filozofie

Question 1

epikureizm

Answer 1

filozofia Epikura, życie powinno być unikaniem cierpienia, (szukanie przyjemności to skrajny epikureizm zwany hedonizm), człowiek ma cieszyć się małymi chwilami, carpe diem

Question 2

stoicyzm

Answer 2

Zenon z Kition, zachowanie rozsądku, rozwagi, dystansu do naszego życia, bo jak czegoś podążasz nadmiernie to prowadzi do nieszczęść, cnota

Question 3

tragedia grecka

Answer 3

zasada 3 jedności, dramaty oparte na micie, bohaterzy tylko wysoko urodzeni, mimetyka (naśladowanie rzeczywistości),

Question 4

teocentryzm

Answer 4

podporzadkowanie wszyskich spar ludzkich bogu

Question 5

uniwersalizm

Answer 5

drążenie do nich ujednolicenia (jeden język, religia, władza)

Question 6

horacjanizm

Answer 6

poeta powinien pisać jasno, umieć panować nad emocjami czytelnika i zachować roztropność, szukanie zlotego srodka miedzy stoicyzmem a epikureizmem

Question 7

marizinzm/poezja dworska

Answer 7

utwór ma przede wszystkim szokować, pozytywnie, poezja marynistyczna ma zadziwić treścią i konstrukcją, interesującym konceptem, pomysłem na wiersz i puenta na koniec,

Question 8

kontrreformacja

Answer 8

działania kościoła, urozmaicająca by zachęcić ludzi do powrotu do kościoła,

Question 9

konceptyzm

Answer 9

oryginalny pomysł na wiersz np Sonet do trupa

Question 10

klasycyzm

Answer 10

racjonalizm, wykluczenie zjawisk fantastycznych, piękno i sztuka jest faktem logicznym bo naśladuje naturę, ścisłe określonym sposób pisania, estetyczność i ton,

Question 11

sentymentalizm

Answer 11

sensualizm, utwory mówiły by zwracać uwagę na zmienność wrażeń, emocje

Question 12

rokoko

Answer 12

nurt dworski, światopogląd hedonistyczny (przyjemności), dobry gust, smak, wyrafinowanie, błaha tematyka,

Question 13

deizm

Answer 13

bóg stworzył świat ale nie ingeruje w jego losy

Question 14

typ bajroniczny

Answer 14

energiczny, aktywny, nie boi się przeciwności losu ale jest z nim skłócony, też z prawem

Question 15

typ wallenrodyczny

Answer 15

walczy metoda lisa i lwa, niemoralne metody, machiawelizm

Question 16

machiawelizm

Answer 16

cel uświęca środki, wilk i lew

Question 17

prometeizm

Answer 17

poświęcenie jednostki dla dobra ojczyzny, dla większej wspólnoty, konrad w dziadach,

Question 18

mesjanizm

Answer 18

Polska jako Chrystus narodów, martyrologia, ma prowadzić inne narody

Question 19

winkelriedyzm

Answer 19

aktywna walka w obronie, stawanie do boju nawet ze świadomością klęski, odpowiedz Kordiana na mesjanizm Konrada

Question 20

utylitaryzm

Answer 20

użyteczność wszystkich rzeczy stworzonych

Question 21

praca organiczna

Answer 21

współpraca wszystkich warstw dla dobra państwa, które działa jak organizm, wszystkie organy muszą dobrze działać, żeby ciało żyło

Question 22

scjentyzm

Answer 22

entuzjazm dla nauki, nowe możliwości, odkrycia

Question 23

realizm

Answer 23

szczegółowość opisów, wręcz fotograficzne odtwarzania rzeczywistości, przeciętni bohaterowie, zwykli ludzie , narrator nie jest bohaterem wydarzeń,

Question 24

naturalizm

Answer 24

głównie ludzie z marginesu, odtwarzanie nawiązując do pierwotnych instynktów człowieka, w naturalnym środowisku, szpetne obrazy, miasta które staje się demonami, bohaterami zbrodniarze, (zabicie lichwiarki), narrator zdaje swoje relacje,

Question 25

schopenhaueryzm

Answer 25

życie jest bezcelowe, jesteśmy skazani na cierpienie a można sobie z tym radzić np kontemplując nad sztuka

Question 26

nietscheanizm

Answer 26

ludzie dzielą się na zwykłych i nadludzi, niektórzy mają mentalność wolna od nakazów społecznych, tworzą swoje prawo, przez to człowiek jest kowalem własnego losu

Question 27

intuicjonizm

Answer 27

nasz intelekt zafałszowuje rzeczywistość, więc należy kierować się intuicją

Question 28

impresjonizm

Answer 28

uchwycenie chwilowego momentu, opisy tego co trwa w mgnieniu oka, oddające nastrój melancholii, wrażenia i doznania w poznawaniu

Question 29

ekspresjonizm

Answer 29

dominują nagie instynkty, ekspresyjne opisy, czerwone kolory, czerń, złoto, ekstremalne stany emocjonalne, dies irea, gwałtowność,

Question 30

symbolizm

Answer 30

dążyli do poznania ludzkich przeczuć, wrażeń, chcieli rozwiązać zagadkę ludzkiej egzystencji, przekazanie treści za pomocą sztuki

Question 31

chłopomania/ludomania

Answer 31

fascynacja życiem na wsi, bo ona kojarzy się literatom zepsutym miastem z świeżym powietrzem, autentycznością, naturalnym szczęściem, także zafascynowani tatrami, kojarzyły się połączeniem nieba z ziemią,

Question 32

fenomenologia

Answer 32

aby poznać jakąś rzecz trzeba dążyć do bezpośrednich elementów poznania, odrzucamy filozofię i wszystkie normy,

Question 33

pragmatyzm

Answer 33

nie ma obiektywnej prawdy, wszystko jest dostosowane do zaspokajania naszych ludzkich potrzeb

Question 34

behawioryzm

Answer 34

teoria psychologiczna że jesteśmy istotami wychowanymi na bazie instynktów, człowiek nie ma duszy a jedynie uczony jest pewnych zachowań (psy pavlova),

Question 35

dadaizm

Answer 35

negowanie histori, tradycji, język poezji nie musi być czymś symbolicznym, poezja bezsens, zbitki wyrazowo-głoskowe ekspresjonizm

Question 36

surrealizm/nadrealizm

Answer 36

odciąć rzeczywistość i skupić się na własnych wizjach, snach, wyobraźnia, uwolnienie intuicji, dlatego dziwne dzieła, elementy nierealne

Question 37

skamander

Answer 37

młodzi poeci, julian tuwim, lechoń, bezprogramowość, poeta staje się częścią tłumu, angażuje się w państwie, zwyczajne wydarzenia, zwyczajny bohater

Question 38

awangarda krakowska

Answer 38

artysta jako konstruktor, rzemieślnik, buduje zdania, poezja o tematyce 3 razy M - miasto, masa, maszyna, ekonomia języka, zastąpić znane słowo jakaś ciekawa parafrazą, Peiper

Question 39

druga awangarda

Answer 39

czesław miłosz, katastrofizm, wizja końca świata, symbolika,

Question 40

futuryści

Answer 40

chwalili brutalność, spalenie pomników, muzeów, fascynacja techniką, gazetki manifestujące, negowali ortografię i interpunkcję, idee faszystowskie,

Question 41

pokolenie kolumbów

Answer 41

dorastają w czasie wojny, zamiast cieszyć się wolnością jak im obiecano, muszą chwycić za broń i walczyć, pokolenie zakażone śmiercią, Baczyński,

Question 42

apokalipsa spełniona

Answer 42

wojna i to co się po niej stało, literatura o tematyce granicy człowieczeństwa, czym jest godność, ludzie myślą tylko o przetrwaniu,

Question 43

człowiek zlagrowany

Answer 43

ktoś kto jest w obozie koncentracyjnym (niemieckie) i musi się wyrzec swojej przyszłości i robić wszystko by przetrwać, nawet kosztem innych,

Question 44

człowiek złagrowany

Answer 44

to samo ale w obozie sowieckim/pracy (łagrze)

Question 45

behawioryzm

Answer 45

w opowiadaniach borowskiego, pomija on opisy wewnętrznych przeżyć postaci a skupia się na zewnętrznych przejawach zachować, co jest jeszcze bardziej przerażające

Question 46

relatywizm moralny

Answer 46

zakłada że wartości i normy zmieniają sie w zależności od rzeczywistości, czasach i społeczeństwu w którym żyjemy,

Question 47

odwrócony dekalog

Answer 47

system norm panujący w obozach, morały

Question 48

deheroizacja

Answer 48

odebranie bohaterowi cech uwznieskajacych, pokazywanie go jako człowieka zwyczajnego, gotowego do podejmowania działań niemoralnych

Question 49

mityzacja

Answer 49

nadanie czemuś cech mitu

Question 50

pokolenie pryszczatych

Answer 50

zaraz po wojnie, bardzo młodzi ludzie a uważają się za wielkich poetów, literatura o pracownikach, realizm socjalistyczny

Question 51

pokolenie współczesności

Answer 51

56 rocznik, współczesność od nazwy pisma w którym debiutowali,

Question 52

pokolenie brulionów

Answer 52

po 89, własne doświadczenia postmodernizm - kontra do modernizmu, intertekstualność, synkretyzm, brak fascynacji nowościami i trendami, refleksyjność

Question 53

egzystencjalizm

Answer 53

skupia się na egzystencji człowieka, jej absurdzie, wartości życia i śmierci,

Question 54

socrealizm

Answer 54

realizm socjalistyczny, podział bohaterów na dobrych i złych, produkcyjniaki - skupić się na niższych klasach, robotnikach, a nie burżuazji, w zakładach pracy, pochwała komunizmu i czasem groteskowe wiersze dla Stalina, pryszczaci,

Question 55

teatr absurdu

Answer 55

surrealizm, absurdalność świata, bezsens egzystencji,

Question 56

dramat awangardowy

Answer 56

dominująca groteskę i absurd, odejście od sztywnych zasad czy faktów,

Question 57

powieść parabol

Answer 57

struktura podobna do biblijnych przypowieści, pokazuje uniwersalne prawdy o świecie, lit moralistyczna

Question 58

antyutopia

Answer 58

negatywna utopia, wizja tragicznego świata, zazwyczaj władza dyktatorska, organizująca wszystkie sfery życia obywatela, tępiący indywidualizm ludzi,

Question 59

dramat szekspirowski

Answer 59

- złamanie zasady 3 jedności - odejście od decorum; język powinien być dopasowany do rangi opisywanych wydarzeń - elementy fantastyczne - pogłębiona psychologia bohatera

Question 60

zasada 3 jedności

Answer 60

czasu - ma odpowiadać czasowi wystawiania sztuki na scenie, akcja rozwija się w ciągu jednego dnia (lub jednej nocy), trwa kilka lub kilkanaście godzin, nigdy nie rozciąga się na dzień kolejny. miejsca - konkretne miejsce gdzie wszystkie sceny biorą miejsce, jakiś zamek, jeden pokój, bohaterowie nie wędrują nigdzie, akcji - jednowątkowość, nie dodajemy wątków nie interesują nas losy pobocznych bohaterów

Question 61

homo viator

Answer 61

pielgrzym, wędrowiec, życie jest wędrówka, tułaczem się jest gdy nie ma się, określonego celu podróży, pielgrzymem jest np Odyseusz

Question 62

topos arkadii

Answer 62

mitologiczny obraz krainy wiecznego szczęścia

Question 63

vanitas

Answer 63

marność z ks Koheleta, przemijanie i nietrwałość świata materialnego i życia człowieka, vanitas vanitatum et omnia vanitas

Question 64

ubi sunt?

Answer 64

gdzie oni są?, z średniowiecza, związany z przemijaniem i nowymi pokoleniami, żal z powodu utraty tych ludzi, ich historii, wyliczanie zmarłych sławnych bez odpowiedzi dokąd poszli, gdzie teraz są,

Question 65

deus ex machina

Answer 65

bóg z maszyny, niespodziewane pojawienie się boga, końcowa ingerencja na świecie

Question 66

memento mori

Answer 66

pamiętaj o śmierci, kruchość i przemijanie życia

Question 67

deus ridens

Answer 67

bóg prześmiewca, powiązany z topos człowieka igrzyska bożego, który jest tylko marionetka boga

Question 68

deus artifex

Answer 68

bóg artysta, twórca dzięki któremu powstał świat

Question 69

deus destructor

Answer 69

bóg niszczyciel, zsyłający kataklizmy aby ukarać grzesznych

Question 70

exegi monuemntum

Answer 70

motyw nieśmiertelności poezji, od wiersza Horacego, “wybudowałem pomnik trwalszy niż ze spiżu”

Question 71

franciszkanizm

Answer 71

radosna wiara, oparta na miłości do człowieka i całego stworzenia, miłosierdzie i braterstwo, przeciwieństwo ascezy