examenvragen Flashcards
Bespreek de functie van het notochord
ontstaat als een centrale ophoping van mesodermale cellen op de knop van Hensen en zal verlengen wanneer de primitieve streep verkort. Ligt thv de wervelkolom tussen het buccopharyngeale en cloacale membraan. Dient als steunas van het lichaam van het embryo en coördineert allerlei processen. Het notochord regresseert later en de nucleus pulposus van de tussenwervelschijf is hiervan een restant.
Bespreek de ontwikkeling van de schildklier
Tussen de 1e en de 2e kieuwboog bevindt zich een gat, het foramen caecum, juist caudaal van het tuberculum impar. In dit foramen gaan epitheelcellen in de diepte groeien en prolifereren onder de tong naar caudaal toe. Op deze manier ontstaat er een kanaal welke de verbinding vormt met de tong (ductus thyrioglossus). Op het einde hiervan geeft de proliferatie aanleiding tot 2 verdikkingen/lobben, dit zijn de lobben van de schildklier en deze blijven bestaan terwijl de ductus thyrioglossus zal verdwijnen. De 2 lobben zullen tot tegen de hartaanleg groeien en maken contact met ultimobrachiale lichamen (C-cellen). De schildklierlobuli worden verbonden door een isthmus.
Wat is de functie van de pronefros?
Dit is de hals/ oernier. En is enkel functioneel bij primitieve vissen, nooit bij onze HD. Ondanks dat hij nooit functioneel is bij de huisdieren geeft hij wel een kanaal af (Pronefrotisch kanaal), dit zal later worden opgenomen door de mesonefros en vormt zo het mesonefrotisch kanaal. De pronefros voert de urine af via een coeloom. Het is geen echte filtratie: de urine wordt pas secundair opgevangen door de primitieve glomerolus (nierlichaampje) en wordt erna naar caudaal afgevoerd.
Hoe ontstaan de paranasale sinussen? Bespreek.
Thv de neusschelpen worden holtes gevormd, de paranasale sinussen, de vorming gebeurd door een ingroei van ectodermale epitheelcellen. Deze gaan net zoals klieren een ronde structuur vormen met een afvoerweg naar de neusholte toe. De paranasale sinussen zijn luchthoudende zakken om de schedel lichter te maken
Bespreek de oorsprong vd odontoblasten.
De odontoblasten zijn afkomstig van de cephale neurale lijstcellen en staan in voor de aanmaak van dentine (voor de stamcellen). Door sluiting van de neurale groeve komen de neurale lijstcellen dichter bij elkaar te liggen en versmelten. Ze vormen zo tijdelijk 1 structuur welke tussen het oppervlakte ectoderm en de neurale buis ligt. Erna gaan de neurale lijstcellen direct migreren, onder andere naar de kopstreek en vormen daar de cephale neurale lijstcellen.
Bespreek de ductus venosus (ligging - functie)
Deze bevindt zich thv de lever en functioneerd als een by-pass systeem. Eerst is de lever klein van volume en er rond liggen de viteliene venen en daar nog eens rond de umbilicale venen. Deze laatste (vooral de Li aangezien de Re later zullen verdwijnen), is erg van belang voor het embryo (transporteert O2 en voedinsstoffen van het moederdier naar het embryo). Wanneer de lever sterk gaat prolifereren gaat hij de omliggende bloedvaten opnemen waardoor er een centrale as wordt gevormd, dit is de ductus venosus, met beiderzijds een capillair netwerk. De ductus venosus zorgt er dus voor dat het bloed van de umbilicale vene NIET in de lever van het embryo terecht komt maar rechtstreeks wordt doorgesluisd naar het hart.
Wat is meiose? Bespreek ook kort de verschillen tussen een mannelijk en een vrouwelijk individu en mogelijke gevolgen van die verschillen.
Meiose of rijpingsdeling is een reductiedeling. Men gaat van een diploïde (2N) cel naar een haploïde (N) cel. Deze deling vindt alleen plaats in de geslachtscellen, tijdens de 1e wordt het DNA verdubbeld, tijdens de 2e niet meer. Er gebeurt ook crossing over (DNA wordt tussen chromosomen uitgewisseld doordat de uiteinden van de chromosomen over elkaar komen te liggen en zo stukken van elkaar gaan overnemen) Hierdoor ontstaat er variatie.
Bij een mannelijk individu start de meiose veel later dan bij een vrouwelijk individu.
- mannelijk: de meiose start in de puberteit en duurt 2 maanden. elke 2 maanden is er een nieuwe meiose, er is dus een constante vernieuwing van spermatozoa.
- vrouwelijk: de 1e meiotische deling start al embryonaal in de baarmoeder en stopt voor de geboorte. Bij de puberteit wordt de 1e meiotische deling verdergezet en afgewerkt bij de secundaire follikel. De 2e meiotische deling wordt dan snel daarna gestart en terug gepauzeerd tot de bevruchting. Het is dus een heel lang proces waardoor er veel kan misgaan. Dit is ook de reden waarom oudere vrouwen meer kans hebben op een miskraam en er een grotere kans is op afwijking.
Een boer belt je op, er is een kalf geboren en de geboorte verliep normaal, maar het kalf kan niet opstaan. Je gaat er naartoe en bij nadere inspectie merk je een bobbeltje op de rug. Wat is je diagnose? en beschrijf de embryonale aanleg ervan.
Spina bifida (gespleten/open rug), dit is een fout in het sluiten van de caudale neuroporus en is thv de lendenen aangezien hier het ruggenmerg stopt. Er zijn 4 mogelijke variaties:
- meningocoele: dit is de mildste vorm met enkel uitpuiling van de meningen, het ruggenmerg zit nog mooi in de wervelboog.
- meningomyelocoele: zowel de meningen als het ruggenmerg zijn naar buiten getreden
- myeloschisis: ruggenmerg zelf is gespleten, we krijgen terug een artificiële neurale groeve.
- Rachischisis: dit is de ergste vorm, de neurale groeve heeft zich ook bijna niet gevormd, we krijgen enkel neurectoderm ( de verhoging van het epitheel).
De neurulatie (vorming van de neurale buis) is de embryonale basis van dit fenomeen. Vanaf dat het notochord zich gaat vormen in het mesoderm gaat het ectoderm erboven signalen krijgen om te verhogen van het notochord. Het blijft op die plaats wel ectoderm maar met cilindrische ipv kubische cellen. Wanneer het notochord verlengt gaat deze structuur zich ook verlengen en krijgen we een vlinderachtige structuur. Het ectoderm wordt zo dus opgesplitst in enerzijds het neurectoderm (het verhoogde gedeelte) en het oppervlakte ectoderm (het oorspronkelijke gedeelte met kubische cellen). De cellen van het neurectoderm gaan in de diepte dringen, de structuur legt zich volledig in de diepte en gaat zich onder het oppervlakte ectoderm leggen, zo wordt de neurale buis gevormd. MAAR: het sluiten van de neurale buis gebeurd niet overal even snel, centraal sluit ze terwijl craniaal en caudaal een groeve blijft, de neurale buis zal zich als een ritssluiting sluiten vanuit centraal. Indien dit niet goed gebeurd kunnen we een slecht sluiten van de craniale / caudale neuroporus krijgen.
Er is een nest kittens geboren. Een van de kittens heeft een palatoschisis. Wat is dit, wat betekent dit voor het kitten en hoe zou het normaal gevormd worden?
Palatoschisis of gespleten gehemelte houdt in dat de kitten geen onderdruk kan creëren en dus ook niet kan zuigen. Indien men de kitten zou proberen voeden door zijn kop achteruit te houden is er een risico voor verslikkingspneumonie, hierbij komt er vocht in de longen doordat er geen scheiding is tussen de mondholte en de luchtwegen.
Het gehemelte bestaat uit 2 delen, het primaire en het secundaire gehemelte. Het primaire ontstaat door het gedeelte van het intermaxillair segment ( de versmelting van de mediale wand van de 2 mediale nasale placoden, de achterrand hiervan zal gaan prolifereren) dat achter de tandboog komt te liggen. Het secundair gehemelte wordt gevormd door een mediale groei van de 2 bogen van de maxillaire boog, deze prolifereren dus naar de mediaanlijn toe en gaan er versmelten, hiervan vinden we de raphe palatini terug.
We zien verschillende graden :
- een gespleten lip kan zich hebben voortgetrokken naar het primaire gehemelte
- er kan iets mis zijn gegaan in de versmelting van het prim. en sec. gehemelte.
- de fusie van de 2 gehemelte platen uit de maxillaire bogen kan zijn mis gegaan.
- een combo van bovenstaanden.
Als een paard bevalt van een veulen moet eerst de grote waterzak doorscheuren. Welke embryonale zak bedoelen we hiermee? Wat is de functie ervan en zijn er onderlinge diersoortverschillen?
We spreken hier over de allantoïs. Deze ontstaat als een divertikel uit de oerdarm achter het cloacale membraan en zal dus bedekt zijn met splanchnopleurale mesoblast. We zien een extra-embryonaal deel, deze vormt de belangrijkste vruchtzak bij de HD. Een intra-embryonaal deel, deze vormt de urineblaas.
En de verbinding tussen beiden, dit is het urachuskanaal.
Bij de primaten zal het een klein divertikel blijven en nooit echt uitgroeien. Hier vinden we dus de amnionzak met daarrond het chorion. Bij de HD gaat de allantoïsblaas zich verlengen en volledig rond het embryo en tussen het amnion en het chorion komen te liggen.
OMPHALOPLACENTA: bij sommige HD gaat de allantois niet over het volledige embryo (met dooierblaas), hierdoor bestaat er nog contact tussen de dooierblaas en de wand van de baarmoeder (dit is bij Eq en Ca.)
De allantoïs zal versmelten met het chorion met vorming tot het allantochorion, hierin zal de urine van het embryo terecht komen. De allantoïs vormt 1 van de vruchtzakken en functioneert als voeding / bescherming van het embryo.
Een paard heeft een veulen gekregen, de boer merkt op dat het veulen een onderhuidse bult heeft thv de navel. Als hij erop duwt verdwijnt hij gedeeltelijk. Wat is je diagnose en hoe is het embryologisch te verklaren?
Dit is een hernia umbilicales. Tijdens de embryonale ontwikkeling zullen de darmen gaan groeien, omdat het embryo niet oneindig is zullen ze dus een manier moeten vinden om hierin te passen. Craniaal gaat niet door de extreme proliferatie van de lever, caudaal gaat niet omdat het embryo daar stopt.
Een eerste oplossing is de fysiologische navelbreuk, waarbij de ansa umbilicales wordt gevormd. De darmen gaan hierbij tijdelijk in een U-vorm naar beneden toe en puilen uit in de navelstreng. Deze zal later weer verdwijnen doordat de expansie van de lever stopt en de darmen weer naar binnen worden getrokken. Eens terug binnen zullen ze een aantal draaiingen ondergaan om in de buikholte te passen. (De darm hangt ook vast via het dorsale mesenterium, hierin komt die arteria vitellina voor die afkomstig is van de navelstreng, deze vormt dan de arteria mesenterica cranialis en gaat de as vormen langs waar de darmen zullen opdraaien.
Indien de darmen zich niet terugtrekken uit de ansa umbilicales spreken we van een omphalocoele - navelbreuk - hernia umbilicales, bij de geboorte zijn de darmen niet teruggetrokken uit de navelstreng en hangen dus uit het abdomen. Het peritoneum (buikvlies) ligt nog wel over de darmen. Bij een hernia umbilicales is dit pas later zichtbaar, dit komt doordat de buikspieren slecht zijn toe gegroeid, er is wel nog huid overheen.
Een pup wordt geboren met een persisterende ductus arteriosus. Wat is dit en hoe zou het normaal gevormd moeten zijn?
De ductus van Botalli heeft zich niet geregresseerd, er blijft dus een verbinding tussen de truncus pulmonalis en de aorta waardoor er mengbloed zal ontstaan met de blauwziekte tot gevolg. Bloed dat normaal van de aorta naar het lichaam moet gaan, gaat voor een stuk (door de zwaartekracht) door de ductus arteriosus van Botalli naar de truncus arteriosus worden gestuurd. Deze wordt gevormd door de linker 6e kieuwboog. Normaal zou deze moeten regresseren wanneer het dubbelcircuitsysteem in werking treeds. Doordat hij in contact komt met zeer o2 rijk bloed van de aorta zal hij samen trekken, het bindweefsel zal tegen elkaar komen te liggen en versmelten.
Een kitten wordt geboren met een hernia diafragmaticus. Wat is dit en hoe wordt dit normaal gevormd?
Dit is een opening in het diafragma dat door trauma of aangeboren is ontstaan. Meestal bevindt deze zich thv de pleuroperitoneale kanalen (1 van beiden heeft zich niet gevormd waardoor we dorsaal een opening krijgen). Hierdoor raken de dieren onmiddellijk in ademnood doordat er geen onderdruk kan ontstaan en de longen dus moeilijk uitzetten. Door dit gat kunnen er ook bepaalde organen in de borstkas dringen.
Normale vorming: Het ventrale gedeelte van het diafragma wordt samengesteld door het septum transversum, het dorsale gedeelte wordt bilateraal gevormd door 2 pleuroperitoneale membranen die samenkomen aan het dorsaal mesenterium. Secundair wordt de gevormde membraan vervangen door spierweefsel (dmv infiltratie van het hypaxiaal deel van de cervicale somieten).
Bespreek de embryologische vorming van de pancreas.
De pancreas ontstaat direct caudaal van het leverdivertikel. Er ontstaat een ventraal en een dorsaal divertikel (pancreas ontstaat uit 2 divertikels). Het ventrale divertikel zal naar dorsaal omslaan en afhankelijk van de diersoort zal 1 of beide afvoerkanalen blijven bestaan. De functionele weefsels zijn afkomstig van endoderm. Het bindweefsel en de parenchymcellen daarintegen van het mesoderm.
Bespreek het ontstaan van de larynx.
De 4e kieuwboog geeft aanleiding tot de larynx, de 5e en 6e ook maar deze zijn rudimentair.
