dhe format e saj?
Gjendet te brokoli, karrota, spinaqi, vaji i peshkut. E rëndësishme për sintezën e pigmentit rodopsin në sy.
Formula e D-glukozës dhe D-fruktozës?
D-glukoza: C6H12O6, D-fruktoza: C6H12O6.
Lidhjet peptidike, glikozide dhe esterike?
Lidhja peptidike: mes aminoacideve, glikozide: mes monosaharideve, esterike: mes grupeve OH dhe COOH.
Formula dhe karakteristikat e amidonit, glikogjenit dhe celulozës?
Amidoni dhe glikogjeni janë polisaharide të glukozës, celuloza është përbërës strukturor i bimëve.
Formula e kolesterolit dhe sinteza e tij?
C27H45OH, substancë kristalore që fitohet nga vreri ose sintetizohet nga acetil-CoA.
Formula e acideve palmitik dhe stearik?
C16H32O2 (palmitik), C18H36O2 (stearik).
Formula e maltozës, saharozës dhe laktozës?
C12H22O11 për të tria.
Formula e një acidi yndyror të ngopur dhe të pangopur?
Acidi oleik (C18H34O2), Acidi palmitik (C16H32O2).
Formula e vitaminës B12?
C63H88CoN14O14P.
Hidroksilazat dhe forma e veprimit të tyre?
Shtojnë grupin hidroksil (OH) në komponime organike duke thyer lidhjet C-H.
Ligazat dhe veprimi i tyre?
Katalizojnë krijimin e lidhjeve C-C, C-O, C-N duke përdorur energji nga ATP.
Hidrolizat dhe substratet e tyre?
Katalizojnë ndarjen e lidhjeve kimike me ndihmën e ujit.
Aldozat dhe ketozat?
Aldoza përmban grup aldehid, ketoza përmban grup keton.
Izomerizimi i monosaharideve?
Transformimi i monosaharideve në forma të ndryshme strukturore.
Polisaharidet dhe struktura e tyre?
Përbëhen nga qindra deri mijëra monosaharide të lidhura me lidhje glikozide.
Enzimet - definicioni dhe natyra kimike?
Janë katalizatorë biologjikë që përshpejtojnë reaksionet kimike. Janë proteina të thjeshta ose të përbëra.
Oksidoreduktaza - funksioni dhe shembull?
Janë enzima që katalizojnë reaksionet oksido-reduktuese, përdorin NAD, NADP ose FAD si koenzima.
Faktorët që ndikojnë në enzima?
Temperatura, pH dhe përqendrimi ndikojnë në aktivitetin e enzimave.
Cila oksidohet dhe cila reduktohet: FAD dhe FADH2?
FAD është agjent oksidues, ndërsa FADH2 është agjent reduktues.
pH i lukthit?
1.5 - 3.5
Njësia themelore e aminoacideve?
Aminoacidet kanë një grup karboksil (-COOH) dhe një grup amin (-NH2).
Saharoza - substrati dhe përbërja?
Formohet nga kondensimi i glukozës dhe fruktozës.
Maltoza, Sakaroza, Laktoza - dallimet?
Maltoza përbëhet nga dy molekula glukoze. Sakaroza nga glukoza dhe fruktoza. Laktoza nga glukoza dhe galaktoza.
Grupi funksional i glukozës dhe fruktozës?
Glukoza ka grup aldehid, fruktoza ka grup ketonik.
Oligopeptidet - çfarë janë?
Peptide të shkurtra me 2-20 aminoacide, me funksione biologjike të ndryshme.
Lipoproteinat - funksioni?
Transportojnë dhe thithin lipidet përmes gjakut.
Klasifikimi i polisaharideve?
Përbëhen nga më shumë se 10 molekula monosakaridesh. Shembuj: amidoni, celuloza, glikogjeni.
Triacilglicerolet - çfarë janë?
Trigliceride që ruhen në qelizat yndyrore dhe përdoren si burim energjie.
Rëndësia e vitaminave hidrosolubile?
Funksionojnë si kofaktorë enzimatikë dhe nuk deponohen në organizëm.
Rëndësia e vitaminave liposolubile?
Depozitohen në trup dhe transportohen me lipoproteina. Shembuj: Vitamina A, D, E, K.
Inhibimi reverzibil i enzimave?
Ndodh kur inhibitoret lidhen përkohësisht me enzimën duke ndikuar në kinetikën e reaksioneve.
Polisaharidet - funksioni?
Janë polisaharide të rëndësishme si amidoni, glikogjeni dhe celuloza, përdoren si rezervë energjie.
Temperatura optimale e enzimave?
Varet nga enzima, por zakonisht mes 35-40°C.
Dallimi mes monosaharideve dhe polisaharideve?
Monosaharidet janë sheqerna të thjeshta, polisaharidet janë të përbëra nga shumë njësi monosaharidesh.
Transferazat - funksioni?
Katalizojnë transferimin e grupeve kimike ndërmjet molekulave.
