erfelijkheid Flashcards
gen
bepalen erfelijke eigenschappen en zijn gelegen op de chromosomen
chromosomen
gevormd door DNA, Elk lichaamscel 46 chromosomen met 23 paren
homoloog chromosoom paren
een paar bestaat uit 2 chromosomen het draagt op dezelfde plaats overeenkomstige genen. 1 van de moeder en 1 van de vader
gameet
een eicel of zaadcel die heeft 23 chromosomen door meiose
allel
-> verschijningsvorm van een gen
-> komen altijd met 2
voor elk gen krijg je een allel van je moeder en vader
Ze wordt voorgesteld aan de hand van een letter
Dominant allel
Hoofdletter-> komt altijd tot uiting in het fenotype
recessief allel
kleine letter-> komt alleen tot uiting als er geen dominant allel is
homozygoot allel
de allelen zijn hetzelfde
heterozygoot
de allelen zijn verschillend
genotypen
de verzameling van alle erfelijke eigenschappen
fenotypen
de uiterlijke waarneembare eigenschappen
eerste wet van mendel
uniformiteitswet
als je 2 homozygote individuen met elkaar kruist, dan zijn de nakomelingen zowel genotypisch als fenotypisch identiek hetzelfde
Tweede wet van mendel
de splitsingswet
als de heterozygoten onderling kruist, krijgen de nakomelingen verschillende genotypen. Daarbij komen de eigenschappen in een vaste getalsverhouding tot uiting 3;1 bij dominant-recessieve overervingen
derde wet van mendel
onafhankelijkheidswet
de verschillende eigenschappen worden onafhankelijk van elkaar overgeërfd (indien ze op verschillende chromosomen liggen)
stamboom
het overerven van genen binnen een famillie wordt hierdoor weergegeven
monohybride kruisingen
je kijkt naar de overerving van 1 eigenschap
Monohybride kruisingen met dominant-recessieve overerving
als een allel dominant is en het ander recessief zal het dominante altijd tot uiting komen
Codominante overerving
als 2 allelen allebei dominant zijnen beide tot uiting komen (delen het)
veredelen
met kennins van overerven kun je een nieuwe soort maken
je kiest de gewassen met de beste eigenschappen en kweekt hier mee verder
Het verloopt door toeval, je bent niet zeker van bepaalde dingen maar de kans bestaat wel dat bepaalde dingen gebeuren.
Veredelen gebruik je onder andere om planten resistent te maken tegen ziektes, om betere oogst te krijgen, om planten aan te passen aan de klimaatopwarming.
genetische modificatie
Wanneer hij echt zeker wil zijn dat hij een plant kweekt met grote rode tomaten. Dit gebeurt in een laboratorium waarbij een wetenschapper het DNA van de plant verandert.
