examenvragen Flashcards
wat zijn de kenmerken van gestratificeerde systemen?
1) Het zijn sociale categorieën, over mensen die dezelfde kenmerken delen, zonder dat ze hiervoor met elkaar moeten omgaan of met elkaar moeten identificeren.
2) levenservaringen en kansen worden steeds bepaald door de ranking van de sociale categorie waartoe iemand behoort
3) verhoudingen tussen sociale categorieën veranderen heel traag
progressieve taksen
Hoe meer inkomen, hoe meer belastingen
GINI-coëfficiënt
meet ongelijkheid als de graduele distributie van het inkomen (0 = totale gelijkheid; 1 = totale ongelijkheid)
sociale ongelijkheid
Dit is een ongelijke verdeling van schaarse en hoog gewaardeerde middelen, zoal kennis, geld en macht, en de ongelijke status en behandeling van personen en groepen obv hun sociale positie.
sociaal probleem
een siuatie is niet automatisch een sociaal probleem. Er moet eerst een subjectieve voorwaarde zijn voordat dit een sociaal probleem wordt en op de agenda van beleidsmakers en onderzoekers komt. / Het is een tegenstrijdigheid tss een objectieve voorwaarde en een groep van normen die men als onaanvaardbaar beschouwt (door relevante groepen) en dit wordt het onderwerp van georganiseerd menselijk handelen met de middelen die de SL bezit.
Rousseau over ongelijkheid
Door het legitimeren van privaat bezit is ongelijkheid ontstaan
neoliberalisme
Ziet ongelijkheid als een individueelprobleem, dat de stimulans geeft om te werken. Inkomensherverdeling hindert te welvaartsgroei
Wilkinson & Pickett
Kijken naar verschillen binnen een land ipv tussen landen. Economische groei is geen succes meer voor de groei van welvaart. Ze verschuiven aandacht naar het psychologische welzijn van de bevolking (sociale controle en status competitie)
stratificatie
het indelen van groepen van mensen in maatschappelijke lagen, waartussen een ongelijkheidsverhouding bestaat (systematische structurele ongelijkheden)
employment aggregate approach
sociale klasse wordt geoperationaliseerd door te kijken naar de beroepsbezigheid
subjectief klassenschema
vragen naar het prestige, de status die gekoppeld is aan een beroep
beschrijvend klassenschema
proberen niets te verklaren, maar beschrijven enkel. De wijde contouren vd werkelijkheid worden beschreven in de werkgelegenheid
logica van het industrialisme
functionalistische verklaring van de sociale klasse, die stelt dat de structuur van werkprestige een noodzaak is in elke industriële samenleving. Aangezien het overal voorkomt is het een teken van het werken van de industrie
conflicttheorie
weet hebben van het bestaan van ongelijkheden is geen legitimatie hiervan, we moeten dit verklaren
functionele theorie
wanneer iets op een bepaalde manier is, betekent dit dat het zo moet zijn
blue collar workers
Dit zijn arbeiders, die volgens een onderzoek van Hans de Witte progressieve socio-econmische normen hebben, maar conservatieve sociaal-culturele normen hebben.
white collar workers
Dit zijn bedienden, die volgens en onderzoek van Hans de Witte conservatieve socio-economische waarden hebben, maar progressieve sociaal-culturele waarden hebben.
industriële samenlevingsthesis
Blau en Duncan argumenteren dat een stijgende sociale mobiliteit onvermijdbaar is door de geëvolueerde industrialisatie in de moderne SL
Buffer-zone hypothesis
sociale mobiliteit heeft maar een kleine reikwijdte en is ekel mogelijk tussen posities die niet veraf van elkaar staan.
klassevorming
volgens Bourdieu zin klasse en status dimensies in het proces van klassevorming (afhankelijk van sociaal, cultureel en economisch kapitaal en habitus)
klassefracties
De klassenpositie wordt bepaald door het volume van het kapitaal, maar de compositie ervan leidt tot het opbreken van de klassen
La distinction
Verklaart hoe klasse ongelijkheid voortbrengt.Er is namelijk een ongelijke capaciteit om cultrele verdeeldheid te vestigen, waardoor de hoogste klasse bepaalt wat cultureel dominant is. Klassen onderscheiden zich dus van andere klassen dmv cultur om zo hun hogere status te vestigen
wederkerende moderniteit
Een theorie van Ulrich Beck die stelt dat de veranderende verdelingslogica en individualisatie leiden tot het verval van sociale klassen.
ras
raciale verschillen zijn niets meer dan fysieke variaties tussen mensen, die de maatschappij zelf als sociaal significant gaat beschouwen
racialisering
Wanneer men bij het gebruiken van het concept ras, eigenlijk ook iets zegt over het karakter van iemand (= karakterisering van fysieke kenmerken)
etniciteit:
refereert naar de culturele praktijken en uitzichten van een bepaalde gemeenschap dat hun onderscheid van anderen
discriminatie
welbepaalde activiteiten die de leden van een groep uitsluiten van bepaalde kansen
stereotypering
een gefixeerde en starre karakterisering van een bepaalde groep van mensen
etnocentrisme
de leden van een bepaalde etnische groep worden argwanend tegenover buitenstaanders en beginnen andere culturele praktijken te evalueren obv de eigen culturele waarden
racisme
een vorm van vooroordelen die gebaseerd is op de sociale importantie van fysieke verschillen
assimilatie theorie
migranten moeten eerst cultureel geïntegreerd zijn voor ze economisch kunnen integreren
opgedeelde arbeidsmarkttheorie
migranten werken in de lagere segmenten van de arbeidsmarkt waardoor zij hun culturele identiteit kunnen behouden
immigrant enclave (ghetto’s)
dit zijn ruimtelijke concentraties van etnische groepen waar de ondernemende commerciële klasse goedkope arbeid aanbiedt. Hier is veel solidariteit en wederkerigheid aanwezig
middleman minderheden
Dit zijn verpreide gemeenschappen van migranten die werken als commerciële tussenpersonen. zij accepteren het risio van dit werk omdat zij kunnen terugvallen op hun etnische achtergrond. In ruil daarvoor krijgen zij een deel van de commerciële en financiële voordelen
welvaatstaat
Te vinden in democratische, industriële en kapitalistische samenlevingen. Wordt gekenmerkt door sociale rechten voor burgers vd samenleving en wettelijk gegarandeerde welvaartsvoorzieningen.
decommodificatie
sociale rechten van de mens onafhankelijk tov zijn waarde in de arbeidsmarkt
3 types welvaartstaten volgens Esping Andersen
corporatistisch, sociaal-democratisch en liberaal. Op basis vh niveau van decommodificatie en types van sociale stratificatie en solidariteit
subsidariteit (corporatistische verzorgingsstaat)
D staat grijpt niet in in de privésfeer, enkel wanneer de familie niet voldoende presteert en zijn capaciteit is uitgeput
carrousel effect
Mensen bewegen steeds boven en onder de armoedegrens. Door lage lonen en weinig spaargeld hebben zij niets om op terug te vallen wanneer er iets gebeurt.
intergenerationele reproductie van armoede
De kinderen van armen zijn later vaak ook arm door familie-effecten waarbij de ouders over te weinig geld en cultureel kapitaal beschikken.
kansarmoede atlas
Charles Booth begona ls eerste met het maken van kaarten waarop de straten ingekleurd waren naar sociale klasse (Londen)
residentiële segregatie
Buurten waar maar één specifieke etnische groep woont. Dit is multi-dimensioneel: gelijkheid, concentratie, clusering, centraliteit, blootstelling
factoren van segregatie
economische herstructurering, welvaartstaat, cultureel kapitaal, padafhankelijkheid, buurteffect
ruimtelijke mismatch theorie
Door professionalisering worden laaggeschoolden uitgesloten uit de arbeidsmarkt en dit leidt tot het ontstaan van een (stedelijke) onderklasse
buurteffecten
De impact van verschillende aspecten van de residentiële omgeving op gedrag en gezondheid van mensen die in deze omgeving wonen, zoals collectieve socialisatie, sociaal netwerk, sociale controle, sociale cohesie, …
ecologische ongelijke uitwisseling
een ongelijke uitwisseling van energie en materialen tussen Noord en Zuid
ecologische modernisatietheorie
Evolutie en economische groei mogelijk blijven maken in een kapitalistische maatschappij, zonder de negatieve ecologische gevolgen door het dematerialiseren van de economie
World Systems theorie
de nationale ontwikkeling moet worden gezien vanuit een globaal perspectief waarbij sommige landen nu eenmaal een grotere militaire en economische macht hebben. Exploitatie is een structureel kenmerk van de kapialistische wereld.
climate justice
Verwijst naar de sociale ongelijkheid en de verantwoordelijkheid voor de impact van de klimaatveranderingen. Benadrukt het verschil in verantwoordelijkheid tussen Noord en Zuid
ecologische schuld
rijke landen moeten arme landen vergoeden voor de opgelopen milieuschade die zij hebben veroorzaakt door de milieubelasting naar andere landen te verschuiven
ecologische voetafdruk
wetenschappelijke methode voor het meten en analyseren van de impact van menselijke energie, afvalproductie en consumptie op de planeet
Tegenstrijdige klasse/tussenklasse van olin wright
Dit zijn white collar, professionele werknemers. Ze staan in de hiërarchie maar hebben een zeker zeggenschap ovrr hun eigen werk door een arsenaal van expertise en kennid. Ze zijn dus een werkende klasse maar hebben bepaalde kenmerken van kapitalisten
Probleem met beroep als klasse indicator
- economisch inactieven niet inbegrepen
- eigendommen niet inbegrepen
- enkel oog voor de technische kant van arbeid