Egzamin

Question 1

Definicja prawdy według św. Tomasza

Answer 1

zgodność rzeczy z treścią intelektu

Question 2

Cztery odniesienia Narzędzia:

Answer 2

Służebność, przydatność, stosowalność i dogodność

Question 3

Główne składniki tragedii wg Arystotelesa:

Answer 3

Mythos, Ethos, Dianoia, Leksis

Question 4

Sokrates wobec sofistów

Answer 4

Sokrates przeciwstawiał się koncepcji prawdy i krytykował sofistów, którzy nauczali za pieniądze i byli skłonni (gdy im zapłacono) udowodnić przed sądem KAŻDĄ rację

Question 5

Metafizyka obecności

Answer 5

jak byt staje się obecny lub przejawia się w naszym doświadczeniu

Question 6

Materia

Answer 6

ogół istniejących przedmiotów fizycznych, poznawalnych zmysłami

Question 7

Byty niekonieczne

Answer 7

ich istnienie nie jest nieuniknione, mogą istnieć, ale równie dobrze mogą nie istnieć

Question 8

Mimesis wg Platona

Answer 8

jest to naśladownictwo wyglądu; sztuka mimetyczna nie pełni funkcji poznawczej

Question 9

Czym jest język w świetle “Dociekań filozoficznych” Wittgensteina?

Answer 9

Ludwig Wittgenstein przedstawia język jako zestaw gier językowych, które zależą od kontekstu społecznego i praktycznego użycia

Question 10

Zuhandheit (Poręczność)

Answer 10

coś, dzięki czemu istnieje narzędzie

Question 11

Ethos

Answer 11

wymiar etyczny (moralny) bohatera tragedii, o czym wnioskujemy na podstawie jego postępowania

Question 12

Przyczyna celowa

Answer 12

odnosi się do celu czy przeznaczenia danej rzeczy, a więc powodów, dla jakich zaistniała

Question 13

Krytyka klasycznej definicji prawdy w filozofii F. Nietzschego

Answer 13

W jego ujęciu, prawda to nie obiektywna rzeczywistość, lecz zestaw użytecznych iluzji, które pomagają w przetrwaniu i organizowaniu świata. Nietzsche uważał, że pojęcie prawdy jest narzędziem władzy, wykorzystywanym do kontrolowania ludzi, i że nasze poznanie jest zawsze subiektywne, ograniczone przez nasze potrzeby i instynkty

Question 14

Czym jest tragedia wg Arystotelesa?

Answer 14

moralnie dwuznaczny gatunek, w którym szlachetny bohater przechodzi ze szczęścia w zło

Question 15

Platońska teoria państwa idealnego

Answer 15

Platon proponuje podział państwa na trzy klasy: rządców (filozofów-królów), wojowników (strażników) i producentów (rzemieślników, rolników). Państwo idealne jest zorganizowane według zasad sprawiedliwości, gdzie każda osoba spełnia swoje zadania zgodnie z własnymi predyspozycjami, a rządy sprawują filozofowie, którzy rozumieją prawdziwe dobro.

Question 16

Metoda sokratyczna

Answer 16

zadawanie pytań, mających na celu prowadzenie rozmówcy do odkrywania odpowiedzi na własną rękę

Question 17

Dianoia

Answer 17

myślenie bohatera, jego status intelektualny, o czym wnioskujemy na podstawie tego, co mówi

Question 18

Mimesis wg Arystotelesa

Answer 18

jest to narzędzie poznania, ponieważ jest naśladownictwem istoty rzeczy, a nie jej wyglądu. Według Arystotelesa powinno się naśladować rzecz prawdopodobną, ale nie nieprawdziwą

Question 19

Przykład drabiny bytów

Answer 19

ziarno>drzewo>belka>dom

Question 20

Zeug (narzędzie)

Answer 20

niemieckie słowo, które w filozofii Heideggera oznacza narzędzie lub przedmiot użytkowy. W kontekście jego filozofii, termin ten jest używany w odniesieniu do rzeczy, które służą określonemu celowi i mają funkcję w naszym życiu codziennym

Question 21

Pragmatyczna definicja prawdy

Answer 21

prawdziwość polega na użyteczności

Question 22

Koncepcja metafizyczna św. Tomasza

Answer 22

teoria “stworzenia z niczego” jako sposób ostatecznego wyjaśnienia rzeczywistości

Question 23

Fenomen

Answer 23

każde doświadczenie lub zjawisko, które pojawia się w naszej świadomości

Question 24

Program fenomenologii Husserla

Answer 24

polegał na badaniu struktur świadomości i doświadczenia, skupiając się na tym, jak przedmioty jawią się w naszej świadomości

Question 25

Bóg jest bytem _

Answer 25

koniecznym (jego istnienie nie zależy od niczego innego, ponieważ jest absolutnie niezależny)

Question 26

Mythos

Answer 26

fabuła, czyli układ wydarzeń oraz intencja autorska

Question 27

Dla św. Tomasza Bóg jest _

Answer 27

pierwszą przyczyną (przyczyną sprawczą) oraz bytem pełnym, który nie potrzebuje żadnej przyczyny do swojego istnienia

Question 28

Dasein

Answer 28

oznacza „istnienie” lub „bycie-tutaj”

Question 29

Stanowisko metafizyczne Platona

Answer 29

Rzeczywistość, którą postrzegamy zmysłami, to tylko niedoskonałe odbicie wyższej, doskonałej rzeczywistości idei (form). Platon twierdził, że świat idei jest wieczny, niezmienny i doskonały, a to, co widzimy w świecie materialnym, to jedynie zmienne kopie tych idei.

Question 30

Dowody św. Tomasza na istnienie Boga

Answer 30

- jeśli istnieje ruch, to istnieje pierwszy poruszyciel - jeśli każda rzecz ma swoją przyczynę, istnieje pierwsza przyczyna sprawcza - jeśli rzeczy wykazują różną doskonałość, to istnieje byt najdoskonalszy

Question 31

Pięć głównych cech w Traktacie Wittegensteina:

Answer 31

1. Świat jest wszystkim, co jest faktem 2. To, co jest faktem jest istnieniem stanów rzeczy 3. Logicznym obrazem faktów jest myśl 4. Myśl jest to zdanie sensowne 5. O czym nie można mówić, o tym trzeba milczeć

Question 32

Sceptycyzm metodyczny

Answer 32

odmiana sceptycyzmu polegająca na kwestionowaniu i wątpieniu w poszczególne twierdzenia w celu dotarcia do twierdzeń bardziej pewnych lub takich, w które nie da się już wątpić

Question 33

Leksis

Answer 33

ukształtowanie językowe całości

Question 34

Skrajny realizm pojęciowy

Answer 34

pogląd, zgodnie z którym realnie istnieje przedmiot odniesienia; przedstawicielem tej teorii jest Platon; np. pojęciu stół odpowiada idea stołu, która istnieje samodzielnie i realnie

Question 35

Byty zależne

Answer 35

Rzeczy w świecie materialnym są bytami zależnymi, ponieważ ich istnienie zależy od czegoś zewnętrznego — od Boga, który jest ich pierwszą przyczyną

Question 36

Forma

Answer 36

rzeczywistość materii

Question 37

Metoda położnicza

Answer 37

Sokrates zadawał swoim rozmówcom pytania, które zmuszały ich do samodzielnego odkrywania odpowiedzi, kwestionowania założeń i docierania do głębszych prawd

Question 38

Jakie są podstawowe składniki bytu?

Answer 38

Istota i Istnienie

Question 39

Metoda zbijania

Answer 39

pytania Sokratesa sprawiały, że rozmówca zaczynał gubić się i przeczyć sam sobie

Question 40

Ewidentystyczna definicja prawdy

Answer 40

jeśli coś jest oczywiste, to jest prawdziwe

Question 41

Spór o uniwersalia

Answer 41

Spór ten dotyczy więc pytania, czy ogólne pojęcia mają jakąś niezależną, rzeczywistą formę, czy są jedynie wytworem naszych umysłów, które porządkują świat.

Question 42

Konceptualizm

Answer 42

nie odnoszenie się do realnego bytu, a tylko do treści wyobraźni, np. pojęciu stół odpowiada wyobrażenie tego, czym jest stół

Question 43

Przyczyna sprawcza

Answer 43

to, co w sposób aktywny przyczynia się do powstania danego przedmiotu

Question 44

Umiarkowany realizm pojęciowy

Answer 44

uniwersalia nie istnieją samoistnie tylko mają fundament w bytach jednostkowych

Question 45

Koherencyjna definicja prawdy

Answer 45

prawdziwość polega na zgodności zdań między sobą

Question 46

Metafizyka

Answer 46

dział filozofii, który zajmuje się badaniem podstawowych kwestii dotyczących rzeczywistości, takich jak natura bytu, istnienie, czas, przestrzeń, przyczyna i cel

Question 47

Argumenty Kartezjusza dotyczące niepewności istnienia świata:

Answer 47

- o tym, że świat istnieje wnioskujemy ze zmysłów, a zmysły są zawodne, niewiarygodne - nie można odrzucić założenia, że funkcjonujemy we śnie - być może istnieje zły demiurg (np. gra Matrix), który wprowadza nas w błąd

Question 48

Platońska nauka o miłości

Answer 48

Miłość jako stopniowy proces dążenia do wyższych form piękna i dobra. Początkowo miłość skierowana jest do ciała, ale w miarę dojrzewania przechodzi na poziom miłości do duszy, a następnie do idei, zwłaszcza do Idei Piękna, która jest doskonała, wieczna i niezależna od materialnego świata.

Question 49

Nominalizm

Answer 49

neguje istnienie jakiegoś rodzaju przedmiotów abstrakcyjnych w rzeczywistości pozaumysłowej