Ethiek Flashcards
wat is ethiek?
de wetenschappelijke of systematische studie van de moraal
wat is de professionele standaard:
algemeen aanvaarde opvattingen van de geneeskunde: handelen zoals van een gemiddeld ervaren en bekwame beroepsgenoot in gelijke omstandigheden had mogen worden verwacht (hiervoor de 4 ethische basisprincipes)
wat zijn de 4 ethische basisprincipes
- geen kwaaddoen / niet schaden (primum non nocere)
- weldoen
- respect voor autonomie
- rechtvaardigheid
principe geen kwaaddoen of niet-schaden (primum non nocere)
voorkomen dat je iemand kwaad berokkend of dat iemand schade oploopt;
subprincipes:
- proportionaliteit
- subsidiariteit
proportionaliteit
voordelen van ingrijpen moeten opwegen tegen de nadelen
subsidiariteit
de minst schadelijke ingreep moet worden gekozen
principe weldoen
het bevorderen van iemands welzijn (gezondheid en of welbbevinden)
verschil weldoen en niet-schaden
bij niet-schaden wordt er gevraagd om niets te doen bij het principe van weldoen juist wel
principe respect voor autonomie
= zelfbeschikking, het respect voor iemand, diens opvatting, keuzes en leefswijze
voorwaarden principe respect voor autonomie
- voorwaarde: een vrijwille, geinformeerde en wilsbekwame keuze
- keuzes hoeven niet gerespecteerd te worden wanneer deze anderen ernstige schade toebrengen of wanneer de wens ingaat tegen professioneel handelen
principe rechtvaardigheid
gelijken behoren we gelijk te behandelen en ongelijken ongelijk naar mate van ongelijkheid
paternalisme
= het voorbijgaan aan iemands wil maar wel in het belang van die persoon –> beperking van diens vrijheid
welke twee vormen van paternalisme zijn er
- zwak paternalisme: voorbijgaan aan iemands wil, die niet gebaseerd is op een weloverwogen keuze
- sterk paternalisme: voorbijgaan aan iemands wil, die wel gebaseerd is op een weloverwogen keuze
waarom is zwak paternalisme vaak goed te rechtvaardigen?
de persoon is dan vaak wilsonbekwaam
waarom is sterk paternalisme bijna nooit te rechtvaardigen
het gaat tegen de ethische principes voor niet-schaden en respect voor autonomie
wilsbekwaamheid
zegt iets over de mate waarin iemand in staat is om een autonome beslissing over een behandeling te nemen
–> is de persoon op dit moment voldoende in staat om deze beslissing te noemen
normen
= concrete gedragsregels of handelingsvoorshriften die aangeven wat wij in bepaalde situaties behoren te doen of na te laten